m» "■ ^ jh H ijjj klâchtieju aopeai onregelmatu! I ^ïîSlfiS^S ■ ,T«o t9t bestellend post H gUREEL «m ni«t »*n het beheer vu. Vrijdag 26 JbH 1918 - 4de Jaarg. Nr 200 Prijs G Ccnticm voor Belgiê Het Vlaamsche Nieuws Versehijot 7 maal per week DE OPSTELRAAD : Hoofdopstellef Rtf VERHULST, Dr. Aaj. 10KMS, ttoojtctfw Alfc. VAN DEN BRANDE AANKOilDiaiHOKRi tweed* blMt 4*1 rtftf 1.94 D««U ié, M. 1.— Timrà» UL, id ...... t.St UoodabMdelit i.— Eike med sworker ■ perxxaiJijk rera-atwoordolijk voor njn *chrij fan, Ki bmdt oie! Leel de redaktie. StedakUe, Betaeer en Aankondlgingea : 73, ST-JACOBSMARKT, 73 iKTWlRPÏK OFFICIEELE BERICHTEN |U ÛUITSCHE-Zl JH*"' DUITSCH avondbericht Berlijn, Woensdag 24 Juli. — Offiel:Op het sîagveld tusschem Soissons er, ims ib de dag ovar het geheel rustiger ueest. jedeeltelijke gevechten bezuidien de jcq en ten Zuidwesten van Reims. DUITSCH LEGERBERICHT Westelijk gevechtsterrein Jerlijn, Donderdag 25 Juli. — Offi-el:rront gen.-veldm. Kroonpr. Ruppr. i Beieren : [usschen Bucquoy en Hébuterne 1 de vijand 's avonds onder sterke ichutbescherming a an. Hij werd ewezen. Ook mislukten voorwaart-e bewegingen, die de vijand bewes-. Albert en van Neuilly uit ten uit-:r bracht. :ront Duitschen Kroonprins : )p het gevechtsfront tusschen Sois-is en Reims verflauwde gisteren de echtsbedrijvigheid. Kleinere infan-egevechten. In het voorterrein van :e stellingen bezuiden de Ourcq en uidwesten Reims deed de vijand tige plaatselijke aanvallen, die wij egenaanval terusrsloegen. ront gen.-veldm. Hertog Albr. van irtemberg : i de Vogezen bracht Beiersche jweer van een kranig doorgezette ememinc erevaneenen terug. 1OOST. HONG. ZIJ3E rALIAANSCH GEVECHTSTERREIN f'eenen, Woensdag 24 Juli. — Offi-I:een noemenswaardige gevechtsaktie. ALBANIE /eenen, Woensdag 24 Juli. — Offi-l:nze troepen hebben de voortdurende ingen des vijandis om door onze Unies et vak van de Devoli te breken, door ai tegenstand verijdeld. Il FRAHSCHE ZIJDE iSTHLIJK GEVECHTSTERREIN arijs, Woensdag 24 Juli. — Officieel : usschen Ourcq en Marne zijn de ische aanvallen vanochtend hervat en »n ze heel den dag voorspoedig 'tgeduurd. n hun linkervleugel honden de Fran-n Armentières en het Châtelet=bosch, rvoorbij ze zijn vooruitgedrongen un Brécy, dat ze bezet houden. i het centrum hebben de Fransch-"rikaansche troepen op bepaalde pun-vooruàtgang van meer dan drie kilo-ster pemaakt. ■i Epfeds en Trugny zijn hardnekkige îditen geleverd. Epieds, gisteren tegen het vallen van den avond door de Duitschers heroverd, is opnieuw in een tegenaanval der Ame-rikanen hernomen. Ten Noorden van deze twee dorpen, bebben de Franschen hun linie aan gene aijde van Courpoil geschoven. Rechts vorderen de Franschen in het bosch van La Fère, alsmede ten Noorden van Chartèves en Jaulgonne. Verder \roorwaarts hebben ze hun brug-gehoofd van Tréloup uitgebreid en den Zuioelijken uitlooper van het bosch van Ris vtrmeesberd. De Franschen hebben in dit vak vijf kanonitien van 150 m/m, een 5(Mal ma-chinegeweren tjcnevens belangrijken buit bemachtigd. Tusschen de Marne en Reims tusschen-poozende arti'Llerie-akties. In de gevechten van gisteren, waarin de Fransche troepen het bosch van Reims ten Zuiden van Courmas vermecs-terden, hebben ze verscheiden honderd-tallen gevangenen gemaakt. Ten Noorden van Montdidier bereikt het heele aantal gevangenen, dat de Franschen in de streek van Mailly—Raineval —Aubevillers hebben gemaakt, de 1850, o.w. 52 officieren, met vier batal-jons-kommandanten.Bij den verôverdtn buit zijn vier ka-nonncn van 77m/m, 45 sch an.sk a non nen OAA mo/xh 1 nArpûttm<"ûn l/VV v,... VAN ENGELSCHE ZIJDE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Londen, Woensdag 24 Juli. — Officieel : Aanmierkelijk artillerievirur hiiji den vijand in den séktor van Ieperen. Wegens wind en regen kon maar wei-nie £re\ log-en wordcn. VMMTtLiaAHSCHE-ZIJOE ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN Rome, "VVoenisdag 24 Juli'— Officieel: Langs het heele front is de artillerie^ strijd als gewoonlijk geweest. Hij werd af en toe levendig in het Lagarina-dal en het Vallarsa, waar de vijand eveneenseen plaatselijken aanval op den Monte Corno t>eproefde ,die feilloos werd gekeerd. Ons vuur blies munittestapels in het Tonale-gebied en in het bekken van Asiago op en veroorzaakte brand in vijandelijke kvvairtieren bij den Monte Nozzolo (Judi-carië). VAN TURKSCHE ZIJDE PALESTINA Konstantinopel, Maandag 22 Juli. — Officieel : In verschillende v.ïkken was het ge-schutvuu'' af en toe Wenditrc. Ons grof i geschut nam vijandelijke inrichtingen als- ; mecîe de stations van Liod en Jaffa onder : hevlg vtiur en beschoot kampen benevens ( troepen des viijands. bij het bruggehoofd i van de Jordann. Beoosten de Jordaan i werd een vijanaelijke patroelje verjaagd. Telegrammen t duikboot-offefs het TÎerroudtg rerbond zou wenden, zon hij ' ___ geen weigermg te duchteit hebben. 24 JbH. — De « Justitia » van de De door zijn land verlangde vredesvoor- 1 "w« Star Line, groot 32.000 ton is Zaterdag- waarden zulten eervol zijn. Roememe kan l ""S» ter hoogte van de Noordkust van 1er- zonder verplichting om tegen zijn toenma- { "Wsetorped^erd en in d»n grond geboord. Heit lige bondgenooten in het krijt te treden een bad een bemannirg van tnssdien de 6 en overeenkomst met de mogendheden van het '• 'JOkoppen. Er zijp. 11 dooden. Naar beweerd viervoudig vertxmd aangaan met het doel, ge- t Nt, werden tien torpédo's afgezonden, vin meenschappelijk daarmee de gevaren der in- 2 «56 or vier vernield werden dcor het kanon- ternatlonalt revolntie eti anarchie te bestrij- y ® van het, achip. Er zijn geen passa^iera om- den. Ult zoo'a eventneele overeenkomst zon 01seT1- evenwel voor de genoemde mogendheden 1 « niet de verplichting kunnen njzen om Roe- t ^ Joli. — Op het Noordîlijk spenge- menië in zijn strijd tegen Rusland gewapen- j u v«rnieide unne duikbooten 13.000 br. xeg. derhand bij te staan, daar het viervoudig ver- tond zich niet meer met de sowiëtrepubliek I)F vfi/iFi in oorlogstoestand bevmdt. nvnvS^^CHIEDENIS VAN DE Wat de kwestie van het grondgebled van "l'.RHANDELINGEN TUSSCHEN Roemenlë aangaat, merkte de Ôost.-Hong. ^ R0EMENIE EN DE CENTRAEEN 0ffic;er 0p) dat in dit stadinm daaromtrent ( tn«n, 23 Juli. — Naar aanleiding van geen toezegging kon worden gedaan en deze °..onJuiit bericht in de te New-York ver- kwestie evenais aile nadere bijzonderheden 1 ''ne^e ' Evening Post » wordt het vol- den onderhandelingen der gevolmachtigden ' n ell(^ gemaakt : moet, voorbehouden blijven. Daar de opdracht, c ^ jtreent°mstig een in overleg met de den Oost.-Hong. oflicier toebedeeld, na het ^ ^ogenooten gedaan voorstel van den minis- overbrengen van deze meedeelingen was af- . h ,V!® buitenlandsche zaken graaf Czernin geloopen, verklaarde hiî zijn zending daar- c Of«t -a*1 Karel in Februari j.l. aan een mee voor geëindigd. Gelijk bekend is, heeft c _ '-H'i.ikscli-Hon^aarsch officier opgedra- de Roemeensche reeeering kort daarop den z dcliti°m ^en ^otl'n? van Roemenië een mon- bondgenootschappelijken rijken den wensch ^ klft yf ,m<;,î,!|3eeling te doen. Op dat oogen- naar het aanknoopen van vredesonderhande- La; mogendheden van het vier- lingen laten meedeelen. verb°nd al een wapenstilstand met J i CUlë.. 2esl°ten. Het vredesverdrag met DE TOESTAND IN OOST SIBERIE { ijf ,rai'ena •stond toen in beginsel vast en Tokio, 23 Juli. — In een bijzondere zitting ^ i vr.c4esonderhandelingen met Rusland wa- na.m de Staatsraad onder voorzitterschap van den w«,v°nen gang. De bedoe'de officier k';i7ev de maatref^lein der reeeering ten opzichte e i" dler voege van zijn opdracht, van Siberië voorloopjft «a». De regeering iin Via- l lu d .de oor konlng Ferdinand bestemde diwostok overbandigde de Entente e?n nota, r | ®eehngen van den keizer aan een Roe- waraxin ?e om ern gemerrscliapoelijk tvptreden Na» °"'cier bekend maakte, die het ver- verzo?kt. De houdirfg van de regeeringen zal van de9 konings van Roemenië genoot. den toeatand in Oost-Sibenë afhangen. Resprekksn gedane mondelinge ■ _ I Lfl ' 8cn> hadden den volgencten in- Tientsi-n. 23 Juli. — In e<»> gisteren m het mi- ] j ' nisterie gelioudon zitting besHste het kabmet dat Lv5'^ ^ koning van Roemenië zich ter China aan de mterventie in Siberië zal deelne- y Het eerste Geschenk van Minicfpr i yr\r\rt^m oT | T —AXUJ.UVWI VJIUUI VUUU1 | Gooreman's optreden was volgens de Rege< > ringsprofeten het keerpunt in de Vlaamsch Beweging. Wij echter, die hardgeloovig g< ^ worden zijn voor al wat uit Haver's hc ^ komt, zegden eenvoudig weg : « Men keii ^ den boom aan zijne vruchten ». En waarlijk er is een appel van Cooreman' ^ boom gevallen en al die brave Vlaminger ^ wiens oogen op dien boom gevestigd warec grabbelden gretig naar die kostbare vrucht helaas, het was een rotte. n Het « Belgisch Dagblad » van 21sten'Jur 1918, meldt ons met uitbundige vreugde, da r in 't ver vol g de censuur niet ineer aan vei 'n dachte handen zal toevertrouwd zijn, zooal aan een onderwijzer Heyman uit St-Nikolaas maar dat Minister Cooreman mannen heel ■ r aangesteld, die er zullen voor zorgen dat e ( geen aktivistisch proza meer aan 't fron • j. kome. Dit verwondert niemand, dif niet ge woon is van beloften alleen te leven. Wa Cooreman vroeger was, is hij nu nog ; 't L te zeggen, een man die, misschien wel wa behendiger dan de Broqueville, de Vlaamschi n Beweging wil wurgen. Wat mij echter wonder schijnt, is, dat he! l_ « Belgisch Dagblad », hetwelk v66r «nkel* dagen nog schreef dat het aktivisme iets hee .j onbekends is aan 't front, nu spreekt van eei u jacht op het aktivistisch proza. Waar maf ,j dat ongedierte schuilen, dat zoo'n alschuwe lijkheden voortbrengt ? Ach, Heer Cooreman, een piot Is n te slim Hij zal zijn vlugschriften aan moeder Cen ^ suur niet dragen, opdat deze ze moederlijk n verminke. De soldaten, sedert den llden Jul; 1917, dag waarop de «open briet aan Koning Albrecht » verscheen, zijn gewoon neven» dt censuur te stappen, als zij iets willen vertel-len over hunne Vlaamsche overtuigmg. Wai wa® de eerste « Open Brief aan den Koning j ' nog vol betrouwen op de toekomst! Maar de - Heeren Ministei» beM;empelden die klacht der Vlaamsche soldaten met een « c'est une - gaminerie». De krijgsoverheid deelde een reeks straffen uit. Dan verwondert het soin- - migen dat de laatste schriften een aktivistî-schen geur hadden. Zij hadden de soldaten als kinders behandeld, maar wie de groote ezels geweest zij", verte't otis de gesrlucde-nls. Hnkele maanden later kwam Minister van de Vijvere uit naam van den Ilavxr op zijn schoonste vragen, die propaganda bij middel van vlugschriften niet door te voe- • ren. Maar 't antwoord was : « Gij stopt on^ den mond, willekeurig al onze bladen cen- ^ sureerende, indien het mogeUjk waie noudei' 1 er tienmaal meer verschijnen. » 1 Zoekt nu maar de opstellers en rondventers > van die schriften, ik geloof dat gij tôt nw 3 groot spijt, onverrichter zake, nwe opzoekin-" kingen zult moeten staken. ' Tôt uwf- stichting wll ,i> hier neer!«chrijvcn - wat de piotten over die manier van propaganda denken Catechismus der Vlaamsche Beweging Vide Hoofdstuk 6de Vraag. — Lag dit ailes aan de leger-inrichting? Ja, s tel... als er nn Wnlen ziin, en de Censuur, die enkel militair zon moeten - zijn en tôt krijgsdoeleinden dienen, met het politiek recht tôt spreken tegen te gaan, ver-laagde zich zelf tôt politieke censuur, en was daarbij partijdig. Wie tegen Vlaamsche Vla-mingen huilde, braakte, zeeverde of balkte, mocht het doen ; de censuur deed b.v. nooit den « XXe Siècle » haren mui'.band aan, maar 1 aile,Vlaamsche bladen werden onzinnig ge-l knipt en verminkt. 7de Vraag. — Wat hebben de Vlaamsche soldaten gedaan? — Lang verduurd wat te verduren was ; als *t niet meer kon, dan onder elkaar gesproken en geschreven, om hun hart te luchten ; frontblaadjes, vergaderingen gesticht, waarin terloops ook van de Vlaamsche weeën gehandeld werd, en toen dit ook te veel bevonden werd en deze luchting van . hun verkropt geinoed met een muilband ook ' beîe.t zon worden, dan hebben ze den muil-. band geweigerd en buiten de censuur oui en 1 boven haar gezeid wat gehoord moent worden.! Bste Vraag. — Is dit laatste niet tegen de . tucht en dus oproer ? — Er moet plaats zijn, ■ zelfs binnen de enge bandeu van de tucht, ' voor 't recht en voor 't noodzakelijke. Recht-[ matig verzet tegen onverdragelijk machtmis-. bruik van overheid en censuur is uergens ■ politiek en nooit oproer, bijzonderlljk als het ' gebruikte middel geen geweld, maar 't ge- wone overtuigingstniddel, t woord, was. 9de Vraag. — Wat denkt gij van strooibrie-ven en plakbiljetten ? — Dat zij feitelijk het eenige middel zijn om de bestaande onrecht-vaardigheden te ©penbaren, dat ze daarbij het zachtste middel zijn om er tegen te strij-den. He< eenige middel mag steeds gebruikt worden ; 't is daarbij het zachtste, dan gaat ' de werking voor 't recht geleidelijk voort, en dan is die briefjesveljJiDcbt en in ziefr zelf en op die wijze r«*fft goed, ordelijk en 1 wettig. Heer Cooreman, 't is misschien wel wat erg gezegd, maar een piot doet er geen doeksfeeus aan aïs hij wat te vertellen heeft. Ik denk dat het verscherpen van nwe censunrpoliti* er veel zal toe bijdragen, nog wat meer brief-kens te doen verschijnen, die naar aktivisme rieken. Ik geef n een goeden raad. Zijt gij niet van zin het programma der Vlaamsche fron*-partij volledig aan te nemen, zwijg dan gelijk een graf, want anders haalt gij van nw premiérschap maar schâ en schand. De ljzer-jongens hebben het hnnne bjjgedragen on» uwen achtbaren voorganger over boortl smijten. Het Vlaamsche soldatenschip } voortaan in Vlaamsche waters varen. Zij vi den geen stuurlui in den Haver, en denk nu dat de Gevolmachtigden van den Rr e van Vlaanderen dien stiel even goed, zoon s beter kennen. Wij liopen U en uwe handli i gers, Heer Cooreman, na den oorlog weer t zien :n een Vrij Vlaanderen! Gij kunt h nog dienen als poppen in een snnjtkraa s Dsn vragen wij al de piotten op een gnx piottenkermis ; wij geven 3 ballen voor 5 ce: , en ik geloof, dat on® baraksken zal fortr ; maken. O dat aktivisme, nachtmerrie van a Haver ! i Ik was misschien wat oneerbiedig en ik 1 t ken het, hekelen is mijn vak niet. Maar ! - ik zulke dingen lees, van zulke achtbare pi s sonen, dan komt mijn piottennatuur nog ee , boven, en piotten zijn spotvogels. Het dun t mij, ginder in de loopgraven en barakken r hooren, 'k gebruik hier liefst de deftigste u t drukking : « Cooreman zal beesten hebben. Een loopgravenrat. i n «nu a»aB«gaa!^«ra;!2ffi5£esar hihiit Uit 't land der gebroeder van Raemdonck I en van de Schaepdriive EEN AKTIVISTISCH E ZEGED-AG TE TEMSCHE IJzer-Vlamlngen aaa 't woord Vijftlen bonderd menschen jutchen het Jong.Vlaamsch programma toe Temsche is een schoone gemeente. De klerikale leiders mogen er een domp< dragen zoo groot als de kerktoren ; de liberale voormannen mogen er pakj< uitdeelen met patriotische zeever; de sociaal-demokratische menners moge er hun kaarslicht doen schijnen... een groot deel van de bevolking heeft no een stel gezonde hersenen in zijn kop en tx gint te beseffen, dat de tijden voorbii ziji toen 't zich nog appelen voor citroenen fi< verkoopen. Dit is vorigen Zondag ten voile gebleker al was ook op de andere aktivistische me< tings, hier ter plaatse, steeds veel belangste lirig. Want behalve <lan de allereerste voo dracht over het aktivisme, die in zeer ongui stige omstandigheden, haast zonder voorbi reiding, plaats greep en waar niettemin ee tweehonderdtal toehoorders aanwezig warei kon men op de volgende vergaderingen h< aantal toehoorders steeds zien wassen : 301 400, 500, tôt onlangs advokaat Plancquaei optrad1 voor een gehoor van bijna 700 mei schen. Dit ailes, laat het ons in 't voorbi gaan maar even aanstippen, dank zij de or verpoosde werking van den kamper voor onz Germaansche kultuur, Jef llinderdae'., de Jong-Vlaming Pol de Waele, met tal va pioniers wier namen te talrijk zijn om ze hif allen aan te halen en, in den jongsten tijc onze ijverige medeburgeres, Juffrouw Johar na Smet, de knappe leidster van het Kantc naal Vlaamsch Propaganda-Bureel, die da aan dag in de bres staat voor onze edele zaa en aldus aan hare sexe-genooten, maar nie het minste aan onze mannen een voor he beschamend voorbeeld geeft van Vlaamsche durf en liefde voor ons éénig Vaderland Vlaanderen. Vorigen Zonda" echter hebben zij de kroo op hun werk gezet. De IJzer-Vlamingen : Karel De Schaer drijver uit Temsche; Karel Van Santé e: julius Charpentier, viit Gent ; De Caluwé, u: Runelmonde : I^eo Van Cleemput. uit Gôttir gen, zij zouden, met dichter Richard D Cneudt, ditmaal ons volk komen spreke over de wraakroepende toestanden bij ht - strijdende Vlaamsche Ieger. 't Was gebleken, dat de zalen te Temsch te klein waren geworden om het aantal lx langstellenden op te nemen. Dus had he Propaganda-Bureel de groote feestzaal vai het Raadhuis gekozen, zoodat het Gemeente huis ditmaal in werkelijkheid eens zou we zen het huis van de gemeente, van allen, zon der onderscheid van denkwijze. En of dit juist gezien was ! Lang vôcir de voornoemde sprekers — onz. IJzer-Vlamingen in uniform — onder dave rende toejuichingen het verhoog betraden was de ruime feestzaal van het Raadhuis zcx vol volk geloopen, dat men er op do konnei kon wandelen ! Hoeveel menschen ? Twaalf honderd, schatte er iemAnd ; dertiei honderd, meende een ander; veertien hon derd, beweerde een derde... Na de vergadering was men het er alge meen over eens dat er wel vijftien honden menschen in de zaal geweest waren... en e werd overal verteld. dat ruim vijfhonden man terug naar huis waren gekeerd. daar » geen plaatsken meer gevonden hadden daar binnen 1... • * ♦ Tef Hinderdael zat de vergadering voor ei leidde de besprekiniJ in. Hij verleende he woord aan Léo Van Cleemput. die de groetei bracht van de krtjgsgevangenen uit Gôt tingen en het leven in de gevangenkampei schetste. 't Was zoo «til in de zaal, dat men een mul had kunnen hooren piepen. De vrouwen weenden ; de mannen pinktei een traan weg. En toen de soreker besloot, dat we nie mochten rusten vooraleer al onze jongen terug thuls zouden zijn, bii hun ouders, bi hun vrouw en kinderen, bii hun geliefde, dai gin? een bravo-geroep op dat hooren en ziei vergingen. Bii afwezteheid van Charpentier, die ell oogenblik verwacht werd. verleende de voor zitter vervolgens het woord aan Karel Vai Santé. Een edele vcrsehijning, deze jonge geeste liike. zoo edel in zijn gebaren, zijn woorden als in wezenstrekken. Hij zei niet veel, maar wat hii z>el, he drong door tôt in de ziel en diepe ontroerim beving elk. toen soreker ziin groote liefdi voor onze dappere I Jzer-Vlamingen lucht gaf Kwam daarna onze medeburger Karel D< Schaendriiver aan het woord. de zoon vai den achtbaren heer notaris De Schaepdrijver leider van de Liberale Partij alhier. Hii baatkie een neeks feiten af n, het eer» te al zoo weerzinwekkend als het andere, or ,vil aan te toonen hoe Havere onze jongens a] >n- 'x:ultl ons Vlaamsche heldenras wil verniet; gen. Hij was een oogenblik geweldig il en gebaar en laal, waaruit al het leed sprak, da ad de Bélgische regeering hem en zijne Vlaani iet ^he kanieiaden zoolang — alleen omdat zi ^ 'anl'nSen zijn — had doen verduren. « La a de IJzer-Vlamingen naar hier komen », rit] spreker uit, « durtt hen te zeggen, dat zij lie ler gen of overdrijven, en er blijit geen franskil m jon meer over ! » I^e vergadering bracht hem een warm< ovaue. !lt r ' l'en slotte kwam de beurt aan dichter Ri m chard oe cneudt. en Die wordt hier « de lieveling » van het volk Reeds bij zijn eerste optreden te Temsche >e- den 8n Juni j.l., had hij grooten bijval ge oogst. Thans heeft hij de genegenheid van honderden met zich meegedragen. :r~ De Cneudt liet een scherp licht vallen oj ni tal van punlen, door de vorige sprekers aan-kt gehaald, ontwikkelde het programma dei te Jong- v lamingen en toonde aan dat wij van geen hersteld België meer weten willen. Ai Lt" wat aan den IJzer geschiedt, is één aanklachl » tegen Havere en bewijst dat alléén in een Zeîfstandig Vlaanderen ons Volk geestelijk gezond en stoffelijk weharend kan worden. g Er scheen aan de toejuichingen geen einde te komen, toen plots ginds diep in de zaal een scherp stemmetje 't "eluid oversclBeeuwde S en vroeg of 't woord vrij was. Ofschoon deze vergadering in 't geheel niet het karakter droeg van een débat, meende de Voorzitter een fatsoenlijke gedachtenwisse- rling niet te mogen beletten en antvvoordde dus bevestigend. Er drong en wrong zich een stevig, gestoept ventje_door de opeengepakte menigte... 't was de leider der sociaal-demokratische arbei-«lerspartij te Temsche, die sedert 't begin van den oorlog op zijn lauweren geslapen had en nu ook eens «zijn gedacht » wilde zeggen... En hij heeft het gezegd... u Die komt het spel bederven », vreesde een katholiek burger, die naast me stond. « Hij zal gauw met zijn beenen in de lucht liggen », merkte een gewezen partijgenoot op. « Tegen den diën kan geen mensch op », orakelde iemand uit den Beestenhoek. « Hij zal die Aktivistekens eens 'n appelsie-ning gaan geven », lachte een bewonderaar... Intusschen was de leider op 't verhoog ge-J2 sukkeld. waar hem een (gelukkig! maar een korte) lijdersgeschiedenis wachtte. :-t Hij zette goed in : — met een geloofsbelij- denis van zijn Vlaamschgezindheid. 1, Hij ging goed voort : — met een bewering dat deze oorlog een kapitalistisc5he oorlog is. 1- Hij begon te wankelen : — met de verkla--- ring, dat het nu de tijd niet is om aan akti 1- visme te doen. Hij kapsijsde : — met zijn persoonlijk'en n aanval op een der vorige sprekers en zijn '» domme, dorpsche, politieke woordenkra-merij.? En hii zweefde eindelijk met zijn beenen ^ In de lucht : — toen Richard De Cneudt heni kort en bondig, ten aanzien van de gansche zaal, verzocht om een geregeld débat ? Een ^ vraag die hij beantwoordde met een kort, ® nijdi" : NEEN. n Dan lag-ie er. r Ek-rst had men vcrbaasd opgekeken, toen l, hij om 't woord vroeg ; dan had men aandachtig zijn geloofsbelij-dénis aangehoord ; r daarna had men hem toegejuicht om zijn ^ phrases tegen den oorlog ; ;1 verder had men geglimlacht over zijn ver-n klaring, dat het nu de tijd niet is ; j eindelijk had men gespot, toen hij de we-reldoorlog met de maat van een dorpspolitie-n ker mat ; en thans jouwde men hem uit, daar hij tôt tweemaal toe weigerde een geregeld débat .j aan te gaan, en van 't verhoog wegliep. t De leider was plots een lijder geworden. Maar plots komt ook een zacht roerende e engelachtige stem uit de saamgeperste me-1 nigte opduiken, en daar verscheen opnieuw t het edel figuur van den jongen geestelijken student Karel Van Santé. Aller aandacht was e op hem gericht. In gloedvolle woorden, met - krachtige overtuiging hernam spreker : « On-t ze jongens achter den IJzer laten zich niet in i met politieke aangelegenheden ; zij verdedigen . ginder noch katholieke, noch liberale, noch - socialistische beginselen ; zij eerbiedigen elke . eerbiedwaardige denkwijze, doch onthoudt het wel : 't Is de rotsvaste, staalharde overtuiging van onze IJzer-soldaten : Vlamingen zijn zi\ vooral en Vlarningen willen zij blij-5 ven, dat zweren ze. En aan u, socialistische leider, gin? spreker voort, aan u reik ik, jeng ' student geestelijke. de broederhand, indien j gij de zaak zoo verstaat ; neemt ge dien aan r Tôt tweemaal toe herhaalde spreker de vraag... toen eindelijk het scherp stemmetje van den leider — men zou gezegd hebben 1 aarzelend — weerklonk : « Als... Vlaming... - ja... ». De socialistische hoofdman was wellicht ■ vol goede bedoelingen naar voren getreden, i maar het vierjarig slapen op zijn lauweren r was de oorzaak ervan geworden, dat hij niet i wist, dat de menschen in al dien tijd geleefd 5 en gestreefd hebben en dat de Vlamingen nu - zoover gekomen zijn, dat ze niet meer de leiders der politieke partijen gaan bidden om hun zaak te bevorderen ; ze pakken dat nu zelf aan, een beetje anarchistisch, maar aldus 1 ook een beetje selfstandiger dan ze v6ôr den t oorlog zoo iets zouden gedaan hebben .. 1 En 't schoonste van de geschiedenis is : — : " dat zonder algemeen stemrecht en zonder 1 goedkeuring van kerk en vrijmetselaarsloge, — nu dingen gedaan en bereikt worden, die > van het hoogste zedelijk en stoffelijk belang zijn voor het volk ! 1 Dat is het werk van Aktivisten : van dezen die hun Vlaamschgezindheid niet t opborgen gedurende vier jaar; ? van dezen die den moed hadden uit liefde i vror het Volk (niet voor een stuk van het 1 volk, een klasse. een partij, maar voor aile 1 Vlaminsjenl gebroodroofd, vervolgd, gelas-terd, gedood te worden. PUNT | Naschrift. — Door den heer Voorzitter werd tôt de aanwezigen een oproep gedaan, om hun penning te storten voor de krljgsge-vangenen in Duitschland en te Kortrijk. De ' heer Karel Van Santé ging rond en verza-melde aldus een som van honderd een en ' twintitf frank en zestig centiem. ; - Dit is de stempel die als ak'emeene goed-; keurin" deze vergadering bezegelde. | Dit feit soreekt voor zich zelf. i Wij kunnen alleen verhopen. dat Temsche spoedig een reuzenleger van AKTIVISTEN telle I s OiAT KOMT. t IETS VOOR IEDEUEN DAG 1 Vlaamsch Hulpbetoon j Uit de onmiddellijke buitenbuurt t van Antwerpen ontvangen wij het voi-> geode schrijven : Geachte Heer, In onzen bitteren nood ben ik zoo vrij mij tôt U te wenden, omdat mijn man een \ laamschgezinde is sinds altijd en een akti-vist van 't eerste uur Nu lijdt mijn man aan een kwijnende ziekte en hij kan niet meer werken, zoo uit-geput is hij, om in ons bestaan te voorzien. Sinds een jaar heb ik ailes verkocht wat 1 wij nog aan waarde bezaten en zelfs een deel van once meubelen is denzelfden weg inge» gaan. Nu zijn we ten einde raad, want wij hebben niets meer dan ons noodzakelijlt gerief. En wij gaan weeral stilaan naar den Win-ter, en och, Mijnheer, ik heb er zoo'n schrik voor, want verleden Winter hebben wij zoo-veel koude geleden, want wij hadden niets om te stoken, dan het hout dat wij in 't bosch konden rapen. Nu zijn er kolen te krijgen, doch wij hebben geen geld om er te koopen. Mijn man, Mijnheer, is een goede toon-kundige (om niet nader aan te duiden laten wij den naam van het speeltuig weg. Red.) en heeft zelfs verschillende stukjes gekompo-neeid die oprechte waardeering vonden van bevoegde muzikanten. Zou er nu geen mogelijkheid bestaan, Mijnheer, dat er iets voor ons werd gedaan, want wij zijn toch al zoo hard beproefd geworden ? Aanvaard, ena. X. X. P. S. — Mijnheer, mijn man heeft in 1915 twee boeken van René de Clercq gekocht. Zou ik er nu niet één kunnen van vei koopen i Z« zijn ingebondei), Het allerdringendste kon reeds gedaan worden. t-.r zijn veel menschen aan wien we dienst vermoenten te bevvijzen en aie kioegen dat ze voor ons mets konden doen. daar wp. onder die omstandigheden, zelfs voor den Vlaamschen strijdpénning mets aanvaardden. Indien er onder hen zijn bij wie de dank-baarheid eenigszins overleefde, dan mogen ze nu deze menschen aan nood-drurt he_pen en ook voor kolen helpen zorgen, want tegen de eliende van den Winter moeten zij geborgen zijn. Als iemand in de maand Juli reeds met schrik het gure jaargetij te gemoet ri et, dan moet het doorgestaan lijden wel erg zijn geweest Indien er onder onze lezers zijn die met milde hand dien Vlaamschgezin-den man en kunstenaar willen ter hulp komen, dan zouden wij gaarne hebben dat dit rechtstreeks door hen geschiede en kunnen zij het adres krijgen bij heer van Damme, St-Jakobsmarkt, 73, Antwerpen. Ook aan deze adres kunnen de giften gezonden of afgegeven worden. Wij moeten onze Vlaamsche vrien-den in nood steunen met hartelijkheid en mildheid. Dat zal; daar zijn we gerust in. LUC. STAD en LAND VLAAMSCH ARBE1DERSGEMEEN. SCHâP (Merksem). — Onze groep Vlaamsche Padvinders bracht v66r enke-le diagen een jeugd-boekerij in werking. Reeds een 75-tal bockdeelen werden door 0117c jongens verzanield. Tene nde onze werking uit te breiden, opdat al onze arbeiderskinderen er zouden kunnen van gcnieten,doet onze groep een warme oproep aan onze Vlaamsche bevolking. Aile lektmrr, geschikt voor onze jeugd, wordt in dank ontvangen te Merksem. in Ons Huis, Gasthuisstraat, 7, en te Antwerpen, Prinsesstraat, 16. Vlamingen, de beste steun aan on»w Arbeidcrsbfweging is de jeugd ont.vik-kelen, deze moet in de toekomst onzen grooten strijd kunnen overnemen, beter gewapend dan wij. Zij moeten door ons voorbereid worden om een wereld te scheppen d e voor ons altijd maar een grootsch doel bleef. Help onze jeugd ! Het geschikte middel daarvoc: is bet boek en de daaraan vex^-bonden voordrachten. Steunt onze toekomstige strijdersl NAAR HET VADERLAND TERUG. — Onder d'en titel vinden wij 'n den te 's Gravenhage versrhijnenden» Socialiste Belge » volgende regelen : Het schijnt, dat er drij duizend .a an vragen om reisverloven zijn, om naar België terug te keeren. Drij duizend onzer ongelukkige land-genooten, die het in ballingschap met langer kunnen uithouden, zijn gedwongen nederig aan de bezettende overheid de toelatjng te \Tagen om naar hun land we-der te keeren. Allen waten voor den vreemden inval gevluch*. ail'1»'» hadden d»" bnllingfsrh îp verkozen en hebben die ruim drij jaar-moedig gedragen. Zij hebl>en stil geleefd, hun klein br?it , opgeoten, gepoogd zich door den arbeid

Er is geen OCR tekst voor deze krant.