2 Mei 1914 Nr 18 37e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland . » 5.50 Voor 't Groot Hertogdorn Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. Roofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artihelen en mededeelingen moeten vààr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aanhondigingen, die worden ingevoacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke nummers van dit blad zijn te bekonaen ten onzen bureele, Carnotplaats 65, alsook Turnhoutschebaan 43, te Borgerhout. AAIHKONDIGINGE1V Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de A.gencle HAVA.S, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplaats (Laar) 68, Borgerhout-Antwerpen tDit nummer heeft een bijvoegsel, * bevattende de volgende bijdragen : 1. — Een belangrijk Studiewerk, vau wege het Bureel voor Opvoeding en Onderwijs, Oostende. 2. — Het Moderne Dorp, boek-beoordeeling van Yours. 3. — Theelen's N1 15, van de Romans voor Allen, door Yours. 4. — Uilenspiegel, ijzerenwegen, aankondigingen.5. —Angelina, acht kolommen mengelwerk. Geestdrif! en Lauwheid De kiezingen bij de Fransche wereld-beschavers hebben andermaal bewezen, dat het kiezerskorps niet raeer vatbaar is voor geestdrift, maar zijne voldoe-ning vindt in lauwheid. Zelfs Caillaux, betrokken in de zaak Rochette en in den moord op Calmette, is door het kiezerskorps herkozen tôt groote ver-wondering van allen, die nog prijs hechten aan eergevoel en aan politieke eerlijkheid. # * * Die lauwheid is veelal het gevolg der aangeprezen « tucht ». In eene partij moet natuurlijk tucht bestaan, maar wanneer zij te verre gedreven wordt, maakt zij van de kiezers geene denkendeen overwegende wezens meer, maar enkel werktuigen in handen van lieden, die in de politiek meer hun eigen belang dan het algemeen nut willen behartigen. * ¥ In België zou nogtans zoo iets niet mogelijk zijn, alhoewel hier ook sinds jaren gewerkt wordt om door de tucht het kiezerskorps te ontzenuwen. De Vlamingen bijzonder zijn daar de slacht-offers van, want zij worden verplicht te stemmen voor lieden, die hun ver- trouwen geenszins verdienen. * * * De evenredige vertegenwoordiging en het stemmenstelsel dat er meê gepaard gaat, laat nogtans toe aan een deel der partij zijn misnoegen of zijne voldoening uit te drukken, zonder te schaden aan de voile lijst of aan de partij zelf. Aile stemmen zijn immers geldig en hebben evenveel waarde. Het zou dus mogen zijn dat de Vlamingen enkel voor eenen kandidaat stemden, die hun voile vertrouwen geniet en aldus gebruik maakten van de toege-laten voorkeur-stemmen. "Welnu, die kleine voldoening, dit eenig voorrecht, wordt betwist en ontnomen door ophe-melaars der tucht, die eischen dat er voor de voile lijst gekozen worde ! # * * Dit is onbillijk, onvoorzichtig en ongerijmd. Vermits voorkeurstemmen niet schaden aan de lijst of aan de partij, zouden de kiezers dus vrij moeten gelaten worden, des te meer daar juist die voorkeurstemmen meer macht aan de partij geven. Dit is herhaaldelijk gebeurd met de voorkeurstemmen aan M. Colfs te Brussel, en ook met deze aan M. Augusteyns te Antwerpen. Dank aan die werking bekwamen de partijen van die twee kandidaten duizenden stemmen meer, die anders wellicht waren verloren gegaan, en beide partijen bekwamen daardoor eenen zetel meer. * * * Bij de kiezing van 24 Mei hier te lande, is er hier en daar spraak geweest dat de Vlamingen niet zouden stemmen voor kandidaten, die tegen de rechten der Vlamingen handelen en stemmen. En seffens is de « tucht » in 't midden geworpen, om wille van plichtverge- \ tenen die met het kiezerskorps spotten ; en hunne persoonlijke verbastenng in de plaats der volkstaal stellen. En nogtans komt er, op bijna aile lijsten, toch wel een kandidaat voor, die aan de Vlamingen niet vijandig is en op wien de Vlamingen hunne stemmen konden vereenigen om hunnen wil tôt eerbiediging van de volkstaal uit te drukken. * * * Van den oogenblik dat de Katholieke Vlamingen eene geldige voorkeurstem uitbrengen op de lijst hunner partij, komen zij in niets aan hunne plicht te kort. De tucht heeft hierin niets te zien, want aldus aangewend, zou zij enkel geestdriitdoodend zijn en eene lauwheid invoeren, nog erger dan deze bij het Fransche kiezerskorps waargenomen. J. L. Inschrijviogsprijs aan 't Vlaamsch Heelal, van heden tôt SI December. te*, â.oo. DÊITÎÉSTÂND HIER EN ELDEBS VRANKRIJK. — Gelijk het te voorzien was, hebben de kiezingen weinig of geene verandering gebracht aan den stand der partijen, zelfs bet groot getal herstemmirigen, — 251 — zal daaraan weinig of niets veran-deren. Waar een Caillaux, ondersteuner van den aftruggelaar Rochette, kan herkozen worden, daar is niets te verwachten in zake van beter bestuur. Bij eene stemming van vertrouwen in het huidig Ministerie, zal zulks aldra blijken. Tusschen al dien warboel is het nog een wonder, dat eenige goede Kamerleden zooals Barrés, graaf de Mun, admiraal Bieoaimé, Denys Cochin, Georges Berry en anderen herkozen zijn. De herxiezing van priester Lemire, ondanks het verbod van den bisschop van R'jsel, en dit met 2,000 stemmen meerderheid, is ook beteekenisvol. —o— OOSTENRIJK. — De Keizer van Oostenrjjk is zijne onpasselijkheid geheel te boven geko-men. Dit is eene groote geruststelling voor hen, die zijn afsterven als een groot gevaar aan-zagen voor den Europeeschen vrede. MEXIKO. — De schermutselingen tusschen de Amerikanen en de Mexikanen zijn niet zeer belangrijk. Ook hebben de Zuid-Amerikaansche Staten hunne bemiddeling aangeboden, om het geschil in der minne te schikken. Generaal Huerta heeft dit aangenomen, want na zijne eerste grootspraak is hij bang geworden, wel wetende dat de Vereenigde Staten over eene groote macht beschikken en ondersteund worden door allen die belangen in Mexiko hebben. Die gedurige oorlogen zullen eindelijk de bezitters van staatsfondsen den schrik op 't lijf jagen en hen aanzetten liefst hun geld in Belgische staatsfondsen te steken. ENGELAND. — De Protestanten van Ulster, de aartsvijanden der Ieren, gaan voort in hun boos opzet. Zij hebben thans wapens ingevoerd, om een gewapenden opstand in te richten. Minister Asquith zal dus dadelijk strenge maatregelen moeten nemen, of de regeerings-troepen worden nog verrast en overrompeld. Engeland, het kalme en drooge Engeland van weleer, geeft thans blijken van vele zotte kuren. 't Zijn nu de stemrechtvrouwen alleen niet meer die onrust stoken en geweld plegen, het leger en 't Protestantisme komen er nu bij om den Staat in allerhande moeielijkheden te wikkelen. —o— NEDERLA.ND. — Het Liberaal Ministerie regeert nu uitsluitend met de Rechterzijde. Het laat de Socialisten aan hun lot over. Die samenwerking zal slechts tijdelijk zijn, want bij de volgende kiezingen zullen de Behouds-gezinden eene groote eensgezinde meerderheid in de Kamer kunnen samen stellen. De Socialisten hebben hunne eigene dood geteekend, door moedwillig en onhandelbaar te zijn 't Is al goed dat het zoo is gebeurd. Nederland zal nu in eens van die nachtmerrie verlost zijn. Pax I Uit de Gazettenwereid De groote Engelsche bladen die tôt heden ernstig waren gebleven, moeten met den tijd meê. Zij verlagen hunnen prijs, traciiten ingang te vinden bij het volk en moeten nu ook zoo nauw niet meer zien op hunne artikels en op hunne nieuwstijdingen. Om eerst te zijn of om niet te laat te komen, zijn zij nu verplicht nieuwstijdingen mede te deelen betrekkelijk aile levenstoestanden, zonder deze eerst te kunnen nagaan of nazien. En zoo komt het nu dat zij, gelijk gewone bladen, een aantal nieuwsjes mede deelen die zij aldra zelven moeten logenstraffen. 't Is weer een gebrek der overdreven mededinging, die ailes verbrodt door aile ernstigheid en deugielijkheid te verdrijven voor de behoeftea van 't eigen belang. -fr * * Het komiteit der Katholieke dagbladschrij-vers van België, is door den Paus in gehoor ontvangen. Het overhandigde Hem het bedrag der jaarlijksche inschrijving, dit jaar beloo-pende op tr. 103,933. De Paus dankte hartelijk de dagblad-schrijvers en loofde hun werk. Hij schonk aan 't Komiteit den gebruikelijken gouden gedenk-penning.* * * De drukpersgedingen hebben tegenwoordig niet veel meer om 't lijf. Zij komen neer op de algemeene beschouwing van rechter Schuer-mans, die de meeste dezer gelingen aan dorps-dwingelandij toeschreef. Zij blijken doargaans slechts eene op kosten-jagerij te zijn en geenszins eene noodwendigbeid tôt herstelling eener geschonden eer. Daarvoor blijven zij ook te lang achterwege en de uitspraak is dan gewoonlijk nog eene verzameling « geziens » en « aangeziens », die de zaak hoegenaamd niet duidelijk maken. ■fr * * De beste stuurlieden staan aan wal. Dit blijkt weer uit beschouwingen nopens het stichten van een Vlaamsch dagblad door de Help U Zelvers of door Vlamingen. Zij kennen ailes wat noodig is om een goed dagblad te vormen, maar in de uitvoering zouden zij niet beter gelukken dan anderen. Hun doel is echter edel ; zij zouden aan 't volk beter geestes-voedsel willen geven dan hetgene nu wordt voorgezet, in tegenstelling met de groote Engelsche dagbladen, die hun geestesvoedsel verminderen om meer eters of koopers te bekomen. Hildebrand LEVENSBEELDEN XIX 'Willem Pau wel s wordt hoofdopsteller... eindelijk ! Vervolg De mansardekamer van Wim Pauwels en haar bewoner zweetten water en bloed, maar eindelijk toch was het hoofdartikel klaar. Het was zoo aangrijpend, zoo aandoenlijk, zoo scbilderachtig, zoo treffend, zoo geestdriftig, zoo..., zoo..., zoo..., dat het hier voor het nageslacht moet bewaard blijven. Dat de Philisters, de Droogstoppels ...en de nuchtere menschen zwijgen... en luisteren, met wijd-geopende ooren : Vlaanderen herleeft! O Vlaanderen ! waar waart gij heen ? Koud en onverschillig aanzaagt gij den vooruitgang, die een vreemde spraak op uwen bodem maakte ; koud en onverschillig liet gij de zweepslagen in de aange- : zichten uwer kinderen branden ; koud en onverschil- j lig, ja, gevoelloos, liet gij den laffen Fransohman < zijne vuile, beslijkte voeten op uwe borst zetten. En dit ailes liet gij toe zonder dat een zucht u ^ ontging, zonder dat eene traan uw oog bevochtigde, î; zonder dat gij op het woord Vrijheid dorst denkpn. ■ Maar eindelijk brak er een tijd aan waarop de i Franschman strijd zou moeten leveren. Uwe kinderen j ontwaakten, en zij konden den hoon niet verdragen, \ u door eenen vuigen landaatd aangedaan. zij konden j niet verdragen dat de laster zijne schaamtelooze ^ bezwaddering straffeloos op u spoog en zij stonden j recht en riepen : Vlaanderen den Leeuio 1 En Vlaanderens Maagd aanhoorde met vreugde j die moedige kreten. Met majestischen trots in de oogen wilde zij rechtstaan, doch de voetzool des Wallen drukte als een ontorschbaar gewicht op haar en dreigde haar te verpletteren. En zij zuchtte!.. Ah! thans ook zuchtte zij! Zij ook was dan ont-waakt en zg riep tôt hare zonen : Kinderen, staat uwe moeder bij !... En de Leeuwenzonen deden nogmaals hunnen kreet : Vlaanderen den Leeuwl ' weergalmen, doch bleven roerloos staan. Ondertusschen drukte de Wal al heviger op de Vlaamsche Maagd en greinsde haar spotlachend toe : Herken mij voor uwen meester. En zwakker ï en zwakker suisde zij : Kinderen staat uwe moeder bij ! doch niemand verroerde zich. Maar nu trad er van uit de mannenschaar een jongeling te voorschijn : zijn naam was Geweten. De stem verheffend riep hij op daverende tonen : Vlamingen ! staat uwe moeder bij ! « En plotselings als hadde een elektrische stroom de omstanders getroffen, sprongen deze allen recht en zwoeren met luider keel : In Vlaanderen Vlaamsch ! Dood aan de Dioingelanden ! En zij wierpen zich vooruit, grepen den hatelijken Franschman bij de leden en sleurden hem van den hijgenden boezem der Vlaamsche Maagd... En nog meer en meer dreunde door het sidderende zwerk hun wapenkreet : Vlaanderen den Leeuwl Vlaanderen den Leeuw / En onder die kreten rechtten zij hunne dierbare Maagd. doch helaas, het loodzware gewicht van 's indringers schoenzool had haar uitgeput... zij kon zich niet meer staande houden. Dit ziende kwam de Franschkop, opnieuw moed vattend, weer met verdubbelde razernij aangesneld : doch hij vermocht niets tegen het Vlaamsche heir ! En hij zoclit andere middelen en hy vond ! De drukpers moest hem redden en de drukpers redde hem bijna. Thans werd Vlaanderen overstroomd door aile soorten van onvlaamsche schriften, en helaas ! de Franschelarij had haar doel bereikt : velen vielen af en tastten zij zelf, die aterlingen, hunne moeder aan. En de Vlaamsche Maagd stond daar ook moede-loos en gereed om weder neer te zinken. Doch op dit gewichtige oogenblik wierd er aan de Maagd een steun gegeven, en die steun hield haar recht op de moeielijke standplaats die zij bekleedde : het was het Kruis des Verlossers. Nu verminderden de aanvallen der Franschelarij ; moedige mannen stonden op uit het volk en brachten aan hunne moedertaal al den luister dien haar ontnomen was. En thans schittert zij weer aan den helder blauwen hfmel. Vlaanderen is vrij ! Vlaanderen is groot ! Maar Vlaanderen moet nog vrijer, nog grooter w«rden dan het nu is, onder dezen, ons aller strijd kreet : Vlaanderen den Leeuw 1 En toen Wim daar fier zijn naam Willem Pauwels onderschreef — 't was onder zijn eigen naam dat hij Vlaanderen wilde redden uit de... juist, ge weet het al ! — was hij in de voile overtuiging dat later, doch niet al te laat — op den voorkant van zijn mansardekamer een gedenksteen zou prijken met dit opschrift : Hier redde Willem Pauwels het Vlaamsche Vaderland uit diepe vernedering en verdiende schande Vervolgt De Voorbereiding tôt de H. Communie 19ec*»eefc Quatx) Sedert het Decreet Quam Singulari ook de kleinen tôt de Heilige Tafel uitgenoodigd heeft, spannen de opvoeders onzer geliefde jeugd, in kerk en school en huis, al hunne krachten in om in den kinder-geest de hooge waarde en de verhevenheid te prenten van het Allerheiligste Sakrament. Dat zulks zeker geene lichte taak is, bewijst de talrijke reeks schriften van allen aard, sedert de uitvaardiging van dit Decreet, in onderscheiden landen der wereld uitgegeven. Het lnternationaal Bureel voor Opvoeding en Onderwijs, te Oostende, heeft menige dezer schriftjes aan een gewetensvol onderzoek onderworpen, en bevonden dat de kindergeest er hoegenaamd niet in heerscht, dat zij niet bevattelijk genoeg zijn voor de kleinen. In ons land, waar zulke werkjes nog niet bestaan, zou dit Bureel die ook gaarne ingevoerd hebben, doch het kon niets vinden dat onder aile opzichten aanbevelenswaardig was. Aan die leemte is er thans verholpen. Dank aan de ijverige zorgen van een gunstig gekend didac-tieker, Paul Kiroul, wiens vorige studiën in België, en in den vreemde, overal een hoogst gunstig onthaal vinden, kunnen wij thans eene heerlijke, zeer zielkundige opgestelde reehs van drie goedhoope werkjes aanbevelen, die den Ohristen opvoeder, wie hij ook zij, priester, onderwyzer of ouder, van het hoogste nut zullen zijn. Het eerste boekje is getiteld : Van etn Goeden Koning, eene vertelling voor heel brave kinderen, en handelt over de verhevenheid van het Allerheiligste Sakrament en zijne instelling ; het tweede : Jantje in den Biechtstoel, duidt ailes aan wat het kind over de Biecht dient te weten ; het derde : Bij den Goeden God, handelt over de noodzakelijke verplichtingen om ter H. Tafel te mogen naderen. Deze vertellingen — want 't zijn zeer boeiende vertelling en — zijn zeer goedkoop gesteld om ze in ruime maat te kunnen verspreiden : Van een goeden Koning kost slechts 12 centiemen ; dantje in den Biechtstoel » » . 18 centiemen ; Bij den Goeden God » » 14 centiemen. Voor prijsdeelingen, belooningen, enz. wordt door het International Bureel, van Oostende, de volgende vermindering toegestaan : per 35 ex. 50 ex. 100 ex. Van een Goeden koning 2.60 f. 4.60 f. 8 40 f. Jantje in den Biechtstoel 4.05 f. 7.20 f. 12.60 f. Bij den Goeden God 3.15 f. 5.60 f. 9,80 f. Om iedereen aan te zetten met die mooie vorhalen kennis te maken, wordt de reeks van drie werkjes, bij het lnternationaal Bureel, te Oostende besteld, afgeleverd aan 40 centiemen, vrachtkosten er boven (8 centiemen), Wij hopen, dat iedereen zich die werkjes zal willen aanschaffen, die den grootsttn invloed ten goede zullen uitoefenen op het kindergemoed. Men wende zich rechtstreeks tôt het lnternationaal Bureel voor Opvoeding en Onderwijs, Vrijheid-straat 18, Oostende. POST. — Alwîe te klagen heelt over de laattijdige beatelling of achter. honding van ons blad, vvoi-dt verzocht ons zulks «iadelijk te doen kennen. De nummers worden ten 8 ure 's mor-gens ten postbureele besteld, en kunnen «lus reeds in den voormlddag, of ten laatste lu 't begin van den namiddag bij de inschrijvera toekomen.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.