'O Nr. 74. onder leven:iel: aan mij, radene liefde en leggen af ameraden lijk L onder leven- Dp mij gelijkt, staan verder 't oneindige lijk op een l onder levende teerlingen . In de diepste het , klompke IE U TOCH ZOO G.EP.E.N igl OUNOEKEN :0 ZUT MAAR KLE.E.N : NIEr MEEROER, ZOU 'K U GEERENj EN 'K ZIE.' U.'zULK EN Ib'Ér'gEEN EN 'K Weekbladje voor de vlaamschsprekende krijgsgevangenen. 11? November 1916 s weenen wou. vernieling i heeft mijn gebrul der iogels laden in jn afvuren zoo- ai terugslaat, i leven niet liet voor mij? bestemd! Ie doodendans ? O. W. — t). „enden B. 57. 0,10. m 0,05 in de kas rs wordt er te veel lontréo's arm lang . 0,10. Opdat klein orden 0,05 en Meer 1,10. Omdat Chochot idat de lastige boer ras er te goed en te uur was nog best. hij veel noten op Peetjes onze Fons jeidiug, zegt Fritz, rken . Bik en lange warm water. 0,15. geworden is. 0,10^ 1,10. Samen : 11,65 0, beide in Gettmgen Shakespeare en de Oorlog. William Shakespeare, de man met den heldhaftigen naam en de heroïsche aderen, die het tafereel van den oorlog in zoo menigvuldige en diepgeestige vormen heeft afgeschilderd, heeft nochtans nooit zelf het schrikwekkende of het geweldige van den hellezoon Oorlog ondervonden. Hetgeen hij zoo grootsch heeft uitgebeeld over den oorlog, is slechts met het innerlijk oog geschouwd en die innerlijke aanschouwing moet hij vooreerst uit de gothische letters van zijn Oud Testament levend hebben zien oprijzen. De krijgsbeelden die hem hier tegenspookten, hield hij in zijn geheugen weg, zoodat wij in de lange redevoeringen van den pochenden Falstaff terugvinden hetgeende jongen heeft gelezen van David's slinger en Goliath's speer, waarvan de steel was lijk een weefboom... Yerder leerde de jonge bijbellezer in het Nieuwe Testament de figuur van den vromen krijger kennen : de hoofdman van Capharnaüm of de honderdman Cornelius uit de Apostelgeschiedenis, wier godsvrucht wij bij een Talbot, een Richmond of een Henry V. terugvinden. En als dan de dichter in staat was den Bijbel te lezen met het gerijpte verstand van volwassen denker, heeft hij veel eruit geput wat op zijne opvatting van 't oorlogswezen beslissend insloeg. Reeds hier komen we op de vraag der ethische schatting van den oorlog door Shakespeare. Indien hij zoo ieverig den Bijbel las — waarom sloot hij zich niet aan bij de Menonieten en Brownisten, die toen reeds in Engeland opkwamen tegen het gebruik van wapens, duidende op de ethiek van. het Bergsermoen of op aanhalingen over eeuwigen vrede bij de oudtestament-profeten? -Shakespeare moest ongetwijfeld den Bijbel uit den geest der natuurlijke waarheid beter verstaan dan die dweepers. Hij wist dat die stukken geen betrekking hadden met de wereld en hij heeft er ook wel in gevonden hetgeen den oorlog als een gemeen-menschelijke inrichting verrechtvaardigde. Nieuwe en andere aanschouwingen van 't oorlogswezen putte Shakespeare dan bij de Ouden (Ovidius, Virgilius, Plutarch). Hier verscheen de oorlog als strijd voor de grootschheid van 't Vaderland, terwijl er in den Bijbel meer spraak was van een verdedigingskrijg. Tezelvertijd openbaarde hij zich hier als een volksnoodlot, een sociale verschijning en als bestanddeel van de wereldorde. Onder al die vormen kan men den oorlog in Shakespeare's werken terugvinden. Een groot aantal meeningen over den oorlog in algemeenen en in historisch toepasten zin. Het belangwekkendste is voorzeker hetgeen de kampers in zijn zoa verschillende werken over den oorlog weten te vertellen. Doorgaans blijven ze met hunne begeestering voor het " Koninklijke handwerk „ niet achteruit. Met innigheid bijna, spreekt Enobarbus van " 't grootsche aangezicht van den oorlog Ben als de wanhopige Othello met iedereen wil afbreken die hem duurbaar was, neemt hij een dieproerend afscheid van den " hoogheerlijken oorlog „. Shakespeares krijgers zijn doorgaans niet ongevoelig aan de tragische zijden van den oorlog : " Eere, tijdverlies, zorgen en moeite, bloed, .vrienden en wat al nog verslond de heete drift van d' onverzadigden krijg „. Hierbij ziet de dichter den vreeselijken do oden-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.