- ,,, - , - — .m . - - . I, .,. --■■ .. . „ , 77 _ J._ I.LT L HetVlaamsche Nieuws Versçhynt 7 oiaal in de week •—— 7ï ' " ïî ' il " ù *r.Tv7T„*„ irriiiag 28 Septeaaber 1917. Derde Jaarg&sg Nr 268 Prijs : 0} Centiem voor geheel Bel gië ABONNEMENTSPRIJZEN : ht «n n*Md for 3 ***** Toor S ma*ûd »• r* m i»« 10-~~ wodastie, seàesr na AaBaonMgrogf.K i , M, R00DE5TRAAT, « ANTWEEl'HN DE OPSTELRAA»! i9«» VERHULST, Dr. Aug. BORMS, Alb. VAN DEN BÏUNBE Met de vaste medtwerklHg van Hoogiceraar Docttr Antaon JACOB ! Elke raedew»rker is persoonlijk ver-antwoordel ijk voar zij» sclirijven, en binât niet hwl de Redalatie. AANKONDIGINGENi Twtwd* blad den regpi Ï.5I D«rd« id. id, .. I.— Vi«rde wi. id. 1.51 Dood*berMîht I.— - .. . ■ V AAII P 11 I M >■ ». m .. Hii DUITSCHE ZIJDE VAN duitsch avondbericht RUSS] Berlijn, Woensdag- 26 September. — Officieel : St-P De shg in Vlaanderen tusschen Lan- ber. — parck en Hollebeke, duurt voort. Op len -.mmigre punten is de vijand tôt over één heeft d bn. diepte onze gevechtszone binnenge- daan o drongen waarin verbitterd g-estreden teren h tordt. de"afi len m OOST.HONG. ZIJDE ^ op de Weenen, Woensdag 26 September. — mansc. Officieel: ionetë SUSSISCH EN ROEMEENSCH GEVECHTSTERREIN m Bij de Sereth hebben Duitsche troepen taneen expeditie, tôt de vijandelijke ver-Hingslijnen uitgebreid, meer dan 150 jtvangenen en verscheiden machinege-"mn meegebracht. R°n I Offici- BALKANFRONT Gis< Slechts matige werkzaamheid van het Phut' ; het C gevan ITALIAANSCH we w« GEVECHTSTERREIN Op den Monte San Gabriele en bij îp Sa! zijn vijandelijke verkenningsafd«elin- * jen afgeweerd. In het vak van Tonale en bewesten Tolmein leverden onze bestormingstroe- Lot pen gevangenen in. het f Aan de Isonzo alsmede tusschen de maak Elsch en het Sugana-dal ging het in de vormi lucht erg levendig toe. gelinj ■ sekrel VAN BULGA&RSCHE ZIJDE —8=3 Bet BALKANFRONT Den( 5 Sofia, Woensdag 26 September. Of- doboc ficieel : gesch Op de hoogvlakte van Dobropolje ge- jagen schutwerkzaamheid, die levendiger was het g dan op de rest van het front, len Oos- tuig ten van de hoogvlakte van Dobropolje twee werd een vijandelijke verkenningsafdee- nome: ling door ons vuur verdreven. geen Een onzer luchteskaders bombardeer-de met waargenomen succès de vijande- Lo1 lijke inrichtingen te Korytza. In het Var- liteit dar- en Stroemadal de gewone geschut- schoti ! levendigheid. ne-im dene HII TURKSCHE ZIJDE fc" — v: TURKSCHE FRONTEN Konstantinopel, Dinsdag 25 Septem- Bel 'er. —Officieel : missii Kaukasische front : Aanvallen bij ver- vaiidi rassing, die de vijand met zwakke strijd- korte k'achten ondernam tegen onzen rechter- doen. vleugel en ons centrum, werden volkomen riUa a'gesiagen. Dan : Door een aktie van onze troepen zijn van ] ff'i vier km. vooruit gekomen over een Vaard frontbreedte van 25 km'. mode h de Egeïsche Zee heeft een van onze ag€11( «Kgtuigen met succès bommen gegooid voor "Pschepen, oie in de haven Klokidia van baar_ ''t eiland Chios lagen. jje Op de overige fronten niets van belang mon Itraelden. heet ■ 1 van < «N ENGELSCHE'ZIJDE F)F WHSTELIJK GEVECHTSTERREIN Londen, Woensdag 26 Sepember. — q Officieel: zer -y r ^anochend heben wij over een breed sj,a(rv [ront een aanval gedaan in den sektor bfoosten en ten Noord-Oosten van Iepe- st,^, ren. Volgens de berichtenj schieten onze lroepen mooi op. ^annacht deden troepen uit Suffolk een gcslaagden overval beoosten Gouzeau-COurt. In weerwil van den forschen te- -s pnstand, vernielden ze twee schuilho- pranj ,en met vijanden. Veel a'ndere Duitschers Jerden aan de bajonet geregen. Boven-en namen we enkele vijanden gevan-^ en bemachtigden eeln machinegeweer. y —1— _ slotei Ut FRkNSCHE ZIJDE r„ ■ Marc wESTELIJK GEVEiCHTSTERREIN tc F Parijs, Woensdag '26 September. — Kiwa Officiççi : ranni Aanmerkelijke bed'rijvigheid van het bijzoï Seschut van weerskair.ten op eenige pun- 310 : ten van het front aan de Aisne en den gewe Kchteroever van de Maas. derdi VAN RUSSISCHE ZIJDE SUSSISCH EN ROEMEENSCH tre GEVECHTSTERREIN ke St-Petersburg, Woensdag 26 Septem- me >er. — Officieel : we Ten Zuiden van den weg naar Pskoî ge\ îeeft de vijand twee tegenaanvalien ge- gel iaan op het stellinggedeelte, >û<at wij gis- ^ :eren hebben genomen. De aanvallen wer- no; ien afgeslagen. _ 1er Ten Zuid-Oosten van Kimpolïing heb- de: Den onze vrijwilligers n.a een voorberei- lat ding door de artillerie een overval gedaan ; Dp de vijandelijke stelling en een. aantal da manschappen van de bezetting aan de ba- yi jonet geregen. ha aa VAN ITALItAKSCHE ZIJDE ; loi ITALIAANSCH tei GEVECHTSTERREIN ra Rome, Woensdag 26 September. — nii Officieel : te Gisteren hebben vermetele patroeljes B( van ons langs geheel het front schade be- tr< rokkend en de tegenstanders ontrust. In g< het Concet Laghi (Posjna) maakten wij dt gevangenen, bij Flondar (Karst) namen vc we wapens en schictvoorraad. st TELEGRAMMEN ] UIT ENGiitAND k, Londen, 26 September. — Hewns, g", het parlementslid, dat naam heeft ge- n maakt als voorstaiider vam een tariefher- di vorming met inbegrip van voorkeurre- E gelingen met de koloniën, is tôt onder- di sekretaris van koloniën benoemd. g ir DE OORLOG TER ZEE d Berlijn, 26 September. (Officieel.) — d1 Denl 24n September leverden onze torpe- w dobooten aan de Vlaamsche kust een ai geschutstrijd met vijandelijke torpédo- d' jagers en vliegtuigen. In den loop van: het gevecht werd een vijandelijk vlieg- 11 tuig neergeschoten en de bemanming, vi twee Engelsche officieren, gevangen ge- le nomen. Onze torpedobooten hadden geen verliezen. Lo^den, 26 September. — De admira- h liteit deelt mede : In den namiddag be- ^ schotem onze zeestrijdkrachten1 de mari- v' ne-inrichtingen van Oostende. Verschei- a' dene rake schoten werdeni op het Atelier ^ de la marine waargenomen. V: VERHANDELINGEN IN DEN ° RIJKSDAG t( Berlijn, 26 September. — De « kom- v missie der oudsten » uit den Kijksdag is , vandaag overeengekomen, heden in een korte zittinig « in pl&no » de agenda af te doen. Daarna zal de voltallige vergade- " ring tôt 3 Oktober verdaagd worden. Dan zal de behandeling in tweede lezing van het ontwerp om de Duitsche koop-vaardijvloot weer op peil te krijgen alsmede die suppletoire begrooting op de agenda komeB. De tijd daartusschen, is d voor kommissie-vergaderingen beschik- v baar. De centrale kommissie komt morgen o (Donderdag) ochtend bijeen. Naar het h heet zal men pogen, den huidigen zittijd van den Rijksdag niiet later dan 10 Oktober te doen afloopen. DE DUITSCHE KEIZER v IN ROEMENIE ® Op zijn reis in Roemenië bezocht Kei- a zer Wilhelm, aidus een Wolff-bericht, de ^ slagvelden van Hermanstadt, waar in het begin van den oorlog met Roemenië ge- ^ streden werd. IXOYD GEORGE ° NAAR FRANKRIJK h Lx>nden, 26 September. — Lloyd George is Maandagavond van Ixmden naar s Frankrijk vertrokken. v PAUS EN ISLAMISME Een komiteit van Indische Muzelman- b nen heeft, nàar het Korr. Bur. meldt, be-sloten een resolutie tôt den Paus te rich-ten, waarin de opmerkzaamheid van x Z. H. op de Mohammedaansche landen s Marokko, Tunis, Algiers, Tripoli, Egypte, Perzië, Kaukasus, Krim, Bukara en ti Kiwa gevestigd wordt die onder een « ty- ^ ranniek en v,reemd juk zuchten ». In het bijzonder wordt op Indië gewezen, welks <3 310 miljoen inwoners onder Engeland's e gewelddadige heerschappij worden on- g derdrukt. NOG ZÏJNE WAALSGHE EMINENTIE ; en de VLAAMSCHE KRÏJGSGEVANGENEN De beroering, die het vijandelijk op- We hebben er nochtaiis zooveel ! Durven De beroering, die het vijandelijk op- W< îden van Mgr. Mercier in zaken, wel- ze : hoegenaaind niets gemeens hebben sel et den godsdienst, in hooge maat ver- me 2kt heeft bij onze Jongfens in de krijgs- 1 rvangenenkainpett, is op verre na niet zei :luwd. Sa Zulks blijkt uit brieven. welke wij nie >g voortdurend daarover van verschil- no ndë zijden ontvangen, in den aard van pr :zen dien wij hieronder in zijn geheel ten volgen. dr Zooals onze lezers weten staat. het vast als ît de Mechelsche kardinaal aan de laamschgezinde pnesters, die kans la^ adden door de Bezettende Macht als hi îlmoezeniers bij de gevangenen toege- da iten te worden, weigerde ginder hun w postolaat uit te oefenen. Door zijn oor- bi >gszuchtige houding waren de kandida-:n die hij aan den Gouvemeur-Gene- G ia! voorstelde allen verdacht ; ja wat o\ îeer is, de priesters in 't algemeen, door em in slagorde geschaard tegen den lezetter. hadden zekeren tijd het ver- w rouwen verbeurd van de plaatsvervan- ik ende regeering in ons land, en konden ta us lang niet verkrijgen dat ze een een- E oudigen pas zouden bekomen, laat d taan een post van vertrouwen gaan in- g' iemen in de Duitsche kampen. o' En wanneer dan eindelijk Vlaamsche v ktivistisclie geestelijken, wier gcede be- s< loelingen niet konden in twijfel getrok- ^ :en worden, de toelating zouden krij- ^ fen om voor de zielezorg der Vlamingën e: îaar Duitschland te vertrekken. sprak le kardinaal daar zijn veto over uit. c ïrger nog : de priesters, die getroffen si loor den geestelijken nood waarin onze si jevangene broeders zich bevonden, k neenden in geweten verplicJat te zijn n lien nood te verhelpen, werden door v len kardinaal zwaar gestraft en op zulke '' vijze dat zij in de uitoefening van hun imbt ten zeerste zouden belemmerd wor- o len. g De kardinaal verneme nu eens te meer lit volgend schrijVen hoe onze krijgsge- si rangenen zijne handelwijze beoordee- t en : v v « Hoe komt het, Eminentie, dat de C Transchen hun priester, dat de Russen n tun priester, dat de Polen hun priester îebben. dat de Joden, en nog andere k rolkeren, die hier in ballingschap zijn, \ illen in hunne moederspraak worden oegesproken, terwijl wij, Vlamingën, g dit ailes verstoken blijven. J Ja, thans is weliswaar een priester tôt 5ns gekomen, en laat ons hopen dat de :cestand, die zoo elleudig is, er wat door _ ?erbetere. Ik bezocht deze week 8 werkkomman- d 3o's, te zamen 100 man, op aile dezelfde • klacht : « Waar zijn onze priesters? » j( a Waar zijn ze? vroegen onze jongens. t SI AD en LAND , VERBETERING. — Het Irtikel van ( den heer Deo Meert, getiteld « Van Cau- s welaert, de verloren zoon », verschenen c in ons nùmmer van 26 September, werd ons overgemaakt door bemiddeling van 1 het Vlaamsch ICorrespondentie-Bureau. 1 Wij hadden1 vergeten dit te vermelden. UW P LA ATS IS AAN 'T FRONT! ' — Van goedingelichte zijde verniemen ' wij dat jongelingen.die zich in Antwerp- sche (?), neen, laten wij eerder zeggen 1 te Antwerpen gwestigde huizen, gaan j aaubieden om een betrekking te beko- i men, voor antwoord krijgen : t « Uwe plaats is hier niet, maar aan 't front. Wij kunHen u niet gebruiben. » 1 Dit geschiedt tusschen vier oogen, 1 aatuurlijk. Geen getuigen is de veilig- < tieid van de heeren patriotten. 1 Zoo worden onze Vlaamsche jongens iteeds gedurig in 't vuur gedreven. S Om welk belang wordt er nu nog ge- TOchten ? 1 Is het nog een Vlaamsch vaderlandsch belang? Zeker niet. Een louter Belgisch belang? Wie durft het bewere111? Het tegendeel c is waar, dat weet eenieder die de toe- standen kent aan 't front. 1 Wij vinden die handelwijze misdadig tegen onze jongelingschap en tegeni onze 1 Vlaamsche ouders. 1 Indien d:e heeren zoo patriotard zijn, 1 dat ze dan zelven op gevaar van leven 1 en vrijheid de gr,eHs overtrekken ; zich 1 gaan inlijven in Engeland en naar < 't front vertrekken. Il n'y a pas d'âge pour les braves ! ; de We hebben er nochtaus zooveel ! Durven w ze niet tôt oUs komen? of zijn ze mis- j,; schien 00k allen gaan vluchten, zooals p. meestendeels onze goede patriotten? » O ! kon ik tôt hen roepen. kon ik hun f zeggen hoe onze jongens hier verloren V) gaan. Of is aan onze zoo heilige zaak niets meer gelegen? In 1830 werd ze b . nochtans nog gebruikt om revolutie te g : prediken. j [ Op ! priesters, op ! 't gevaar is groot en 0 dringend de nood ! Toont U zoo waardig H ; als de leren en de Polen ; schaart U aan b l de zijde van uw volk ; komt tôt ons ! en v , laat de duizenden niet verloren gaan, die n 5 hier in ballingschap leven. 't Is o^s hart ti - dat roept ; wij die weten wat er omgaat, b 1 wij zeggen het U : Komt en staat ons f. . bij ! Brengt hulp, daar waar de Duitsche d . geestelijkheid onmachtig is. Komt ! en! a - God zal uw werk zegenen, we zijn ervan t overtuigd ! » r . 1 Moet de nood niet hoog gestegen zijn, wanneer een krijgsgevangene, die al ken i ik hem als door en door kristelijk noch- j tans geenl kwezelaar is, zoo alarm roept? 1 En wanneer we den Kardinaal wezen op , dat plichtverzuim, omdat wij onze jon- ; gens ginder niet zedelijk willen zien ten , onder gaan, dan kregeri wij als enkel ge- ■ e volg op onzen noodkreet, een vracht j. scheldwoorden in het geestelijk retret te ■ Mechelen naar ons hoofd geslingerd. ; j. Wat een bewijs van zwakheid ! « Borms n est un malhonnête homme ! », en'z. k Mijn geweten zegt me anders.Mgr Mer-t. cier, en wat 00k de uitkomst van dezen n strijd weze waarin wij voor ons volksbe-:e staan kampen tegen de vereenigde frans. l. kiljonvche machten 6f we vallen 6f win-n neii, «nij wordt nu reeds die zalige >r vreugde gegund : dat ik 't bewustzijn . :e heb mijn heiligen plicht te doen. n Doe gij dat çyeneens, Eminentie, r- 00k tegenover onze gevangenen, die om geestelijke hulp smeeken ; blijf uitslui-;t tend, zooals Z. H. de Paus het voor- ; schrijft, op godsdienstig gebied, waar wij , U eerbied en gehoorzaamheid zullen be-wijzen, maar gelijk het U in 1909 op de vergadering d'er Katholieke Vlaamsche le Oud-hoogstudenten te Leuven door Ar-n nold Hendrix werd gezegd : ;r « In dit vrije vraagstuk, eischen wij, 'e katholieken, ons recht op van vrije 1, Vlaamsche burgers. » Wij kunnetf en wij mogen U niet vol-gen waar gij onzen dood als zelfstaand vôlk bewerkt. (1) >t Dr. Aug. BORMS. le jr 1) Dit werd den Kardinaal reftd* Toargehou-[1_ den in het ventcogschrift dat 134 voaraa-nstaan-1 de katholieke Vlamingën hem atum-den, met juffrouw M. Beipaire aan 't hoofd. naar fi?vn-» leiding Tan zijn « Irnstnictions Epiacopale*> S. tegen de Vla.a.m^elie ïïoogeaichool (in 1909). De held Roosevelt is bij de zestig en heeft zijn aankomst in de loopgraven sinds een zestal maanden aangekondigd I in Onder zijn leiding kunnen die heeren u- zelf storm loopen, schansen verovexen, :n of glorierijk sneuvelen. rd Doch Vlaanderen, met zijn 85 t. h. an Vlaamsche soldaten in 't Belgisch leger, u. heeft genoeg gedaan, méér dan genoeg! n. Ze zijn gedurig in betrekking met het , j front : ze moet en het dan maar eens vra-,n gen of 't liever niet waar is 1 p^ PATRIOTISME I —1 En* gaat iemand :n bij een advokaat van Antwerpen om een an genadevraag voor een vrouw, die tôt ge-o- vang veroordeeld werd, op te stellen en te steunen. m In, 't gesprek zegt de aanzoeker dat » hij de voorspraak van een Vlaamsch n, Aktivist zal trachten te verkrijgen, want g- dat het voordeelig is aile invloeden te laten werken. us Hij ontvangt van den advokaat volgend antwoord : e- — Als die er zich mee bsmoeit, trek ik er mijn hand van af. ;h — Waarom? — Daarom ! — Maar de vrouw die gered moet wor-el den? e- —1 Om 't even ! Wij mogen niets willen van Vlaamsche Aktivisten. ig De verontschuldiging van dieni advo-ze kaat is dat hij nog jong is ! Kan Meester Louis Franck zijn jongen konfrater niet n, beter raden en is het de plicht niet onder jn landgenooten, hoe zij 00k in meening ;h verschillen, wat vaderlandsliefde is, hun ar eigen volk 111 den nood te redden? Denken die heertjes misschien dat TTavpt*> Van credipnd ziin met zulke ambtsbetrachting, zij weze dan 00k kos-teloos ? Indien de heer stokhouder der balie den: naam van bewusten advokaat ter-langt, houden wij dien te zijner beschifc. king. Onze vaderlandsliefde is van een an- î der gehalte en menig bekend franski'ljon c 'Çn werd reeds door Vlaamsche Aktivisten I 1!?" bijgestaan en gered. Wat zonderiinge l >als patriotten ! 1 » DE BELGISCHE BANKBILJET-mn TEN. — De « XX0 Siècle » publiceert de < ren volgende regels : < aak (( Het is nauwelijks te gelooven dat de : ze Belgische bankbiljetten in onbezet Belgia : te geen gangbaarheid hebben; dat de ginder geleven handelaars ze weigeren ; dat i t en onze soldaten bij het wisselen moeten ver- : "dig liezen; dat sommige ambtenaars in na- < aan burige dorpen van het Fransche front ! on weigeren « onze » bankbiljetten aan te die nemen in betaling van militaire presta-hart ties. De soldaat of werkman, in Belgische aat, bankbiljetten uitbetaald, wordt door dit ons feit blootgesteld aan duizend moeilijkhe->che den. Zou er eindelijk niet eens. aan dit en! ailes verholpen kunnen worden » van ONZELFSTANDIGE POLITIEK. — Het Vlaamsch Korrespondentie-Bu-reau uit Antwerpen schrijft : "jn. In het blad « L'Opinion Wallonne » ken Van 15 September 1.1. wordt op de kam-°eh- pagne gewezen, die sommige Belgische ept? bladen, waaronder « La Métropole », 0 op « L'Indépendance Belge » en « Le XXe jon- Siècle », voercn ton gunste van een on- 1 ten derwerping van België aan den Engel-1 ge- schen ekonomischen invloed. acht wat de « Opinion Wallonne » doet et te waarschuwen tegen deze beweging i» rerd. haar bezorgdheid. om het Belgische-arms Fransche verband, waarvoor doom haar v.-ordt geageerd. Mer- Het is zeer merkwaardig, dat de voor-ezen 9tanders van een Franco-Belgische en. esbe- tente, zich steeds bei'oepen op de zooge-rans- zegde morcele en intellektueele belangen, win- die beide lander verbinden. alige Door een der korrespondenten van het tzijn vermelde blad wordt de volgende politie-ke formule in overweging gegeven die ntie, aan duidelijkheid niet te wenschen over-; om laat : « la Wallonie libre, alliée à la libre islui- Flandre dans la libre Belgique alliée à la 'oor- France». (Vrij Wallonie verbonden met r wij een vrij Vlaajideren in een vrij België 1 be- verbonden met Frankrijk.) -p de Welke moreele en intellektueele belan-ische gien van het vrije Vlaanderen doon een Ar- verbond met Frankrijk moeten worden gevrijwaard, is ons niet recht duidelijk. wij, DE BELGISCHE AUTO-KANON-vrije NEN IN RUSLAND. — Wij lezen in de « XXe Siècle » : Wat wordt er, te mid-vol- den van dfen Russilsclaen warboel, van aand onze Belgische vrijwilligers van het korps der auto-kanonhen? Hun verwan-rs. ten — talrijken hunner zijn in Frankrijk of in Engeland — hebben geen nieuws meer van hen ontvangen sedert ;ehou- maanden. Zij doen ons opmerken, bo-staa": vendien, dat sinds twee jaar, deze solda-: aan- ten niet'het kleinste verlof hebben kun-nen krijgen en dat het niet mogelijk is ')• hun een palcje te zenden zonder er porte «*-*« voor te betalen. Wij gelooven op het ig en Ministerie van oorlog te mogen rgkenen raven om deze verwanten, wier ongerustheid lied 1 begrijpelijk is, gerust te stellen. eeren NATIONALISTISCH AKTIVISME exen, ONDER DEN OORLOG. — Het VI. K. B. uit Antwerpen deelt mede: t h. Naar een bericht in de « Nieuwe Rot-eger, terdamsche Courant » van 20 September, loeg/ ochtQiidblad A, heeft dezer dagen te ■t het Weenen een poli'tieke besprek:ng -plaats i vra- gehad, waaraam de1 leiders der onder-scheidene nationale groepen der Oosten-rijk-Hongaarsche monarchie deelgeno-nand m'en hebben. Ee,n der vraagstukken, dat n een ter tafel kwam, was het bevestigen van Jt ge- den vtrede onder de verschillcfflde natio--n en naie groepen der monarchie. Prof. Janez Krek, een der vootmannen r dat dej- Zuid-Slavische beweging, verdedig-msch de het beginsel van het zelfbesehikkings-want recht der volkeren. Men zegt, aldus ai te prof. Krek, dat wij ira deze dagen met moeten spreken over het recht en de vrij-vol- heildi des volks. Waarom niet ? Omdat het de poliUek der entente is. Het was ech-trek ter reeds de politiek van 1848. Er is bo-vandien geen enkele reden, waatrom wij hierin niet met de entente zouden kunnen samengaan. wor- Hcr parallélisme met de Vlaamsche Beweging heeft de lezer ongetwijfeld > wil- reeds opgemerkt. Ook don Vlamingën heeft men toegeroepen, dat zij met advo- mochten spreken over het recht en de îester vrij-he:d van hun volk, omdat het de po-: niet Htielc van Duitschland is, den lang ver-ander clrukten Vlaamschen volksstam uit de ening vernedering op te heffen. En ook de. Vla-, hun mingen zien geen enkele reden, waarom zij bij dezen arbeid, die het vaderland te.n 1 dat goede komt, niet met den bezettor van zulke hun grondgebied zouden meegaan. iJooa»D«nHînr i.— Ists voor iederen dag De kogel is door de kerb I Het Vlaamsch, of juister het algemeen Nederlandsch spreekwoord « de kogel ia door de kerk », beteekent zooveel als het Latijnsche alea jacta est, de teerling is geworpen, het lot is beslist, er is nietg meer aan te doen. Wij kunne,n den oorsprong van de uit. drukking niet raden en wij hebben da-delijk de gelegenheid niet haar op te spo-ren.Te Oostcnde is de kogel door de kerk ! 't Is veel erger: Zondag ochtend j .1., 23 September 1917, heeft een Engelsche moinitor een bom gegooid in de kathe-draal ; zij is ontploft onder de geloovigen, toen juist de vroegmis begonnen was en heeft zevem menschen gedood en vier-en-twintig verwond, zwaar en licht. 't Is goed genrikt eji raak, als 't zoo bedoeld was. De torens van deze kathe-draal, door den prachtigen bouwlust van Leopold II tôt stand gekomen, z'jn dan ook een uitstekend richtsnoer voor grof geschut. Nochtaas is het moeilijk aan t» . nemen dat we hier te doen hebben met een mcesterschot, nauwkeurig zijn doel 1 treffend. 't Zou al te dom, al te wreed, ■ al te onbehendig zijn, want de afloop is ; vcrschrikkelijk en de verbolgenheid te , Oostcnde algemeen. : Neen, 't is niet aï,n te nemen, maar - toch... oorlog- is zoo'n vreeselijlc, on- - barmhartig ding en een mensch, van het mannelijk geslacht, met een wapen in t zijn hand, krijgt dadelijk de instinkteu » van een moordenaar. Koop in den bazar, een geweer en een r pop voor broer en voor zus en kom met uw geschenk 't is gelijk in welk huisge- - ziin. Het meisje steekt zijn armpjes uit - naar de pop, begint te aaien, te keuvelen - en te koozen. Zij smukt haar op, wiegt , haar in den arm in slaap en z:t er als een moederken stil en sussend met in «en ' hoelc. De ktnaap rukt u bijna 't geweeir uit de e hand; bekijlct het wapen; ziet hoe het - gelade.n moet worden; haalt den haan e over en... -legt aan 't is gelijk op wie, ba-a dreigend iedereen dood te schieten ! t Bij broer en zus is het spel. Het meisje ë weet zoo goed dat haar pop een levenloos, gevoelloos ding is, dat van haar kooze- - rijen n;et heeft, als de knaap zich bewust 1 is geen tu'aad te kunnep aanrichten. 1 Maar een ingeschapen neiging, een aan-• geboren tuk zijn plots wakker geschud in - beiden. Het atavism werkt. e Wacht maar ; laat de knaap wat ouder 1- zijn ern laat hij van domme,__ja, van n slechte ouders een karabien krijgen met :t cchte kogeltjes of schroot ! De jongeling, 1- die wreed is van zichzelf, omdat zijn be-c- grip niet genoeg ontwikkeld is, en de n ontwalcende geslachtsneigmgen, bij da rt aandrift tôt scheppen ook het instinkt > van dooden en vcrnielen in hem ver-a- scherpt, de jongeling, in zijn leelijke, zoo i- juist genoemde vlegeljaren, loopt met is zijn buks in den tuin, zoekt een levend te dpel, ziet ce" vink op een tak, of ec,n et muschje aan 't vluggen op den weg, legt ;n aan en 't lieve schepseltje met sau^ger id kopje valt stuiptrekkend neder. Als zoo'n kereltje zich een ongeluk doet of zijn E makker een 00g uitschiet, dan ia 't ge-1. jank en gejammer ! Ze moesten den schenker van de kairabiea als den echten t- dader straffen, niet alleen tôt schadever-r, goeding, doch om zijn schuld aan de c;i--te wikkeling van de booze instinkten tôt ts dooden te hebben meegeholpea. r- Veel later. Gcef een man een wapea 1- en hij zoekt eçn doel. 0- Zondag ochtend, 23 September ! Een ït mooie zee; zij wemclt en tiu'elt in licht a en gloor van de krickenda zon. Een zo- > mersche dag, gelijk er van 't jaar geen echooncr is geweest. De monitor is voôr sn dag e,n dauw uitgevaren. Zij moet haar ï- gevaarlijke en vreeselijke taak betrach-s- l'en. Zij moet een prooi vinden, den vij-is and afbreuk doen, 't is gelijk op welke ;t wijze. Maan het vlak is heiinde en ver een .i- verlaten zwalpende, deinende plas. Geen -t boot, gee,n sloep. Ginds sluimert de 1- Vlaamsche kust, vriendchjk en st :1 ; doch > îs geweten, de verscholen vuurmondcn ij liggen brakens gereed. De monitor, s1e-P vig ira haar pantser, laag bij 't zeevlak, met haar kanonnen vaardig, zou den £ vijand in zijn nest willen treffen, doch d op welk punt van de eindelooze kust moet n de granaat afgezondon worden? 't Is on-begonnen werk ; 't is kostelijka waar le verschoten om niemendal. > Boven de stad priemen de torens in het r" morgenlicht. Hoe nauwkeurig is de af-'e stand te berekenen ; het ka«pn beurt gedwee den donkeren muil in de lucht... m DM moet juist zijn, deit kan geen haar 'n scheleu !... De kathedraal 's nu 't vink je ■n op den boom !... Er wordt misschien ectt twijfel over berekening en vaardigheid

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.