D rukstcr-U itgeeïstcr ;am: Maatschappij H ET LICHT bestuurder: P. DE VISCH. Ledeberg-Oent . . REDACTIE . . ADM1NISTRATIE HOOGPOORT, 29. CENT Orgaan det° Belgische Werkliedenpartij — Verschijnende aile dagen. ABONNEMENTSPRIJS BELGIE Dfie maanden. . . , . fr. 3.25 Zes maanden m .... fr. 650 Cpn jaar ....... fr. 12.50 j'.kn abonneert zich op aile postbureeleiv DEN VREEMDE Ôric maanden tdagelijks verzonden). ..... fr. 6.75 V ' I is wenschelijk mogelijk en noodzakelijk Een antwoordje op de Pausseiijke Encycliek M en heeft wel eens, en met grond, de «ff^enwooi'dige maatschappij vergeleken iwet een huis dat onderste boven staat, p met eene omgekeerde pyramiede die tien door een wonder op zijn punt ba-•anceert.En er zijn mensçhen die zich verwon-deren dat de bewoners van die omgekeerde wereld zich zeer onbehagelijk ^evoelen en nujuist met leven r.aar cie princiepen van de ideale zedelijkheid (moraal). Men besc'huldigt de merssoft£iijke na-tuur van tairijké slechtigheden en van de onzeggelijke ellende die de meesten iijden in dezie maatschappij welke op de orcgeiijkliGid va$i îevensvoorwaaî'den ge-Couwd is. Maar wat is nu eigentlijk de grond-oorzaak van het kwaad, dat die moralis-ten en kritiekers aan de booze mensche-lijke natuur m aile tijden en van aile volkeren toeschrijven ? Die dorzaak is : « Dat tia fîîerîSOh uiî de ievsnswooi'waardsn w/aaria hij is ge-dwongen te levesi, zoekt te tfekken : het •rteest mogeiâjke welzjjn, het meest ma-geîijke gtiuk en dat met aile mîddelen waarovar hij besshikken ka,n. » Derhalve, indien de voorwaarden waarin de mensch leeft, slecht en ver-werpelijk zijn, zullen ook de middels die hij gebruikt om tôt zijn doel te geraken, eveneens slecht en verwerpelijk zijn. Verbeeldt u een reuzenhuis met een paar duizend menschen er in, waar aile licht- en luchttoevoer afgesloten is, be-halve ééne opening. De bewoners van ' aiïe verdiepen, hoog en laag, zullen zich > ver i'- itren, onder den \ oet trapen, om \ die eeirige opening waar men vrij aden haalt ; een strijd op leven en dood, lis het noodlottig gevolg. En dan komt de moraalprediker, die er buitenstaat en zegt : hoe boos zijn die menschen om el kaar met lief te hebben, christelijke barmhartigheid uit te oefenen, enz. En onze moralist in zijn geborneerdheid en verblinding, vergeet er bij te voegen : «■ Zij stikken en Iijden verschrikkelijk. » Laat hij een middel bedenken om al die verstopte openingen te ontsluiten, licht en lucht vrij binnen te laten en in plaats van zich onderling te verscheuren zullen zij, in het geluk van vrij te kun-nen ademen en vrij te kunnen leven, zich broederlijk omarmen, met tranen in de oogen en de vergiffenis in het hart. De grootste meerderheid van het menschdom is niet in staat, aan de hon-derde behoeften die hij dagelijksch ge-voelt, te kunnen voldoen. De natuur-krachten — de aarde en hare voortbren-brengselen — de rijkdommen door den arbeid van eeuwen opgestapeld — zij zijn in beslag genomen door eene klei-'ne minderheid van bezittenden. Ten minste drie vierden der inwoners van ieder land zijn meer of minder ont-sigend voor het nut en voordeel van en-kelen.En dan verwondert zich de moraalprediker dat de menschen zonder zacht-' zinnigheid strijden en kampen om hun 'ijden te verminderen. Indien de zon in de macht der menschen zou kunnen komen, dan vormde zich dadelijk een Zonsne-trusî, die tegen betaling de stralen van dien licht- en warmte-bron, zou verdeelen. En dan zouden er predikers gevonden worden, die die menschen zouden uit-schelden die de middelen met hadden om zich licht te koopen, m hun egoisme natuurlijk vergetend het feit : dat hst licht in beslag genomen is, hetwelk al-dus juist gebeurd is met de natuurlijke rijkdommen der aarde, die nu ten dien-ste zijn van eene genietende en niets-doende minderheid- De onmetelijke meerderheid der aard-bewoners leeft in ellende of in een arbeid die boven normale menschelijke kracht gaat. Het socialisme eischt zon, lucht, aarde, tercod en Isvensvreugde voor aiîesi, wil een einde maken aan deze monsterachtige toestand, aan deze schandelijke ongelijkheid, aan deze schreeuwende onrechtvaardigheid. # * # . Het gemeenschappelijk bezit, de collective arbeid is geen verbeelding. De ongelijkheid der klassen is niet door God ingesteld. Het is een historisch feit. De menschheid heeft eeuwen-lang in gemeenschap van bezit en door ge-meenschappelijke arbeid geleefd. En dat in eene periode waar de strijd om het bestaan, met de oorspronkelijke middelen van voortbrengst, eneidig moei-lijker was. Heden zijn deze middelen buitenge-woon vervolmaakt. Kolo.sale rijkdommen zijn opgehoopt. Met eene betere or-ganisatie van den arbeid, met het op-houden van onnutte uitgaven (oorlog en militarisme) en grenzelooze verspillin-gen, zouden er toereikende bestaans-mid delen en zelfs weeldeartikelen kunnen zijn voor heel de menschheid. Iederen dag wordt de tegenstelhng grijpender tusschen eene oneindig rijke beschaving, met onuitputtelijke rijk-domsbronnen en het onzekere bestaan der massa. Theodoor Hertzka heeft in i8go bere-kend, dat iedere Europeër 5 ijzeren sla-ven tôt zijn dispositie heeft, dat wil zeg-gen machienen die de arbeid van 5 per-sonen uitvoeren. En sedert dien tijd zijn nieuwe mecha-nische wonderen verschenen. De elektrische kracht is bezig eene fabelachtige hoogte te bereiken. De ver-keersmiddelen zijn reusachtig ontwik-kelt. Nieuwe natuurlijke rijkdommen zijn ontdekt. Maar onze maatschappelijke toestand, de betrekkingen tusschen de menschen en de naties, zijn uit het oogpunt van solidariteit en zekerheid achteruitge-gaan.De klassestrijd wordt heviger en nu zijn geheele volken op elkaar gebotst in bloedige, verbitterde strijd op leven en dood. En de regeeringen jagen in dolle blinde razernij naar de ruine. Deze onnauurlijke tegensprekelijkheid kan niet oneindig duren. Het mesche-lijk bewustzijn, geweten en gezond ver-stand verzetten zich er tegen. (Slot volgt.) Rampzalige toestanden in Vlaanderen BSttere eiiende — Zedelijke verlaqinsg van het volk De toestand te Eyinove In 011s blad van vrijdag 4 December, vin den wij onder bovenstaanden titel een arti *el van gezel Flips van Aalst, dat onvolle dig en deels onnauwkeurig is. Ter waar heidswille zijn wij verplicht de zaken zoc voor te stellen zooals ze wezenlijk zijn. Wij zijn met gezel Flips t'akkoord dat de toestand onzer werkersbevolking aller el iendigst is. Armoede en ontbering ten aller: kante, zedelijk en stofelijk wordt ons vol! Ver neer gedrukt, v ant niet zelden ziet men nu, anders t'iere, hunne menschenwaarde be. wuste arbeiders, de hand uitsteken oir eene bete broods voor vrouw en kroost. Deze ellendige toestand wordt nog ver-ergrrd door sommig© geweten- en harteloo te aatidelnars,' die hunne waren aan onge-iooflijke hooge prijzen verkoopen en zich ooe verrijken op de ellende des volk®. Treurig, oprecht treurig zijn deze toestan den en wij zullen weldra zien wat on; stadsbestuur reeds deed om die bittert ellende te verzachten. Van bij 't begin van den oorlog, in het be-gin dus der maand Augusti, werd een op-roep gedaan tôt het stichten v:n een Comi-teit tôt Onderstand der onvrijwillige slacht-offers van den oorlog. Deze oproep werd beantwoord en het Co-miteit kwam tôt stand. Het \:rkreeg zijne noodzakelijke fondsen® door inzamelingen van bijzonderen, aangevuld door toelagen van Armbestuur en Hospicie. Aile anderen onderstand werd geschorst, ook dezen van het hulpfonds tegen de Werkloosheid. Ziehier nu den onderstand verleend door het Stedelijk comiteit der VolksvOeding. (De hoeveelheid SOEP staat aangeduid PER DAG, het BROOD PER WEEK): Man, vrouw en 1 kiad: 1 liter soep, 3 kgr. biood. Man, vrouw en 2 tôt 3 kintleren : 1 liter soep 6 kgr. brood. Man, \touw en 4 tôt 6 kinderen : 1 1/2 lite: soep en 6 tôt 9 kgr. brocd. Man, vrouw en 6 tôt 10 en meer kinderen : 3 1. soep en 12 tôt 15 kgr. brood. Er werden reeds cenmaal 40.000 kgr. houillekolen uitgedeeld (35 kgr. per huisge-zin). Kortelings zal men opnieuw 32.000 kgr. houillekolen uitdeelen. Naar wij uit goeJe bron verr.emen, bereiken de uitgaven van dit Comiteit reeds de som van 40.000 frankën. Brengen wij hier terloOps eene warme en welverdiende hulde aan onze beide, gezellen gemeenteraadsleden, die steeds vol toewij-ding en opofferingsgeest l.unne beste krach-ten wijden in dit Comiteit, en steeds op de bres ziin daar waar het nood doet d." belan-gen hunner klasse'genooten-te^ erdedigen. Sommige ànderen veçdienen ook lof om hunne pogingen ten vpordeelê van ons zoo wreed beproefd volk. Sinds enkele weken ^evien de fabriekanten thans ook eene ondersteuning. Deze komt wel wat laat maar enfin : «beter Uat dan nooit ! » Op de garenfabrieken Stichelmans, «Nino-vite», De Bodts en Van den Bossche ver-leent men : Aan de gêhuwde mannen : 5 fr. plus 5A kgr. kolen per week ; — Vrouwen en mannen boven de 20 jaar: fr. 2,50 per week; — Voor de v/eduwen wordt dit vermeerderd met 50 kilogrammen koleh'per week; — Onder de 20 jaar: fr. 1,75 per week. De ontvangene gelden moeten niet terug-gekeerd worden. Wanneer het bestuur van een dezer fabrieken het noodig oordeelt een deel van het personëel noodig te hebben en deze zooveel verdierien als hunne toelage bedraagt, ontvangen ze deze niet; verdie-nen ze minder, zoo wordt deze vermeerdert tôt de vastgestelde toelage. Bij de gebroeders De-~Mol, Garenfabrikan-ten, werkt men 40 uren per week. Het per-soneel werkt 0111 de andere week. Bij de heeren Durant en Coppens, kisten-fabriek, werkt men de voile week met onvol-ledig personeel. Op cle Allumettenfabrieken kregen de gêhuwde werklieden verledèn week een bon voor een brood van 04 centiemen en 100 kgr kolen. 't Is al wat die heeren tôt hiertoe voor hunne werkers dcden. Zouden ze niet het voorbeeld kunnen vol-gen der andere fabrikanten en naar gelang hunner middelen hunne werklieden wat meer ondersteunen. Ziedaar in enkele regelen den toestand onzer werkersbevolking. Wij zijn ten voile met Flips het eens, dat deze onderstand niet bij machte is de ellende onzer werkers te lenigen. Hopen wij dat deze schrikkelijke toestanden weldra zullen veranderen en betere tijden voor ons ongelukkig volk aanbreken. P. V. handelsbedienden en Reizigers Alhoewel het heden het oogenblik niet is om over oorzaken en theoriën te polemikee-ren, daar «handelen» nu meer da-> ooit de overwegende roi moet spelen, zien wij ons genoodzaakt een slotwoord aan de r^eks ar-tikelen over 't lot van Hadelsbedienden en Reizigérs te voegen, onze belangen erbij be-trokken zijnde. Tôt onze groote voldoening en met den dag wordt zij ons eene steeds sterkere over-tuiging — bestatigen wij dat de Bedienden-klasse stilaan uit haren slaap cntwaakt. Nu en dan stegen wel eens protesten cp, maar die waren even spoedig vergeteil. Dat men nooit aan hunne klachten of eisehen gehoor gaf. — kan het anders. Zijn zij het zelf niet, ik zal het maar zeggen, het meerendeel, want aan aile regels zijn uitzonderingen, die, zooals gezel F. H. hun tercht deed op-merken,deze toestanden geschapen hebben. Vraagt een bediende hoeveel hij wi'nt en hij zai u 200 fr. antwoordden, als wanneer hij nooit 100 fr. samen heeft gehad : gedurig heeft hij den mond vol over zijue beuijdens-waardige positie. Hij io steeds korrect ge-kleed, bewoont een mooi huis, gaat naar Schouwburgen en coneerten, enz.^ ênz. Dat het volk^ zich onverschillig, ja, zich soms antipathiek toont, wanneer eenigen het aan-durven protest aan te teekeneiï of iets op touw te zetten, is het te verwonderen; kan het hun kwalijk genomen worden. Neen, de bediende is een goede jongen, voor zijn pa-troon natuurlijk, liii doet zijn werk, gaat naar huis, en daarna^naar den cafe, doch denkt er nooit aan in *een syndikaat te tre-den, of aan politiek te doen. Maar, zal men zeggen, de bedienden hebben toch ook maatschappijen, mutualiteiten, «societeiten» tegen werkeloosheid, enz., ge-sticht. Ja, dat hebben zij. Maar — wat zijn het. Maatschappijen — kliekjes zou ik moeten zeggen van vermaak, waar men slechts denkt op reizen en soupeeren ; Mutualitei-ten en «societeiten», — want syndikaten zijn het niet — met patroons of notabelen aan het hoofd, overgoten met eene «buiten aile politiek(e)» sans, verspreid over gansch de stad, evcn spoedig verdwijnend als ze on- kwamen nooit bij machte iets goeds te ver-richtcn, en waar het de «leiders» slchts om' te doen is, hun naam te vestigen, de leden' de volledige keus latend de vergaderingen al of niet bij te wonen — als zij maar beta-len.Zijn het deze organisaties welke de be-diendenklasse moeten redden ;is het op deze wijze dat ze zich wil verdedigen en hare rechten doen erkennen tegen de steeds stij-gende macht en eisehen van het Groot kapi-taal ? Begrijpen ze dan nog niet eens dat hare belangen dezelfde zijn als die der handarbeiders — en omgekeerd. Cevoelen ze dan niet dat een tijd komen zal — en die is voorwaar niet ver verwiiderd — dat ook zij betrokken zullen worden in lock-outen en crisissen. Laat ons hopen dat ze spoedig zullen in- zien dat hunne syndikaten, zelfs wanneer zij op democratische gronden gesteund, doch verdeeld in verseheidene organisme, wel-haast niet meer bij machte zullen zijn het zich steeds meer en meer centralisee-rend kapitaal het hoofd te bieden, en de rangen zullen komen versterken van deze organisatie, welke over gansch het land verspreid, doch in eenen bond vereenigd eu aangesloten bij de Werkliedenpartij, de taak heeft aangevat om samen met deze laatste den strijd aan te vatten voor meer welstand en vrede. \ Voor het Syndikaat der Bedienden, Magazijniers, Inpakkers en Reizigers, (Gentsche Af- 1 deeling), ' ' C. E. D. en in Olîicieeie telegrammen : Uit Haiiisclfee Bsron BERLIJN, 10 Dec. (W. B.) Officiecî wordt uit het groote hoofdkwartier ge-meld : In de streek van Souain bepaalden de Franschen zich gisteren tôt heftig artil-lerievuur.Een hernieuwde aanval, aan den oostelijken rand van het Argonnenwoud, door de Franschen ondernomen op Vau-grois en Bourreuilles kwam niet vooruit, doch werd gekeerd door het vuur onzer artillerie. De vijand leed klaarblijkelijk groote verliezen. Drie vijandelijke vliegers wierpen gisteren op de «open» niet in het operatiege-bied liggende stad Freiburg in Baden tien bommen ; schade werd niet aangericht. Dit wordt slechts gemeld,. om het feit vast te stellen, dat opnieuw, zooals meer-malen in dezen oorlog in een «open, niet in het operatiegebied liggende stad» door den vijand bommen werden geworpen. 0 Oit Fgcansc3ie Isrosi | PARUS, 9 December (Reuter). — Het communiqué van hedenavond luidt : «Geen andere voorvallen worden vermeld dan e&n voortgang bij Parvillers en een afge-slâgen Duitsehen aanval bij Tracy Laval.» PARIJS, 10 Dec. (Reuter). (Communiqué) : De dag van gisteren is kalm voor-bijgegaan in België en in de buurt van Ar ras. De Franschen zijn eenige honderden meters vooruitgegaan in de streek van Quesnoy. De Fransche artillerie heeft nog steeds de overhand over dé Duitsche aan de Aisne en in Champagne en heeft de Duit-schers genoodzaakt eenige loopgraven bij Reims te ontruimen. De Franschen maken nog voortdurend vorderingen in Argonne en hebben daar nog eenige loopgraven genomen. Zij hebben zes tegenaanvallen afgesla-gen. Het terrein, door de Franschen genomen wordt overal versterkt. PARUS, 10 Dec. (Reuter.): De algemee-ne toestand is dezelfde gebleven. Gisteren hebben onze vliegers opnieuw 16 bommen op het station en de hangars van het vliegkamp te Freiburg in Brisgau geworpen. Ondanks de hevige beschieting zijn zij ongedeerd teruggekeerd. Uit EsssieisœSs© Basson LONDEN, 10 December (Reuter) F: Dinsdqg morgen vielen Duitsche grana-ten in Veurne. Zij waren gericht "op de spoorwegstatie. Hoewel de naastbijzijnde vijandelijke kanonnen waarschjjnlijk nog zeven mijlen'ver weg stonden, troffen toch twee granaten doel. Een granaat kwam neer naast een trein vol met Belgische ge-wonden. Tal van vensters werden vernield en drie man werden gewond. Het aantal gedoode slaohtoffers van den aanslag van de «Taube» op Haezebrouck op maandag bedraagt negen Britsche sol-daten en vijf burgers ; 25 personen werden gewond. ❖ * * Aan de Russisch Poolscbe-Galicische grens 0St Eluitsciae bron BERLIJN, 10 December (Wolff) : Naar verschillcnde Duitsche bladen meldeja.. heeft een groote Russische legerafdeelins 7 bij het overtrekken van de rivier Ruba zware verliezen geleden. De Oostenrijksch-Hongaarsche stellingen willende aangrij-pen, kwam zij niet enkel onder het vernie-tigende vuur van de zware Oostenrijksche artillerie, maar daarenboven brak bij het overschrijden der rivier de ijskorst, zoodat* vele Russen omkwamen. BERLIJN 10 Dec. (Wolff) : Officieel wordl uit het Duitsche hoofdkwartier gemeld : «Ten oosten van de Masurische meren had een artilleriegevecht plaats. «In Noord-Polen werd, op den rechtei Weichseloever, door een daar opereerende colonne, de stad Przdcnyse in storm genomen. Daarbij werden 600 gevangenen ed eenige mitrailleurs genomen. «Op den linkeroever der V/eichsel wordt de aanval voortgezet. «In Zuid-Polen werden de fôussische aan-va;llen afgeslagen. » Uit îyosfeitnSjëiscSi-Hoesgjaar-s cli© is^on WEENEN 10 Dec. (Wolff. Offcieel) : De dag van gisteren is aan ons front in, Polen kalm verloopen. Een enkele nachtelijke aanval der Russen i'n de streek ten zuidwesten van Novo Radomsk werd afgeslagen. In West-Galicië hebben beide tegenstan-de'rs een aanzienlijke strijdmacht in het veld gebracht. Tôt dusverre ziin hier meer dan 10.000 Russen gevangen genomen. De slag duurt heden nog voort. Onze operaties in de Karpathen hebben j reeds geleid tôt herovering van groote ge- ! deelten van ons gebied. WEENEN, 11 Dec.: Van het zuidelijk• oorlogstooneel wordt officieel gemeld : Een deel onze troepen in Servie, stiet westelijk van Milanovac op sterke vijandelijke krachten en kon niet doordringen. Om den vijandelijken tegenstoot uit te wijken, werden enkele deelen in gunstiger positie gebracht. , Zuidelijk van Belgrado gaat onze offen- ( sieve vooruit. Oit PETROGRAD, 10 Dec. (R.T . A.) Verslag van den generalen staf : « De gevechten in de omgeving van Mlawa werden den Ssten Dec. minder lie. vig. » Aan den linker Weichseloever gingen de Duitschers in den avond van 7 Dec. onder dekking van de duisternis over tôt een ge-lijktijdig offensiéf over het geheele front llof—Glafno, waarbij zij voortdurend verbitterde aanvallen deden met dichte mas-sa's. Maar, verlicht door 0112e zoeklichten, werd de vijand door ons vuur gedecimeerd, zoodat hij moest terugtrekken. Met het op-komen van de maan eindigden de aanval len. » Den volgenden morgen werd het hevige gevecht op het front Lowitsj—llof voortgezet.. doch zonder succès voor den vijand. » In de omgeving van Petrokof kwam geen wijziging in de actie. » De strijd ten zuiden van Krakau wordt met hardnekkigheid voortgezet waarbij het offensief met het defensief afwisselde. De Duitschers trachtten tôt tweemaal ioe ons front te doorbrekt-n, maar zij werden met groote verliezen teruggeslagen. » PETROGRAD. 10 December (P. T. A.): Bericht van den GvToten Generalen Staf : «Er valt geene veranaering van eeni.7 be-lang te vermelden. Op zich zelf ataande pogingen van den vijand om tôt het offensief over te gaan leidden tôt gevechten in de streek van Tjechanof, PrRsnitz, Petrokof (Russisch Polen) en op oenige andere punten, van ons front. Al deze aiinvallen verliepen ongunstig voor den vijand. » In de buurt van <^e Vyskof- en Seskid-passen maakten wij bij een aanval cp een versterkte stelling van den vijand vier kanonnen en een groot aunt.al waarens 3 aar «• W, 324 P<ijs per nummer : voor België 3 centiemen, voot den /reemde5'centiemen• • Telefoott ? tieèxctie i'47 - \dmmistpaiie /ow fl" 1 ii Becemiber' 1tt14

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.