2 September 1916 Nr 36 39e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Ûïiafhankeiijk Katholisk volksgezind weekbSad voor Vlaamsche en Âlgemeene Belangen Voor een jaar. .... fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt dan Zaturdag morgend.— Men teehent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsooh bij de briefdragers. Roofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artïhelen en mededeelingen moeten vàôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, alsook de aankondigingen. Àfzonderlijke numiners van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 1 O centiemen het nuramer. aax iio\iti gim;k\ Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agencie HâVAS, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Caruotplaat» (Laar) 68, Bor^erhout'Antwerpen Opvoeding en Voeding Nevens de opvoedkunde is thans de voedingskunde een der bijzonderste volkskennissen. En door volk verstaan wij niet uitsluitelijk het zoogezegde geringe volk, maar het volk in het algemeen. Ten andere, hoogere standen en mindere standen hebben dezelfde behoeften in zake van opvoeding en voeding, want rijke lieden die niet goed opgevoed zijn, staan gelijk met al andere niet goed opgevoeden, en wel-hebbende lieden die geen voedsel of slecht voedsel hebben, krijgen dezelfde gewaarwordingen als arme menschen. » * * De voedingskunde is thans tweeërlei. Er moet gezorgd worden dat er vol-doende voedsel is, en van den anderen kant moet dit voedsel beantwoorden aan de regels der gezondheidsleer. Daartoe worden thans allerhande pogingen aangewend, om met de minst mogelijke kosten de rneest krachtige voedingsmiddelen samen te stellen. Dit heeft de mensch niet alleen noodig om zijne krachten te bewaren, maar ook om allerhande ziekten af te weren, die hem noodlottiglijk zouden overvallen en ten grave slepen. * * * In vroeger tijden wierd daarop insgelijks de aandacbt van de belang-hebbenden gevestigd, vooral van hen die verslaafd waren aan den drank-duivel. Onder allerhande voorwendsels trachtten zij die ondeugd te verschoonen en er zelfs eene noodzakelijkheid van te maken. Dit was het geval bij hen die aan zwaren arbeid onderworpen waren en in den drank eene herop-wekking hunner krachten meenden te vinden. * * * Bij enkelen kon die verschooning te goeder trouw gelden, niet beter wetende. Maar het grootste deel was aan den drank verslaafd niet uit noodzakelijkheid des middels, maar enkel om hunne ondeugd of hunne drift naar drank te voldoen. Anderen nog volgden lijdelijk dit slecht voorbeeld, om niet bespot of uitgelachen te worden, want het drankmisbruik gold bij velen als eene heldendaad. # * * Te dien tijde wierd er genoegzaam gewezen op het groot nadeel dat zij zich zelven, hunne vrouw, hunne kinderen of andere huisgenooten aan-deden, op de oneer en verlaging van die onteerende en verlagende drank-zucht, maar tevens wierd er bewezen aan de goedgezinden of misleiden, dat zij voor hetzelfde geld aan drank uit-gegeven, genoegzaam krachtig en her-stellend voedsel konden bekomen, tien maal voordeeiiger en nuttiger dan de vluchtige drank. * * * Terwijl de drank geest en hart benevelt en de echte lichaamskrachten ondermijnt ; terwijl hij slechts eene tijdelijke en voorbijgaande opzweeping dier krachten kan bekomen, oefent eene goede en wel aangewende voeding eene bestendige kracht uit en vermeer-dert deze in plaats van ze enkel te prikkelen. Op die voedingskracht en net groot nut tôt afwering der verlagende drankzucht, kan niet genoeg gewezen worden. * * * Te denken en te hopen is het, dat velen dit gebrek of die ondeugd zullen hebben ontleerd. 't Is nu bijna twee 1 jaren dat zij zich op dit gebied hebben kunnen oefenen en hebben kunnen waarnemen, ondanks de bekrompen en beperkte middelen, dat gezondheid en kracht veel te winnen hebben bij eene geregelde, alhoewel eenvoudige voeding, ontdaan van ophitsende dranken. * * * Tezelfder tijd is de beschaving en opvoeding er merkelijk door bevorderd. Openbare dronkenschap is nog zelden te zien, terwijl tevens de openbare orde en de eerbied voor eigendommen en personen beter is gehandhaafd. Wetsovertredingen en misdaden waren veelal aan het drankmisbruik toe te schrijven, alsmede meer andere ont-stichtende daden. ■é-* * De voedingskunde kan dus niet genoeg aanbevolen en aangewakkerd worden. Zij is gemakkelijk aan te leeren en zonder veel moeite te volgen, zoowel in het huisgezin als aan den arbeid. In enkele gevallen, bij uiterst moeielijken arbeid, kan het al eens nuttig en onvermijdelijk zijn tôt een opwekkend middel zijne toevlucht te nemen, want tijdens hevige vermoeid-heid is het moeielijk of onmogelijk voedingswaren te nutten. Maar in het algemeen moet de drank vermeden worden, want het geld, daaraan besteed, kan meer kracht door gewone voedingsmiddelen bezorgen. * * * In de toekomst moet dit ailes samen-werken om de volkeren herop te beuren sn nevens de voeding ook meer opvoe-Jing en beschaving te bezorgen. Een mannelijk en krachtig geslacht moet daaruit geboren worden, bedeeld met ^ezonden geest en wilskracht, om îonder drankduivel de grootste moeielij k-heden te boven te komen, om ziekten en tegenspoed grootendeels uit zijn midden te verbannen. J. L. DE TOESTAND HIER EM ELDERS NEDERLAND. — Tusschen de talrijke Deslommeringen van het oogenblik, gaat de Despreking der grondwetsherziening, vooral Dedoeld op onderwijs en algemeen stemrecht, poortdurend haren gang. De evenredige ver-;egenwoordiging wordt er bij gesleurd, zoodat îr stof genoeg is om allerhande bespiegelingen )p de toekomstige staatkundige verhoudingen ;e maken. Wij twijfelen er echter aan, of dit illes in dit oogenblik wel voldoende de aan-îacht weet te trekken, want de gedachten der ezers moeten nu elders zijn. Weliicht vatten le bladen die besprekingen aan om ietwat de îentoonigheid van 't oorlogsnieuws te onder-Dreken en eene afleiding te bieden voor meer ?erkwikkende gedachten. In aile geval blijkt lit die besprekingen en opwerpingen, dat Nederland nieuwere wegen wil ingaan maar Jeze nog niet duidelijk zijn afgebakend. De ?oorbeelden en ondervindingen van andere anden op dit gebied, zijn nogtans lichtbaken of waarschuwingen, die door de Nederlanders iunnen waargenomen worden om niet van de ^echte baan of buiten stroom te geraken. Maar le ervaring van andere landen telt doorgaans ;ot niets, wanneer kleine politieke berekenin-*en den gezichteinder verduisteren. Het eigen Delang of de persoonlijke heerschzucht komt Jan algauw in de plaats van 't algemeen belang în van voorzichtigheid en vooruitzicht. —o— aMERIKA. — De Vereenigde Staten worden jedreigd met eene groote werkstaking bij t personeel der ijzerenwegen. Meest al die wegen zijn in handen van maatschappijen, soodat de Staat niet kan ingrijpen. M. Wilson, roorzitter der Republiek, heett zijne bemidde-ing doen gelden in 't voordeel der werklieden, în bedienden, maar de maatschappijen zijn niet ;oegevendsgezind, zoodat het ergste te vreezen ?alt. De werklieden in Amerika hebben door- î *aans niet te klagen, maar meer is meer en t jeter is beter. Dit zet hen aan immer meer i oon en betere behandeling te eischen, hetgeen \ liet altyd kan toegestaan worden. RUSLAND. — In zake van onderwijs en beschaving bleek Rusland tôt heden nog ver acbteruit îe zijn. Thans wordt gemeld, dat het lager onderwijs er merkelijk zal uitgebreid en nieuwe hoogescholen zullen gesticht worden. Meer andere scbikkingen worden er genomen, om mede de beschaving te bevorderen. Het volk was er verslaafd aan sterke dranken of alcool ; thans is die volkskwaal zoo goed als uitgeroeid, dank aan verbod en strenge maat-regelen tijdens den oorlog genomen. In meer andere landen is die volksontaardende gewoonte zoo goed als verdwenen. Te hopen is het, dat dit na den oorlog zal stand houden en het volk meer zal houden aan gezond voedsel dan aan verdierlijkenden drank. Pax Uit de Gazettenwereld Volgens art. 60 der wet op vennootschappen, moet de jaarlijksche âlgemeene vergadering aangekondigd worden in het Staatsblad en in een nieuwsblad. In 't Fransch staat -journal en vele besturen van maatschappijen meenen, dat zulks dagblad beteekent. Dit is niet zoo ; het beteekent nieuwsblad, dus ook een weekblad. Dit blijkt ten andere nog duidelijk uit de bepa-ling van gezegd artikel, dat de aankondiging der âlgemeene vergadering tweemaal moet gebeuren met eene tusschenruimte van acht dagen vôôr de âlgemeene vergaderingen. Nu er niet veel dagbladen bestaan en de keus dus klein en soms moeielijk is, bieden de weekbladen de noodige oplossing. Men heeft ons verzocht de aandacht der belanghebbende maatschappijen daarop te vestigen. Hildebrand Over " Afbrekers-Opvoedingsleer „ i Op onze dagen bloeit er eene heel nieuwe soort opvoedingsleer. 't Is de afbrekers opvoedingsleer. En zij, die zich aan dat edel handwerk over-geven, mag men dan ook opvoedkundige afbrekers of afbrekende opvoedkundiqen heeten. Dat vak is nu juist zoo heel moeielijk niet : wie in zich geen kracht genoeg gevoelt om op te bouwen, kan toch immer zijn tijd besteden aan afbreken. Dât is toch ook iets doen ! Ja, er zijn wel zonderlinge lieden op de wereld. Het zonnetje scbijnt zoo lekker, zoo helder, zoo verkwikkend,... maar toch zijn er menschen die het zonnetje onder een domphoren zouden — willen — steken. Ja, zulke menschen zijn er, vooral in de schoolmeesterwereld ! Wanneer een ambtgenoot wat meer doet dan zijn plient hem streng genomen voorschrijft, wanneer hij eens een gedacht wil uitwerken, en uitwerkt, dan staan er aanstonds menschen — vaklieden a. a. b. — gereed om door a + b te bewijzen : dat •> die » ambtgenoot veel overeenkomst heeft met het paard van Christus... En, ge weet, het paard van Christus was... een ezel. Nu, 't is immers « van je vrienden dat je 't moet hebben ? » Zulke menschen hebben soms een zeer helde-ren kop (dat zij hun toegegeven). en ook wel eens klaarziende oogen (dat kompliment mogen ze ook hebben), maar allen... om la petite bête te zoeken. 't Zijn de microscopiscbe onder-zoekers van de opvoedingsleer, en zij leven maar alleen om af te breken wat een ander wil opbouwen. Albreken is hun leven ! Ze droomen van niets anders... en voorzeker zullen zij in den Hemel ook nog wel wat a t te breken vinden. Anders ware 't voor hen geen Hemel ! Daar hebt ge nu in weinige woorden een « kort begrip » van die geheel nieuwere richting der opvoedkunde : de afbrekers-opvoedkundigen.Gewoonlijk perduiken de « afbrekende opvoedkundigen >5 hunne aanvallen tegen een denkbeeld, of, wat nog lekkerder is voor hen, tegen een persoon, onder het vaandel der « kritiek », die, helaas, zooveel smokkelwaar bergt. Maar er is een klaarblijkend onderscheid tusschen beide werkzaamheden : Kritiek is altijd ernstig en steunt op feiten en bewijzen, ze is opbouwend ; afbrekers-opvoedkunde daarentegen houdt innig veel van gekscheren, om ten minste toch de lâchers langs haren kant te krijgen, en steunt op niets dan op los daarheen geworpen, onbewezen en soms onbewijsbare gezegden ; in een woord, ze is afbrekend. Geheele opschriften in vaktijdschriften dienen tôt niets anders dan om een gedacht of een persoon belachelijk trachten te maken ; ja, er worden zelfs uitgevers gevonden — zaakjes zijn nu eenmaal zaakjes — die heel graag een boek-deel drukken tegen iets of tegen iemand ; Ik zou hier namen kunnen noemen, en j feiten, maar ik verkies zulks niet te doen, om de goede reden dat ik niet graag de slapende wolven wakker maak. Want met zulke afbrekers-opvoedkundigen valt er niet te rede-twisten. Voor hen besiaat er maar één enkel gedacht dat deugt : het hunne ; maar één verdienstelijk werk : het hî^nne ; maar één ernstig geschoold vakman : hun eigen persoontje. Wat dient er dan gedaan met zulke « opvoeders » ? Wanneer men inderdaad meent iets nuttigs te verrichten, haalt men voor zulke afbrekers eenvoudig-weg de schouders op, en men zet zijn weg voort alsof een vreemd keffertje van verre aanbast... Neen, niet eens wil men er voor omkijken ! Wat kan het geven dat hier en daar een liefhebber van gekscherende kritiek met zijn afgunst het papier bekladdert !... 't Is zoo verduldig !... Och ! de schouders ophalen en voortgaan is al wat er met zulke lieden te doen staat, en verder zich weinig om de afbrekende keflertjes bekommeren. Doe wel en zie niet om ! is nog altijd eene gouden leus. Yours — Plaatselijke Geschiedenis XCIII MEUGELIiVGEIV Ftfatis ¥ai) geneesheer-heelmeester, was de laatste burgemeester van Borgerhout-Deurne vôôr de scheiding. Hij was eene krach-tige persoonlijkheid en deed veel goed aan de gemeente. Op eigen kosten liet hij hier en daar steenwegen leggen, zooals in de Hofstraat. Hij deed ook het « Wiplaar » efïen leggen en met boomen beplanten, ten einde er geschikte bouwgronden van te maken. Het is onder zijn bestuur dat de scheiding bewerkt wierd, maar wat velen niet weten, 't, is dat Deurne zelf de scheiding vroeg en niet Borgerhout. De bestuurlijke geschiedenis haalt zulks als volgt breedvoerig aan, met de voor-gebrachte beweegredenen : De aanbesteding van het nieuw gemeentehuis onder Borgerhout was het vertrekpunt van de vijandelijkheden tusschen Deurne en Borgerhout. Dank aan de goede bewaring van het bundel der Scheiding van Deurne en Borgerhout, kunnen wij deze gebeurtenis stap voor stap in hare bijzonderheden nagaan. In den locp van April 1833 werd een verzoekschrift der inwoners van Deurne, met 112 handteekens bekleed, den heere Minister van Binnenlandsche Zaken toegezonden. Na te hebben betoogd, dat de verzoekers in het begin der omwenteling aan den Gouverneur der provincie verzochten een afzonderlijk bestuur voor Deurne te mogen kiezen en dit verzoekschrift door de bemoeiing van Borgerhout was onbeantwoordgebleven, vroegen zij de scheiding en oprichting van Deurne en Borgerhout tôt àfzonderlijke gemeenten. Elk dezer gemeenten zou 's minstens 2,500 zielen bevatten en de verdeeling der schulden en inkomsten door eene bijzondere commissie moeten geschieden. Als redenen van hun verzoek gaven zij op : 1. Deurne is in den gemeenteraad, bestaande uit 9 leden, slechts door 2 leden vertegen-woordigd en wordt uitsluitend door die van Borgerhout geregeerd ; dit onrecht komt hier-uit voort, dat Borgerhout ingevolge de kieswet van 3 Maart 1831, met zijn groot getal patent-plichtigen, een dubbel getal kiezers telde, terwijl Deurne slechts een klein getal neringen bezit en zijne landbouwers geen patent en diensvolgens geen kiesrecht hebben ; 2. " dat de regeerders van Borgerhout niet ophouden buytengewoone kosten te Borgerhout te kwikken daer die van Deurne 's jaerlijcks het meeste in betaelen » ; 3. de zetel van het gemeentebestuur is naar Borgerhout overgebracht, terwijl het sedert 1808 steeds in de « hooftplaets der parochie, waar de kerk staet, gevestigd is geweest : dat is een schreeuwend onrecht « ; 4. gedurende den laatsten winter zijn 250 kinderen zonder scliool geweest, hebbende de regeering een « corps de garde » van dezelve gemaakt ; « eyndelyk inenigvuldige andere redenen die hier niet dienen aangehaeld te worden en welk in een te bevelen onderzoek genoegzaem aen den dag zullen geleyd worden. » Diensvolgens baden zij den Minister « deze s scheiding te willen doen bewerken opdat wy ; rechtveerdiglyk bestierd worden en genieten de s rechten die ous door de Belgische Grondwet

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.