Tweede Jaargang. nr 51 Frjjs per nummef ; 5 ee&tte&i Zoiwiaer., 28 Deeeraber \&k*ï. Abomnementaprijs : Per jaar . . . 2,50 fr. Voor 6 maanden . 1,25 fr. Voor 3 maanden . 0,65 fr. _j ♦ ♦ ♦ A11«• bnefwisseling te zenden : '48, Naamsche y est, 148, Leuven Postcheckrekening n1' 242 De Gazet van Leuven BU» u»ed«w«rk»r bljjft r#raat-\veord#ljjk voor zijn op«tel. Ong«t#«kendo brieven of bfldra-gen worden niet in aanmerUng g*-nomen. — Handschriften worfeu niet terugge geven. ♦ ♦ ♦ : Boekbeapreklng : Het inzenden van één exemplaar geeft recht op ver-melding ; 2 exempl. op bespreking. Onze leieelÉ aan M en Msfast Onder dezen titel lazen wij een dezer dagen een opstel in het tqdschrft < De Student» n° 4, September 1909, 29e jaar-gang. Dit opstel heeft, naar onze meening, eene buitengewone waarde, daar het niet geschreven werd ten be-hoeve van den tegenwoordigen strijd, doch dagteekent van in 1909, en noch-tans ons toch zôô aktueel voorkomt. Op onze dagen, nu dat sommigen denken voor de bange keus te staan tusschen hun vlaming-zijn en hun ka-tholiek zijn en verlangend rohdzoeken naar eenige klaarte, die hun angstig geweten verlichten kunne.zal dit opstel ongetwijfeld veler gemoéd geruststel len, want zij zullen er het bewijs in vinden, dat Vlaamsch en katholiek geen tegenstelling vormen doch best kunnen samengaan. Wij laten er hier het grootste gedeelte uit voigen. « Omdat de vlaamschgezinden, spijts de tegenstrijdige werking der hooge geestelijkheid, Coremans' gewijzigd wetsvoorstel willen doordrijven (de on-derstreepte woorden zouden wij willen vervangen door r « De zelfstandigheid van 't Vlaamsche land» willen bewer-ken ;) (nota van de redaktie) omdat zij, gelijk aile volkeren, een hooger onder-wijs in hunne taal willen en de verfran-scnende strekking van sommige kerk-voogden laken, daarom wil men hunne trouw aan Kerk en godsdienst verdacht doen voorkomen. Zulken onzin willen wij niet eens weerleggen, maar aantoonen dat de vlaamschgezinde katholieken handelen in den geest van het ware kathoiicisme. Welk is de grond van ons katholiek zijn i Waafheidoiiefue,'gevocgd bij de vaste overtuiging dat de katholieke Kerk de waarneid bezit. Onwrikbaar katholiek is hij, die eenerzijds bereid is voor de waarheid alies op te offeren, zijn gemak, zijn lusten, zijnen roem, al zijne tijdelijke belangen, en die anderzijds ziet en voeu dat de woorden « 1k ben de Weg, de Waarheid en het Leven » bekrach-tigd werden door het leven en door de leering van Christus, door zijne mirakelen en door gansch de geschie-denis zijner Kerk. De ware katholiek richt gedurig de oogen op de Kerk aïs op de « zuil der waarheid » die aile tijden en aile volkeren overschittert ; en die waarheid erkent hij aan hare eenheid en overanderlijkheid. Indien hij (de ware katholiek) (De redaktie) alzoo in godsdienstige zaken met zekerheid afgaat op het licht der Kerk, hij weet al te goed dat hij die zekerheid niet meer vindt in de meenin-gen van zulken of zulken kerkvoogd, deze zij dan nog zoo geleerd, waar het tijdelijke of burgerlijke aangelegen-heden geldt. Dat zijn enkel menschelijke meeningen, en juist omdat hij (de ware katholiek) (de redaktie) goed het onderscheid tusschen het goddehjke en het menschelijke maakt, staat zijn ge-loof onwankelbaar. Begin integendeel met die twee zaken te verwarren, met goddelijk te heeten wat menschelijk is, en er is geen waar geloof meer. Vandaag verkondigt een kardinaal dat het hooger onderwijs in een internationale taal moet gegeven worden, en niet in de volkstaai. Goed, hij mag dat doen, al is het in onze oogen nog zoo valsch. Doch later, hopen wij, zal een opvolger juist het tegendeel leeren, en, gelijk al de bisschoppen van al de landen der wereld van gedacht zijn dat ook de hoogere verstandsontwikkeling in de volkstaai gebeuren moet en dat heel het volk hetzelfde geestesleven moet leven door dezelfde taal. Zal dan hetgeen vandaag waar is, morgen valsch zijn ? Wat waar is bi] het eene volk, zal dus logen zijn bij het andere ? Tôt dit besluit moeten diegenen komen, die denken dat wij in ailes, ook in burgerlijke en wereldlijke zaken, de meening onzer kerkelijke oversten moeten voigen. Zij kennen aan de waarheid slechts eene betrekkelijke, eene veranderlijke waarde toe, vermits de zienswijze der overheid veranderlijk is in zulke zaken. Alzoo komt men tôt scepticism ; want ten slotte moet men zich afvragen : wat moeten wij nog ge-iooven als de eene overste zôô denkt, en de andere overste anders ? Ons geloof staat boven die twijfels vtrheven, omdat het van God komt ; maar buiten het domein van het geloof , moeten wij de waarheid zoeken door andere middelen dan de voorhouding der kerkoversten. (wij onderstrepen.) En waarom zijn sommige katholieken zoo genegen om, ook in vrije zaken, zich maar aanstonds te schikken naar de gedachte der hoogeren ? 1s dit uit waarheidsliefde ? Neen, het is ofwel uit onwetendheid, omdat zij, gelijk wij hooger zegden, geen onderscheid zien tusschen geloofszaken en andere ; ofwel uit gemakzucht en geestesvad sigheid, omdat zij zich de moeite der zelfstudie niet getroosten ; crfwel uil eigen-baatzucht, omdat zij voordee! zien in de gunst der grooten : Voor het vet en voor het smeer Likt de kat den kandeleer. Gevaarlijk voor het geloof van velen is de meening, als zou de christene in ailes zijne oversten moeten voigen ofwel ze verloochenen. Een boer, een burger, die zoo ge-steld is, krijgt eens met zijnen pastoor. die voor hem gansch de Kerk ver-tegenwoordigt, een onnoozel geschil over een huis, een weg, een benoe-ming, eene kiezing of iets dergelijks, en, omdat in zijne oogen zijn pastooi mis is, draaithij den godsdienst den rug toe, wordt een vijand der Kerk. Duizenden menschen zijn op die manier in België tôt ongelooi ver-vallen.Neem daar tegen een katholiek, die weet dat hij mag en moet onderscheid maken tusschen het geloof en de zienswijze van zijnen kerkelijken overste in vrije kwesties zulk katholiek, al moesi hij door tien priesters en door den bis-schop zelf verongelijkt en onrechtveer-dig bejegend worden (dit is mogelijk, want geestelijken ook kunnen soms danig mis zijn,) zal, daarom niet wan-kelen in zijn geloof. (wij onderstrepen). Zij (hier bedoelt de opsteller goed onderwezen, flinke katholieken, die goed begrijpen dat de houding der kerkoversten ten opzichte (onzer) taal geenë geloofswaarheid, maar eene vrije kwestie betreft) (de redaktie) staan dus niet voor de noodkeus : of aan hun geloof of aan hun vaderlandsch ge voel (daardoor wordt bedoeld : liefde tôt vlaamsche taal en volkj (de redak tie) te verzaken, noodkeus die sommigen tôt afval zou kunnen brengen. » DE OÛKLOG D« Toestand. D» streek Gheluvelt, van Scarpe toi Oise, Monchy, even over den grooten steen-weg van Atrecht naar Kamerijk, Bullecourt, en de strook bezuiden Kamerijk, blijver middenpuntt'R van een meer dan gewone bedrijvigheid. De gevechten in Italie zijn de vorig€ week weer met buitengewone verwoed-neid aan gang geraakt, en wel tusschen Brenta en Piave. Aan den Monte Sonarolo. die daar een voormtspringende hoek uit-maakt in de stellingen der aanvallers, moesten de Italianen wij' en, ook de Col Caprillo moest worden opgegeven. Over de ineenzakking van Rusland en de gevolgen ervan zegt Lloyd George in zijne laatste rede ; " Als Rusland echter bij zijn huidige po-litiek blijft, als de vijand zijn troepen van het Oostelijk front, dat tôt dusver eén der-de van zijn legersterkte in beslag nam, kan terugtrekken en vrijmaken voor een aanval op Bngeland, Prankrijk en Italie, dan is dat een ernstige verzwaring van onze taak, die reeds geweldig genoeg was. Het zou dwaas zijn, het gevaar te onder-schatten, maar even dwaas het te overdrij-ven en de allergrootste dwaasheid zou zijn het niet onder de oogen te zien „. Aangaande Prankrijk, zei hij : " Het oogenblik is niet byzonder guastig. Rusland dreigt zich uit den oorlog terug to trekken en de Pransche demokratie, die door trouw aan het gegeven woord zich de gruwelen van dezen oorlog op den hais haalde, aan haar lot over te laten „. Wat beteekent dat Duitschland niet een oorlog tegen Prankrijk ondernomen, maar dat de onthullingen van het procès Soe-chomnilof over de Russische politiek waar zijn. De oorlog is dus wel degeiijk en naar Lloyd's verklaring, in het Oosten begonnen. Engeland, betoogde hij verder, moet zich nu, tôt Amerika klaar weze, het zwaarste getroosten en allerlei bezuinigingen invoe-ren. Het in elkaar zakken van Rusland en de tijdelijke nederlaag van Italie hebben ontegeuzeggelijk een grooter aandeel in den last op onze schouders geworpen. Tot-dat de Ver. Staten gereed zullen zijn om het dragen van den last met ons te deelen zullen wij dus voorbereid moeten zijn op grooter inspanning en grooter ofters. Oi>dertusschf n is door de gevolmachtig-1 de v rtegenwoordigers der Russische op perste legerleiding eenerzijds, en de op- perste legerleiding van Duitschland, Oos- « tenrijk-Hongarije, Bulgurië en Turkije anderzijds. op 15 Decomber 1917 in Brest-Litowsk een verdrag van wapenstilstand onderteekend geworden. De wapenstilstand begint op 17 Deceml^r 's middags, en gaat tôt 14 Januari 1918. Wordt hij niet met een termijn van 7 dagen opeezegd, zoo blijft hij zonder vevdere overoenkomst van kracht. Hij geldt v^or aile land-, lucht-eti zeestrijdkrachien ^i',n het gemeenschap-pelijk front. Volgens artikel IX van het verdrag be ginnen thans, in onnliddelijke aansluiting bij de onderteekening van den wapenstil-stand, de onderhandelingen over den vrede Stille Aktivisten. We hadden reeds aktivisten ; we had-den reeds passivisten on daar komt ge nu aan dragen met een nieuwe «ollectie : Stille Aktivisten ! Wat een volkje is me dat 1 Wel laat me u dat duidelijk maken. Wat een aktivist is, waet ge, daarover dus puncturm. W*t een passivist of een passieve is meent ge even goed te weten : een Vlaamichgezinde die tijdens den oorlog niet aan Vlaamsche beweging meent te mogen meedoen. Nu moet ik denkelyk toch weer niet doen bemerken dat die omschry ring niet op aile passieven even goed past. Enkele van die menschen, dat weet ge, hebben voor hen ernstige bezwaren tegen het aktivisme ; die bezwaren moeten we eerbiedigen. Vele andere zijn niet anders dan verkapte franskiljons ; het passivisme is voor hen een masker om verraderlijk, maar zeer aktief tegen aile Vlaamsche be-wegins: op te tredefi. De meeste echter zijn menschen die hei-melijk met de aktivistische beweging sym-pathis«eren, naar om eene of andere min of meer gegronde reden niet durven meedoen. Dat gebrek aan durf, aan ' arakter nu trachten velen weg te moffelen achter principiôele bezwaren waarvoor ze zelf niets voelen : ze dtyrven niet maar geven fcet -uit aîsof, willen. Wie onder deze laatsten eerlijk is tegenover zich zelf eindigt nu dikwijls langen en zwaren ziele-strijd met de bekentenis tegenorer zijn geweten en tegenover zijne vrienden ; ja, ik voel heel aktivistisch, maar ik schrik terug voor de daad. Die laatste soort menschen, zijn myne stille aktivisten en die moeten we als dus-danig in de beweging inlijven. Ik weet het wel, er wordt gez^gd : Wel-hoe. ze durven niet ! De lam'melingen ! 'k Zou ze dit, 'k zou ze dat !... Ze moesten dit, ze moesten dat !... Och wat baat het te schelden ? Iedi»reen is geen durver en geen karaktermensch als Borms, Dosfel en anderen, en we hebben toch zelf wel ond«rvonden hoe zwaar onbewuste ikzucht, zorg voor de toekomst van vrouw en kinderen en andere zeer menschel\jke gevoelens op ons idealisme , kunnen inwerken. Laat ons liever de noodige konsekwen-ties trekken uit de volgende vaststellingen: 1. In ons arrondissement zijn er met honderden stille aktivisten : priesters, on-derwijzers, bedienden, handelaars, die gaarne bereid zijn mêe te helpen, voor zooveel ze dat kunnen doen zonder hun persoon te veel bloot te stellen. 2. De steun van die menschen al wordt hij alleen in stilte, in 't geheim verleend is voor de beweging van de grootste waarde ; ze behooren tôt de generatie van andere flaminganten, hebben daardoor dan ook betrekkelyk grooteren invloed, ketrek kelijk uitgebreider betrekkingen, betrekke-lp rijpere ervaring en dat zijn dingen waaraan bij ons een te kort is. 3. De stille aktivisten konden tôt hiertoe zelfs op bedekte w'yze, niet veel uitrithten, omdat ze alleen stonden zonder voeling met elkaar, zonder voeling met de aktivistische leiders, zonder den ruggesteun van wat ievers werd genoemd * het massie-ge-voel „, het gevoel van met velen te zijn en sterk te staan. Dat zal veranderen als ze bij ons in 't gelid staan, Daarom : De propogandisten van den pas gestichten Vlaamsch-Katholieken Ar-rondissementsbond moeten niet enkel de gekende aktivisten bij den bond inlijven, maar stelselmatig door propoganda van persoon tôt persoon van banale passieven, stille aktivisten maken en die als geheime leden in den V. K. A. en in de aktivistische beweging brengen. Met betrekking tôt die personen moet dan natuurlyk ook de grootste geheimhou-ding worden betracht, ten minste zoolang we vyandelijke geld- en gewetnnsmach-ten niet hebben lam gelegd. Harop ! A!le Katholieke Flaminganten in den Vlaamsch Katholieken Arrondisse-mentsbond.Leest en verspreidt De Gazet van Leuven. Goed Nieuws! Wij vernemen het goede nieuws, dat in vele gemeenten door de zorgen van " Ko-lenverdeeling voor Vlaanderen „ reeds tal van wagons en schepen met kolen aan de bevolking zijn uitgeleverd op grondslag van 120 kgr. per huisgezin voor een maand en tegen den prijs van ongeveer 75 fr. tôt 80 fr. per 1000 kgr. volgens kwaliteit, zoodus ongeveer de helft goedkooper, dan de prijzen in den vrijen handel over het algemeen tôt hiertoe gevorderd. Wij konden vaststellen dat deze verdee-ling aan de gezindshoofden vlot van sta-pel liep, zoodat. er geen spoor was van de pindlooze rijen ongeduldig wachtende menschen, die wy bij de voedingskomiteiten maar al te dikwijls hebben kunnen gade-slaan- ' 'p sommige plaatsen ging het zelfs z66 vlug van de hand, dat aan elk schip ongeveer 3 personen in de minuut bediend konden worden. Er wordt ons verzekerd dat voor aile streken van het Vlaamsche land thans dagelijks regelmatig nieuwe zendiugen toekomen, welke uit hoofde van versperringen op het spoorwegnet groote vertraging haddon ondergaan. Wij hebben onlangs gemeld, dat ten ge-volge van het feit, dat kolen uit het Luik-sche bekken per schip een paar klm. over Hnllandsch grondgebied moeten varen, eenige tientallen schepen, jammer genoeg, gedurende 2 tôt 3 weken aan hun vertrek-punt werden opgehouden. Wij zijn thans zoo gelukkig te kunnen verzekeren dat deze moeilijkheid op eene besliste wijze door " Koienverdeeling voor Vlaanderen „ uit den weg werd geruimd, en zoodus ook deze ontzadijke hoeveelheden weldra in de kelders zullen geborgen kunnen worden van de burgerij, welke aldus de koude dagen met minder onruat zal kunnen af-wachten.Weereens geheime verdragen. Hoe Griekeland bewerkt werd. De openbaarmaking van de geheime Russische dokumenten gaat door. Hier is er een dat gaat over Griekenland en het aanbod van Zuid-Albanië, gebied in klein Azië en Kafalla. Den 20sten Januari deelde Venizelos den Engelschen gezant te Athe-ne mee, dat de koning meeging met de overdracht van Kawalla aan Bulgarije, in-geval dit rijk zich bij de entente zou aan-sluiten. Toen Venizelos was afgetreden, veranderde de Grieksche regeering van standpunt. Ze protesteerde bij nota van 18 Mei 1915 zonder antwoord te krijgen. Den 30en Juli protesteerde ze nog eens tegen het tweede aanbod van Kawalla aan Bulgarije, waarbij de uitgestrektheid van het achterland werd afbankelijk gemaakt van de grootte van het gebied, dat Griekenland in Klein-Azië zou verwerven en van het aanbod van Cyprus aan Griekenland. Den 7 Oktober 1915 stemde Engeland daarin toe, mits heel het Grieksche leger Servië te hulp zou snellen. Den 12en November 1915 werd het aanbod evenv/ol vervallen verklaard, daar de voorwaarde niet was vervuld, Den lOen November 1915 werden de verplichtingen der Entente betreffende Saloniki, teruggave van aile bezette gebie-den en schadeloosstelling voor de bezet-ting vastgesteld. Kleine Kronijk. Centraal Iniichtingsbureel voor Vluchtellngen. Prinsesstraat, 16, Antwerpen. Inlichtingen worden gevraagd over : 1° den Heer Ad. van Kershaver-Van Damme, vroeger verblij vende te Knoake aan de Zee, villa " Ter Duinen „. 2* de Weduwe Dujardin, geboren Bail-lieu Marie uit Riesselare. 3° de familie Volckaert uit Thorhout. Beleefd verzoek deze inlichtingen zoo-haast mogelijk aan ons bureel in te zenden. Verbanning Priester Vandermaulan. Aanbieding van een gouden kelk INSCHRIJVINGSLIJST geopend door « De Gazet van Leuven » Uit Kessel-Loo : "Van denDrobber, verlos ons Hetr, fr. 0,50 "Voor den kop van den Dikke„ fr. 0,75 De yeverc gelieven het ons aan te duiden indien vêrlangen dat hun naam niet verméld worde. Verdere mededeelingen en giften te eenden aan het bureel ran " De Gaze<, van Leuven Men kan het bedrag ook storten op de poot-ckeckrekening ta M2. IETS VOOR IEDERE WEEK Vrede in aantocht ! Pax homnibus bonae voluntatis! 1k durf het bijna zelf niet gelooven. toch is er iets van ! Er hangt vrede in de lucht ! Weet ge waarom ik zoo denk ? Neen, mijn lieve lezer, dat weet ge niet, dat kunt ge niet weten, dat weet ik, Ibo, alleen. Gij, mijn brave lezer, zocht de voorteekenen van de vrede in de laatste nieuwstijdingen ? Omdat ge vernomen hebt dat Rusland wapenstilstand vraagt, omdat Rusland recht naar de vrede schijnt te willen, daarom denkt ge dat er vrede in aantocht is. Gij denkt ook nog dat de vrede mogelijk is geworden omdat Engeland, het koppige Engeland, minder koppig schijnt te worden. Gij meent ook nog te weten dat het fransche volk naar vrede snakt, en dat niemand in Frankrijk — zelfs geen tijger I — arme tijger als hij niet meer met Franschen alleen af te rekenen krijgt — een vre-desvoorstel ononderzocht zou durven verwerpen. Dat is allemaal heel wel geredeneerd, maar mijn lieve mensch, het bewijst niets ? Heelemaal niets ! Minder dan niets in vergelijking met wat ik weet ! Wist ge lezer wat ik weet uw hart zou springen in uw lijf en uw ziel zou hup-pelen van blijdschap ! Het u zeggen ? Ja ziet ge, er is niets dat ik zou laten om u genoegen te doen. Gij leest mijn praatjes en ik moet er van leven I Maar die vijanden mijn lieve lezer! Waar blijf ik met mijn vijanden ? Ik weet dat het me weer vijandschap op den nek zal halen en wie zal er den armen Ibo verdedigen ? Kunt gij lezer, tôt mij spreken en zeggen : Vrees niet ik zal ze tôt eene voetbank onder uwe voeten leggen ? Nu, zoo ver moet het ook niet komen, Ibç zit nog liever gerust in het Aarden Pijpke achter een pintje mager bier ! Wel dan, lezer, ik geef mijn menschenkennis nog maar eens ten besten. Weet gij waar de glorierijke teekens van vrede te vinden zijn? Weet g\\ waar ze te lezen staan ? Luister, lezer, en herinner u ten eeuwigen dage dat Ibo de eerste u wees de verblijdende yoorteekens van de snel nakende vrede ! 1k heb ze zien kiemen lijk jonge planten uit zaad, ik heb hunnen groei angstvallig gevolgd, ik heb gewacht en gewacht, ik heb toegekeken met kloppend hart, lettende op het aller-minste. Zoo gingen de tijden voorbij, de dagen, de maanden en de jaren. Toen klonk eindelijk in mij de stem : « kijk toe nu, de tijden zijn daar. » En voorwaar zij waren daar de teekens, klaar en onloochenbaar, ze waren daar, ontloken lijk lelies op.... Zie, lezer daar zit het hem ! Die teekens heb ik zien ontluiken op ? Denk eens la ? Vindt gij het ? Nooit I zoek maar. Ejij vindt het nooit ! Kom, ik heb geen tijd. Trouwens ik wil u ook niet langer laten wachten. [k heb die voorteekens gelezen op de Ironies onzer lieve patriotards I Maar lezer hoe zijt ge toch zoo ziende blind geweest ? Hoe was het toch mogelijk dat de waarheid — waar ge zoo naar zocht, en zoo naar verlangdet, — dat die waarheid aan uw zoekende blikken kon ontsnappen en blijven ontsnappen, tôt.... tôt Ibo kwam en tôt u sprak : Kom en zie wat ik voor u ontdekt heb! Want voorwaar ik zeg het u, ik heb in liet gelaat van Mijnheer Prèsdufeu gelezen en ik heb ontdekt de geheimzin-riige beteekens der lijnen. Zie hoe ze sakken die lijnen om oogen en mond ' ;n neusvleugels ! hoe ze vallen, lood-recht naar beneden lijk wilgen op een ?raf ! Ik lees ze en ik begrijp ze, ik heb Je beteekenis ervan ontdekt en ik ubbel omdat in mij is de overtuiging /an de macht van mijn zoeken. De Heer heeft mijn speuren gezegend en lij heeft mij het geheim veropenbaard: De vrede naakt. Nu heeft hij tôt mij ge--egd : Er zal geknars der tanden zijn. Bn het geknars der tanden is er. Zij zullen kwaad zijn, mijn zoon, en ver-A'enschingen uitbraken tegen de menschen van goeden wil. En zij verwen-schen de vreedzamen. Voorwaar ze gaan nu lijk lijken langs le baan, ze zijn somber en kwaad, en ;r kleeft geen bloed aan hun gewaad ! jvant ze gingen, ver van aile gevaar îunne glorierijke wegen I Doorvechten ! mompelen ze, de arme loorbrekers, omsingelaars, vernieti-jers ! Maar Vlaanderen zal eindelijk •usten, de moeders krijgen haar kinde-•en weer, de vrouwen haar mans ! Pax lomnibus bonae voluntatus ! Arme strategen! God heeft ze alleen gebruikt jm Ibo de vrede te voorspellen. Het kunnen altijd geen sterren

Il n'y a pas de texte OCR pour ce journal.