FAQ

 

  1. Wat is Nieuws van de Groote Oorlog
  2. Wat is Het Archief?
  3. Waarom werden al die kranten gedigitaliseerd?
  4. Hoe ging de digitalisatie in z’n werk?
  5. Hoe verliep de kwaliteitscontrole van de gedigitaliseerde kranten?
  6. Waar kan ik meer informatie vinden over Nieuws van de Groote Oorlog?
  7. Hoe maak ik een account aan?
  8. Hoe doorzoek ik de kranten?
  9. Hoe verfijn ik mijn zoekresultaten?
  10. Hoe vind ik een gesneuvelde uit de Namenlijst terug in deze krantencollectie?
  11. Hoe kan ik met deze linked data aan de slag?
  12. Hoe zoek ik in een krant naar een specifiek woord?
  13. Hoe download ik een artikel of krant?
  14. Moet ik betalen voor een download?
  15. Kan ik de kranten hergebruiken?
  16. Hoe maak ik een collectie aan?
  17. Waar vind ik meer informatie over een bepaalde krant?
  18. Is er een lijst met krantentitels die via Nieuws van de Groote Oorlog beschikbaar zijn?
  19. Ik kan een bepaalde krant niet terugvinden op de website. Waar kan ik deze nog vinden?
  20. Hebben jullie ook kranten uit de Tweede Wereldoorlog?
  21. Wanneer ik verschillende keren zoek op eenzelfde trefwoord krijg ik toch verschillende resultaten. Hoe komt dit?
  22. De zoekresultaten worden niet gemarkeerd, waardoor ik het trefwoord zelf moet zoeken in de kranten. Hoe komt dit?
  23. Wanneer ik een krant bekijk, kom ik niet op de juiste pagina terecht. In plaats daarvan verschijnt telkens de voorpagina
  24. In de krant die ik wil lezen, is er een pagina niet (helemaal) leesbaar of zichtbaar
  25. Ik open een krant en er ontbreekt een pagina
  26. Ik zie regelmatig vreemde tekens als ik de tekst open via Toon tekst. Waar komen deze vandaag?
  27. Bij sommige kranten verschijnt niets als ik op Toon tekst klik. Hoe komt dit?
  28. Ik vind mijn vraag niet terug in de FAQ

 
Terug naar boven
 
1. Wat is Nieuws van de Groote Oorlog?
Nieuws van de Groote Oorlog is de naam van een gezamenlijk project van meemoo, Vlaams instituut voor het archief, de Vlaamse Erfgoedbibliotheken (VEB), het Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed FARO en dertien partners uit het cultureel erfgoedveld. In 2013 kreeg meemoo van deze organisaties de vraag om alle bewaard gebleven frontblaadjes uit de Eerste Wereldoorlog te digitaliseren. Door hun slechte papierkwaliteit liepen vele bladen het gevaar voorgoed verloren te gaan. Met de honderdjarige herdenking van de Eerste Wereldoorlog bleek ook aan de kant van het grote publiek interesse te bestaan voor digitalisering. meemoo besloot in te gaan op het verzoek en nam daarbij samen met Vlaamse Erfgoedbibliotheken het voortouw. De databank die ontstaan is uit Nieuws van de Groote Oorlog bevat meer dan 270.000 pagina’s en bestaat enerzijds uit frontblaadjes en ‘illegale’ publicaties (kranten, week- en maandbladen, pamfletten en vlugschriften) uit de Eerste Wereldoorlog, en anderzijds uit ‘legale’ publicaties die gepubliceerd werden met toestemming en onder censuur van de bezettende Duitse overheid. In 2015 werd het resultaat online toegankelijk gemaakt zodat iedereen de kranten uit deze belangrijke periode online kan doorzoeken.
 
Terug naar boven
 
2. Wat is Het Archief?
Het archief is het overkoepelende merk waarmee meemoo archiefmateriaal online beschikbaar maakt voor iedereen. Nieuws van de Groote Oorlog was de eerste grote collectie die in 2015 op Het Archief werd ontsloten. Sinds november 2019 vind je op hetarchief.be de beschrijvingen van meer dan een half miljoen beeld- en geluidsfragmenten van meer dan 100 organisaties uit de Vlaamse cultuur-, media- en overheidssector. Lees hier wat je er precies vindt en wat je op Het Archief kan doen. De oorlogskranten kan je sinds 2019 raadplegen op nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be.
 
Terug naar boven
 
3. Waarom werden al die kranten gedigitaliseerd?
Met hun rijkgevulde bladen en gevarieerde artikels bieden de kranten een uniek zicht op de Belgische geschiedenis tijdens de periode 1914-1918 – niet alleen op het gebied van politiek of economie, maar ook het gewone leven tijdens de oorlogsjaren. Denk aan reclame, overlijdensberichten of evenementen. Door de gebrekkige kwaliteit van het papier, liepen veel kranten echter het risico op onherroepelijke schade. Zelfs op uitstekende manier bewaard, blijft het papier onderhevig aan verval. Het wordt langzaam bruin en broos, en brokkelt uiteindelijk vanzelf af. Door de kranten te digitaliseren, kunnen we deze waardevolle bronnen vrij toegankelijk maken voor onderzoekers wereldwijd. Tegelijkertijd kunnen de papieren exemplaren optimaal bewaard worden doordat ze niet langer fysiek geraadpleegd hoeven te worden.
 
Terug naar boven
 
4. Hoe ging de digitalisatie in z’n werk?
Om te weten welke kranten op welke plaats bewaard werden, vertrokken we vanuit de online krantencatalogus Abraham, die een ongeëvenaard overzicht biedt van het historische krantenlandschap. Vervolgens voerden de content partners hun collecties in meemoo’s registratiesysteem in. Het ging om meer dan 52.000 edities van 1257 verschillende titels in totaal. De gespecialiseerde firma GMS werd na een openbare aanbesteding geselecteerd om de digitalisatie uit te voeren. Met behulp van OCR-software (Optical Character Recognition of optische tekenherkenning) werden de kranten doorzoekbaar gemaakt. Ten slotte werd dit gedigitaliseerde archiefmateriaal ontsloten voor het grote publiek via hetarchief.be.
Heb je een vraag over het lezen van de OCR-teksten? Bekijk dan zeker ook de volgende veelgestelde vragen:

 
Terug naar boven
 
5. Hoe verliep de kwaliteitscontrole van de gedigitaliseerde kranten?
Tijdens de digitalisering controleerden meemoo de digitale bestanden grondig. Deze kwaliteitscontrole gebeurde met behulp van Adobe Photoshop en gespecialiseerde software als ImCheck en iQ Analyzer. Verder werd de kwaliteitsworkflow afgestemd met de digitaliseringsfirma GMS. Begin oktober 2014 werd het startsignaal gegeven voor de effectieve digitalisering en in dezelfde maand werden de eerste kranten en frontbladen gedigitaliseerd. Meer informatie over de projectgeschiedenis vind je op CEST (Cultureel Erfgoed Standaarden Toolbox), waar de workflow wordt uitgelegd. Voor meer uitleg over de door meemoo gehanteerde kwaliteitsstandaard, Metamorfoze Light, kan je hier terecht.
 
Terug naar boven
 
6. Waar kan ik meer informatie vinden over Nieuws van de Groote Oorlog?
Je kan op meerdere plaatsen bijkomende uitleg vinden over Nieuws van de Groote Oorlog. Lees bovenaan deze website zeker 'Over het archief'. Ook in deze publicatie, opgesteld ter ere van de lancering van Nieuws van de Groote oorlog, vind je een uitgebreide uiteenzetting in de stijl van oorlogskrantjes (enkel beschikbaar in het Nederlands). Daarnaast houden we je via onze blog op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en nieuwtjes.
 
Terug naar boven
 
7. Hoe maak ik een account aan?
Een account aanmaken op Het Archief is snel en makkelijk. Klik rechtsboven op de knop Aanmelden. Vervolgens zie je onderaan de pagina Nog geen account? Klik hierop en geef je e-mailadres en wachtwoord in. Klik vervolgens op Account aanmaken. Je ontvangt dan een bevestigingsmail met een link. Als je daarop klikt, is je account aangemaakt! Je kan je ook aanmelden met je Google-account, onderaan de aanmeldpagina.
 
Terug naar boven
 
8. Hoe doorzoek ik de kranten?
Je kan eenvoudig op verschillende manieren op zoek gaan in de collectie:

  • ✓ Via de zoekbalk:
  • - Bovenaan de startpagina vind je een grijze zoekbalk die je kan herkennen aan het vergrootglas links. Hier kan je een of meerdere trefwoorden ingeven. Als je vervolgens op de enter-toets drukt, verschijnen de kranten waarin deze woorden werden teruggevonden.
  • - Een krant openen doe je door op een titel of afbeelding te klikken. Vervolgens opent de detailpagina, waarop je de krant volledig kan lezen. Je kan in- en uitzoomen door rechts bovenaan op ‘+’ of ‘-’ te klikken. Over de pagina navigeren doe je door te slepen met de muis. De OCR-tekst verschijnt als je rechts op Toon tekst klikt. Onderaan kan je navigeren naar andere pagina’s in dezelfde krant. Bovenaan navigeer je gemakkelijk verder naar de volgende krant in je selectie.
  • ✓ Via de kaart:
  • - Je kan ook op plaats van uitgave zoeken met behulp van de kaart op de startpagina. Zoek op de kaart zelf of geef in de zoekbalk linksboven een plaatsnaam in. Je kan in- en uitzoomen door rechts bovenaan op ‘+’ of ‘-’ te klikken. Navigeren doe je door te slepen met de muis.

 
 
Terug naar boven
 
9. Hoe verfijn ik mijn zoekresultaten?
Er zijn drie manieren om de zoekopdracht overzichtelijker te maken.

  • ✓ Exact search:
  • - Gebruik aanhalingstekens om exact te zoeken op een woord of woordcombinatie. Bijvoorbeeld: hond geeft alle woorden waarin hond voorkomt, zoals honden, honderd of geschonden. “Hond” toont enkel de exacte overeenkomsten. Zo ook met “vrije stem” of “la Belgique indépendante”.
  • - Gebruik ‘+’ of ‘-’ om een woord verplicht te maken (+) of uit te sluiten (-). Bijvoorbeeld: +markt -zilver zoekt naar tekstfragmenten waarin het woord 'markt' voorkomt, maar niet 'zilver'.
  • ✓ Filters: je kan je zoekopdracht ook verfijnen via de uitklapbare filters links van de zoekresultaten.
  • - Type: filter op document, blog of collectie
  • - Onderwerp: filter op onderwerpen gelinkt aan de Abraham krantencatalogus
  • - Publicatiedatum: filter op publicatiedatum
  • - Reeks of titel: filter op krantenreeks of -titel
  • - Genre: filter op gedrukte, getypte of handgeschreven documenten
  • - Taal: filter op de taal waarin het document is opgesteld
  • - Aanbieder: filter op de content partner die het archiefmateriaal aanbiedt
  • ✓ Sorteren: je kan de zoekresultaten sorteren op relevantie, alfabet, datum (oplopend/aflopend), meest bekeken of laatst toegevoegd.

 
De meest precieze resultaten krijg je door bovenstaande methoden met elkaar te combineren. Experimenteer eens en zie hoe precies je een zoekresultaat kan filteren.
 
Terug naar boven
 
10. Hoe vind ik een gesneuvelde uit de Namenlijst terug in deze krantencollectie?
Op de detailpagina van een krant zie je in de rechterbalk verschillende velden. Worden er gesneuvelden uit de Namenlijst vermeld in de krant, dan vind je in die rechterbalk een kader staan: 'Namenlijst'. Hierin staan de gevonden personen opgelijst. Naast hun naam staan drie iconen. 
Het linkse icoon toont de waarschijnlijkheid dat het om dezelfde persoon gaat in de krant en in de Namenlijst. Is deze balk leeg, dan betekent dat niet per se dat het om een andere persoon gaat, maar dat er geen factoren zijn die ons doen geloven dat het wel om dezelfde persoon gaat. Zoals een vermelding van de sterfplaats, regiment of geboortedatum die overeenkomt met die in de krant. Het derde icoon, het logo van het In Flanders Fields Museum, verwijst naar de informatie in de Namenlijst zelf. 
 
Terug naar boven
 
11. Hoe kan ik met deze linked data aan de slag? 
Binnenkort publiceren wij enkele nuttige handleidingen die uitleggen hoe je aan de slag kan gaan met deze linked data. Links daarnaartoe zullen hier ook verschijnen. Wil je nu al kijken hoe linked data eruit ziet? Kik dan met je rechtermuisknop op de detailpagina en ga naar 'paginabron inspecteren'. Linked data is niet per se open. Zo gelden op de ocr van onze kranten altijd gebruiksvoorwaarden: zowel op de website als in de bijhorende linked data. 
 
Terug naar boven
 
12. Hoe zoek ik in een krant naar een specifiek woord?
Indien je binnen een krant op zoek bent naar een woord dat niet gemarkeerd is, kan je het vak Toon tekst openen en via de zoekfunctie Ctrl-F (Windows) of Cmd-F (Mac) het gewenste woord opzoeken. Houd er wel rekening mee dat de spelling vroeger verschilde van de huidige spelling. Woorden en namen van steden kunnen dus anders geschreven zijn. Denk aan ‘Gendbrugge’ in plaats van ‘Gentbrugge’ of ‘Meessen’ in plaats van ‘Mesen’. Niet bekend met de alternatieve spelling? Je vindt het waarschijnlijk op Geonames.
 
Terug naar boven
 
13. Hoe download ik een artikel of krant?
Links onderaan elke krant, ter hoogte van de paginanummering, vind je twee iconen. Wanneer je er met de muis over zweeft, verschijnt de tekst Download deze pagina. Klik daarop om een jpg-versie van de pagina te downloaden. Klik op het icoon ernaast, met de tekst Download de volledige krant als zip, om de volledige krant te downloaden. Vragen over het gebruik van je download? Lees onze Gebruikersvoorwaarden.
 
Terug naar boven
 
14. Moet ik betalen voor een download?
Neen, je hoeft niet te betalen. Iedere gebruiker kan de kranten gratis downloaden. Vragen over het gebruik van je download? Lees onze Gebruikersvoorwaarden.
 
Terug naar boven
 
15. Kan ik een krant hergebruiken?
Ja, maar lees zeker eerst onze Gebruikersvoorwaarden. Het grootste deel van het krantenmateriaal is niet ondertekend en zodoende na 70 jaar niet langer auteursrechtelijk beschermd. We verzoeken de gebruiker bij het hergebruik hiervan de naam van de Aanbieder en meemoo te vermelden. Gaat het om ondertekend materiaal, dan is het auteursrechtelijk beschermd tot 70 jaar na de dood van de auteur en dus geen publiek domein. Zowel auteur, aanbieder als meemoo dienen vermeld te worden.
Meer details lees je in onze Gebruikersvoorwaarden.
Ben je op zoek naar een hogeresolutiescan van een bepaalde krant? Contacteer ons en we verwijzen je graag door naar de aanbieder in kwestie.
 
Terug naar boven
 
16. Hoe maak ik een collectie aan?
Wil je graag een eigen (thematische) verzameling van verschillende kranten aanmaken? Dat kan. Een eigen collectie samenstellen kan je op twee manieren:

  • ✓ Via de homepage: geef in het vak Stel je eigen collecties samen! de titel van je collectie in en klik vervolgens op Aanmaken.
  • ✓ Via de detailpagina van een krant die je wil toevoegen: vul de naam van je collectie in bij Nieuwe collectie en klik op Toevoegen.

Eenmaal je een collectie hebt aangemaakt, kan je makkelijk een krant toevoegen door onderaan de detailpagina je collectie te selecteren en op Toevoegen te klikken.
 
 
Terug naar boven
 
17. Waar vind ik meer informatie over een bepaalde krant?
Wanneer je op zoek bent naar meer informatie over een krant of artikel op de website van Het Archief, kan je contact opnemen met de aanbieder van de krant. Deze vind je terug op de detailpagina van een krant rechts onder de viewer, bij Aanbieder. Dertien instellingen werkten mee aan het project:

 
 
Terug naar boven
 
18. Is er een lijst met krantentitels die via Nieuws van de Groote Oorlog beschikbaar zijn?
Ja, er is er een alfabetische index beschikbaar met alle titels. Deze kan je terugvinden op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/index of bovenaan bij elke zoekopdracht.
 
Terug naar boven
 
19. Ik kan een bepaalde krant niet terugvinden op de website. Waar kan ik deze nog vinden?
Niet alle kranten uit de periode 1914-1918 zijn in archieven terecht gekomen of hebben de tand des tijds doorstaan. Zo gebeurt het dat er kranten ontbreken in een reeks. Het vertrekpunt voor dit project was de krantencatalogus Abraham. Ben je op zoek naar een krant, maar vind je die niet op Het Archief? Neem eens een kijkje op http://www.krantencatalogus.be/.
 
Terug naar boven
 
20. Hebben jullie ook kranten uit de Tweede Wereldoorlog?
Voor het project Nieuws van de Groote Oorlog werden enkel kranten uit 1914-1918 gedigitaliseerd. Voor kranten uit de Tweede Wereldoorlog kan je terecht op de Belgian War Press van CegeSoma. In deze databank vind je clandestiene en gecensureerde pers uit beide wereldoorlogen. Nog meer kranten uit de jaren veertig vind je terug in de Belgica Press databank van de Koninklijke Bibliotheek. Ten slotte zijn er nog tal van regionale en lokale archieven die ook de periode 1940-1945 omvatten, zoals het digitale krantenarchief van Aalst.
 
Terug naar boven
 
21. Wanneer ik verschillende keren zoek op eenzelfde trefwoord krijg ik toch verschillende resultaten. Hoe komt dit?
Een verschillend aantal kranten bij eenzelfde trefwoord is bijna altijd te wijten aan een softwarefout. Vaak ligt deze fout bij de individuele krant. Indien je zeker bent dat een krant onterecht ontbreekt in een bepaalde zoekopdracht kan je dit melden via de feedback-knop, rechts op het scherm. Geef zoveel mogelijk informatie, zoals de titel en datum van de krant en het trefwoord waarop je zocht. Vermeld zeker ook eerdere zoekopdrachten waarbij de krant in kwestie wél verscheen. Zo kunnen we de fout beter opsporen.
Naast een verschillend aantal resultaten kan het gebeuren dat de resultaten anders gerangschikt staan. Dit ligt doorgaans aan de sorteringswijze. Controleer rechts bovenaan het scherm of de kranten wel juist staan gerangschikt. De mogelijkheden zijn: relevantie, alfabetisch, datum oplopend/aflopend, meest bekeken of laatst toegevoegd.
 
Terug naar boven
 
22. De zoekresultaten worden niet gemarkeerd, waardoor ik het trefwoord zelf moet zoeken in de kranten. Hoe komt dit?
Het ontbreken van gemarkeerde zoektermen kan verschillende oorzaken hebben. Voor handgeschreven teksten ontbreekt de OCR-informatie (Optical Character Recognition) die nodig is om de zoektermen te markeren. Het kan echter ook dat de bestanden die nodig zijn om de zoektermen te markeren ontbreken of door een technische fout niet correct geladen worden. Wanneer je een gedrukte krant zonder gemarkeerde trefwoorden tegenkomt, kan je dit melden via de feedback-knop rechts van het scherm. Geef zeker een omschrijving van het probleem en de zoektermen waarop je zocht. Wij zoeken dan uit wat aan de basis van het probleem kan liggen.
 
Terug naar boven
 
23. Wanneer ik een krant bekijk, kom ik niet op de juiste pagina terecht. In plaats daarvan verschijnt telkens de voorpagina.
Op Het Archief werken we met digitale informatie die we metadata noemen en die gedefinieerd is op het niveau van de kranten. Op artikelniveau beschikken we echter niet over die metadata. Hierdoor is het niet mogelijk om rechtstreeks naar een artikel te verwijzen of een specifiek artikel te koppelen aan een collectie.
 
Terug naar boven
 
24. In de krant die ik wil lezen, is er een pagina niet (helemaal) leesbaar of zichtbaar.
Een slecht leesbare pagina kan vele vormen aannemen: onscherpe of wazige tekst, zwartruimte, aflopende of verdwijnende tekst langs de marge, vervaagde of zeer contrastarme letters. Al deze voorbeelden kunnen een gevolg zijn van een lage kwaliteit van de originele krant of een weinig nauwkeurige scan. Wanneer een krant zo’n probleem vertoont, kan je dit melden via het feedback-formulier, achter de feedback-knop rechts op de pagina. Vul bovenaan je vraag of opmerking in en daaronder meer details. Vervolgens vul je je naam en e-mailadres in en klik je op Verzenden.
 
Terug naar boven
 
25. Ik open een krant en er ontbreekt een pagina.
Er werden meer dan 270.000 pagina's gedigitaliseerd. Ondanks een grondige kwaliteitscontrole kan het gebeuren dat een pagina niet gescand werd of het bestand beschadigd is. Wanneer een krant een dergelijk defect vertoont, dan horen we dit graag. Je kan dit melden via het feedback-formulier, achter de feedback-knop rechts op elke pagina. Vul bovenaan je vraag of opmerking in en daaronder meer details. Vervolgens vul je je naam en e-mailadres in en klik je op Verzenden.
 
Terug naar boven
 
26. Ik zie regelmatig vreemde tekens als ik de tekst open via Toon tekst. Waar komen deze vandaan?
Voor het omzetten van de gescande afbeeldingen naar doorzoekbare tekst wordt gespecialiseerde OCR-software (Optical Character Recognition) gebruikt. Hoewel deze software krachtig is, kan de kwaliteit van het resultaat variëren. De precisie is afhankelijk van de kwaliteit en leesbaarheid van het origineel, het lettertype, de kleur en het contrast. Leesfouten in de vorm van vreemde of onverwachte tekens zijn niet ongewoon. OCR-aanpassingen zijn enkel handmatig mogelijk, maar dit is bijzonder tijdrovend en duur. Daarom hebben we ervoor gekozen om enkel de krantentitels handmatig te corrigeren, om zo de doorzoekbaarheid van de kranten te vergroten. In de toekomst willen we nieuwe technologie inzetten om de trefzekerheid van de OCR te verbeteren. Voorlopig hou je echter best rekening met het feit dat de inhoud van de kranten niet altijd correct getranscribeerd werd.
 
Terug naar boven
 
27. Bij sommige kranten verschijnt niets als ik op Toon tekst klik. Hoe komt dit?
Niet alle kranten zijn geschikt om OCR (Optical Character Recognition of optische tekenherkenning) op toe te passen. Een voorbeeld zijn de vele handgeschreven frontblaadjes. De software is niet in staat om deze teksten te herkennen en om te zetten in tekens, dus hebben zij geen tekstweergave. Bij sommige krantjes kan er desondanks toch sprake zijn van een defecte of onterecht afwezige OCR-pagina. Wanneer je een dergelijke krant vindt, neem je best contact op via het feedback-formulier, achter de feedback-knop rechts op elke pagina, om het probleem te melden. Wij zoeken dan naar een oplossing.
 
Terug naar boven
 
28. Ik vind mijn vraag niet terug in de FAQ.
Als je je vraag of probleem niet terugvindt in de FAQ, kan je steeds bij ons terecht. Wij helpen je graag verder. Hiervoor gebruik je het feedback-formulier, achter de feedback-knop rechts op elke pagina. Vul bovenaan je vraag of opmerking in en daaronder meer details. Vervolgens vul je je naam en e-mailadres in en klik je op Verzenden.