IDinsdag' 31 rJ"K *9*7• Perde JaargangNr. 211 Prijs : O Ccntiem voor geheel België Het Vlaamsche Nieuws Verschijnt 7 maal in de week AANKONDIGINGEN: Vooi èhL ^'76 |Voor 3 maand ^ [Voor 6 maand Voor één jaar Redaktie, Beheer en Aankondigingen ROODESTRAAT, 44 ANTWERPEN DE OPSTELRAÀD : Rai VERHULST, Dr. Aug. BORMS Alb. VAN DEN BRANDE Met de vaste medewerking van Hoogleeraar Docter Antoon JACOB Elke medewerker is persoonlijk ver-antwoordelijk voor zijn schrijven, en bindt niet heel de Redaktie. AANKONDIGINGEN: Tweede blad, den regel 2.50 Derde id. id. I.— Vierde id. id. 0.60 Doodsbericht 5.— OFFICIEELE BERCHITEN 148 DUITSCHE ZIJQE DUITSCH AVONDBERICHT Berlijn, Zondag 29 Juli. — Officieel: Tegen den middag in Vlaanderen weer serkc vuurstrijd. In Oost-Galicië vooruitgang- aan de Zkrucz, Dnjestr, Pruth n C zernowisz • VâH OOSÎSOKG. ZIJDE Wwnen, Zondag 29 Juli. — Officieel : PUSSISCH EN ROEMEENSCH GEVECHTSTERREIN I ta de de Putna kon de vijand zijn I font een weinig vooruit brengen. Bij Se-rfjj werden zijn aanvallen afgewezen. 8ij Kirli-Baba wierpen de Oostenrijksch-(Hongaarsche troepen de Russen uit hun hoogtestellingen. De berg- Tomnatik mrddoor Duitsche regimenten bestormd. De Zuidelijk van de Dnjestr in Oostelijke richting vooruitdringende verbonden strijdkrachten naderen, den wijkenden vijand op de hielen bij vend, de Westgrens vandeBoekowina. Noordelijk van den Dnjestr trekken zich de Russen tegen den Zbrucz terug. Jagielnica werd door de verbondene troepen overschreden. Ook Oostelijk van Irembovia en Tarnopol is terreinwinst te mlldtn. ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN lu d« Isonzo levendige geschut-sirjjd. V»rder niets nieuws. VIN FRtNSGHE ZIJOE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Parijs, Zondag 29 Juli. — Officieel : D« artilleriestrijd handhaafde zich zeer htvig in den loop van den dag in de streek Cemy-Craonne. Om 15 uren, na een korte doch zeer hevige beschieting, hebben de Duitschers een aan val geWorpen op Hur-tebise, die door het vuur der artillerie en van de infanterie der Franschen, totaal mislukte. Levendige artilleriebedrijvig-heid op den linkeroever der Maas, bijzon-tolijk in de streek der hoogte 304. Kal-niidagop het overîge van 't front. Hl ERGELSCHE ZUDE WE5TELIJK GEVECHTSTERREIN Londen, Zondag 29 Juli. — Officieel: Het artillerieduel aan de Belgische kust «t de vierde week voortduurt is thans mn grooter intensiteit dan eenige gelijk-«rdig# operatie van den oorlog. TELEGRAMME N AMERIKA'S STEUN b«richt, dat Amerika 24.000 vlieg-^«1 gaat bouwen en daarmede « de Duitschers uit de lucht zal jagen », is door gedeelte der Engelsche pers vrij scep-tisch opgenomen. Het vakblad « Aero-plaw» van 27 Juni trekt de uitvoerbaar-tàd van dit plan in twijfel, en argumentait dit als volgt : « Tôt heden heeft Amerika nog geen •nkele gœde vliegtuigmotor voortge-bracht. Vele firma's hebben wel motoren gckonstrueerd die vliegtuigen aan het N%«n brachten, maar men heeft toch ■*£ niet gehoord van een motor, die vol-fôd aan de eischen van den oorlog, zooals ^voorbeeld de Duitsche « Mercedes » en •Benz » en verschillende Fransche en Engelsche motoren. Het laatste sprookje uit ^nerika meldt dat Haward Goffin een ^otor heeft uitgevonden, die de grond-voor de groote Amerikaansche lucht-Tjoot zal worden. Het is een groote ver-fssing, als men den Amerikanen laat ge-'ooven,dat het Amerikaansche génie zich slechts een paar minuten lang achter het °or behoeft te krabbelen, om dadelij'k een "^1 bijzonder type vliegmachine uit te vinden, dat slechts over de Europeesche légers behoeft te vliegen om een einde den oorlog te maken. i » De voornaamste fout van het Ameri-^nsche volk is, dat het zoo verv... En-g^lsch is. Zij denken steeds, alels beter te ^ten en zelf beter te zijn dan de anderen, ]Ulst als wij. Als de Amerikaansche vlieg-lndustrie verstandig is, moet ze haar J'skpers zeggen, dat zij den mond moet "Ouden, totdat de industrie iets heeft y°°rtgebracht dat het schreeuwen waard x. » Volgens de « New-York Times » laat het resultaat der werving voor het Amerikaansche leger nog steeds veel te wen-schen over. Sedert het begin der werf-kampagne op 1 April,is de soste Juni de slechtste dag geweest. Niet meer dan 982 Amerikanen hebben zich als vrijwilligers ajangemeld. In het bijzonder maakten de Staten Vermont, Rhode Island, North Caroline, en Mississippi een slecht figuur. In de beide eerste Staten h<ad zich slechts één vrijwilliger aangemeld, terwijl de beide laatste ieder slechts twee vrijwilligers opleverden. Het gezamenlijk getal van 1 April af bedroeg op 20 Juni, 122,351 vrijwilligers. Wel een bfewijs, dat de geestdrift voor den oorlog bij de Amerilcanen nog niet hoog ges tegen is ! (Uit de « S'tandaard », Amsterdam.) DE DUIKBOOT- EN MIJNOORLOG Berlijn, 30 Juli. — Officieel: Nieuwe duikbootsuccessen in het ver-boden gebied rondom Engeland : 23.000 br. r. t. Onder de tôt zinken gebrachte schepen bevonden zich het Engelsche stoomschip « Conston Woter », 3738 ton, met 6000 ton steenkool van Cardiff naar Archangel, een volgeladen stoomschip van ongeveer 8000 ton en het Engelsche visschersvaartuig « Loch Katrine », met visch van de Faroër-eilanden naar Engeland.Bern, 29 Juli. — De « Nouvelliste » van Lyon meldt uit Vigo: Het Fransche stoomschip « Astariano » strandde bij Kaap Finistère en zonk onmiddellijk. UIT HELSINGFORS Kopenhagen, 29 Juli. — « Politiken >: meldt uit Helsingfors : Generaal gouverneur Stakowitch heeft zijn verzoek orr ontsîag ingediend, dat echter door de re-geering niet werd aangenomen. Het militaire komiteit te Helsingfors toont te-genover Kerenski aanhankelijkheid, maai toch is reeds een nieuw militair komiteit ir vorming. NEDERLAND EN DE OORLOG De korrespondent van de « N. R. C. m te Londen meldt : Uit Washington is d.d. gisteren bericht ontvangen, dat de raad voor de uitvoe-ron een besluit heeft genomen, ,dat 6C Nederlandsche schepen in de haven van New-York zal dwingen om de ladingen waarmee zij zouden ver trekken te los-sen.De raad voor de uitvoeren hadi verno-men, dat het graan en de amdere ptoduk-ten aan boord bestemd waren om naar Dnitschland te worden ititgewisseld tegen produkten, die Nederland uit geep ander land kan betrekken. De Verecnigde Staten willen aan zulke transakties niet meehelpen. In verschei-den Amerikaansche havens aan de Oost-knst hebben de plaatselijke afdeelingen van den raad voor de uitvoeren geweigerd iiitklaTingsbrieven te verstrekken a an een aantal neu traie schepen, aile gel a den met graan en me.talen. PROTEST DER MONTENEGRIJNSCHE REGEERING Genève: De Montenegrijnsche regee-ring, die haar zetel heeft te Parijs, heeft protest aangeteekend tegen hare uitslui-ting van de Konferentie der gallieerden. Naar aanleiding van dit protest werden de Montenegrijnsche ministerpresident er de minister van buitenlandsche zaken uit-genoodigd deel te nemen aan de sluiting-zitting.VERGADERING VAN HET ENGELSCH KOMITEIT DER OORLOGSDOELEINDEN Amsterdam : De « Times » deelt mede dat het komiteit belast met bepalen der oorlogsdoeleinden zij ne werkzaamheden zal beginnen op 4 Augustus, verjaardag der oorlogsverkLaring. De heeren Lloyd George, Asquith, Bonar Law en Barnes maken deel van dit komiteit. Lloyd George zal de besprekingen openen. EENE AMERIKAANSCHE LEENING AAN KANADA Havas verneemt uit New-York dat de groote Amerikaansche banken aan Kana-da eene leening van 100 miljoen dollar aan 6% hebben toegestaan, terugbetaal-baar na 2 jaren. EEN ZOON VAN ROOSEVELT VLIEGER Bazel : De jongste zoon van oud-presi-dent Roosevelt zal deelmaken van het is voor Europà. Amerikaansche vliegkorps dat bestemd Brief uit Denemarken Een vriend, die voor zaken in Skan-dinavië vertoeft, zendt ou s den volgen-den brief : Kopenhagen, 8 Juli. Het leven gaat îrier onbekommerd zijn gang. In lichten sierlijken zo-mertooi trippelep de schoonen langs den weg on verlevendigen 's avonds de hoven en gasterijen van Tivoli. Over-al ruischt de ruuziek der Tziganen u tegen, en wanneer de elf-uren-sluiting en de broodkaart er u niet aan heirinnerden, zou men geheel vergeten dat te'rwijl hier het vreedzaam geluk der menschen voor zich gaat, in Europa de beschaafde menschheid elkaar uitmoordt, en de grootste gruwel aller tijden onophoude-lijk voortgaat. Levend in de ellende, in het oorlogsland, stompt men af, demora-liseert, en wacht gelaten de verdere ont-bering af die nog kornen zal. Maar temidden van het voile ruischen-de leven, als ge de jonge mannen en meisjes beziet, het geluk en de hoop van hun huisgezien, van geheel het volk, be-deukt ge hoe sehoon de wereld kon zijn, wanneer de menschen slechts leerden clkander te verstaan. Van hieruit gezien bestaat er vriend noch vijand, slechts hopeloos, onheel-baar jammer, een waanzinnige men-sehenslachterij, die Europa's jongeling-schap verminkt en verdelgt, voor vage onbegrepen doeleinden een legioen van miljoenen meisjes achterlatend, in de voile jeugd en kracht van haar jonge leven, beroofd van hun irecht op geluk voor aile toekomst. Twee voile jaren geleden sprak op hel Internationaal vrouwenkongres voor dei: vrede, eene Oostenrijksche. Ze vertelde van het onzeggelijke leed dat ze bij de behandeling der verwonden in de hospi- ■ talen had aansehouwd. Van het wee, dal 1 aile liefderijke behandeling nuf elpo; ■ werd, omdat de ongelukkigen geheelc werden om terug ter slachtbank te gaan Deze vrouw, gade en mewder, haar naam heb ik helaas vergeten, heeft toen eer ijselijke wanhoopskreet geslaakt, die nu temidden der zoetruischende melodiër in Tivoli, mij geheel vervult. Man schlagt dos Leben tod! I Twee voile jaren is dit geleden. Er geen dag is sinds voorbijgegaan of met heeft het lieve jonge leven doodgeslagen geen enkel uur, of in nieuwe huisgezin nen is de smart en de rouw binnengetre den, hebben ouders. vrouwen en kinde-ren, voor de wereld hun leed verber gend, binnen de wanden van hun elfoe: vertrek hun smart uitgeweend en hui leed gesmoord. Het is misschien dwaas zijn gevoel t< laten spreken, maar ik wordt ogstandij als ik denk aan de staatslieden die deze gruwel laten voortduren. Ze willen aller de wereld gelukkig maken, en bewergr dat dit niet kan wanneer de strijd niet toi het einde wordt uitgestreden. Welk eei waanzin ! Om de volkeren het geluk te brengen moeten eeirst aile menschen on gelukkig geinaakt worden ! Hoe dubbel miseladig zijn de staatslieden, die voor het bereiken van hut politieke doeleinden nieuwe volkeren il den oorlog dwingen. Aile volkeren bewe ren voor het recht en de rechtvaardig-heid te strijden. Maar met goeden wil i; toch een overeenkomst mogelijk die de rechtvaardigheid dient, en met de rech-ten van ailes rekening houdt. De wereld is zoo groot, er is toch waarlijk plaats voor allen. Een vrede, gesteund op bru-. taal geweld kan geen oplossing brengen, wordt aanleiding voor nieuwe oor-logen, omdat de verongelijkte zieh zai heroprichten en trachten het onrecht te herstellen, want dit zou het ergste zijn wanneer zooveel bloed moest gevloeic hebben, zonder dat ieder der strijdendc volken tôt zijn recht kwam. Welke staatsman zal groot genoeg blijken deze toenadering tôt stand te brengen? Geen enkel was bij machte de ramp te verhinderen. Niemand gelooft dat deze oorlog de schuld is van één staat. De opgehoopte brandstof moest ééns vlam vatten. De vraag moet dan ook niet zijn : Wie heeft schuld, maar wat is de oarzaak? Zal het misschien de Stock-holmer konferentie zijn, waarvan het eerste licht na donkeren nacht zal stra-len? Ik ben dienaangaande niet optimis-tisch, alhe)ewel deze konferentie toch de eerste gedachtenwisseling medebrengt. Gisteren las ik het mémorandum van Vandervelde en de Brouckere. Het is om moedeloos te worden. Zonder teruggave van Elzas-Lotharingen geen duurzame vrede, beweren deze heeren. Wat gaat deze zaak eigenlijk de Belgische socialis-ten aan? Het is een Fransch, maar geen Belgisch standpunt en uit oogpunt van nationaliteiteû-kwestie, zouden. die hee ren moeten vragen, zijn de Elzas-Lotha-ringers Franschen of Duitschers. Vol- g gens hun lafldaard hooren zij in groote v meerderheid bij Duitschland. En dan die r imperialistische geest van annexatie van 1 Luxemburg en die inmenging in zake t vorstenhuis van Duitschland en Oosten- 1 ■rijk ! Wanneer de Duitsche socialisten c vroegen dat het Belgische vorstenhuis e: moest verdwijnen, zou iedere Belg dit als e een onbeschaamde inmenging jn zijn Bel- g gische zaken voelen en verontwaardigd £ protesteeren. En ten rechte. s Nu ik u toch schrijf van Stockholmer konferentie en Belgisch mémorandum, ik s had heden het genoegen de Vlaamsche l afvaardiging naar Stockholm te ontmoe- 1 ten, n.l. Edw. Joris, en tevens kennis te maken met den Gents'chen afgevaardig- ^ de Primo. j Joris had een onderhoud gehad met j, den Deenschen sex;ialistischen minister t Stauning en een interview met Joris dat £ ongeveer vier kolommen beslaat, is juist ( verschenen in Social-Demokraten, met , zijn portret er bij. Uit de pers zult u waarschijnlijk wel den inhoud vernomen s hebben. c Trouwens heel de Deensche pers staat < vol met artikelen en berichten over i « Flamska bevoegelse n (Vlaamsche Be- i weging), en het is mijn innige ovartui-ging dat deze zaak thans een Europee- , sche vermaardheid en belang verkrijgt. De heeren vertelden mij dat de belang- ' stelling in de zaak der kleine nationalité!- 1 ten hier zoo groot was, dat ze geen tijd i genoeg hadden aile aanvragen van jour-nalisten voor interviewa te voldoen. Het j interview in Social-Demokraten van Jo- j ris, geeft eerst een klare uiteenzetting der Vlaamsche beweging, verwerpt het , vervvijt dat het een. Duitsche beweging , : zou zijn, en zegt uitdrukkelijk dat deze i : beweging ouder is dan het Duitsche rijk zelf. Hij verklaart zich voor een vrede zon- J dej- aiiiiexaties, het herstel van België ' door aile oorlogvoerende groote mogend-heden te zamen, geen verbrokkeling van België, maar politieke en kuttureele autonomie voor Vlaanderen en Wallonie in. 1 een onafhankelijke Belgische staat, vol- ' '■ gens Zwitsersch voorbeeld, afscheuring van België van de Besluiten der Konferentie van Parijs, vrijhandel voor de ha- ' - ven van Antwerpën, algemeen kiesr- en ; stemrecht voor mannen en vrouwen in aile landen. Hij beroept zich voor Vlaan- ■ derén op de woorden van président Wil- ■ son, omtrent het zelfbestemmingsrecht 1 der kleine volkeren en ziet in de federale ' ; staatsvorm van België een waarborg te- ! : gen toekomstige oorlogen, omdat door i - deze federale inrichting het gevaar vooi : Duitschland, waarmede annexionisten ' : hun politiek verdedigen, vervalt. Buiten een aanval van het blad Kjb-benhavn, waarop Joris in Social-Demo- ■ kraten heeft geantwoord, wordt zijn i - standpunt hier zeer sympathiek beoor-: deeld. De heeren vertelden mij dat ze een on-' derhoud hadden gehad met den bekenden Deenschen dichter Kay Friis Moller, die de Vlaamsche beweging in Potiiiken zal behandelen. Niet minder verbaasde het mij te ver-nemen dat ook René de Clercq hier was, er toen ik hem sprak, van hem te hoaren dat hij de Vlaamsche zaak was gaan be-pleiten bij Denemarken's grootsten dichter Brandes. Ik geloof dat deze menschen veel voor het Vlaamsche volk zullen bereiken, langs dezen vredelievenden weg. In voile onbaatzuchtigheiel geven zij zich voor het heil van hun volk, en toch, hoeveel smaad en verdachtrnaking zullen zij nog moeten trotseeren van de andersdenkenden, die ; toch waarschijnlijk ook te goeder trouw zijn. Het is treurig, maar de meeste menschen kunnen bij hen die anders voelen en denken nooit oprechtheid veronder-stellen.A'. STAD en LAND «CE TRISTE CAMP DE ZEIST ». j — Het Vlaamsch Korrespondentie-Bu- { reau uit Àntwerpen deelt mede : ] In de « Echo Belge » is in den laatsten < tijd al heel wat te doen geweest over de ( toestanden in het Interneeringskamp te Zeist. Te oordeelen naar de klachten, die i zijn kolommen vullen, ontwikkelt de j stemming er zich in een richting, die ge- , heel afwijkt van wat de ultra-patriotten , zouden wenschen. Op 26 Juli schrijft het blad : « Zoozeer 1 heeft de propaganda van Huysmans het moreel van de geïnterneerden aangetast, } dat velen onder hen een Duitsche over- 1 winning welkom zouden achten, als zij < maar daardoor vrij konden komen. u 1 Op 27 Juli komt het blad op deze din-en terug : « Het is ons bekend onder 'elke moreele ontreddering vele geïnter-eeeden lijden, in de eerste plaats in dat amp te Zeist... In dit kamp is alleen weedrachtwekkc-nde propaganda wel-om. Het Belgische 21ste Juli-feest is er nopgemerkt voorbijgegaan ; de lie Juli, e verjaardag van den Sporenslag, werd r gevierd. Aile Vlaainschgezinde uitin-en krijgen er een eerebeurt, dat wil zeg-en ailes wat afbreuk doet aan de Belgi-che eenheid. m De verantwoordelijkheid voor deze toe-tanden schrijft het blad op het zwarte oekje van Huysmans en Van Cauwe-lertjALGEMEEN NEDERLANDSCH rERBOND. — Afdeeling Hooger On-erwijs. —- Er bestaat veel kans dat de ïssen over Geschiedenis der Wijsbegeer-e, door Dr. L. Brûlez, welke tijdens het fgeloopen seizoen wCgens onvoorziene ►mstandigheden niet konden gegeven t-orden, met 4 Augustus e. k. zouden anvangen. De personen die nog wen-chen, ze bij te wonen, worden verzocht, ►nmiddellijk hun toetreding met het be-Irag der inschrijving (5 fr.) te zenden laàr het Sekretariaat, Paardenmarkt, 11, Jhier. INLICHTINGSBUREEL VOOR VERKAANGELEGENHEDEN. — Se-lert eenigen tijd is bij de Kommandan-uur Antwerpen een iniichtingsbùreel oor werkaangelegenheden opgericht. A-'erkzoekenden van aile beroepen beko-nen daar inlichtingen, en werkgevers :unnen hun behoeften steeds op de ge->ruikelijke diensturen bekend maken. Het bureel houdt zich niet bezig met verkbemiddeling naar Duitschland, maar lechts voor de bezette gebieden van België en Frankrijk. DE BELGISCHE KWESTIE. — -let Vlaamsch Korrespondentie-Bu reau jit Antwerpen deelt mer'" : Het « Belgische Dagblad » van 25 Juli îeeft het over plannen van verdeeling van 3elgië. Wallonië zou, in zekere plannen, lit het Belgische staatsverband worden >-elicht en bij Frankrijk ingelijfd. In Frankrijk, vindt, volgens het blad, die verdeelingspolitiek steun bij den vroege-•en eersten minister Caillaux. FUROR FRANCILJONICUS. — Het Vlaamsch Korrespondentie-Bure^iu uit \ntwerpen schrijft : Een lid van de « Ligue patriotique fia-nande », de franskiijonsçhe vereeniging, lie bij gelegenheid ook wel cens uitpakt net haar Vlaamschen naam : « Vader-imdsche Vlaamschen Bond », stuurde een ngezonden stuk naar het « Belgisch Dagblad » (nummer van 25 Juli), waarln t Vrij België » het erg te verantwoorden crijgt. « Vrij België », heet het in dit stuk, ^eeft « het droevig voorbeeld, zich met ien taalstrijd bezig te houden en alzoo in le kaart te spelen van den overweldiger ». rletzelfde verwijt dus, maar nu tegen t Vrij België », dat destijds, door « Vrij 3elgië » tegen « De Vlaamsche Stem » verd gericht. Ook het krasse slot van het stuk nemen .vij nog over. Van de leden van de c Ligue patriotique fa mande » en hun »treven heet het, aan het adres van Van Dauwelaert : « Allen vragen den kogel /oor de Vlaamsche mannen, die op uwen >proep, verschenen in «De Nieuwe \msterdammer » van 19 December 1914, le stilte hebben verbroken waarin zij za-en opgesloten, en hun voor onzen naam jnteerend Vlaamsch geluid hebben doen •ernemen, waarvan de Boche gebruik îeeft willen maken om ons onderling ver-roiiwen te vernietigen en ops land in vveeën te splitsen. En j 'en zijn er van >vertuigd, dat na den oorlog de zoeg^-îaamde Vlaamsche leiders zullen wegge-,*aagd worden als kaf voor den wind, als leze laatsten in ons bevrijd België zooals lier, durven spreken van sponsvagen of •ergeten ». ftOOD VAN EDWARD D'URSEL. — Wij vernemen den dood van graaf Kd-vard d'Ursel, attaché bij de Belgische egatie te Londen, adjudant bij de afdee-ing loopgraafmortieren ; hij is Zondag ] Juli in de eerste loopgraven v66r Diks-nuiUe gesneuveld. Bij het uitbreken van len oorlog had graaf Edward d'Ursel lienst genomen bij de génie. Alvorens de diplomatieke loopbaan m e treden, had hij het diploma van civiel ngenieur behaald. Gewond v66r Ant-verpen, was hij na zijn herstel, benoemd ^cworden tôt gezantschapsattaché te ^onden. In September 1916 had hij even-vel opnieuw dienst genomen. De overledene was de zoon van wijlen fraaf Karel d'Ursel, die in leven goever-îeur der provincie West-Vlaanderen was ïi eveneens door de diplouîatieke looj)->aan was gegaan, Iets voor iederen dag De Vroolijke Heertjes van Windsor Bernard Shaw, de geestige Engelsche humorist en groote tooneelschrijver, die soms een tweede Shakespeare genoemd wordt, schijnt zelf naar dien naam te dingen. Nu heeft hij een tegenhanger ge^chre-' ven van de Vroolijke Vrouwtjes van. Windsor, en zijn stuk heet, de Vroolijke Heertjes van Windsor. Eenieder weet dat Bernard Shaw een ondeugend schrijver is, die weinig eer-bied aan den dag legt voor Engelschen cant, Engelsche zedeleer en Engelsche deugden. Om zijn stuk, Een Syitanskerel, waarin hij de zonderlinge beschouwings-middelen, destijds door Engeland in Ka-nada aangewend, met bijtenden spot he-kelt, werd hij reeds zeer gelaakt. Thans echter mengt hij, tamelijk on-eerbiedig, het Vorstelijk Huis van Engeland zelf in een kluchtspel, dat de>or de Times als een zoutelooze grap en dex>r Daily Mail als een kwajongensstreek wordt gebrandmerkt. De nieuwe afge-vaardigde voor Ierland De Valera, noemt het werk een « meesterlijk geeselschrift dat al de blijspelen van Shakespeare verre in1 de schaduw stelt en alleen verge-ken kan worden bij het allerbeste dat Aristophanes leverde, elaar ook deze de mistoestanden en gekheden. van zijn tijd hekelde oui aldus als vredesapostel op te treden ». Zoodra de hartstex;hten zullen geluwd zijn, zal blijken dat nogmaals lof en blaam overdreven werden en een gezon-de kritiek zal het stuk recht laten weder-varen.Ve>or zooveel wij van den inhoud ver-natnen kunnen wij niet ander» d*n h»t onderwerp geestig vinden. Het stuk speelt op het koninklijk ka»-teel van Windsor. De koning wordt er voorgesteld als ontroostbaar «inela hij, v66r het gansche Fransche front, van zijn paard viel en in een wieg naar Engeland moest vervoerd worden, omstuwd door geheel de Engelsche vlex>t die het levend palladium tegen nieuwe wederwarighe-den, bijvoorbeeld een torpedeering of eea kaping door een luchtschip, moest be-scheirmen.Shaw laat nu veronderstellen dat die val van era paard aile koninklijk aanzien en ontzag heeft gebroken. Van den hof-maarschalk tôt den schoenpoetser legt eenieder de grootste vrijpostigheid jegens de Majesteit aan den dag, .zoo dat deze op den duur, na vruchteloos schellen, zelf wat eten in de schapraai moet gaan zoe-ken, en een glas water wil halen. Een koddig teroneel, waar de vorst niet weet hoe hij een kraantje moet opendraaien, denkt dat de buis verstopt is en wanneer hij er in gaat kijken, juist toevallig al voortpeuterend slaagt, en ee^j geweldigen waterstraal in zijn ex>g krijgt. Bij 't En-gelsch publiek, belust op clownerijen, zal die scène wel pakken. Ook het tooneel tusschen den hertog van Connaught, den aartsbisschop van Canterbury en den Lordkanselier is geiedgevonden. Die hooge oomes beraadslagen onder mekaar of het wel de echte koning is en of geen> valsClie Joris op den tre>on zit. De geschiedenis van den valschen Baude-wijn en, jn Engeland zelf, van Peerkeai Warbeeck (door Georges Eekhoud ge-dramatiseerd) wordt van pas aangehaald. Nu beweren die heeren dat sinds koning Joris en Tzaar Nikolaas te zamen twa-men, niemand nog ooit zeker is geweest, en dat er toen misschien cen verwisseling heeft plaats gehad. Dus zou de koning van Engeland nu eigenlijk vast zitten te Petersburg en de wezenlooze man van Windsor zou niemand anders dan de echte Tzaar zijn ! (Gelijk altijd, is een deel van de bevolking dit romantisch sprookje toegedaan. De fantazie van Shaw heeft het slechts ingekleed.) Ze willen dan e^rst den koning uit Rusland gaan verlossen, maar wat dan? Dan zullen er twee Tzaars zijn? Of twee konin-gen van Engeland? Indien Niklaas bij verstek ter dood wordt veroordeeld, wie dan van beiden uitgeleverd om gehangen te worden? De slotsom zou zijn : beiden geven of beiden houden, 't laatste al er-ger dan 't eerste en zwaar van verwikke-lingen. Op raad van een kaairtlegster wordt de koning dan naar Frankrijk terug gevoerel ; ze laten hem in een tank rijden, zonder dat hij er uit valt, hetgene inderdaad zijn aanzien weer doet klim-men.Dan komt het hoofdgedeelte van het stuk : ze zullen van hun koning een nicuwen mensch maken, gansch zijn ver-leden wegcijferen ; doen of hij pasgebo-ren werd, doch als volwassene, met kne-vel en baard, een mythologi»ch w«e*n,

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.