5de JAARGANG, Nummsr 6 —rnr PRUS: 5 CfiflTIEMBN 9 JUNl 191? STAATKUNDE - WETENSCHAP - KUNST - TOONEEL - LETTERKUNDE ABONNEMENTSPRIJS Per jaar fr. 3.— Voor 6 maanden » 1.75 Voor 3 maanden » — MEN SCIÎRI.TFT IN TEN BUREELE VAX HET BLAD Opstelraad en Beheer : ROODESTRAAT, 44 ■ ANTWERPEN. AANKONDIGINGEN NAAR OVEREENKOMST Ongeteekende stukken worden niet opgenomen Een Fransche Vrede De heer Ribot, Fransche minis-ter-président, heeft voor de Kamer van Afgevaardigden aan de sociaal-demokraten passen geweigerd om naar de konferentie van Stockholm toe te gaan. 't Is zoo waar eene hee-le geschiedenis, die weigering.Voor Pinksteren was er in Frankrijk slechts eene sociaal-demokratische minderheid, die te vinden was om naar Stockholm te gaan ; na Pinksteren was in de Fransche sociaal-demokratie die minderheid al meer-derheid geworden. Engeland zou afgevaardigden naar Stockholm zenden en Frankrijk tevens. De so-ciaal-demokratie en de Internationale tevens wonnen in beteekenis. Maar in Frankrijk verklaarden de hurgrer- en regeerinarw-rs ziçh té-gen de Stockholmsche konferentie. Men mocht met de Centralen immers geen betrekkingen hebben. De voorgelogen gemeente kon mo-gelijk zich van de leugen bewust worden, die als waarheid sedert dag en jaar opgeld maakte... De heer Ribot had het gemakke-lijk ! De pers had hem aile mogelijke argumenten aan de hand gedaan en zijne vaardigheid van parlementai-ren spreker zou wel 't overige doen. En ja, zoo ging het. De oude heer behaalde een belangrijk parlemen-tair sukses. Die rede, ontdaan van de Kamer-van-Afgevaardigden-at-mosfeer, is tôt ons gekomen... Kla-tergoud en geestverblinding ! Hoe hebben Fransche wetgevers dàt kunnen toejuichen ! Wat zijn die lui nog ziek ! Des ouden heer Ri-bot's rede is eene krankzinnige, re-aktionnaire rede, die voor de Fransche omwenteling kon worden toe-gejuicht door s KLonings lakeien îuisterend naar 's Konings woord! « De vrede, zegt die oude heer, kan niet het werk zijn van eenige partij, de sociale noch de kathoiie-ke. De vrede van morgen moet een Franschen Vrede zijn ! » Nu ja, lezer, gij hebt beslist goed gelezen. Dat is heel de inhoud var des ouden heer s rede, die er nog bij-voegt, dat Frankrijk voor het aan schijn van heel de wereld... (eene prachtige vondst) geene gevaarlijke precedenten mag vertoonen. Dus : a) de vredê moet een Fran sche vrede zijn, die alleen de regee ring na eene beslissende Franscn overwinning verkrijgen mag. Erg bondgenootschappelijk i dat niet ! De Engelschen moeten er maa vrede mee hebben ; de Itahanei ook... de Belgen, Serviërs en ande re volkeren tevens. De Vlamingen moeten ook mac tevreden zijn met den vrede die d triomf zou zijn van Vlaanderen eeuwenouden vij and. Wij, Vlamingen, wier voorou-ders zoo dikwijls vielen onder het Fransche staal, mogen niet verge-ten dat : « La France est tellement le premier des peuples que tous les autres, quels qu'ils soient, doivent s'estimer honorablement partagés lorsqu'ils sont admis à manger le pain de ses chiens. » Quand elle est heureuse, le reste du monde est suffisamment heureux, dût-il payer ce bonheur de la servitude et de l'extermination. » Mais quand elle souffre, c'est Dieu qui soufjre... » (Léon Bloy.) We willen trachten hèt nooit meer te vergeten. b) De regeering alleen mag vre- heeft in zichzjslf vertrouwen ; de regeering is niet voor... vreemde besmetting vatbaar. De regeering, die zoo spreekt heeft veel kans voor een andere, bestaande misschien uit leden van de huidige minderheid, vervangen te zijn op het moment van den vrede... Toch, het Parlement juicht toe. Kan het dwa-zer ? En wat is er veranderd in het republikeinsch Frankrijk? Spraken voor 300 jaar de Fransche koningen bij Gods recht ook niet zoo? Toch juicht het Parlement toe en men zal in Frnkrijk wef eenige hon-derdduizenclen vinden, die mede juichen zullen ! Wat erbarmelijke val voor le premier des peuples... die de voortschrijdende gedachte smaadt en dieper valt dan de re-geeringen van de meest reaktion-naire landen, die eerbied toonen en eerbied hebben voor de zich thans uitende idee. c) De wereld zal ons oordeelen. Een armzalige omschrijving van het lafhartig : Wat zal men er van zeg-gen? Wat zal men er van denken? Dat is dus, naar Mijnheer Ribot, het arme Frankrijk van heden, doodbloedend àan het front, zijn eigen fierheid vertrappend in hel Parlement... Een reaktionnair land, Frankrijk. le jlambeau du monde... Ah ! Leor Bloy, hebt ge dat ooit kunnen denken toen ge de hierboven aange : haalde woorden schreeft ? God, die lijdt... Ach ! doe m< nu niet.zeggen dat hij divagueer door des ouden heer Ribot s mond 2 Dit ware eene godslastering... Arm Frankrijk ! -s Wij, Vlamingen, wenschen da de vrede Fransch, Engelsch r Duitsch noch van gelijk welke na 1 tionaliteit zij. De vrede weze alge meen, hij bevordere de onderling broederliefde onder aile volkere r der wereld, die elkander voor de e vredesarbeid, na de groote slachtir s gen, meer dafi ooit, zullen noodi hebben. • Die algemeene vrede kan maar wezenlijk zijn als bij de aanstaande vredeskonferentie aile Volketen..— ook het Vlaamsche — vrije lotsbe-stemming krijgen. Aile vrede die niet zoo algèmeen is, wordt een vloek voor de volkeren, voor Europa, voor de wereld. George P. M. ROOSE. Onze Ekonomische Strijd H ET A R R E ID S P ROGES IN VLAANDEREN V. — Nachtarbeid Indien er bij 't. bespreken van het ar-beidsproces in Vlaanderen vraagstukken voorkomen die bij de instudeering vele moeilijkhecien opleveren, zijn er andere die pi j ni ij k aandoen, omdat door de wan-toestanden, die 'n ons land heerschen en 't klaiar bcsëf komi vàn cie grbnUigc mm vormingeh die hier moeten plaats grijpen, willen wij niet eeuwig ten. opzichte van andere landen als minderwaardig be-schouwd worden. Bij 't neerpennen van het woord nacht-arbeici rijzen spontaan in <len geest de beelden op van treurige stoeten van mijn-werkers die bij 't avond worden in lange reken naar hun werk tiegen. En weer wordt in het geheugen opgefrischt de droeve lijdensgeschiedenis door Pater Stracke zoo sober-îngrijpend weergege-ven in zijn « Arm Vlaanderen », van den Vlaamschen werkman J. V. die om 4 uur 's namiddagSi zijn huis verlaten moest en ria langen nachtarbeid eerst weer 's mor-gens te 10 uur terug op z'n dornen kwam. Er moet wel toegegeven worden dat nachtarbeid zoo maar niet in eens kan weggecijferd worden. immers van economisch standpunt be-schouwd moet er toch rekening gehouden worden met de produktie, en het lijdt geen geen twijfel dat in bepaalde ge va lien een oponthoud in de voortbrengst groote ma-terieele schade zou kunnen berokkenen. Vcorzeker zijn er dus bezwaren in te bren-gen tegen een oponthoud, welke korte tijdspanne dien stilstand ook zou beloo-pen, zoodat in dit opzicht nachtarbeid als een noodzakelijk kwaad zou kunnen gej~ den in het produktieproces. Wettelijk gesproken wordt dan ook het princiep van nachtarbeid, mits enkele beperkingen aangenomen en toegepast. Hoe de toestanden daaromtrent zijn, valt moeilijker om bepalen. Het is feite-lijk onmogelijk door juiste cijfers aan te toonen in hoe verre deze wijze van wer-ken in ons land toegepast wordt, want er moet rekening gehouden worden met twee groote kategoriën, namelijk met die 1 groep arbeiders, die uitsluitend nachtarbeid verrichten en dan de overige, die per toev,al of althans niet regelmatig aan nachtarbeid gebezigd worden. Natuur.lijk ontsnappen deze laatsten aan een zelfs ; grondige optelling. Bovendien valt er dan t voor deze twee hooifdgroepen, als ik ze zq noemen mag, nog eens 'n onderverdee-lino- te doen volgens mannen, vroinVen en kinderen. 't Zal menig buitenstaander vrij vreemd voorkomen, maar in ons land zijn t de sociale toestanden zô6, dat dergelijke feiten zich nog- kunnen voordoen, dat ' vrotiwen en kinderen aan nachtarbeid mogen gebezigd worden en dat onder be-schenning dçr wetten ! Menschen, die e niet gewoon zijn te leven midden de ar-n beidersklasse, die niet mee in betrekkmg staan, beseffen niet wat zulke toestanden ^ na zich slepen of ku»nen zich moeilijk l" een denkbeeld vormen over'de uitbreiding g vàn deze kwaal. De cijfers van de nijverheidstelling var 1896 brachten te weinig licht in deze zaak en konden logischer wijze slechts onvolledig weergegeven hoeveel perso-nen. onder de groep der nachtarbeiders konden gerangschikt worden. Immers \oor de koolmijnen wezen de cijfers aan als uitsluitend 's nachts werk-zaam zijnde .1357 jongens minder dan 16 jaar oud, 166 vrouwen en J3914 mannen. Voor de andere nijverheidsonderne-imingen waren de getallen 25 jongens, 213 vrouwen en 1872 mannen. 't Hoeft voorzeker geen. betoog hoe onzinnig het wezen zou aan te nemen dat deze cijfers juist den toestand weergeven en er moet bovendien rekening gehouden worden met het feit dat deze cijfers voor geheel België,golden. Maar waar blijven dan de talrijke nachtarbeidsters, meestal toeval-lige, werkzaam in de kleedernijverheid ? Hoeveel nachtwerk leverden niet onze havenarbeiders, de staatsbedienden ver-bonden aan openbare diensten? Waar blijft de opsomming van de werklieden behulpzaam in de voedingsnijverheid? Hoeveel nachturen werkten onze huisar-beiders ? 'k Vrees, moest daamver eens een juiste statistiek kunnen opgemaakt ^ttéfeSS ^"Vils het noodig te vvijzen op de'nadeen- ge gevolgen van nachtarbeid? Is het noodig de aandacht in te roepen op het feit dàt toch logischer wijze nachtarbeid on-natuurlijk is en tegen aile wetten van het leven zelf in. Iedereen beseft: toch hoe lidiamelijk deze wijze van arbeiden on-gunstig op 't lichaamsgestel werken moet. Kan weerlegt worden het feif dat nachtarbeid ook verstandelijk en geeste-, lijk ondermijnend is ? Ik acht het totaal overbodig daar verder nadruk op te leg-gen.Maar zoo wij er daareven op wezen hoe van ekonomisch standpunt beschouwd nachtarbeid -als 'n haast noodzakelijk kwaad kan verdedigd worden, blijft het niet te min ook een sociale kwestie, die ook hier in Vlâandereiï haar beslag een-maal verkrijgen zal. Zoo we dus met be-trekking op ekonomische noodwendigheid nachtarbeid niet kunnen ongedaan ma-ken, biljft op ons de zedelijke plicht be-rusten nachtarbeid tôt het uiterste strikt minimum te beperken en zooveel de scha-delijke gevolgen ervan te neutrailseeren als in onze macht ligt. Het is nu eenmaal een regel dat bij de arbeidsovereenkomst, de arbeiders altijd als de zwakste partij staan en dat aan demokratische eischen \ooral wanneer ze innig vei;bonden zijn aan ekonomische belangen niet zoo ge-makkelijk toegegc\-en wordt. De huidige aktieve Vlaamsche werking kan daar ech-ter vee ltoe bijdragen, daarom dat thans het gunstige oogenblik ervoor aangebro-ken is. Wat dient er dan in de eerste plaats gedaan? Vooral er voor zorgen dat'even. als in Duitschland, de vrouwen en kinderen van nachtarbeid zouden ontslagen worden. Het is hoogst noodig dat onze wetten en verordeningen zoohaast mogelijk een grondige herziening ondergaan en het ge-bruik van vrouwen en kinderen bij nachtarbeid onmogelijk gemaakt worde ! Naar onze meening dringen. zich ook nog de volgeide hervormingen op: i° Een betere regeling voor 't inrich-ten van nachtploegen, die enkel zouden mogen bestaan uit vrijwilige krachtenen zôô dat zij om beurt voor bepaalde tijd-stippen aan dag- en dan weer aan nachtarbeid zouden geplaatst Worden. 2° De arbeidsduur voor nachtwerk moet beperkl worden tôt een wettelijk maxi-■ mu m en een stevig en wel opgevat plar of rooster moet opgelegd worden \om werkuren en ook voor de rustpoozen, dit zeker bij nachtwerk grooter moeten zijr dan bij dagarbeid. <j| Er moet voor gezorgd worden da ooiî gedùrende den nachtarbeid bijzon dere aandacht verleend. wordt aan. hygie-nische arbeidsvoorwaarden, want door 't wezen zelf is nachtarbeid zoo altijd maar wat meer aan zieh zelf overgelaten geworden. Ik weet dat kan opgeworpen worden dat nachtarbeid door talrijke arbeiders gewenscht wordt omdat hij grooter ver-diensten afwerpt, alhoewel in talrijke ge-vallen dat zoo niet is, maar juist daarin ligt de erkenning van het verkeerde en onmenschelijke van nachtarbeid. Vooral met het 00g op 't feit dat in de mijnen talrijke arbeiders 's nachts hunne werkkracht leveren en in betrekking' met de kwestie van een mogelijke herziening van het vraagstuk van het Kempisch ko-lenbekken hielden wij er aan er nadruk op te leggen. Dat toeh geen oogenblik over 't hoofd gezien worde den socialen kant van het vraagstuk ; dat vooral in aanmerking ge-nomen worde hoezeer nachtarbeid voor onze arbeiders een opoffering daarstelt, een opoffering die zoo moeilijk kan ver-goed worden. Laat ekonomisch beschouwd nachtarbeid, nog zoo noodzakelijk blijken, dat kan niet beletten dat de wtr-kiende klas^ .in worden Vlaamsche beweging, die langs breede wegen gaat naar de herwording van ons. ras ook in demokratischen zin, in deze richting grondige hervormingen bewerk-stelligen en morgen vervoegt heel de do mokratie onze rang-en omdat zij begrijpen zal dat haar belang ligt in de stoffelijke en kutlureele heropstanding van \ laande-ren ! Juni 1917. Karel Waternaux. BESCHUIT MET MUISJES GIÎEF DEX KEIZER... — Nu de werkeloo-zen allen terugkeeren uit Duitschland, duikt weer de valsche voorstelling op, als zouden de allereerste stappen in deze zaak aangewend geweest zijn door Mgr Mercier. De «Pers-bode » deed onlangs uîtsehijnen dat geruimen tijd te voren, de « Raad van Vlaanderen» al pogingen ingespannen had, om onze jongens terug te krijgen : en dat is werkelijk zôô. Maar het mag en moet toch gezegd worden, dat reeds in «Het Vlaamsche Nieuws» van 28 Ja-nuari de eerste lijst kon afgedrukt worden met namen van teruggekeerden door de bemoeiïn-gen van heeren volksvertegenwoordigers Léo Augusteyns en Henderickx, die toen al weken dagelijks zetelden in de lokalen van « Volks-opbeuring» om de aanvragen van de belang-. hebbeuden te ontvaiigen en te onderzoeken. Honderden en honderden gevallen kregen door hun menschlievende tusschenkomst een gunstige eu spoedige oplossing- De bedan-kingsbrieven der teruggevoerden vullen ver-scheidene boekdeeien. Dan mag er ook nog aan- toegevoegd worden* dat duizenden frank als eerste tegemoetkomiiig door de liefdadige Vereeniging « Volksopbeuring » aan de jongens op bescheiden wijze worden uitgedeeld. Er zal dus wel niet beweerd kunnen worden, dat de Vlamingen hun bedrukte broeders in den steek lieten. Alhoewel, zulks wel het dui-delijk opzet was van de heeren patriottardi-sche mandatarissen, die de aktivisten Augusteyns en Henderickx verhinderden op « hun » protest-vertoog te teekenen. Elk het zijne ! ! HULDE moet gebracht worden aan de Ne-derlandsche Regeering, die opnieuw weer 12.400.000 kilogr. tarwe ter beschikking stelde aan onze Voedingskomiteiten, zoodat voorloo-pig het gevaar afgeweerd is, dat wij zonder broodbedeeling zouden gebleven zijn. Dat ware een echte ramp geworden, nu de nieuwe aard-,fippeloog^t nog niet binnen is. In afwachting dat Engeland gelievè de te Halifax 28 weder-i rechtelijk ingehoudeil schepen met graan voor België los te laten, zijn dus eens te meer gered I door de zoo vnak geboonde Hollanders...

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.