Drukatcr-Uitgeefster Sam; Maatschappij H ET LICHT bcstusrder > P. DC VISCH. Ledeberg-Qcnt . . REDACTIE . . ADMINISTRATtE HOQGPOGRT, 29, GENÎ VOORUIT Orgaan der Belgkohe Werkliedètipartij. — ^etmhjjmnde aile dagen. ABONNE,ViENTSPKUS BEiXHE DfSe maatsdea. . . . . fr. 3.2JI Ze» maandea . , . , . fr. 6.50 Een jaar. ...... fr. I2.5® Msr *S>on»eert sicî! oj» aile postburcslig DEN VREEMDE Drie oîSKnden (dagelijka ê.JJ EENE VOORDRACHT over SooSaeS-dsmooratie en Nationaliteit Onze hollandsche partijgenoot, W. H. Vliegen gaf onlangs eene voordracht voor een studentengroep over boven-staande onderwerp, Het org-^an der Gentsche dompers vertelde leugenachtig dat in die voor-iracht .indere beginselen waren vooruit-gezet en verdedigd, dan die wij aankle-ven en verdedigen. Ware die echt, dan was er daar nog niets aan gelegen, daar het recht van denken, spreken en van meening te ver-schillen, vrij is in onze partij. Maar onze lezers zullen kunnen oor-deelen dat het dompersblad gelogen heeft:. Wij knippen nu uit ons hollandsch par-tijorgaan ?-3e£ Volk van Amsterdam : De spreker betoogde, dat de met élémentaire kracht uitgebroken oorlog de sociaaldemokratie onvoorbereid heeft ge-plaatst voor het vraagstuk der nationali-teit, hare handhaving en al wat ermee samenhangt. De moeilijkheden van het probleem waren tôt dan toe door de sociaal-demo-kratie wat luchthartig voorbij gegaan, zij was er overheen gegleden, zonder zich er voldoende rekenschap van te ge-ven. Zij had zich vertrouwd gemaakt met het denkbeeld, dat zij een oorlog als wij thans beleven, zou kunnen voorko-men en dat zij dus ook niet praktisch voor het vraagstuk zou worden gesteld. Eene jonge partij als de onze kan ook niet praktische oplossingen geven voor aile problemen. Zij kan wel in de stu-deerkamer zekere regelen opstellen, maar de praktijk is dikwijls zooveel an-ders. Onze partij is ook geen kleine groep, geen sekte meer, maar een groote politieke partij. die beroerd wordt, door wat er in de volkeren leeft. Spreker zette vervolgens uiteen,dat oor-■logen als wij thans beleven, een gevolg zijn van het kapitalisme. Hij hoeft dat nog niet te beweren volgens een be~ paalde « schablone ». Ook kapitalisten verliezen in deze maanden geweldige sommen. Tegenover die scheiding, tegenover die verscherping der tegenstellingen stelde de arbeidersbeweging haar inter-nationaliteit. De proletariërs van ver-schillende nationaliteit wisten zich één in belang tegen het kapitalisme, de in-ternationaliteit gold als vanzelf spre-kend.En zie, nauwelijks heeft de oorlogs-trompet geklonken, of het nationaliteits-gevoel komt ook bij de arbeiders met on-weerstaanbare kracht boven. Zij verbroederen zich met de bezitten-de klasse van hun land en nemen de wa-pens op, c«n dat land, de natie — te verdedigen.Dat verschijnsel moet nader bekeken worden. Men kan er zich met groote woorden niet van afmaken, het moet doorgrond worden. Want het zal voor langen tijd zijn stempel drukken op de socialistische beweging. Een staat hoeft nog niet een eenheid te wezen van ras, taal en zeden om toch sterk te zijn.' ! Men denke aan Zwitserland en België met hun zoo verscheiden bevolking en die toch een geduchte eenheid vormen. Een sterker voorbeeld nog zijn de Vereenigde Staten van Noord-Amerika. Daarentegen is een natie nog niet al-tijd rijp om een staat te vormen. Men lette maar eens op Albanië. Men heeft daar te doen met een gesloten volk met krachtige eigenschappen en het is toch niet gelukt er een staat van te maken. De vraag is of de natie, de nationaliteit een schakel in de menschheid is, die gemist kan worden. Spreker gelooft van niet. De natie is ge-groeid vanaf de kleine volksstammen die zich vanwege de veiligheid aaneensloten, tôt de ingewikkelde volksgemeenschap-pen van dezen tijd. Zij zijn geworteld in het bewustzijn der menschen en door een gebaar niet uit te rukken. Dat blijkt eerst recht als de natie, de nationaliteit in gevaar komt. Geen land was politiek en ekonomisch zoo sterk verdeeld als Duitschland een jaar geleden. Er liepen schier onover-brugbare kloven door het volk heen. En nu staat ailes schouder aan schouder. Hier kom ik tôt het begin van een be-sluit : De nationaliteit is ook nu nog een wezenlijken band Het is niet mogelijk om naties, die zoo sterk van elkaar verschil-len als Duitschen en Franschen, in één staatsverband onder te brengen. De nationale zelfstandigheid is eerste voorwaarde voor ekonomische, verstan-delijke en politieke ontwîkkeling, dus ook voor de demokratie en den strijd voor het socialisme. Ierland en Polen zijn afschrikwekkende voorbeelden van onderdrukte naties. En steeds hebben wij als grondslag voor de Nederlandsche koloniale politiek geëischt voorbereiding van Inclië voor zelfbestuur. Waar blijft bij deze beschouwing de internationaliteit ? Kan men internatio-naal voelen en toch nationale zelfstandigheid eischen? Het antwoord op deze vragen vindt men o. a. in Jaurès boek. aHet nieuwe leger». Onze helaas overleden partijgenoot be-toogt daarin op treffende wijze, dat een proletariaat, dat zich verzet tegen de tyrannie en het onrecht in het binnenland, niet zal dulc :n het onrecht en de tyrannie van een eventueele overweldiger. Bij het juk van het kapitalisme, laat het zich niet nog het juk van een vreemden overweldiger cpleggen. Wat hij daar voorspeld heeft, is thans werkelijkheid geworden. Het is hier de plaats niet om een oordeel uit te spreken over de houding van de Duitsche of eonige andere sociaal-demokratie. Ik ben er zeker van, dat al onze partijen het ge-voel hadden, dat hun natie werd bedreigd en dat geen hunner bedoeld heeft aan een aanval tegen een andere natie deel te nemen. Mijn bestuit is, dat het internationalisme de nationaliteit niet opheft, dat in-tegendeel de nationale vrijheid voonvaar-de Is voor vruchtbare internationale sa-menwerking, zelfs voor den omvormings-arbeid der sociaaldemokratie. De nais'en de Bassoutons De klerikalen laten geen dag voorbij gaan zonder te eischen dat iedereen, gezien den benarden toestand, zwijge over zijne bij-zondere partijzaken, maar 7Îj vinden daar-bij toch steeds gelegenheid om blufreclamo te maken voor hun eigen winkel. Niet dat het ons zoo aan het hart gaat, want wij gaan zoo een bombaststuk, dat gis-ter in den Bien Public stond, onder het oog onzer lezers brengen : « Monseigneur Cenez, de titelvoerende bisschop van Nicopolis, apostolike vicaris in het binnenland der Bassoutous, in zuide-lijk Afrika, is in persoon aan den heiligen Yader een brief komen brengen, een zeer ontroerenden brief, die eigenhandig ge-schreven is door den beruchten heer N. Griffith Moshouhou, den grooten opperko-ning der Bassoutous, die zich voor een vljf-tal jaren godvruchtig bskeerd heeft tôt dtn christelijken godsdienst. » N. Griffith Moshouhou drukte er in den eigenhandig geschreven brief zijne groote tevredenheid over uit dat de katho-lieke missies eene zoo groote uitbreiding nemen in zijn vaderland en dat de bekee-tingen tôt den christelijken godsdiejost S.ï i saa dag to$ d_M to«o.«n»aJ-" u » Verder smeekte N. Griffith Moshouhou den heiligen Vader dat hij er voor zorgen zou dat aile geloovigen veel voor hem en de zijnen zouden bidden en met zijn pauze-lijken zegen vroeg hij hem dat hij hun zooveel katholieke priesters mogelijk zou zen-den.» De heilige Vader was diep getroffen door dien eigenhandigen brief van N. Griffith Moshouhou en in zijne groote bezorgd-heid heeft hij besloten er eigenhandig op te antwoorden. > Zou die Bassoutou-hoofdman niet naar nieuws hebben gevraagd over den gruwe-lijken oorlog die zoo verwoed huishoudt in de beschaafde landen, waar de kerk al zoo-vele jaren heerscht? — 1 De Mis der WsrharswoRiiigen Gelezen in den Bien Public Het schepencollegie van de hollandsche stad Amsterdam heeft aan zijn Gemeente-raad een belangrijk ontwerp voorgesteld. .. ^t &tfrdabentuur gou d^n bgftff. jjaderne-. men van 3500 werkerswoningen ondernemen en zou in het vervolg het stelsel zoo sterk aanmoedigen dat er voor 1922 ten minste 8000 werkerswoningen in de stad zouden staan. In zijne uiteenzetting der redenen legt het collegie nader het feit uit dat er meer en meer gebrek komt aan woningen met korter huurtijd en dat het der werkende klasse meer en meer ontbreekt aan gezon-de woningen. Herinneren wij dat dit ontwerp reeds in-gediend werd op 2 october 1914, maar dat de heeren toen geen tijd hadden om het te onderzoeken. De goedkeuring van de regeering is eerst op 15 Januari 1915 toegekomen, maar zij heeft stellig beloofd dat zij, om de onder-neming zeker te doen gelukken, groote sommen geld zal voorschieten op den be-trekkelijk geringen intrest van 3 7/8 %. Gezien deze gunstige houding der regeering met hare goede beloften, is het thans zeker dat de amsterdamsche Gemeenteraad zich heel in het kort zal bezig liouden met de belangrijke kwestie, die dringîad œoet opgelost worden. Op den oogenblik dat er tn ons land zooveel dorpen en stadswijken zullen moeten heropgebouwd worden, voegt het katholiek blad er bij, zal het wel de moeite waard zijn dit voorbeeld van dichtbij na te gaan. Het is juist wat wij ook meenen en zullen onthouden. Sparen, moet het orde-woord zijn vonr alien ! Dank aan de bewonderenswaardige po-gingen van de amerikaansche Commission for relief in Belgram gaat de bevoorrading van ons geteisterd land betrekkelijk goed sedert de maand januari. Maar de hoofdzaak is het dat er zich daaromtrent toch niemand bedriege en dat aile misbruik van dien toestand zorgvuldig vermeden worde... Men denke m de eeiste plaats niet dat wij er Lîoven op zijn omdat wij hier en daar wagens zien rijden die met graan of meel geladen zijn, omdat men be-kend maakt dat er hier en daar nog eenigen voorraad voorhanden is. Met den voorraad vooral moet er nu zeer voorzichtig omgesprougen worden, want de minste vertraging die de uit Amerika ko-mende schepen ondergaan is voldoende om hem in enkele dagen uit te putten — zoo-als het bijna eens h.et «eval geweest is op het einde der maand ^ecsmber. Het is daarom ook dat het landelijk Co-miteit er bij de provinciale comiteiten is komen op aandringen dat de hand gehouden worde aan zijn voorschriften, vooral voor wat betreft de broodbezorging. Het is daarom ook dat het landelijk C!o-miteit er bij aile ondercomiteitea sterk op aandringt om de bevolking te doen begrjj-pen dat zij er belang bij heeft zoo spaar-. zaam mogelijk om te gaan met da uit Aaie-rika gezonden voortbrengsels waaraan zij niet gewoon was, de voortbrengselB vooral die getrokken worden uit aardappels, maïs, haver, rijst, enz. Men heeft alus het gedacht geopperd dat • er, voor het bereiden van allerhande spij-zen, in de huishoudscholen bijzondere les-sen zouden moeten gegeven worden, waar-voor een oproep zou kunnen gedaan worden aan de vakmannen en de andere per-personen die op de hoogte zijn van recep-ten waarmede men zoo goedkoop mogelijk de smakelijkste en de voedzaamste gerech-ten maakt. j En v/aarom zouden de beste recepten niet verzameld worden in boekjes, die bij dui-zenden zouden kunnen uitgedeeld worden onder onze bevolking, die op dit gebied waarlijk ver ten achter is ? Het Comiteit dringt er verder op aan dat overal de conserven, waarvan wij mis-schien lang zullen moeten leven, in de beste voorwaarden opgestapeld worden — ; en dat zij vooral niet meer onder de waar-de verkocht worden aan den meest bieden-de, zooals het reeds hier en daar gebeurd is. Als iedereen op dit gebied zijrt best doet heeft de gemeenschap er veel bij te winnen. OiÉiriip® in à ioopgiaven Een jonge vrijwilliger, die den sla.g bij Soissons heeft meegemaakt, deelt in eçn paar brieven het een en ander mee, waaruit men een indruk verkrijgt van d° ontberin-gen, die in de loopgraven geleden worden. In die brieven, aan zijne moeder gericht, schrijft hij onder ander : « Veel wordt hier geleden, doch va-n het water het meest. Van vele soldaten, met wie ik hier ben gekomen, zijn de voeten be-ter moeten staan. Naar ik hoop duurt deze ter moeten staan. Naar ik hoo^ duurd deze oorlog niet lang meer, want vele menschen zijn voor hun leven niets meer waard ten gevolge van rheumatiek en andere kwalen. Stuurt nog maar wat worst en boter of bouillonblokjes, waarmede wij ons krachtig kunnen houden, want wat w« krijgen is niet cenoeg. * En in een anderen brief: « Op dit oogenblik heb ik ééij uur rust te versnoepen en wil dit gebruiken om u eeni-ge woorden te schrijven. » Wij moeten hier den heelen nacht pom-pen, om overdag in de loopgraven niet weg te drijven. Het regent dag in, dag uit. Op onze plaats is de loopgraaf ca. 3 meters diep (anders hoogstens 1.50 à 2 meters) en daar komt behalve het regenwat)»" ook nog g rond- en kwelwater bij. Zoolang wij hier in de loopgraven zitten, heb ik nog geen uur droge kleeren gehad. Als men tôt aaa de lenden nat is, kan en mag men de laar-zen niet uittrekken, wegens de onmiddel-lijke nabijheid van den vijand op niet meer dan 40 meters van ons. » Het heeft ook geen doel, want zoodra men in de loopgraven op post staat, moet men weder tôt aan de knieën (meestal nog dieper) in 't water waden. Vijîtig centime-ter boven den grond hebben wij ba.lken ge-ramd ; daarover planken, Liaar dan stijgt het water plotseling weer zoovele centime-ters en de planken drijven weg. Als nu des nachts het schieten begint, wat bijna altijd gebeurt, dan trapt men vaak langs de planken en valt daarbij geheel te water. Als het schieten ophoudt, kan men weder in het hok kruipen. Maar ook niet lang. Nauwelijks heeft men zich nedergelegd, of men moet weder op post trekken, meestal 3 of 4 urien. Daar staat men nu doodmoe, ijs-koud, in regen en wind. 't gezicht steeds naar den vijand gekeerd. Is het mane-schijn, dan moet men zich nederleggen op den natten leemen akker, want blijft men staan, dan wordt men door den vtijand neer-geschoten. » Wat k zee ans aan voeisel vsrstrek! In de laatste jaren, dank aan de verbe-terde vangst bij middel van stoomsloepen, is de zeevisch eene aanzienlijke plaats komen innemen voor wat de voeding yan dea mensch aangaat. Voor wat op onze dagen de zeevîschvangst betreft, is ook Engeland aan het hoofd komen te staan met eene jaarlijksche op-brengst van meer dan 1,163,000,000 kilos of 45 % der wereldsche opbrengst. Op Engeland volgen Noorwegen met 582,000,000 of 23 %, Frankrijk met 230,000,000 of 9 °/,, en Duitschland met 166,000,000 kilo? of 6 % der totale yoort-brengst. In Duitschland verbruikte men gedurende den Jaatsten tijd meer dan 50,000,000 kilos zeevisch en men heeft er dus raeer dan' 300,000,000 kilos per jaar moecen invoeren. Daarvan werden ingevoerd 137,000,000 kiloa door Holland, 119.000,000 kilos door Zwe* den, 143,000,000 kilos door Denemarken,' 38,000,(XX) kilos door Eusland — en 10,'000,000' kilos door België. De vakmannen die de waarde der zee-; visch-opbrengst geschat hebben, zijn creko-L'en tôt een bedrag van 293,000,000 fr. of 47 % voor Engeland. Voor Frankrijk heeft men dit bedrag gerekend op 117,000,000 fr. of 19 %. Voor Noorwegen, dat meer visch' van rainder waarde vangt, is men slechtsi gekomen tôt een jaarlijksch bedrag van 65,000,(.00 fr. of 11 %. De door Duitschland gevangen zeevisch komt jaarlijks op ©en® waarde van 55,000,000 fr. of 7 %. Het beste veld voor de zeevischvangst le--vert de Noordzee op. Men vangt daar jaar-* lijks voor 1.113,000,000 fr. visch, wat op? meer dan den liel'ù komt van de opbrengati aller noord-europeesche zeeën. Terwijl het in de Noordzee jaarlijk'st 87,000,000 kilos visch vangt, vangt Duitsch^ land er pas 33,000,000 kilos in de Baltische Zee o: verder noorderlijk. Het spreekt van zelf dat er, teingevolgei van den oorlog, reeds gebrek aan visch ia: ontstaan in Duitschland. Maar daar meldt men dat alleen de ge^ meenteraad van BerJijn, met het oog op dit1 onvermijdelijk gebrek in de scandinavischei landen 600,000 tr i stokvisch had aange-kocht. die reeds geleverd zijn en die weldr»t aan de beschikking . der bevolking zullen gesteld worden aan kostenden prijs. Te dezer gelegenheid hebben hoogleera-^ ren en voedingskundigen aan de berlijnsch® bevolking herinnerd — en dat is ■'•an belang voor ons •— dat een pond stokvisch zooveel; voedingswaarde bezit als drie pond best» ossenvleesch. Daarbij hebben die geleerden uitgelegd.,' dat men den stokvisch met tachtig percenw iïi gewicht doet winnen, als men hem gedurende dertig uren laat weeken in een badl van zuiver lauw water, waarin men eeni kilo kalk per hectoliter heeft laten oplossen^ De bestuurder der berlijnsche kookvak-i school heeft er als raad bijgevoegd, dat| men den stokvisch niet te lang, slechts' even gaar mag laten koken en dat men inj het water, waarin men hem kookt, een stukje boschkool, een blokje potas of eenigei graantjes mostaardzaad moet werpen,waar-' door de zoogezegd « sterke smaak » wegge-; nomen wordt, waarvoor veel menschen; bem niet willen eten. J •• ■- 1 Europeesche Oorlog fa. Wssi-Vhamieren 1 lierfen m Frankrijk u'flcissls telegrammsn : llil iiciitsohe bo*on Mede.de,eling van het groote hoofdhwar-lier. 5 Maar t. — Ten Zuiden van Yperen voegden wij door ons vuur den Engelschen groote verliezen toe. Een vijandelijke aanval op de aan de Franschen ontrukte stel-ling op de Loretto-hoogte, werd afgeslagen. In de Champagne zetten de Franschen gisteren en heden nacht hunne aanvallen noordelijk van Le Mesnil voort. Dezelven werden afgeslagen en wij behielden onze stelling. Aanvallen op onze stelling bij V auquois, oosteiijk van de Argonnen en aan het bosch van Consenoye oosteiijk van de Maas waren vergeefsch. Aile pogingen om do in de laatste dagen in do streek van Badonviller veroverde grond af te nemen, mislukten. Een gisteravond nog met groote over-macht ondernomen storm op de hoogte noordoostelijk van Celles werd met groote verliezen voor de Franschen gebroken. Ook 1 verscheidene naciiteluke aanvallen waren vergeefsch. Meer dan 1000 doodo Frangçhe liggen voor onze versperringen. Uit Fraisscls© feesa PARUS, 3 Maart. (Reuter). Officieel be-richt van vanmiddag drie uur : In Champagne houden wij de geheele loopgraven bezet, van een punt ten noord-wes-ten van Perthes tôt een punt ten noorden van Beau-Séjour. Op verscheidene plaatseu zijn wij voorbij deze lijn gevorderd. In Argonne is een artillerie-gevecht geleverd. Op de overige gedeelten van het front is niets van belang gebeurd» - i PÀBIJS, 3 Maart (Reuter). Officieel bs! richt van 11 uur 's avonds: « Tusschen de zee en de Aisne heeft het geschut met afwisselende kracht gesproken «De Duitschers hebben Reims gebombar< deerd met brandstichtende granaten. »In Champagne, op het front ten N. van Souain, Mesnil en Beau Séjour, blijven wi' terrein winnen. Verschillende tegenaanvailer der Duitschers werden afgeslagen. PARUS, 4 Maart (Reuter). Officieel ba richt vanmiddag drie uur: «In België heeft onze artillerie in de dut nen vijandelijke loopgraven vernield. «Ten noorden van Atrecht heeft de vijand een voorste loopgraaf, pas door ons aang» legd, genomen. «Het bombardement van Reims heeft den geheclen dag geduurd. Elke drie minuten viel een granaat in de stad. «Bevestigd wordt, dat in Champagne da tegenaanvallen van den vijand op den door ons genomen heuvel ten noordoosten van Mesnil, zeer hevig waren. Deze aanvallen zijn volslagen mi: lukt. «In Argonne zijn artilleriegevechten gela^ verd. i «Wij zijn in de streek van Vauquois op« nieuw opgescboteu.» * * * âiii il Rsssiscb-P ooisote-OÉîisÉa sreof Oât Oo$t®mriiksc9ie feroe De toestand om Grodne is onveranderdl Russische aanvallen werden bloedig afgesla gen. Russische voorstooten noordoostelijk ei noordelijk van Lonzo Ieden schipbreuk on der zware verliezen voor den yijaiid. _Vel( gevangenen der eerste en tweede russisch gard-divisie vielen in onze haaden. Verder westelijk tôt de Weichsel is de toe' stand niet veranderd. Eenige voorstoote»1 der Russsen oosteiijk van Plock bleven zon: der resultaat. Oosteiijk van Skiernev.'ic mislukte eene sterke vijandelijke a-nnval. Raselssfte lire si PETROGRA.D. 3 .Maart. Cl'. T, A.) 0£fc 31" saac* « W. 8© Prysper nummer : voor België 3 centiemen, voor den /reomdeg coatieman TeSsfèon ! Sjedgictse 247 - âilwnistratle 2849 Maandaq 8 iAASIT 1915

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.