! y/oensdag 24 Mei 1916. Tweed a Jaarg. Nr 144 Priis 1 é **eo door g-ehepi Beïgftë r>rrTrr m|(|1) |.||>| Het Vlaamsche Nieuws Het best ingelicht en meest verspreid riieuwsblad van België. « Verschiint 7 maal per week ÂBONNEMENTSPRIJZEN : per maaad I-7S Per 8 tnaanden !8 — per 3 maaaden S.— ï>fcr jaar iS.~ iii'vn tr~ rm*tr W7rr-n~iifjf crif \r" AFGEVAARDIGDEN VAN DEN OP8TELSAAD : Dr Àiijj. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDI aaet vaste medewarking van Dr A. JACOB BUREELEN : ROODESTRAAT, 44, ANTWERPEN. Tel. 19îM) taaeîauaae>-Aa>. mtfmttmnrzfxmiasfisi 1111 ihhiw—iimh AANKOND1GINGEN : Twesde blaéa., per regel 2.50 Vierde bjadz., per regel.. 0.50 ûerde bïa<iz., id. I.— Doodsberieht 6.— Voor aile aanoncen, vende men zich : ROODBSTRAAT, 44. DE OORLOG Verbitterde strijd op de twee Maasoevers. — Yorderingea van het Oostenrijksch offensief tusschen Etscfc en Brenta,— De oplossing van de Voedingskwestie in Duitschiand. — De toestand op het Irak-iront, - Torpedeeringen. De opstand in Ierland Londen, 22 Mei.— Het onderzoek naar Lien opstand in Ierland. is heden hervat. Lord Midleton, een vooraanstaand Iersch unionist, beschreef de sfcappen, door de unionisten gedaan om den aard der Sinn Fein-beweging ter kennis van de regee-li'ing te brengen. Hij zelf had de zaak in het Hoogerhuis ter sprake gebracht,doch toen hem de wenk was gegeven, dat hij door zekere feiten openbaar te maken, voor een onbeteekenend aantal ontevre-Idenen reklame maakte, is hij op de zaak ;niet teruggekomen. Birrell was van oor-[deel, dat het wij den van aandacht aan redevoeringen van verdwaasde ijveraars »n geestelijken aan de toenemende loyau-ttit van Ierland afbreuk zou doen. Lord Wimborne, onderko'ning vaa Ier-jluad, daarna aïs getuige gehoord, zeide dat ofschoon hij in naam verantwoorde-flijk was voor den gang van zaken in Ier-jland, de minister van Ierland de eigen-[lijke macht had. Bij zijn tocht door ler-lland, toen hij het onderkoningschap aan-vaarde, had hij overal den indruk van trouw gekregen, maar sindsdien wonnen de Sinn-Feiners aan invloed en na het jvertrek van de Iersche divisie naar het [front, achtte hij het garnizoen van Ierland onvoldoende. In het begin van Maart had hij geen heden om ernstige dingen te duchten ; wèl riras de staat van zaken onbevredigend. Hij drong er op aan een honderdtal lei-pers gevangen te laten nemen, maar de uitbarstâng kwam vôdr 110g een beslissing :kon zijn genomen. Hij geloofde dat het ijjrootste deel der Sinn-Feiners in den ;waan heeft verkeerd,dat zij werden opge-[roepen voor gewone oefeningen en niet wisten dat zij uit.rukten om in opstand te [komen, vôér hun bevolen werd huizen te Jbezetten. j Sir David Harrell, voormalig onder-minister van Ierland, zeide als volgende jgetuige, dat de Ieren vaar 't grootste deel preedzame, ordelijke menschen zijn. Zij zijn echter Sterk vatbaar voor indrukken fcn laten zich gemakkelijk verleiden. Ge-jiuige is van oordeel dat de vreedzame [raeerderheid door een oproerige minder-pieid is misleid. * Nieuwe vonnissen in Ierland londen, 22 Mei. — Er zijn nog 9 [Wjgsraadvonnissen in Ierland bekénd pnaakt, waronder 1 doodvonnis te Dublin en 1 te Wexford, welke zijn veran-perd onderscheidelijk in 10 en 5 jaren pchthuis. Van de andere beklaagden fljn er twee te Dublin veroordeeld tôt 5 jaar gevangenisstraf, terwijl te Galway pvangenisstraffen zijn opgelegd, afwis-plend van 1 tôt 10 jaar. Nieuw oorlogscrediet i n Erigeland [ I/Otiden, 22 Mei. — Bij het parlement h een voorstel ingediend om opnieuw N krediet van liv. st. 300.00.000 toe te Rati voor militaire, inaritieme en an-pere doeleinden in verband met den lorlog, Uit het Britsche Rijk [ Johannesburg, 22 Mei. — Het opper-poofd der Baralong-Kaffers heeft een :':;'!>raak gehouden tôt de inboorlingen de rtrijnen waarin hij hen aanmaan-(t tot onwrikbaren trouw aan den ko-nin8 en de eenig ware beginselen waar-|!00r Engeland de wapens voert. De in-gngeii zijn niet opgeroepen voor den ®nJd, doch zij kunnen niettemin hun , vervullen door bij te dtagen tôt de Kgsfondsen-, Zweden en de Oorlog [Stockholm, 21 Mei. — Drie belang-Sroepen, de Algemeene Vereeni-nS van den Zweedschen Uitvoer, waar-L n de kroonprins eerevoorzitter is, de i tfeeniging van Zweedsche Banken en L, arner van Koophandel te Stock-K 111 • hebbeti den 19n dezer in de gsche bladen een manifest ge- |VIT: '"'t nianifest heet het, dat de toon sommige bladen de goede betrekkin-|a .Va^ Zweden met oorlogvoeîende e?1 in gevaar brengt. Hun polemiek zou tôt verwikkelingen kunnen leideE en gevoeligheden en wrok oproepen, waardoor Zweden's toekomst geschaad zou kunnen worden. De bladen, heet het, moeten geen artikelen opnemen, die het ekonomische leven en de veiligheid van het land in de waagschaal leggen. Dexe waarschuwing, die de ondertee-kening draagt van de meest gezagheb-bénde mannen uit handel, nijverheid en geldwereld, wordt, na de zoo kenschet-.seude betooging in den Rijksdag, be-schouwd als een nadrukkelijke verloo-ehening \an het drijven der aktivisten. Uit Griekenland. Van Duitsche zij de Berlijn, 21 Mei. — Naar Wolff's bij-zondere korrespondent te Athene meldt, heeft minister Rhallis, in antwoord op de interpellatie van een afgevaardigde, die opheldering verlangde over een tusschen de Grieksche regeering en de entente bestaand misverstand, gezegd, dat de regeering voor de onvermijdelijke wrijving, die er meermalen voorgekomen is eu 00k in het vervolg voor zal komen, volstrekt niet verantwoordelijk is. Deze wrijving is slechts daarom onvermijde-lijk omdat de entente haar plan niet op-geeft om Griekenland te dwingen zijn onzijdigheid te verlaten, opdat zij zich van het leger van Griekenland kunne be-dienen. De flinke medeelingen van Rhallis zijn door de geheele Kamer met geest-driftige insteinming begroet. De interpellant antvvoordde, dat hij in het algemeen de inziehten van de reg^-e-ring deelde. Het ontslag van Delbriick en de benoeming van Helfferich Berlijn, 22 Mei. — De Keizer heeft aan Dr. Delbriick, ondervoorzitter van het staatsministerie en minister van bin-nenlandàche zaken, het gevraagde ontslag uit zijn ambten verleend, met be-houd van den titel en den rang van minister van staat, en toeke.nning van de hooge orde van den Zwarten Adelaar, en hem ontslagen van de algemeene vervan-ging van den rijkskanselier. De Kejzer heeft den staatsminister en rijksminister van financiën Dr. Hel'ife-rich tôt rijksminister van binnenland-sche zaken benoemd en hem de algemeene plaatsvervanging van den rijkskanselier opgedragen. Graaf von Rôdern, staatssecretaris voor Elzas-Lotharingen en werkehjk ge-heimraad, is met ingang van 1( Juni tôt rijksminister vah financiën benoemd ; bepaald is dat Helfferich tôt dien dag de zaken afdoet. De Koning (van Pruisen) heeft ver-der staatsminister Dr. von Breitenbach als ondervoorzitter van het staatsministerie benoemd. Buikboot- en mijnoorlog Eonden, 22 Mei. — Het Italiaansche stoomschip « Birmania » is gezonken. De « Birmania » mat 2215 ton en be-hoorde aan de reederij Sicilia te Paler-mo.Marseille, 22 Mei. Hçt Fransche stoomschip « Languedoc » is Zaterdag dag in de Middellandsche Zee door een Duitsche duikboot in den grond geboord. De kapitein is gevangen genomen omdat het stoomschip tegenstand had geboden toen het werd aangevallen. Er waren geen passagiers aan boord ; de bemanning is gered. De « Langedoc » mat 1612 ton en be-hoorde aan de Société Génér. de Trans-ports maritimes à vapeur te Marseille. Eonden, 22 Maart. — Het Grieksche stoomschip « Anastassios Koroneos » is gezonken. Het schip mat 1901 ton en behoorde aan A. Koroneos te Piraeus. Lees vervolg Oorlogiieîegrammen, op de tvjeedè blad&iida LEF8 DE LAATST INGEKOMEN TELEGRAMMEN ONDER DE RU-BRIEK « LAATSTE UUR ». Onze Groote Geïllustreerde Letterkundige Prijskamp Kerstlied Ons gtienaket die avondstar, Die ons verlichtet also cîaer : Wel was haer doe. (1 ) Susa mirma, Susa noe ! 1 Jésus rninne sprac Mariën toe. Dat huus dat hadde een open dak, Daer Christus in gheboren was : Wel was haer doe, enz. Si sette dat kint op haren schoot, Si cussedet voor syn mondekyn root : Het was so soet, enz. Si sette dat kint op hare enien, Si sprac : « Groot eer moet u ghescien ! » Wel was haer doe, enz. Si sette dat kint op haren aerni, Mit groter vrouden (2) sach syt aen : Het was so soet, enz. Die moeder makede den kinde een bat. Hoe liefiic dattet daer inné sat : Wel was haer doe, enz. Dat kindekyn pleterde (3) mitter hant, Dattet water uten becken spranc. : Wel was haer doe, enz. Die os ende 00c dat eselkyn Die aenbeden dat soete kindekyn : Wel was haer doe, enz. Il) toen ; 2) vreugde ; 3) plaste, plompte. De Middeleeuwen waren diepgodsdien- Het kindeken plodderde met de hand stig en waren het vaak ophoogst dichter- Dat het water uit het' bekken sprong. lijke wijze. Heel de iniddeleeuwsche De os ende 00k dat ezelkijn, kunst is van den godsdienst doordron- Die aanbaden dat zoete kindekijn. gen. Wel was 't haar tven !(aan 't hart van de Men heeft terecht opge.merkt dat bo- [Moeder-Maagd). venstaande lied op ons denzelfden indruk maakt als een schilderij van een der oude En wat een overheerlijk Kerstlied, dat Vlaamsche meesters, een van Eyck, een tevens klinken zou als een Wiegelied bo- Rogier van der Weyden, een Memlinc. ven het Kribbeke, zou het niet wezen 't Is inderdaad van een gotische rei^i- voor een onzer toondichters. heiden schoonheid. Met zijn zangerig en Jef van Hoof, wat denkt gij ervan? zoetluidend refrain klinkt het als een Het is nogtnaals een meesterstuk dat godvruchtig wiegelied. Evenals in die wij uit de boekengeleerdheid aan ons oude schilderijen ligt er iets in dit Kerst- Vlaamsch volk terug kunnen schenken. lied uit de jaren 1300 en zooveel, dat wij Indien deze Letterkundige Frijskamp niet gansch gevoelen noch bereiken kun- geen ander voordeel had, dan nog zou nen. hij een onschatbaar goed opleveren. Hoe lieflijk eenvoudig die taal en welk Zulk gedicht heeft de waarde van een een bevallig beeld : schilderij van Memlinc die terug in onze openbare muze.ums wordt opgehangen. De moeder inaakte voor 't kindje een bad Hoe lieflijk dat het. daar inné zat. L. ILiefdadietieîd met FranscSigezinde doeleinden « Ik kan het niet uit mijn hoofd krij-gen dat al die franschelaarsche beheer-ders van Nationale voeding en onder-standskomiteiten, niet uit liefde tôt ons Vlaamsche volk, maar enkel uit dollen, vlammenden haat tegen ons, die zooge-zegde liefdewerken in hun klauwen heb-ben getracht vast te. krijgen. » Zoo schreef ons een zeer geachte volks-vriend in een langen brief uit Tienen, waar \ye in nr' 138 en 139 van ons blad de belangrijkste deelen uit overnamen. Hij zelf geeft daarin afdcende bewijzen van het franskiljonsch drijven van al die anti-Vlaamsche, dus anti-Nationale, verdrukkers-komiteiten. Ook de Antwerpsche afdeeling voor Hulp aan Krijgsgevangenen, die haar zetel heeft op de Meir en onder het be-stuur staat van Juffrouw Jenny Rolin, la directrice, speelt hare roi in dit stel-selmatig verfranschingswerk, dat de voortzetting is van de u politique de pénétration française » sedert jaar eu dag door onze regeeringen gevoerd. Op de. talrijke klachten over taalmis-kenningen door de afdeeling van de Meir gepleegd, is juffrouw Rolin verplicht ge-weest aan het gehate Nederlandsch, de taal der Antwerpenaars, eene plaats af te staan naast het Fransch. Zoo zagen we beurtelings het opschrift « Croix Rouge de Belgique » dat als het symbool van de fransche alleenheerschappij, sedert 't begin van den oorlog, in reusach-tige vuurroode letter op den gevel prijk-te, ook in onze taal verscliijnen ; de be-richten en briefhoofdingen werden twee-talig en op het bure.el zelf gewaardig-den de juffrouwen zich reeds met het franschonkundig publiek eenige woor-den «Vlôms » z66 te radbraken dat men er niet kon aan twijfelen of ze vermink-ten het met opzet. Uiterlijk scheen er dus verbetering ge-kornei), doch het was enkel schijn : want men ging voort met Fransch te schrijven, ook naar Vlaamsche maat-schappijen, zooals een brief \ an 29 Maart die hier voor mij ligt het bewijst ; de stempels bleven Fransch ; de mededee-lingen naar onze krijgsgevangenen zijn in 't Fransch, zoodat onze jongens gin-der den indruk moeten krijgen dat ailes wat voor hen gedaan wordt door de franschelaars gebeurt ; de taal die men u in de bureelen toespreekt is Fransch en wanneer iemand met een hoed op, koppig Nederlandsch blijft spreken, doen ze hem gevoelen hoe onbeleefd hij is en vinden ze honderden middeltjes om hem te krenken. E ven wel, sedert het doorvlaamsche hulpkantoor Borgerhout, onder voorzit-terschap van burgemeester Matthys ge-sticht is, vooral om afbreuk te doen aan de franschdolheid der bestaande afdee-lingen, voelt men zich op de Meir eenigs-zins bedreigd en wordt men er ook voor-zichtiger. Men gaat er nu te werk met knepen. Ziehier o. a. een der fransehkil-jonsche .streken die juffrouw Rolin thans gebruikt om de voorrechten van het Fransch te handhaven en toch aan d^ taalverordeningen te ontsnappen. Het i» sluw bedacht, maar... a] te slim vangt niet, Den 2en Mej schreef het « Komiteit tôt Ondersteuning der Merxemsche Kr'jgsgevangenen u een brief naar juffrouw Rolin om volgende inlichtingen te vragen (ik schrijf letterlijk af) : a) Welke eetwaren m'egen nog opge-zonden worden naar de Belgische krijgsgevangenen? Welke vindt U de geschikt-ste en hoe moeten zij verpakt worden? b) Hoe zwaar mogen de pakken »f-gtnfc) Welke maand acht U het geschikt-ste voor onze eerstvolgende zending? Eenige dageu nadien kwam als antwoord eene gedrukte tweetalige kaart, met vennelding van het uur waarop juffrouw Rolin een afgevaardigde van het bestuur wou ontvangen. De penning-meester van het Komiteit ging er heen en 't eerst wat hij te hooren kreeg was : «Ofe/ c'est pour la lettre de Merxem. Voudriez-vous me la traduire, car je ne lJai pas bien comprise ». ('t Is voor den brief uit Merksem. udt ge hem willen vertalen, want 'k hçb hem niet goed verstaan). We mogen dus veronderstellen dat indieu het Merksemsch Komiteit in 't Fransch had geschreven, de. zeer klare en eenvoudige inlichtingen dadelijk per brief zouden verstrekt zijn geworden, terwijl nu de bestuurster van het Rood Kruis de onbeschofte Vlamingen, die haar in hun taal hadden geschreven,.... verplichtte zelf het antwoord te komen halen en dan eerst nog den inhoud van den brief in 't Fransch te vertolken. Zeker is dat naar hare franskiljonsche opvatting de straf voor de weerspannig-heid van die koppige Vlamingen, die nog altijd aan hun moede.rtaal blijven vast-houden.Gelukkig zullen wij ons voortaan die knevelarijen niet nieer moeten laten wel-gevallen en kunnen de Vlamingen zich van nu af voor alle.s wat de krijgsgevangenen betreft wenden tôt het nieuwe hulpkantoor, Appelstraat, 39, Borgerhout.Daar zal ailes op Vlaamschen leest ge-schoeid zijn en de liefdadigheid de,r Vlamingen zal niet m eer misbruikt worden om franskiljonsche doeleinden na te ja-gen. Het bestuur van de Meir stelt wel nog ailes in het werk om de Vlaamsche inrichting te bestrijden en deelde o. a. met dit inzicht een bericht medé aan de « Antwerpsche Courant », dat daar in de scheurmand vloog, doch dit zijn slechts de laatste stuiptrekkingen en de Vlamingen zullen aan de franschelaars doen voelen dat hçt moet uit zijn Fransche munt te slaan uit onze Vlaamsche wer-ken.Dr. Aug. BORMS. DÂGELIJKSCH NIEUWS, UIT DIEST EN OMTREK. — Tn de kronijk van onzen geachten briefwisse-laar uit de Demerstreek, is 'een spijtige zetfout blijven staan, die hem geheel het tegenovergestelde doet zeggen van wat bedoeld wordt. Onze achtbare medewerker heeft het over 't goed werk door den Letterkun-kundigen Prijskamp van het «Vlaamsch Nieuws u gesticht. « In breeden kring, zoo zegt hij, zal onze letterschat bekend, begrepen en gewaardeerd worden, daar hij nog nooit bij ons weten zoo algemeen gcnietbaar, zoo volksch (en niet valsch) werd voorgesteld ». VERZORGING VAN PAARDEN IN HET LEGER. — Een correspondent bij het Engelsche hoofdkwartier in Frankrijk beschrijft de middelen ter ver-zorging van paarden in het leger. Hij zegt o. a. : « Ik heb het veeartsenijkundig veld-hospitaal bezocht, Het beslaat eenige akkers goed weiland, dat aan een zijweg van een spoorweg is gelegen en waar steeds ongeveer 1250 dieren worden ver-pleegd. Eerst ziet men bij het binnen-komen een troepje ellendig uitziende, pas aangekomen dieren en bij het einde van het bezoek bewondert men de rijen prachtige beesten, die hier weer opge-kweekt zijn. Iederen ochtend komt hier een trein aan met zijn treurigen inhoud, die uit de verschillende mobiele paarden-hospita-len hierheen gebracht worden. Velen kunnen bij aankomst niet op hunne poo-ten staan en die worden in een ambu-lancie verpleegd. De met de leiding be-laste militaire veearts ontvangt met de zending lijsten, waarop elk dier en zijne ziekte vermeld staat. De aankomenden kunnen dan zonder tijdverlies naar de spéciale voor die bijzondere ziekte voor-behouden barakken gebracht worden, doch eerst worden zij getsoleerd, ten-einde vast te stellen dat zij niet aan he-smettelijke ziektcn lijden. " De blijkbaar hopelooze gevallen worden op de eenige waarlijk medelijdenda wijze uit hun lijden geholpen. Ik heb ook de apotheek bezocht, waar geheimzinnige dranken en pillen van kolossale afmetingen worden bereid. Vandaar ging ik naar de opératiezaal. Op een groote matras lag een muile-el uitgestrekt en een man met vaste hand en ijzeren zenuwen, was bezig eenige in de zijde van het dier P'cdrongen schrap-nel-scherven te verwiîderen. Het dier was gechloroformeerd en lag daar dood-stil, de pooten bijeen gebonden en een dozijn mannen zaten er gehurkt om heen, om dadelijk te kunnen helpen als het dier te vroeg weer tôt bewustzijn mocht komen. Een der merkwaardigheden van het hospitaal is het bad voor dieren die aan schurft lijden. Een lange dic-pe cemen-ten bak, met glooiend oploopende ein-den en gevuld met een oplossing van chloorsulfiet, die geregeld op 106° Fahrenheit gehouden wordt. Daar wordt het dier ingebracht en af- •schrobt en gekamd door mannen in oliejassen en waterlaarzen. DE EINANCIEELE TOESTAND VAN DE STAD REIMS. — De Ge-meeteraad van Reims heeft, Dinsdag, op eene vergadering breedvoerig den finan-c'ieelen toestand der Stad besproken. Dcze kenmerkt zich, wegens de oorlogs-omstandigheden, door een aanzienlijk tekort welk, over het jaar 1916, op 4 millioen geschat wordt. DE GROOTSTE SCHRIJFMA-CHINE TER WERELD. — De machine bevond zich op de Internationale Panama-Pacific Tentoonstelling te San Francisco en met behulp van deze reu-zenmachine verkondde de reuzenexposi-tie in reuzen van letters de wereldschok-kende gebeurtenissen uit den reuzen-oorlog. Deze mammouth onder de schrijfmachines, die tentoonstellingsma-chine had een gewicht van 14 ton en was 1728 maal zoo groot als een gewoon toe-stel. Het blad papier, dat ermee betikt kon worden, was twaalf maal zoo breed als het gewone kantoor-briefpapier. Om deze machine aan het typen te zet-ten op het 3 meter breede papier, moest een electrische motor in beweging gebracht worden en met behulp van dezen motor werd het tikken van een gewone schriifmachine op dezen reus overge-bracht. Wat de typiste op het kleine toetsenbord aansloeg, dat tikte de reus met de vele ijzeren armen, geholpen door electrische drijfkracht, met koeien van letters op het papier. Er zullen weinig kontoorbedienden zijn die zooveel ruim-te noodig hebben, als dat ééne Ameri-kaansche juffertje, dat met haar machine een ruim*e besloeg van 8 x 10 x 8 meter. Het apnaraat kost de respectabele som van 100.000 dollars.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.