ONDER LEIDINQ VAN FRAN8 VAN CAUWELAERT EN JULIUS HOSTE JR. PRIJS PER NUMMER: NEDERLAND 10 cent. ENGELAND 2 pence. FRANKRIJK en BELGIË 0.20 fr. I- — — VERSCHIJNT ELKEN VRIJDAG. ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL; NEDERLAND / 1.— ENGELAND 2 sh. FRANKRIJK en BELGIË 2.50 fr ALLE STUKKEN BETREFFENBE RÈDACTIE EN ADMINISTRATIE TE ZENDEN: 81, GEVERS DEYNOOTWEG, SCHEVENINGEN. Wederopbouw van Verwoest België. -, Men schrijlt van het front, dat ik me vergâst heb. toen ik meende dat de kerk van Alveringhem sedert lang in puin i*> geschoten. ..Daar is niets van. De kerk staat er nog ongeschonden zooals vôôr den oorlog," schrijlt de mij onbekende cor* répondent. Gelukkig! En mocht het zoo blijven. Deze kerk heeft waarlijk al ge-noeg gçleden... vôôr den oorlog. toen on-der voorwiemdsel va?i stijleenheid de alta-ren in barokstijl verwijderd werden en voor een appel en een ei verkocht. * * * z Ik heb steeds gedacht dat het een tee-ken van wijsheid was eigen bate te zoeken in de bindervinding van anderen. Zoo zul-len wij ons b.v. wel zwichten iets te be-proeven, dat door anderen aàrigepakt werd eu slechte resultaten opleverde. Daarom meen ik goed te doen hier de bijzonderste s'tellingen inzake „het behoud, de herstelling en de uitbreiding van oude gebouwen' door den Nederlandschen Oud-heidkundigen Bond opgesteld, te laten over-drukken. Zij wer.len in 1915 en 1916 be-eproken en telkens goedgekeurd. In geval restauratie onvermijdelijk is, verdient het belang der oorspronkelijike architecturale schoo.nheid de voorkeur, indien zij| op volkomen zekere wijfze hersteld kan worden. Daar ait echter in verreweg de mees'te gevallen onmo-gelijk moet heeten. zal het meestal aan-beveling verdienen te yoldoen aan de ge-makkelijker te bevredigen eischen van oudheidkunde en scliilderachtig aanzien. Men vergete ook niet, dat de aesthétische waardeering van verschillende tijden uiceenloopt- en dat persoonlijke smaak een zeer onbetrouwbare factor is. Als aanwijzingen voor de kennis van den vroegeren toestand van een monument kunnen oude afbeeldingen geMen, voor zooverre zij worden bevestigd do tir t'eitelijke gegevens. De ..feitelijke gegevens" behooren aanvaard te worden in hun strikte beteekenis: liunne waarde worde niet uitgebreid door conjeeturen betreffende verdwenen vormen. Yoor bouwwerken, die aan hun oor-spronkelijk • gebruik zijn onttrokken. en g een nieuwe bestemming van practisch nut hebben gevonden, gelden de volgeiv de bepalingen: Indien zij bouwval zijn, verbouwingen vermijden. en zich strikt beperken tôt hetgeen noodig is om verder verval te voorkomen. Indien zij nog voldoende volledig en hecht zijn. een nuttige bestemming er aan geven en daarna in overeenstemming daarmede te beliandelen, ôf bewaren als document en dan zich bepalen tôt onder-houd.Voor het onderhoud en de verdere be-handeling van ruïnes kunnen deze voor-schriften gevolgd worden. 1. Opruimen van het puin, zoodat de overblijfselen voor den dag komen en de Totaalaanleg duidelijk wordt; in het bij-zonder de oudelingangen, vensters, schoor-steenen, vloeren en verdiepingen, kelders, gewelven en gewelfaanzetteïi. 2. Afvoer van het liemelwater. 3. Optrekken van stutten tegen bouw-deelen, die dreigen in te storten. Wij-kende muren, zoo noodig te schoren met beeren, uitgeholde îe ondervangen, schadelijke gatien en spleten op te vul-len. gevaarlijke bogen te voltooien, en zoo- noodig te ondervangen of vol te metselen. De beeren moeten zoo eenvou-dig mogelijk behandeld zijn en, zonder onnoodig in het oog te vallen, toch hun doel en herkomst niet verloochenen. 4. Afgevallen onderdeelen kunnen we-der opgezet wordein, als hun plaats zè-ker is. Zij worden zoo mogelijk, dan ge-merkt: herplaatst in... 5. Bij zichtbare afdekkingen is cernent te vermijden. Evencens het gelijkmaken van muurkronen over groote stukken. Geen bezwaar bestaat tegen afdekking met baksteen: zeer aan 'te bevelen is die met mos en gras, desnoods op oen mortel- of leembed. doch bij voorkeur op een isoleerlaag van asphalt. Ook gewelven worden op deze wijze beschermd, nadat hunne scheuren en spleten van de noodige wiggen voorzien en v,olgegoten zijn. Bijizondere zôrg worde hierbij ge-wijd aan den waterafvoer. 6. Vrijstaandte) muuroverblijfselen en blootgelegde fundamenten worden tegjen inwatering beschermd. Desgewenscht kan lilimop er tegenaan worden geplant. 7. Van boomen en struiken wordt nidt ineer ^erwijjclerd dan noodig is voor de overzichtelijkheid der ruine van verre en nabiji. Mooie boomgroepen sparemen, vooral inwenciig op de plaatsen, die vroé-ger niet overdekt waren: binnenpleinen , en tuinen. Struiken, die in de muren wortieten en daarvoor gevaarlijk zijn, verwijd.ere men. Klimop is echter in den regel als een bescherming te beschou-wen. Waar de hechtwortels van den klimop wegens verweeringi van de steen of delosheid der voegeai gevaar opleveren. verdient wilde wingerd de voorkeur- De strekking der restau ratiewerken moet niet zijn de volledige lierbouw van een vroegeren toestand, doch het behoud van hetgeen daarvan in den bestaanden toestand is overgebleven en van de la-tere wij'zigingen en toevoegingen, die oudheidkundige, historische of kunst-waarde bezitten. Waar sporen van een vroegere ge-daante bewaard z.ijji of voor den dag komen. worden die in wezen gelaten. Bij een in gothischen stijl verbouwde ro-maansche kerk b.v. moet men ni et alleçn omdat daarin een romaansch venster voor den dag komt, aile vensters weder in den romaanschen voi'm gaan brengeii, doch het teruggevondene behouden en-de ove-rige in hunnen eigen vorm laten. In de meeste gothische gebouwen heb-. ben de ven.sters hunne traceeringen ver-loren. Zijn er enkele, waarin deze bewaard bleven^ dan kunnen de andere m denzelfden geest wordten bijgemaakt. Bij kerkpn kunnen chiuprrensterp echter laiet zonider meer als voorbeold voor-de schip-vensters dienen. Be^taan er geen sporen meer van het type der oude liarnassen in vensters of nissen, dan worden de la-tere vensters behouden. Indien zij. naçir het oordeel van d'en met de restauratie belasten architect. stellig misstaan, late men hem vrij(heid in het zoeken der op-lossing.Aan het dak worde zoomin mogelijik vei'anderd. Het beheerscht het silhouet en worde daarom zooveel mogelijik in den bestaanden vorm gelaten. Wijziging is allleeai geoorloofd, indien de dakvorm architectonisch slecht is. Zijjn er duide-lijike sporen van den oorspronkelijken toestand. dan volge men die, andersi ont-werpe men zelfstandig een oplossing. Wat met de gevels dient te geschieden hangt natuui4lijik af van de bedakmg. Waar een wijzigling van het dak veran-dering van den gevjjlomt.rek meebrengt, make men die zooals het gezond ver-stand het eischt. Hé' inwendige van een gebouw behan-dele men in den' geest, die hier voor het uitiwendig is toegelicht. Men streve dus niet naar een kunstmatige eenheid van stijl, doch eeikbdedige het werk van den tijd... Ingrijpende verbouwingen zal men 'n den regel het best doen te eerbiedigen. Men denke aan onze torenspitsen, men bestudeere vroegere restauraties. Waar een stellige misstand is onfetaan en on-betwistbare gegevens voor herste' in de oorspronjkelijike gedaante ontbreken, ont-werpe een bekwaam architect een har-monische oplossing. Het opnieuw bouwen van verdwenen gedeelten van een gebouw is een leugen tegen de historié. Ter wille van het behoud, 'ter meerdere verzekering van het nuttig gebruik, of om een stelligen misstand weg te nemen. kan het niette-min noodig zijn eenig verdwenen onder-deel te h er bouwen. Men denke aan de spits op een toren, het portaal van een raadhuis, het gewelf in een kerk, enz. ITerstel in den ouden vorm is alleen oor-baar, in de zeld'zame gevallen waarin het op volkomen zekere wijze en volledig mogelijk is. In aile andere gevallen worde een nieuwe oplossing gezocht. Als grondregel gelde: behoud gaat vôôr vernieuwing. Vernieuwing is alleen geoorloofd, waar zij om constructieve re-deneoi onvermijdelijk is, bij sierende dee-len alleen dan, wanneer het niet- mogelijk is door b&scliermende maatregelen verder verval -te voorkomen en uitstel van ingrdjpen de mogelijklieid van ver-iiieuwiag in denzelfden voi-m zou weg-nemen.Wat de! vormen betreft-, houde men — waar stellige gegevens dat' toelaten — de oude zorgvuldig aan, voor zoover zij zich tôt herhaling leenen, alleen dus de vormen die door af te schrijven vlak-keu vvofden begrensd. Beeldhouwwerk, ook het persoonlijik-belmndelde ornament — als het niet langer op zijin nlaats kan blijiven — -be-ware men en vervange hét door geheel oorspronk.elijik, in harmonie met de om-geving. Het moet niet de vormen ver-toonen van een vroiegeren tijjd. en het moet het werk zijn van een, kunstenaar. Nieuwe. door het gebruik geoLschte wijzigingen make men zôô, dat de harmonie in het geheel .zoo min mogelijk worde verstoord. Het navolgen van oude vormen blijfve daarbij; echter uitgesloten. Dit geval doet zich herhaaldelijtk voor bij de verbouwing van oude woonhui-zen tôt winkels of de verandering der onderpui van een winkel om dien meer in overeenstemming te brengen met moderne eischen. Het s>t<rij|dt met het gezond verstand in zulk geval iji oude vormen te willen wei-ken. en een fijn:voelend architect kan zeer goed eene moderne oplossing vinden, die het oude werk niet schaadt. Ook vergrO'Otîngen van oude gebouwen moeten duidelijik het stempel dragen van den tijd, waarin zij ontstaan, gelijk zij vroegea' bijna al'jijd dedén. Dat uit het hierboven afgedrukte voor ons in deze droevige omstandiglieden veel te Ieeren valt, zal niemand betwijfelen. Mocht het werk der Nederlandsche Kunste-laars en historici voor ons veel vruchten Jragien. HUB. HOSTE. I No. 58. VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1916. TWEEDE JAARGANG.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.