24 Maart 1917 Nr 12 40* Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IIV8CHRIJVIIVG0PRIJ8 Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad rerschijnt dan Zaturdag morgend.— Men teehent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsooh bij de briefdragers. —BeaEWFTOsa—WBBwniiwimiMniiTirMBB—«i mi lui ni n ni ■« i jumumbc Roofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Jutante Vincam ! Aile artihelen en mededeelingen moeten vààr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, alsooh de aankondigingen. Afzonderlijke nummers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 1 O centiemen het nummer. AAIVKONDIGIIVGEIV Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agencle Hj\VA8, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele C«i"notpl«ata (Laar) 6S, Borgerbout-Antwerpen Onmerken en Beoordeelen i De geest van opmerking leidt tôt kritiek, tôt beknibbeling, niet altijd uit boosaardigheid maar meermaals uit zucht tôt verbetering. Zij die zoo hande-len, zijn doorgaans ondervindingrijke menschen, die hunne ervaringen en waarneraingen aan anderen ten goede willen mededeelen. Hun geest is geen gesloten maar een open boek, dat zij ten dienste stellen van aile lieden van goeden wil. * * * Niet zelden wordt zulks verkeerd begrepen of opgevat juist door hen tôt wier nut en voorlichting die beknibbe-lingen gebearen. Dit bleek onlangs nog uit eene bespreking in de Karaer van Nederland, betrekkelijk het beknibbelen van vertooningen die niet stichtend waren en waarin de medewerking van soldaten was toegeiaten. * * * De Minister van Oorlog had dienaan-gaande eenen officier gelast het st.uk te gaan bijwonen, en deze officier onder-vraagd over de al of niet onzedelijkheid van het stuk, had geantwoord : « Onzedelijk, neen; maar ja toch, dat » stuk was onzedelijk, doch alleen voor » hem, die onzedelijk denkt of onzede-» lijk is. « * * * Wij kunnen over die laatste beoor-deeling geene uitspraak doen, vermits wij het stuk niet kennen, zelfs niet bij name, maar de beoordeeling van dien officier schijnt ons in aile geval mis-plaatst of overdreven. Zij gelijkt eerder aan eenen kwinkslog dan aan eene ernstige beschouwing en overweging. * * * Het is stellig dat er personen zijn die in ailes kwaad zien en over ailes kwaad denken en zelfs kwaad spreken ; maar van den anderen kant zijn er ook, die ailes te licht opvatten en ailes gereede-lijk verschoonen, hoe afkeurenswaardig de zaak ook zij. "Wij moeten dus het midden nemen en van het punt uitgaan, dat onze persoonlijke meening in vele zaken en onze persoonlijke deugd, niet altijd anderen kan binden. Immers, wat voor de eenen goed en onverschillig is, kan voor anderen slecht zijn of hoogst gevaarlijk. * * * Dit is bijzonderlijk in acht te nemen waar het de zeden betreft. Deze laatste jaren is er eene strekking geweest om moedwillig ailes te bevlekken, niet enkel in de zoogezegde « schoone kun-sten », die daardoor leelijk en afstoote-lijk wierden, maar ook in tooneel- en letterkunde.Er zijn menschen opgestaan die blijkbaar meenden dat er geene kunst mogelijk was, zonder hunne toe-vlucht te nemen tôt onzedelijke, of althans tôt onbetamelijke of ontstich-tende voorstellingen en beschrijvingen. Zij deden aldus een beroep op de slechte neigingen en driften der menigte, niet uit kunstgevoel, maar om te gelukken en veel geld te winnen. * * * Die wending in taal en kunst is de oorzaak geweest van 't algemeen verval in opvoeding, in tucht, in deftigheid en eerlijkheid. Op enkelen zal dit geenen indruk gemaakt hebben, zoo min als op dien Hollandschen officier, maar op de algemeenheid was die indruk slecht en verderfelijk. Dit kan niet geloochend worden, want zij die zich in aile standen bewegen, hebben daarvan de tastbare en nadeelige bewijzen opgedaan. * * * De bewering dat slechte stukken dus enkel slecht zijn voor hen die slecht zijn of slecht denken, is alleszins ongegrond en kleinverstandig. Zaken van dien aard moeten niet beantwoord worden door eenen kwinkslag, vooral niet door hen die aangesteld zijn om op kinderen of aankomelingen te waken en hen te beschermen tegen ondeugd en mislei-ding. Jonge soldaten vooral hebben ook recht op die bescherming, vermits zij tegen het kwade en tegen slechte invloeden nog niet voldoende geharnast zijn. * * * In aile landen zijn deze laatste jaren maatregelen genomen, om het zedelijk peil in de legers hoog te houden voor zooveel zulks mogelijk mocht blijken. Dit was niet alleen een vraagstuk van zedelijkheid, maar ook van vertrouwen, van opvoeding, van gezondheid, van tucht en beschaving. Zonder zedelijkheid is van een volk niets goeds te verwachten. * * * Is het dus waar dat de beknibbeling of verdachtmaking dienaangaande niet te verre mag gedreven worden, van den anderen kant is te veel toegevendheid of lichtzinnigheid ook af te keuren. Men moet hier het juiste midden houden, met de onbetwistbare waarheid vôôr oogen : dat vermaak en kunst heel wel kunnen samen gaan zonder zijne toe-vlucht tôt ontstichtende, onbetamelijke of onzedelijke voorstellingen te nemen. J. L. DE TOESTAMD HIER EM ELDEiiS NEIiERLAND. — Het smokkelen is zoodanig toegenomen en het Staatsbestuur zelf lijdt er zoodaDig veel nadeel door in zijne inkomsten, dat er spraak is de staat van beleg uit te roepen voor heel Nederland, althans voor de groote steden. De eerlijke handelaars komen er echter tegen op, omdat de staat van beleg gepaard gaat met de censuur, zoodat het geheim der brieven niet meer zou bestaan, hetgeen nadeelig zou kunnen zyn voor dezen of genen handelaar, indien de ambtenaars der censuur misbruik maakten van hetgene zij over handelszaken te lezen krijgen. Het Staatsbestuur doet daartegen gelden, dat de censuur niet uitsluitelijk kan toegepast worden op de briefwisseling van personen, die als smokkelaars gekend of ver-dacht zijn ; dat een algemeene regel hier moet toegepast worden en iedereen de noodige maatregelen kan nemen, om in zijne brieven geene beroepsgeheimen te verklappen. RUSLAND. — Sinds jaren bestaat in Rusland eene politieke beweging, om de alleenbeer-scbappij van 't Staatsbestuur te vervangen door eene volksregeering. De spanning tusschen beide strevingen was thans op zijn hoogste punt gekomen, zoodat het oud bestuur heeft moeten wijken voor de nieuwe staatsregeling. Deze omwenteling is gebeurd zonder veel bloedvergieten en de Czar zelf heeft afstand | gedaan van den troon voor hem alsook roor } zijn ziekelljken zoon. Zijn broeder Michel is tôt Czar aangesteld, maar deze wil dit slechts aanvaarden door eene regelmatige kiezing der wetgevende Kamers, die zelven zullen voort-spruiten uit een algemeen en geheim stemrecht. | ENOELAND. — Het verbod van genever of î alcohol verkoop heeft in Engeland, zooals in \ andere landen, de dronkenschap merkelijk doen dalen. Het getal veroordeelingen voor dronkenschap is sinds dien met een derde verminderd, en 't zal waarschijnlijk nog meer dalen, naar-mate het volk aan meer ontbering zal gewoon worden. —o— JAPAN. — De handel van Japan is sinds drie jaren merkelijk toegenomen. In 1914 bedroeg de uitvoer slechts vier en een half miljoen yen meer dan de invoer ; nu echter is de uitvoer geklommen voor 1916 op 371 miljoen meer dan de invoer. Een yen geldt fr. 2.58. Enkele landen varen dus goed door de oorlogs-toestanden in Europa. —o— MEXICO. — Carranza, de voorzitter der Republiek, is een dezer dagen herkozen als à voorzitter. Over den politieken toestand in Mexico is weinig gekend, daar het land nog immer verdeeld is in vechtende broeders, eu Carranza slechts een deel van Mexico ver-tegenwoordigt.—o— LUXEMBURG. — De Kamer van het Groot Hertogdom Luxemburg bestaat uit 25 afgevaar-digden der Katholieken en uit 25 afgevaardig-den der vereenigde Liberalen en Socialisten. Twee onafhankelijken geven den doorslag. Bij de kiezing voor een Kamerlid te Esch sloten de Katholieken zich ,aan bij den werkmanskan-didaat, die gekozen wierd met 3,116 stemmen tegen 869 aan den Socialist en 1,245 aan den Liberaal. Dit is een zetel verloren voor de Linkerzijde. —o— FRANKRIJK. — In een vorig nummer hebben wij gemeld, dat in Prankrijk de school-jeugd mede aan 't werk moet gaan om de land-bouwgronden te bewerken en voor den oogst te zorgen. Andere landen volgen dit voorbeeld en doen een beroep op de kinderkrachten, die door goede leiding een reuzenwerk kunnen verrictiten. Voor het opkomend geslacht zal het, zooals wij reeds deden uitschijnen, eene nuttige leerschool zijn en tevens een tijdperk van grootsche herinneringen, die van vader tôt zoon zullen overgezet worden. De helden-tijden van Napoléon, die nu reeds uit veler geheugen verdwenen waren, zullen niet meer in aanmerking komen. Hetgeen het volk thans beleeft in aile landen, is ruim voldoende om het geheugen van verscbeideee geslachten bezig te houden of te vullen. Pax UIT DE QAZETTENWERELD Niet enkel de gewone dagbladen, maar ook de Staatsbladen hebben met den papiernood af te rekenen. Dit is ook het lot van de Staats-courant van Nederland. Leden der Kamer doen opmerken dat in de Landsdrukkerij groote hoeveelheden papier zouden kunnen uitgespaard worden, door een aantal lijvige verslagen weg' te laten die toch door niemand gelezen worden. De Kamerleden en belanghebbenden, klein in getal, die deze stukken al eens zouden willen raadplegen, zouden het liandschrift in de Boekerij ter inzage kunnen bekomen. * * * De 80 jarige gewezen Nederlandsche Minister Van Houten gaat in zijne « staatkundige brieven » voort met de grondwetsherziening, de evenredige vertegenwoordiging en het pensioen der Kamerleden te bekampen. Hij is niet malscli voor de Kamerleden die hij beschul-digt voor eenig geld hunne vrijbeid op te offeren. Zij zijn daardoor, zegt hij, niet aan te bevelen als goede wachters voor de schatkist, die na den oorlog verschillende stormloopen zal moeten afweren. Zij zullen geen recht van spreken meer hebben tegenover de gulzigheid van velen. Hildebrand Voor Denkende Menschen I. Enkele Overwegingen III De school komt de ouders ter hulp. Zij trekt zich de opvoeding der kinderen aan, evenals de geneeskundige zich het lot der zieken, en de rechtskundige zich het lot der beschuldigden aantrekken. Let wel op. Ik zeg niet dat de school de kinderen leert, maar dat zij zich de opooeding der kinderen aantreht. Er is een groot ver-schil tusschen beide uitdrukkingen. Hooger heb ik in korte woorden het doel der opvoedkundige vakstudie uiteengezet, en dat heeft wellicht menig vlugge lezer in zijn meening gesterkt dat de school de kinderen moet leeren... De massa van het volk is dan ook verzekerd dat de kleinen ter school gaan om te leeren lezen, schrijven, rekenen, en wat nog al, en dat is een zeer verkeerd begrip. De lagere school, de volksschool leert inderdaad al die kundigheden aan, maar niet om wille van die kundigheden, maar enkel om wille der opvoeding. Onze scholen zijn dus, of, beter gezegd, mogen dus, geen im'scholen zijn, maar opvoedingsscholen. En ze omvatten de geheele opvoeding, zoowel die van het lichaam en van het hart, als die van den geest. Maar de school kàn niet ailes doen, en ze zou ook niet ailes mogen doen. want anders zouden uw kinderen geheel en al van u vervreemden. Dit zal u heel natuurlijk opvallen wanneer we even de licha-melijke opvoeding in overzicht nemen. De school kan wèl zorgen voor frissche lucht, reinheid, beweging, lichaamsoefening, uitspan-ning ; maar ze kan zich niet met de voeding, de kleeding, de slaping, enz., van elk kind bemoeien.-In de weezenhuizen, ja. Maar wie zou verlangen dat zijn kinderen verre van der huiselijken haard verwijderd blijven, als de arme verlaten weezen ? Nu zijt ge allen heel stellig verzekerd dal hier de ouders met de school moeten mede-werken, door hun kinderen gevoed, gekleed er gereed, aan den onderwijzer te overhandigen. De schoolsoep en het kleedingsfonds, in zekere gemeenten ingericht, ontnemen niets aan dien heel begrijpelijken plicht der ouders. Hier zijn we in voile overeenstemming, omdat we hier met tastbare feiten te doen hebben ; ongeluk-kiglijk loopen de meeningen nog al dikwijls uiteen wanneer de feiten, die de medewerking van den huiskring vergen, niet zoo tastbaar of zelfs in het geheel niet tastbaar zijn. Dit is hoofdzakelijk het geval in de opvoeding van het hart, van de gevoelens. Hier vooral heeft het huisgezin den hoogsten plicht te vervullen, omdat het hart en de gevoelens nergens zoo weelderig ontluiken en zicn ont-wikkelen als aan den huiselijken naard. Nu is het zeker dat er in de huiselijke kringen van ons volk nogal wat te wenscben overblijft voor wat de zedelijke opvoeding aangaat, en dat er dikwijls verschil van meening ontstaat tussctien de sctiool en het huisgezin. Een punt dient echter vooropgesteld te worden : De school leert niets aan wat niet ontwikkelend, verzede-lijkend, verheffend is op het gebied der gevoelens. Wat de school dus aan het kind leert, zou moeten in den huiskring toegepast worden. Moeten ! En de ouders zouden erin het voorbeeld moeten geven, want zeker is dat bij een verschil tusschen een opvoedkundige — de school — en een niet-ops oeàkundige — het huisgezin —, de eerste het overwicht moet hebben, evenals de raad van den geneesheer moet opgevolgd worden door den zieke, indien deze gezond worden wil. Indien de ouders er streng aan houden steeds het goede voorbeeld te geven, indien ze zich steeds herinneren dat er •< latten aan 't huis » zijn, dan vervullen zij hun éérsten plicht tegenover hun kinderen... en ook tegenover de school. Maar de medewerking, die de school vergen mag, gaat nog verder. De ouders mogen nooit tegen de school opstaan, nooit iets afkeu-ren wat haar aangaat, nooit lichtzinnig een besluit nemen waarin zij betrokken is of een antwoord geven dat op haar doelt. Indien zij inlichtingen en verklaringen willen ontvangen, dat zij zich tôt den leeraar in persoon wenden, die hen gaarne ailes zal verstrekken wat zij verlangen... voor zooveel zij dit niet door een onbesuisd optreden beletten. Indien we eens goed willen nagaan welke groote diensten de school niet beter vraagt dan te bewijzen aan onze kinderen... en aan ons zelven, dan zullen we ras inzien dat we wel wat meer voorkomendheid aan den dag mogen leggen ten haren opzichte... En vooral dat we haar niet op een dwaal-spoor mogen brengen. IV De meeste ouders hebben er een handje van den onderwijzer om den tuin te leiden. Trachten te leiden, ware beter gezegd, want de onderwijzer laat zich zoo spoedig niet beet nemen. Wanneer ik naar den geneesheer ga om bem raad te vragen in een zaak waarbij mijn eigen kennis der gezondheidsleer te kort schiet, of die een eenigszins langdurige geneeskundige behandeling vergt, dan ben ik voorwaar zoo dwaas niet hem de ooren dol te razen over miju uitstekenden gezon^heidstoestand. Neen ! wel integendeel ! Op de meest nauwkeurige wijze tracht ik hem in te lichten over al wat mijn lichaam aangaat, over al wat hij wellicht dient te weten om zich een juist gedacht te geven van mijn kwaal. Ge zult dat voorzeker heel natuurlijk vinden, en ik verlang er ook geen pluimpje voor. Maar indien ik het feit toepos op de school, vindt ge het wellicht zoo natuurlijk niet meer. Van de honderd kinderen, die door vader of nioeder aan den onderwijzer aangeboden worden opdat hij ze zou opvoeden, zijn er, juist geteld, honderd die ware prachtkinderen zijn ! Gedurende mijn langjarige praktijk heb ik geen enkel vader, geen enkele moeder, ont-moet, die mjj een juist gedacht gaf van zijn of haar lievelingen. 't Waren àl lammeren zonder gebreken... indien ik hen wilde gelooven. Maar 't ongeluk is dat ik hen nooit geloofd heb, en steeds heel tevreden was, van die ailes in het mooi kijkende levensbeschrijvers verlost te zijn. Kan er immers iets dwazers? Gy, vader, brengt uw jongen bij mij opdat ik er een men*ch zou van maken. Heel graag doe ik dat, maar dan zou ik ook wel van u mogen I verwachten, dat gij mij een heel eenvoudig j gedacht geeft van den waren geest, van het ' ware karakter van den knaap; of hij nurksch, koppig, lastig, weinig werklievend, leugeu-j achtig of wat ook is, opdat ik wete hoe ik met hem moet omgaan. i

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.