Qrgaan des* Belgische Werkliedenpaptjj.: — Verschjjtiende aie ciagen. Orukster-U itgeeïster £am: Maatschappij H ET LICHT bestuurder : P. DE VJSCH. Led«berg-Gen» . REDACTÏE . . ADMSNISTRATIE ÎOOGPOORT, 29, GENT ABONNEMENTSPRI.13 BELGIE Brie maanden. . . , , fr. 3.21 Zes maandcn fr. 6.50 Een jaar fr. 12.50 Met) abonneert zictl op aile postburecleii DEN VREEMDE Drie maanden (dagelijk» verzondcn). ..... fr. 6.73 EENE VASTSTELLING Ketgeen de vriend F. H. vooruitzet in zijn artikel « Het nationaal Csdacht s is zeer waar, de feiten geven hem ge-lijk.Inderdaad de tegenwoordige gebeur-tenissen hebben bewezen, dat de gees-testoestand van nationalisme, waarvan hij spreekt, nog bestaat onder de volke-ren der verschillende beschaafde ( ?) landen. Doch om dit nationaal gedacht en de beweegredenen waarmede onze vriend dit staaft, en er eene reden van bestaan aan geeft, aan te nemen en te verschoo-nen, moet men het, volgens ons, door een sterk kapitalistischen bril bezien. Dit zoogezegd nationaal gedacht is van het zelfde allooi en mag samen gaan met vele soortgelijke gedachten, die ge-boren zijn uit het kapitalistische lichaam zelve, en welke dienen om het volk in slaap te wiegen, de belangen der bezit-tende klasse te bevorderen en dezes heerschappij te schragen. Zoo zijn er nog van den zelfden aard als : « dat de arbeider de knecht moet blijven van den werkgever, zonder recht op medebesturen » dat hij in politieke minderheid moet gehouden worden, dat hij ondergeschikt moet zijn op aile ge-bied aan den geldbezitter-nietsdoener in de samenleving, enz. Aile die gedachten zijn om te verderf-lijker uit Socialistisch oogpunt be-schouwd, daarom kan men ze bezwaar-lijk aanraken zonder ze af te keuren, er het slechte van aan te toonen en hunne luitroeiïng te bewerken. Vriend F. H. zegt dat het nationaal ge-voel nog diep ingeworteld is zelfs bij de ■Socialisten die nooit hunne Socialistische gedachten onder tafels of banken hebben gestoken. In algemeenen zin en internationaal gezien, achten wij zulks niet logiek. Maar stellig nemen wij het aan voor eene natie die in haar onafhankelijk bestaan bedreigd wordt, er op wijzende dat het alsdan de beteekenis verliest die de burgerlijke opvatting eraan geeft. Dit gedacht krijgt daardoor een meer zuiver en edeler karakter, hetwelk ver-vat is in de verdediging van den geboor-tegrond tegen den indringer, den wan-hopigen strijd voor zelfbehoud. Aldus kan in sommige gevallen na-tionaliteitsgevoel omgezet worden in Barbarisme, in die omstandigheden zal F. H. ons wel veroorlooven dit gevoel zeer betreurenswaardig te noemen. Zekerlijk zijn de naties, gelijk wij ze nu kennen, verkieslijk boven den vorm die zij in de middeleeuwen hadden. Maar zooôok was de lijfeigenschap slechter dan het huidige loonstelsel, en de tegenwoordige samenleving is verkieslijk boven het despotisme dat ten dien tijde heerschte. Dat wij op economisch gebied vooruit gegaan zijn en den welstand geklom-men is, daarvan heeft de rijke klasse verreweg het leeuwenaandeel gehad. Geen wonder dus, dat het nationaal gevoel voor haar eene gansch andere beteekenis heeft, dan voor de werkersklas. Niettemin bepaalde de uiting ervan zich steeds meer bij woorden dan dcor daden. Er moest een tijd komen als dezen die wij nu beleven, en het schoeritje moest vrij erg nijpen om de rijke klasse te be- m M S&a ifes ïïsa y m wegen een weinig tôt het volk te nade-ren.* # # Wij koesteren de vurige hoop dat deze wereldoorlog aan aile nationaal gedacht een geduchten schok zal geven en de werkers aller landen zich ditmaal de bloedige les zullen ten nutte maken. Galo. # # # ONS AMTW0ORD Onze kameraad is niet t' akkoord met ons, maar wat erger is, hij is niet t' akkoord met zijn eigen zelven. Hij bekent dat de feiten ons gelijk geven, doch wij hebben door een sterken kapitalistischen bril gekeken. Feiten zijn feiten en er komt hier maar eenen bril te pas, dat is deze van 't ge-zond verstand. Door dezen bril meenen wij de feiten te hebben bezien. Zullen de naties daarom geen veran-dering meer ondergaan, zal het federa-tief internationaal beginsel geen veld meer winnen? Wij hebben het verkeerde gezegd, doch de moeilijkheden aangetoond om het nationaal gevoel in deze omstandigheden aan het internationalisme te knoo-pen.Dat het nationaal gedacht van het-zelfde allooi is als de meening dat de arbeider de knecht moet blijven van den werkgever enz., wij vragen ons af, wat dat hier in deze zaak te zien heeft. Hebben de nationale socialistische partijen ooit zooiets verteld? Neen zij hebben dè werkgevers be-kampt, economisch en politiek, zooveel het in hunne macht was en landelijke stakingen werden zelfs internationaal gesteund. De vergelijking van Galo valt dus ge-. lijk een kaartenhuisje. Onze kameraad neemt het nationaal idee aan voor eene natie die in haar onafhankelijk bestaan bedreigd wordt. Maar dan neemt hij aile nationaliteits-gevoel aan, dat hij poogt te verwerpen. Het idee van het onafhankelijk bestaan eener natie te verdedigen is zeker een sterk argument. Maar eene natie die haar stoffelijk bestaan, hare zeden en haar verstandelijk leven beschermt is dat niet even sterk en nog veel krachtiger als argument? Dat het begrip der nationaliteit eene geheel andere beteekenis heeft in onze hersenen als in deze der kapitalisten, dat is zoo klaar als bronwater, vermits de gansche wereldopvatting dier twee klas-sen geheel en al verschillen. De kapitalisten zijn van heden af in-temationalisten, als het is om geld te winnen in den vreemde door hunne kapi-talen in russische petroleumbronnen te beleggen of aandeelen te nemen in groote onderneminge'n in den vreemde. Ziet voor een venster van een wissel-agent en gij zult ineens overtuigd zijn. Galo hoopt dat het nationaal gedacht een geduchten knak zal gekregen hebben door den oorlog die wij thans beleven.Wij vreezen ongelukkiglijk zekeren tijd het verkeerde, maar de toekomst 7al beslissen. Wij wenschen rechtzinnig dat wij on gelijk kregen door de feiten. F. H. Een oretentieus ventje ! tuuii fjitiiumiuui) wusiiiju De ontwikkelde werkman uit Ilet Volk schrijft twee artikies aan ons adres, om aan ta toonen dat het socialisme daalt bij de wcrklieden. Nu als het hem plezier doet van te den-ken dat het socialisme daalt bij de werk-liedtn, jonnen wij hme die illusie. Ailes laat vermoeden dat die zeer ontwikkelde werkman doodeenvoudig een zooge-naamd verloopen socialist is, die woedend is, omdat het socialisme geklommen is zonder hem. De Heilige Simon sta hem bij.Henry Georges en wij laten ons paaien met jnbeeldin-gen en hersenschimmen. Dat toont al eene overdrevene pretentie tegenover een wereldgekende geleerde gelijk Henry George die wij inderdaad bewonderen, ai aanvaarden wij al zijne stellingen niet. Maar het volgende is nog veel sterker. Hij eischt eenvoudig dat Vooruit de cijfers mededeele van de kosten van ons feestpaleis. Noch min, noch meer! Ehwel gij krijgt die cijfers nite, omdat hefc zaken zijn die u niet a-angaan. Vooruit is een glazen huis voor zijne leden en die mogen ailes zien en ailes con-troleeren.Maar dat wij onze boeken gaan openleg-gen voor de dompers, steek dat ne keer uit uw bolle, hé ! kwistenbiebel. Meen nu niet dat wij zouden terugschrik-ken van te bekennen dat ons lokaal 4 mil-lioen of 10 millioen gekost heeft. Als dat aludus -ou wezen, ware het dat de leden het zouden gewild hebben en daar-in hebt gij niemendalle te zien. Verder antwoorden doen wij niet; er is overigens niets te antwoorden op die twee artikels, er komen geen argumenten in voor. Alleen nog dit, dat het anti-socialis-tisch programma veel verder gaat dan het onze, 't Is de bouquet. Wij trekken de ladder op;... wij zijn ver-pletterd. F. H. • * 4c ^ # $jjs% $ $ ^ LEEST EN VERSPREiDT ."VOORUIT „ TUINBOUW (Zie Vooruit van 22 Mei, 6, G, 10, 12 17 en 18 Juni) AARDBEZIEN Daar zijn eindelijk de aardbeziën te voor-scliijn gekomen. Men ziet se overal, op onze markten, aan de vensters onzer fruit-handelaars, langs onze straten. Zij maken het geluk uit van eenige onzer werkloozen die, met ze te venten, een eerlijk dagloon verdienen. Zij is de koningin van den dag, overal heerscht ze als meesteres. Zij verdient het ook wel, want ze vereenigt het nuttige met het aangename. Er is uie-mand die ze niet gaarne eet en degene die er de goede soorten van onderscheidt is er nog meer op verlekkerd. Goede en gezon-de vrucht die de zieken zelfs mogen ge-bruiken. De fijne kenners maken er gelei-en of marmelade van en zelfs aardbeziën-wijn.De hoveniers vèrdeelen ze in twee soorten : 1° De aardbeziën der vier jaargetijden of Maandbloeiers. 2° De aardbezicn met dikke vruchten. Al de soorten en variëteiten komen voort van de Fragaria vesca of bosch-aardbezie, inlandsch in geheel Midden-Europa. Aardbeziën der vicr jaargctijdea of Maandbloeiers. (Fragaria semperflorens. Rosaceeën.) Deze dragen vruchten geheel den zomer door. De vruchten zijn kleiner maar zij hebben eenen aangenamen geur en zijn daardoor meer gezocht. Er bestaan twee soorten: a) met draden (uitloopers); b) zonder draden. In de eerste vinden wij als variëteiten : de edelmoedige, vier jaargetijden met wit-te vruchten, dezelfde met roode vruchten, Belle de Meaux. i In de tweede hebben wij de Gaillon met witte en ook met roode vruchten. Het is verkieslijk ze in een vetten, zelfs indien het mogelijk is, in eenen frissehen grond, en op eene zonnige plaats te kwee-ken.Het is noodig ze aile twee jaren te ver-nieuwen, want zij brengen maar de twee eerste jaren overvloedig voort. Men moet ze dikwijls besproeien gedurende de groote warmten, en de uitloopers uittrekken zoodra ze verschijnen. Wanneer de bloe-men zich vertoonen moet men eene laag van 3 tôt 4 cm. half verteerd stalmest, stroo, hooi of iets dergelijks onder de plan-ten leggen, om het noodige vocht aan de planten te bewaren, en meteen opdat de vruchten zich niet bevuilen. Want bemerk wel dat de gewasschen vruchten verliezen van hunne kleur en hunnen goeden geur. Dikwijls wieden en hakken. Men kan ze ook op drie verschillende wiizen vermenigvuldigen : door zaaiïngen, door uitloopers of door de struiken te ver-deelen.De eerste wijze is te verkiezen. In Juni-Juli kiest men de schoonste vruchten voort-komende van de schoonste planten, men verplettert ze, men wascht de graantjes, dan laat men ze droogen en men zaait ze in eene beschaduwde plaats, in teilen of in bakjes gevuld met mestaarde. Men moet het zaad maar heel dun dekken, zorg dragen het zaaiperk gedurig frisch te houden. Wanneer de planten een of wee bladeren bekomen hebben, zal men ze verspenen in een ander bakje op 5 cm. van malkaar. Ongeveer eene maand daarna zal men ze herplanten in een zeer vettig en zonnig bed. In September-Oktober of wel in Maart zal men de plaats die hen bestemd is goed mesten met half verteerd stalmest, gemengd met 5 kg. kaïniet en 6 kg. super-fosfaat per are. Men verplant ze dan ter plaatse op 40 cm. afstand van malkaar, zorg dragende de aardkluit aan de wortels te behouden. Goed besproeien. Zij zullen vruchten voortbrengen van Juni tôt Sep-tember.Indien men de vermenigvuldiging door uitloopers gebruikt, kiest men diegene uit die zich de eerste ontwikkeld hebben, en men zal ze verspenen op een bed gevet met mestgrond. Men belommert ze lichtjes en men besproeit om de nieuwe worteîschie-ting te verzekeren. De planting ter plaats zal geschieden op hetzelfde tijdstip en op dezelfde voorwaarden als de planten voort-komende uit zaaiïngen. Voor de soort Gaillon (zonder uitloopers) zal men de vermenigvuldiging door schei-ding of scheuring der struiken, in Scptem-ber ofwel in Maart-April bewerken. De Gaillon wordt vooral gebruikt om borduren te vormen. Van eene struik maakt men er drie of vier. Als borduren plant men ze op 30 of 35 cm. van malkaar.De meest gevreesde vijand van de aardbeziën is de made of ergerling van den meikever. Wanneer de bladeren van eeiie gezonde plant beginnen te verslensen, ontbloot men de wortelen en men zal er een of meer engerlingen ontdekken die men verplettert. Onnoodig te zeggen dat men moet jacht maken op slakken, rupsen en meerles. G. SAUVAGE. N. B. — In het artikel van 12 Juni werd eene inlichtiug vergeten ovp.*- rien sejderij en wel volgende : De varieteiten Chemin, en voile witte van Amerika, geplant op 20 cm. afstand worden natuurlijk wit, zonder aanaarding. De raap- of knolselderijen worden geplant op 30 of 35 cm. afstand. Rond den Oorlog le ai© Bj©fjgeïs wmv d® BQGkQWkZZb Door den grooten oorlog is er belang-stelling ontstaan voor de landstreken,wier naam door velen vroeger slechts een klaak en nog( minder was. Dit wil niet zegge., dat de Boekowina tôt de geheel onbekende landen behoort maar zeker is, dat men thans, nu telkens van dit gebied gespro-wordt, wel iets meer van dit tooneel van den krijg wil hooreu. Het woord Boekowina beteekent « beu-kenwoud » en het landje is inderdaad een boschland. In de geschiedenis wordt de naam voor het eerst in de 14° eeuw gehoord voor eene woudstrook . an de Sereth, den van het Noorden .zomenden zijtak va.i den Donau.Later werd er rr.elding gemaakt van de Groote Boekowina aan de Hongaar" sche grens en de Kleine Boekowina aan de Pruth. Het land van den omvang dien wij nu kennen, kreeg dien naam na de Oosten-rijksche bezetting van 1774. Het had tôt dien tijd aan het vorstendom Moldau be-hoord, dat ongeveer bestond uit het tegenwoordige Bessarabië, een deel van wat thans Kumenië is, en dan het « Beuken land ». De eer, cultuurarbeid te hebben verrieht komt al heel vroeg aan de Oostenrijkers toe, wier eertse groote kolonizators Splenyi en Enzenberg er ontwikkeiing en v-ooruitgang brachten, wat geregeld is voortgezet, zoodat bij een cerbiedig ontziea van de byzantijnsche overlevering. de pro-vincie toch een lid werd van de midden-europeesche volkerengroep. Er werd boseti gerooid, dorpen werden tôt steden en hut-ten van leem werden statige boerenhuizen, terwijl Czernowitz hoofd en universiteits-stad werd. De Tartaren en de andere halfwilde step-penvolken van Azië hebben telkens moeite gedaan het land voor de barbaarschheid terug te winnen maar het is hun niet ge-lukt.Het oorspronkelijk oerwoudkarakter heeft het land nog behouden in de bergen, die de Boekowina van Hon^arië en Zeven-burgen scheiden in den costelijken vleugel van de Karpathen, die als Woudkarpathen op de kaarten staat aangeteekend. De beuk, die naam heeft "egeven aan hdt hertogdom, is.er nu niet raeer toonaange-vend, maar wel dennen en sparren die hit boschkleed om de geweldige bergen slaan. Boven do donkere wouden, waarin no,» talrijke beren huizen en joven de woeste dalen welven zich kale rotsen, die op tiet eerste gezicht op bazaltix*ïg>&» g?iîjjk"u, maar meerendeels kalkgabergten eijn met. tusschenliggende glimmerlei- en zandsteea-groepen, en in deze uit geologisch oogpunt zoozeer gemengde wereld ontmoet en-kele toppen van grijze trachiet. Een der schoonste dalen, dat van Zouden Bistritz, is in deien wereldoorlog het tooneel van een heftigen strijd geweest. Zoo is het stille Bistritzdal bekend ge-worden, waar de Gouden Bistritz doorhern vloeit, niet te verwarren met de andere Bistritz, die door den Karpathenwal Lreekt, maar vaa het noorden naar het Zuiden, onî ten slotte in de Samosz uit te loopen. De Gouden Bistritz stroomt- oostwaarts naar lïumenië en in de Sereth. Haar naam is afkomstig van goudwasscherijen, die Zigeu-ners er hebben gehad. Het dal is bij Jacobeny nog breed en heeft welvarende boerenhoeven met bouw-grond tusschen de reusachtige dennenbos-schen, en op enkele plaatsen komen er ijzerwerken voor met hoogovens die nu rusten, maar in vredestijd druk in de weer zijn. Waar het dal zich versmait, loopt de weg door de Lucznakloop, waar steile rcts-muren oprijzen en waar iedere helling, die eenige ruimte laat, begroeid is met de heerlijkste, forsch ontwikkelde naaldboo-men.Daartusschen ziet men eigenaardige stee-nen gevaarten, wonderlijke figuren van na-tuurlijken oorsprong, waarin het volk nu eens keizerin Maria Theresia, dan weer Jozef II, den weldoener van de Boekowina meent te herkennen. Nauwelijks merkbaar stiigt het dal naar Kirlibaba, de grensplaats van Zevenbergen, waar de Gouden Bistritz een bedding heeft, die bijna duizend meters boven de Zwarte Zee is gelegen. Het is hier al een trotsche bergstroom, die na Kirlibaba een breedere bedding krijgt en door een liefelijk dal vloeit, omgeven door hooge bergen van 1500 met-ers en meer. In de klovenrijke wereld van die Karpathenbergen ligt de bad-plaats Dorna-Watra, "waar de Czernowit-zers des zomers druk gebruik van maken. Boven de badplaats, die bijna 800 meters boven de zee is gelegen, verrijst de imposante Bernowel, van waar men cen onver-gelijkelijk uitzicht heeft op de grensketen. Aan de Dorna heneden, een zijtakje van de Bistritz, liggen nog een paar baden met minérale bionnen, onder ander die van Dorna-Kandre.nny. Het landschap heeft iets groots en vrijs, misschien door de prachtige paarden van de keizerlijke stoeterij van lladautï, die men er des zomers in vrijhsid over de bergweiden, ziet draven. Europeesche Oorlog In West-Vlaanderen @2§ iss 1 Noorden m Frankrljk CtfsGlasle feleimen : Oit Siaitseh© Ssr©sî ^. estelijk oorlogstcrreia s De vijanden zetten hunne doorbrekings-poging ten noorden van Ârras voort. De Engelschen leden noordelijk van het Kanaal van La Bassée eene nieuwe neder-laag-, hunne aanvalstroepen werden ver-nield. Slechts enkele lieden vluchtten terug. Westelijk van Angres bij het kerkhof ten Zuiden van Souchez en noordelijk van Eeu rie zijn de Franschen in kleine deelen onzer voorste stelling gedrongen. Vlak noordelijk der Loretto-hoogte gav n wij een in omvattend vuur liggend loopgra-venstuk planmatig op. Overigens werden de vijandelijke aanvallen afgeslagen. Sinds 16 Juni namen wij op het slagveld noordelijk van Arras 17 officieren en 647 man gevangen. De bloedige verliezen van den vijand gelijken dezen in den slag in Champagne. In de Argonnen wezen wij zwakke vijandelijke aanvallen af. Bij Bauquois hebben zich plaatselijke gevechten ontwiKkeld. De Vogezenstrijd westelijk van Metseraî is nog aan gang. Oostcîijli oorlogsterrein : Vooruitdriugende Russische afdeelingen werden door Duitsche kavallerie over hev S^ymsze gebied (Oostelijk vau den steen-weg Cytowiamy-Scawle) teruggeworpen. Een door sterke vuandelijke krachten tesen de Dawinalinie ondernomen aanval mis-lukte.Zuidoosteîijk oorlogsterrcin : Beiderzijds vrierpen de verbonden troepen in den nacht den vijand tegen het Tonew-gebied terug. De andere legers van generaal-overste von Mackensen hebben de verslagen llussen tôt in de voorbereidende Grodekstelling (Linie Narol-Miasto-Magierow-Wereszyca-Bach tôt aan de samenvloeiing met den Dniester) verdreven. Op het Dniesterfront noordoostelijk van> Stryg is de toestand onveranderd. yii Fga®î!ass3i© Ssposn PARUS, 16 Juni (Havas). Officieelo mëaedeeling van hedenmiddag 3 uur : De Engelsche troepen hebben den 15en dezer eene linie loopgraven ten W. van La Bassée genomen. in den loop van den nacht van 14 op 15 dezer ontwikkelden zich plaatselijke infanterie-gevechten in de streek ten N. van Atrecht (sector Lorette-Neuville) en ten Z. van Atrecht (hoeve Toutvent). Aile tegenaanvallen werden afgeslàgen. De Franschen behielden hun winst. Ten N. van Neuville vermeesterden de Franschen eenige Duitsche luisterposten. De dag van den 15en kenmerkte zich in die streek enkel door een artilleriegevecht. De Fransche batterijen beschoten de Duitsche loopgraven hevig. In den nacht van 14 op 15 dezer ondernamen de Duitschers een aanval met aclit bataljons op de loopgraven, die door ons veroverd zijn. Bij wijze van weerwraak voor het bom-ï bardeeren door de Duitschers van steden in Frankrijk en Engeland is last gegeven, om in den ochtend van den 15en de hcofd-stad van het groothertogdom Baden te be-i stoken. Om 3 uur 's morgens vertrokken 23 viiegtuigen naar Karlsruhe. Hoewel zij hinder ondervonden van een noordoostelijken wiud, kwamen zij tus-î schen 6 uur 45 en 7 uur 20 boy.ea de stad 31° ïaar ■■ IM. 170 Prijs per nummer : voor België 3 eontiemon, voor den reemde 5 contiemen Telaîoon : iiodactie 247 ■ Aiitninistpafie 2845 Zondaqi 20 J0MB ISilb

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.