Draktîer-Uêtgecïster Sasîj Msaîschappij H ET LICHT baoîuerder ï P. JD£ ViSCH. Ladeber2-0««t . . ÎÎEOACTIE . . *l>M»*»âTRATIE KOÛGPOORT. 29. GENT AOONNEMENTSPRIJS BELG1E DH« itiaaadea. h. 3.3!Sr Ze» BuaRden • , , , . fr. 6 SO Een jaar... t ... fr. 12.50 Mua ahosaeerl aeà *? tiit posJbareeisB OEN VREEMDE Cr!a maanden («SagsHjk» vcrzondiiw). fr. •.73' Orgaan de? Betg/sche Werkliedenparty. — Verschjjnende aile dagen. Bekendmaking- Het zingen en spelen van de nationale zangen der Staten welke met het Duitsche Bijk in oarlog staan, is verboden. 2. Het is verboden papiervliegers te doen opgaan. 3. Tegenhan delin gen tegen bovenstaanda verordeningen wcrdeui met gevangenis to»t een jaar of met eene geldboete tôt 3000 Mark gestraft. 4. De verordeningen zullen onmiddeïlijk in werking treden. Gent, 8 Juli 1915. (Get.) Graf von WESTARP, Gsneralleutnant. Bekendmaking Aile weerplichtige belgische onderdauen I tan 17 tôt 35 jaar (uitgezonderd de lieden I der Burgerwacht) van Gent, Gentbrugge, I Ledeberg en St-Amandsberg zijn verplicht I persoonlijk op de als volgt bepaalde dagen I pp het «Meldeamt» in de Beurs, Kouter, te I Gent te verschijnen : dea 2 Augnsti 'b voormiddags de letters La - Lie I Het is te zeggen : Letters La — Leb om 8 u. » » Lec — Lie om 10 u. den 3 Augnsti 's yoormiddags de letters A - Ban I Het is te zeggen : Letter A om 8 uur ■» ï Ba — Bau om 10 u. den 4 Augusti 's voormiddags de letters Lif - Mal I Het is te zeggen : Letters Lif — Mae om 8 u. » » Maf — Mal om 10 u 's namiddags de letters Bav - Boq i ïet is te zeggen : letters Bav — Bi om 2 u. » » Bj — Boq om 4 n. den 5 Augusti 's voormiddags de letters Bor - Bur ■ Het is te zeggen : letters Bor — Bra om 8 u. » » Brb — Bur om 10 u den 6 Augusti 's voormiddags de letters Maur - Moo I Het is te zeggen : letters Mam-Meul om 8 u. » » Meum—Moo om 10 u den 7 Augusti 's voormiddags de letters Bus -Old I Het is te zeggen : letters Bus — Carr om 8 u » » Cars — Cld om 10 u 's namiddags de letters Mop - Oz I Het is te zeggen : letters Mop—Nee om 2 u. * » Nef — Oz om 4 u. den 9 Augusti 's voormiddags de Letter P I Het is te zeggen : letters Pa — Ph om 8 u. » » Pi — Pz om 10 u. den 10 Augnsti I 's voormiddags de letters Ole-Cz I Set is te zeggen : letters Cle—Cop om 8 uur » » Cok — Cz om 10 u. I 's namiddags de letters Q-R ■ Het is te zeggen : letters Q en Ra — Roe om 8 uur » t> Rof — Rz om 4 uur den 11 Augnsti 's voormiddags de letters Sa-Sj ■ Het is te zeggen : letters Sa — Schl om 8 u. » » Schm — Sj om 10 u. 's namiddags de letters Da-Deb ■ Hetis te zeggen : letters Da — Debl om 2 u. » » Debm — Debz 4 u. den 12 Augnsti I 's voormiddags de letters De>c-Degg. I Het is tezeggen : letters Decca — Deco 8 u. » » Deep — Degg 10 u *den 13 Augnsti I s voormiddags de letters Bk-Sz I Het fe te zeggen : letters Sk — Stal om 8 u. » d Stam — Sz om 10 u. den 14 Augnsti I 's voormiddags de letters Degh-Dell I Het is te zeggen : letters Degh — Dekh, 8 u s » Deki — Dell om 10 I 's namiddags de letters T en U I Het is te zeggen : letters Ta — Thi om 8 uur » ■» Thk, Tz en U 10 u. den Î6 Augusti I s voormiddags de letters Va-Vanda I Het is te zeggen : letters Ya— Vanb 8 uur. » » Vanc — Vanda 10 u den 17 Augusti I 's voormiddags de letters Delm-Dem I Het is te zeggen : letters Delm — Deme 8 u » h Demf — Demz 10 u. I s namiddags de letters Vandb-V&ndep I Hetis te zeggen : letters Vandb—Vandenbo om 2 uur » » Vandenbp —Vaodep on» 4 *ux den 18 Augusti 's voormiddags de letters Vandeq-Vandev Het is te zeggen: letters Vandeq—Vander- sto, om 8 uur » » Vanderstp—Vandev om 10 uur 's namiddags de letters Den-Der Het fe te zeggen : letters Den—Dep om 2 u. ï » Deq—Der om 4 uur den 19 Augusti 's voormiddags de letters Des-Devl Het is te zeggen : letters Desa—Desm 8 uur » » Desn—Devl om 10 u den 20 Augusti 's voormiddags de letters Vamdew - Vanhi Het is te zeg. : let. Vandew—-Vange om 8 u. » » Yangf—Vanhi om 10 u den 21 Augusti 's voormiddags de letters Devm - Dez Het is te zeg : let. Devm — Dewaz om 8 u. » •> Dewb — Dez om 10 u. 's namiddags de letters Vanhk - Vanm Het is te zeg. : let. Vanhke—Vanke om 2 u. > » Vankf—Vanm om 4 u. den 23 Augusti 's voormiddags de letters Vann-Vanz Het is te zeg. : let. Vann — Vanru om 8 u. » » Vanrv—Vanz om 10 u. den 24 Augusti 's voormiddags de letters Df - Dz Het is te zeggen : letters Df — Dj om 8 u. » t> Dk — Dz om 10 u. den 25 Augusti 's voormiddags de letters Vao - Vermer Het is te zeggen : let. Vao — Verg. om 8 u. » » Verh—Vermer om 10 u 's namiddags de letters E en F Het is te zeggen : letter E om 2 uur » » F om 4 uur den 26 Augusti 's voormiddags de letter G Het is te zeggen : letters Ga — Gh om 8 u. > » Gi — Gz om 10 u. den 27 Augusti 's voormiddags de letters Vermes - Vz Het is te zeg. : let. Vermes — Verst om 8 u. > » Versu — Vz om 10 u. den 28 Augusti 's voormiddag letters Ha. - Hoz Het is te zeggen : letters Ha — Hen om 8 u. » » Heo—Hoz om 10 u. den 30 Augusti 's voormiddags letters W, X, Y, Z, Het is te zeggen : letters Wa — We om 8 n. » » Wf-Wz X Y, Z, omlOu den 31 Augusti 's voormiddags letters Hp — Hz, I, J, K Het is te zeggen : letters Hp — Hz, I, J om 8 uur. » » K, om 10 uur. Gent, den 26 Juli 1915. Den Etappen-Kommandant, von WICK. De noodzakelijkheid der Vereeniging BOUWWERKERS ! Leest deze regelen welke wij voor U schrijven, leest ze tweemaal, ten einde ze goed te verstaan, en er uwen geest van te doordringen. Het schrijven dezer regelen betracht maar een doel, en dit is, u volkomen uw plicht als werkman te doen begrijpen. Wij willen u ni»t vleien, dat ligt niet in ons karakter. Wij zullen u de waarheid zeggen, alleen de waarheid, zelfs als die u soms wat onaan-genaam mocht wezeit Wij zijn van oordeel dat het niet is met de werklieden te vleien, dat men hen naar hooger heft. Als wij dringend verlangen dat gij uw plicht doet, dan is het voor uw voordeel en voor dit uwer vrouw en kinde-ren, aan wie gij een beter bestaan moet willen geven,dan hetgeen zij hebben : 't is voor het algemeen belang, voor dit van de ge-heele werkende klasse, en om een einde te brengen aan de schandelijke uitbuiting, waarvan gij helaas, vele te lange jaren de slachtoffers zijt geweest. Zullen wij begrepen worden 1 Ja als gij het noodige wilt doen om te begrijpen, want de werklieden der Bouwnijverheid, zijn niet dommer dan de werklieden der andere nijverheden, en daar zij dezelfde belangen hebben, zullen zij, hopen wij, wel hun plicht begrijpen. Wij willen n dus aantoonen, wat in uw voordeel sou moeten gebeuren. Hoe was de leefwijze der Bouwwerkers voor den oorlogî De leefwijze der Bouwwerkers was in niets te vergelijken, met deze der andere werklieden. Want van sommige was hun leven nau-welijks het leven waard. Het grootste ge-deelte der Bouwwerkers woont buiten de stad, dagelijks begaven zij zich naar de groote steden of de nijverheids-centrums, om hun vak uit te oefenen. Van 's morgens zeer vroeg, wanneer nog ailes sliep, wanneor de natuur zelf nog in haar sluimer lag, waren zij reeds op gang op de slijkerige we-gen der dorpen, beladen met hunnen knap-zak. Zij begaven zich naar. do statie, om den eersten trein te nemen, die hen naar hunne Werkplaats moest brengen. De werkdag reer lang zijndo, kwamen zij slechts ten hunnent terug, wanneer ailes in den donkeren gedompeld was. Om 10 uren op hun werk aanwezig te zijn, moesten zij veelal 16 tôt 18 uren op de been wezen. Binst dat de bouwwerker aan . zijne taak bezig was, trachten zijne vrouw en kinderen — wiens plaats op de school is — hem in het winnen der dagelijksche korst brood bij te staan, want bijna allen bebou-wen nog een stukje grond, terwijl zij zelf een slavenleven leiden, leggen zij ook een slavenloven op aan vrouw en kinderen, en zelfs ging het zoover, dat zij nog des zon-dags werkten in plaats van te kunnen uit-rusten, en zich te ontspannen, zooals het den mensch van noode heeft. Nooit een oogenblik genoegen of verzet, nooit de min-ste lezing, geen geestes-ontwikkeling ! Men zou waarlijk gezegd hebben, dat deze arbeiders geboren zijn tôt een leven van ellende en ontbering. En wanneer men hun vraagde waarom hun zulk lot beschoren was, kregen wij voor antwoord, dat hunne lage loonen hen niet toelieten er een an der te hebben. Jammer, maar dat zij te dien tijde naar ons niet wilden luisteren, en niets wilden doen om dien staat van ellende te veran-deren.Ziedaar, waarde lezers en lezeressen, hoe de toestand was voor den oorlog van den plattelandschen bouwwerker. Wat an deo toestand <W. ateedsche bouw werkers betreft, die was een weinig beter, doch ook niet voldoende, doch, wanneer de stedelingen het beter hadden, dan is dit grootendeels te danken geweest aan den vereenigingsgeest waarmede zij min of meer bezield zijn, en door het krachtig optreden der vereeniging. Maar ongelukkiglijk zyn er velen van hen, die het zich bitter beklagen de vereeniging niet intijds te zijn toëgetreden, want de vereeniging heeft vele bittere ellende gele-nigd en diegenen die het verstand hadden zich voor het uitbreken van den oorlog te vereenigen, hebben trots en fier gedurende den ganschen oorlog om hunnen onderstand mogon komen, terwijl de onvereenigden, beschaamd en vernederend, onderstand moeten vragen hebben aan wie het hnn geven wilde. Dit kan wat hard zijn om hooren, doch dit is de waarheid. Keeren wij terug op de loonen. Hoe is het loon van een bouwwerker ? In België verschillen de loonen van g®-west tôt gewest, maar de hoogste zelfs, blij-ven nog altijd zeer laag. In 't algemeen overtreffen zij zelden 0.50 fr. per uur. Om ben cens een gedacht te geven van wat hunne stielgenooten in andere landen winnen, zullen wij de loonen geven van eenige hoofd-steden. Aldus zullen zij kunnen bestatigen dat, terwijl zij het meeste werken, zij nog het minste winnen. Zoo hebben wij: 1. Amsterdam (Holland) per unr fr. 0.72 2. Parijs (Frankrijk) » fr. 1.10 3. Berlijn (Duitschland) » fr. 1.35 4. Londen (Engoland) » fr. 1.25 5. Kopenhagen (Denemarken) » fr. 1.60 6. Brussel (België) » fr. 0.50 Welnu bouwwerkers, als gij deze cijfers leest, gevoelt gij niet het schaamterood uwe wangen kleuren, gevoelt gij n niet verne-derd, gevoelt gij niets dat u zegt dat, tenzij men rijp weze voor aile slavernij, de Bel-gische bouwwerker minstens zijn loon ver-dubbelen moet? Welhoe! Wij werken in België in dezelfde voorwaarde, als in andere landen, onze voortbrengst is veeltijds nog grooter, wij hebben dezelfde behoeften als onze stielgenooten van over de grenzen, en wij winnen de helft, ja meer dan de helft minder! Is dit geen schande? DE WERKTJREN Hebben wij de laagste loonen, wij werken daarentegen de langste uren en wat het droevigste is om te bestatigen, is dat er nog een groot deel der bouwwerkers zich inbeel-den, dat het met lange uren werken is, dat men een behoorlijk loon kan bereiken. Hoe bedriegen zich die ongelukkigen en om het te bewijzen geve wij hieronder de wekelijk-sche werkuren van bouwwerkers in den vreemde: Amsterdam (Holland) per week 57 uren Parijs (Frankrijk) » 54 uren Berlijn (Duitschland) » 52 uren Londen (Engeland) » 461/2 u. Kopenhagen (Denemarken) » 48 1/2u. Brussel (België) » 66 uren Wij zeggen 66 uren per week voor Brussel, maar in vele steden van ons land, zelfs in Gent, wordt er nog 60 uren en in an-deren tôt 72 uren gewerkt. Wiens schuld is het, dat wij het minste winnen, terwijl wij het langste werken? Deze der bazen 1 Neen! Het is de schuld van ^ do bouwwerkers zelven, die ïicb als jongens zoo slecht laten behandelen ! Oh I waren zij eens allen lid van hun vakbond, hoe zou dit ailes in korten tijd veranderen, want er zou dieuen rekening gehouden te worden van den wil der erklieden. welke bij middel van het syndikaat hun eischen zouden kunnen stellen. Wat valt er daar tegen te doen ? Er zijn nog wel andere oorzaken welke in den toestand der bouwwerkers mogen onderzocht worden, zooals de werkvoorwaarden, de voorz'orgen welke dienen om de ongevallen te vremijden, enz. Wij kunnen ze hier in al hunne breedte niet bespreken. Hoe talrijk zijn evenwel de werkongeval-len in de bouwnijverheid ? Iets is altijd ze-ker, dat is: dat on der al de werklieden de bouwwerkers het zorgeloost, behandeld worden en zulks om de een voudige reden dat zij het alzoo maar laten gebeuren. Wanneer wij dit ailes aantoonen, moeten allen erkennen dat wij gelijk hebben. En zoudt gij denken, bouwwerkers, dat daar iets aan te doen is, met werklieden, rijp voor slavernij? Neen! Maar met werklieden, rijp voor de vereeniging, geestdriftig en krafchtdadig, is er ailes te doen. Men kan het stelsel onderste boven keeren, maar daarom moet men willen.Wat dient ©r dan gedaan te worden als wij volstrekt onzen toestand willen zien verbeteren? Het is geheel eenvoudig, zoo-danig, dat het bijna onbegrijpelijk is dat gij nog niet ernstig tôt dit middel uwen toa-vlucht hebt genomen. Er zijn drie bijzondere punten, waarop & bouwwerkers onmiddelijk het eens zullen zijn. De loonen veel te laag zijnde, moeten zij verhoogd worden, dat is een. De werkuren veel te lang zijnde moeten zij verjjort worden, dat is twee. De werkvoorwaarden veel te slecht zijnde, moeten zij verbeterd wordeq, dit is drie. Als alleman 't akkoord is, is dat nog niet gpnoeg, want wanneer men iets begeert, is hët daarom niet zeker dat men het gemakke-lijk zal bekomen. Misschien zal men moeten strijden, en men strijdt niet zonder strijdvoorraad, vooral niet als zijn tegenstrever goed gewapend staat. Wij werklieden moeten het dus ook zijn. Zelfs moeten wij het beter zijn dan onze tegenstrevers, aangezien wij willen overwkmen. Laat ons dus t'akkoord stellen, door ons te vereenigen en onzen krijgsvoor-raad bereiden. Ehwel, deze vereeniging op deze grond-beginselen gesteund, bestaat, het is de sociar-listische Metsers en Bouwwerkorsvereeni-igng van Gent, waar al de onvereenigde stielgenooten, onder een en dezelfde vlag kunnen strijden. Lieven De VUder. " Het Fortain der Robphs „ van Emiel ZOLA V6or het uitbreken van den oorlog werd door «Het Licht> een begin gemaakt met het uitgeven van Zola's werken, in de volg-orde waarin zij verschenen. Het eerste boek : «HET F0RTUIN DER ROUGONS» was juist ten einde toen de oorlog ailes kwam overhoop werpen. Verscheidene steden konaen echter, door de onderbreking van het treinverkeer, het zij de laatste aflevering n° 22 of de twee laatste nummers 21 en i,2 niet ontvangen. In verscheidene dier steden verkoopen wij ons blad thane weer en de lezers die HET F0RTUIÎÏ DER BOUGONS onvolledig be-zitten, kunnen het nu kompleteeren, door bij hunne verkeopers de ontbrekende nummers te bestellen. Dit betreft de volgende steden : Leuven, Brussel, Thielt, ï^onse, Roeselaere, Ise-gem, Temsche, Ninove, Aalst, St-Nikolaas, Wetteren, Kortrijk en Geeraardsbergen. N.-B. Andere mogelijks ontbrekende nummers van dit werk zija ook nog te bekomen, uitgezonderd n° 3. «Het Lieht». Een complot van Schoolkinders Een medewerker aan een brusselsch blad laat het volgende gebeuren in de school van een brabantsch dorp, en het is te schoon om niet aan aile menschen, vooral aan de rijke menschen verteld te worden : Het was nog vroeg in den morgend. De oogen nog gezwollen van den slaap, den ransel op den rug, trokken de jongens eeSer afgelegen wijk in groep langs de we-gels door prachtige akkers slenterend naar de school. Waarom ik het deed weet ik niet, maar ik ging over de haag gluren en het trof mij te zien hoe eene groep ider oudsten dicht op elkander gedrongen in een hoek van het schoolhof beraadslaging s.chenen te houden, juist alsof zij samenzweerders of... leger-oversten waren. Waren zij daar aan het smeden van een complot tegen de schooltucht, tegen de orde die in elke goede school moet bestaan ? Gingen zij water in de inktpotten gieten, stinkballen onder de banken werpen, de eene of andere jongensstreek uit- I halen om don meester te plagen — zooals , wij dat allés wel eens gedaan hadden m t onze jeugd? 5 Ik kon niet gelooven dat zulke kwâjon-; gensstreken tôt de gewoonte van dorpskin-i deren behoorden en langs den anderen kant moest ik vaststellcn dat zij er. allen veel te i ernstig uitzagen. dat zij eene houding aan-genomen hadden die hen veeleer deed voor-; komen als vertegenwoordigers der geraeen-s schap die met eene ernstige zending gelasfc i waren. [ Intusschen was de oude dorpsschepenj van onderwijs op het schoolhof gekomen, die met den onderwijzer stond te onder-handeien over eenige veranderingen die t aan schoolhof en schoolgebouw zoudon gedaan worden. Al met eens zag ik de groep leerlingen, die in den hoek van het schoolhof hadden staa onderhandelen, in fiere houding en, op aîgemeten pas naar den onderwijzer en dea sehepen gaaii. Op een meter afstand bleven de jongens in halven kring staan en de onderhande-laar, die beleefd de muts in de beide hau-den genomen had, nam het woord om met ontroerde, doch vaste stem te zeggen : — Hcer sehepen en waarde meester, mijne kameraden en ik, wij hebben besloten u eene gunsL af te smeeken. Sehepen en meester aatwjoordden uit één mond : — Laat hooren, kinders. — Welnu, waarde heeren, wij leven in den o->rlog. Wij hebben vaders rai broeders die aan het vechten zijn, die hun bloed geven voor het vaderland, of die in dea vreemde krijgsgevangenen zija... Kosten de boeken, die wij als prijzen bekomen, niet veel geld, heer sehepen?... — Zeer veel geld, mijn jongen, want wij koopen er steeds die prachtig ingebondea en op de snêe verguld zijn 1 — Dat dachten wij w.el !... Welnu, mijne makkers en ii wij hebben gemeend dat het niet rechtvaardig was dat wij zooveel dure boeken zouden krijgen, waar voor gij zooveel geld moet geven. Wij zouden willen doen zooals gij allen doet en ailes afstaaiï voor onze krijgsgevangenen. Wij willen zeggen, heer sehepen, dat gij dit jaar voor ons geene prijsboeken zoudt moeten koopen en dat gij het geld naar de krijgsgevangenen moet zonden. Wij hebben daar onder ons dikwijis over gesproken, heer sehepen, en daar gij nu juist bij den meester waart gekomen hebben wij besloten het u te zeggisn. De sehepen en de meester waren diep ontroerd door deze taal van een kind en de eerste antwoordde : — Gij zijt allen zeer goede harten, rcuijne kinders, en gij zult dappere mannen worden ! Ik zal nog heden uw edelmoedig voor-stel onderwerpen aan het oordeel van mijne medebestuurders en ik ben e- op voorhand van overtuigd dat gij volledige voldoening met eene hulde daarbij zult bekomen.En zoo is het gekomen dat de zies krijgsgevangenen van een brabantsch dorp, die in Duitschland opgesloten zijn, elk een pakje van tien franken zullen ontvangen dat zij verschuldigd zijn aan de edelmoe-digheid.der schoolkinders die liever dit jaar geene prijsboeken kregen ! Rond den Oorlong Esn f?i*©©g@ipe Met het oog op het belangrijk aandeel, dat de onderzeeër in den zeeoorlog heeft, dient vermeld, dat 56 jaren' geleden (14 Jan. 1859) in het Amerikaansche Journal of the Royal Society of Arts een bericht voorkwam, waarin verklaard werd dat door een nieuwe uitvinding «een groote veran-dering in do wijze van oorlogvoeren ter zee zou ontstaan, daar de oorlogsschepen geen diensten meer zouden kunnen doen en zelfs de geducîite forten van Kronstadt of Cherbourg geen nut meer zouden opleveren. Het is niet minder dan een onderzeeboot, slechts gemaakt om onder zee te werken. Zij komt wat vorm betreft veel overeen met een bruinvisch en is van voldoende afmeting om 8, 10 en zelfs 13 personen te bevatten met een evfenredige hoeveelheàd ontplof-fingsmiddelen.»De patentaanvrager vermeldde, dat hij, met eenige personen in het meer Michigan met de boot ondergedompeld en gedurende vier uur onder water was gebleven, zonder luchtpijpen of andere gemeenschap met den waterspiegel. De boot had, met een snel-lieid van drie mijlen per uur, langs den bodem van het meer eenige mijlen afgelegd. Hij verklaarde torpedo's van 50 K. G. te kunnen vervoeren en eenmaal onder een vijandelijk schip zijnde, kon men de torpédo door een gepatenteerd luik da boot doen verlaten en haar doen ontsteken. Een van de meest merkwaardige punten uit deze beschrijving is dat een periskoop gebruikt werd. «Hij kan onder water in een vijan-delijke haven dringen en wa.arneminigen doen. Hierbij is slechts een kijkbuis van niet meer dan 1/2 " diam. even boven water, terwijl de boot geheel is ondergedompeld. De boot kan na gedane waarnemingen weer naar zee terugkeeren ea aan den commandant van vloot of schiD hiervan verslajr uifc-brengen. ■ u.»gyw?mr<tiritîffr linur'ii'iiHU-ir^ il mu iiii l w i 'Pi «i ith mimi Wil I'I m1!1 il i iiiiii ■ ni n wwhii i ■ i i ii i na m pi mnn y i mm'uinm 11 n m j, i » i i ; m ■ jimii i 31' jaar — H. 212 Pn)s per nammet : vooi Saigie 3 cantiemsn, voor den reaœde ô contieman ■ slaaiaci»® .£4 4 - id roiiiis&raîie Z©!SJ«ap î ©ÎÏS8T llifïi*

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.