12 Juni 1915 Nr 24 38e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Ylaamsche en Âlgemeene Belangen IIViiGHRIJVINGSPRUS Voor een jaar fr. 5.— Yoor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in bij den TJitgever en in aile postbureelen, alsooh bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artikelen en mededeelingen moeten vôôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankondigingen, die worden ingewacht tôt Yrijdag avond. Afzonderlijke nummers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 1 O centiemen liet nummer. a \ \ lio.vui <; Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agerieie HA.VA.S, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplaats (Laar) <»î>, jBSoi*^ei*liout-Aiitwerpeii Regeeren is Voorzien il - - - Die oude spreuk die vol waarheid en wijsheid zit, wordt toch dikwijls over-hoop geworpen door buitengewone gebeurtenissen die door de Regeering niet konden voorzien worden, althans niet op een bepaald tijdstip, noch volgens hunne uitgestrektheid. De Belgische regeering namelijk, heeft wel eenigszins kunnen voorzien of vreezen, dat België in een Euro-peeschen oorlog zou kunnen gewikkeld worden, maar de uitgestrektheid dier gebeurtenis heelt niemand kunnen voorzien noch berekenen. * * * Bij deze gebeurtenis zijn een aantal plannen en vooruitzichten te niet gegaan, die anders op dezen oogenblik reeds in voile ontluiking waren geweest. Het verplicht onderwijs en meer andere instellingen ten bate van 't volk, alsmede grootsche openbare werken, moesten België in 't kort verhefFen tôt den rang der meest beschaafde en bloeiende natiën of landen. * * * Zoo is het ook in de politiek, in de openbare besturen en in de huisgezin-nen. « Regeeren is voorzien » moet daar ook als een wijze en onmisbare leiddraad in acht genomen worden, maar weinigen hebben ooit gedacht, dat buitengewone gebeurtenissen en rampen de schoonste en stevigste vooruitzichten kunnen te niet doen. En door die kortzichtigheid zijn nu duizen-den in den druk gekomen, die anders een onbezorgd bestaan konden ver-hopen.* * # In de politiek kwamen vroeger ook dikwijls buitengewone gebeurtenissen jarenlange werkzaamheid en hoop op de toekomst eensklaps vernietigen. Wat met moeite, door taai geduld en onbegrensde opoftering sindsjaren was opgebouwd en bevestigd, wierd eensklaps, soms door eigen vrienden of partijgenooten, omverre geworpen of vernietigd. * * ¥ In de huisgezinnen bemerkten wij veelal hetzelfde schouwspel. Fortuin of betrekkelijken welstand, die door jaren-lang zwoegen en soms door ontberin-gen was bekomen, wierd eenklaps door een buitengewoon feit of door de moed-willigheid van een enkelen, vernietigd of vermorsd. * * * Zoo « regeeren is voorzien », van den anderen kant zijn er die in 't geheel niets willen voorzien en blindelings rampen te gemoet loopen. Zells in dezen oogenblik, waarbij zooveel te leeren en te voorzien is, blijven velen dezelfde misslagen plegen die anderen naar ondergang en ellende hebben gevoerd. * * # Die verschillende gebeurtenissen in den engen kring der politiek en der huisgezinnen, hebben niets te betee-kenen tegenover de âlgemeene ramp van den oorlog. Deze heeft ailes door-een geschud, van hoogtot laag, en zoo er bij dit schudden vruchten vallen, slechts een klein deel der menschen zullen er eenig genot bij hebben. * * * Maar het « regeeren is voorzien » zal toch door dezen oorlog meer tôt zijn recht komen. Er zijn, buiten den oorlog, altijd rampen en tegenspoeden te vreezen, die fortuin, welstand en gezond-heid kunnen fnuiken. Wie niet loszinnig I ; door de wereld wil bollen, moet van dit ailes rekening houden, om die rampen en tegenspoeden te voorkomen of min nadeelig te doen zijn. Wie z66 handelt, blijft kalm en bewust van zijne menschelijke kracht, zelfs in de ergste oogenblikken. * * * Zij die in de minst moeielijke oogenblikken van dezen oorlog reeds het meest schrik en angst uitstonden, waren juist lieden die vroeger onbezorgd leefden en naar geene goede raadgevingen wilden luisteren. Zij ver-loren eensklaps het hoofd en allen gezonden zin ; zij waren niet bestand tegen eenigen tegenspoed en waren de eersten om te vluchten, zelfs wanneer er nog geen gevaar in 't zicht was. * * * In tegenstelling met hunne gewone levenswiji'e waar het « regeeren is voorzien » niet in aanmerking genomen wierd, voorzagen zij nu meer dan er moest voorzien worden, om hunne kleinhartigheid buiten het bereik van eenige beproeving te stellen en hun gebrek aan moed en waardigheid te verschoonen. Zoo is de wereld vol tegenstrijdigheden, zelfs in de ergste oogenblikken van het menschelijk bestaan. J. L. DE TQESTAfêD HIER EK ELDEB3 VRANKRIJK. — Minister Ribot heeft in de Kamer een nieuw krediet gevraagd van 5 1/2 miljard, uitsluitelijk voor oorlogskosten tijdens het 3e kwartaal 1915. Dit maakt voor de veertien maanden van 1 Augusti 1914 tôt 1 October 1915, de ruime som van twee-en-twintig miljard ! Engeland, Duitschland en Oostenrijk zullen wellicht dezelfde kosten hebben, zoodat de oorlog voor al die landen eindelijk eene geldramp moet worden. —o— DENEMARKEN. — In dit land is de nieuwe Grondwet afgekondigd. Zij is eene uitbreiding der volksmacht en neemt tevens het stemrecht en de kiesbaarheid voor vrouwen aan. —o— ZWITSERLAND. — De oorlogsuitgaven in Zwitserland zijn dit jaar ook buitengewoon, omdat het leger onder de wapens moet blijven tôt handhaving der onzijdigheid. Gelijk onze lezers weten, moeten aile wetten van eenig aanbelang, door eene volksstemming goed- of afgekeurd worden. Verleden Zondag had de stemming plaats over de buitengewone oorlogsuitgaven, die door de Kamers aangenomen waren. Het volk keurde die uitgaven goed met 445,000 stemmen tegen 27,000. —o— NEDERLAND. — Het getal vluchtelingen nog in Nederland verblij vende, wordt beraamd op 20,000 in de kampen en op 50,000 bij de burgers, waarvoor de Staat eene vergoeding betaalt. Er zullen pogingen aangewend worden om een groot getal dier vluchtelingen naar België terug te zenden. Er zal echter daartoe geen dwang gebruikt worden, maar enkel overreding en goeden raad. Buiten die twee getallen verblijven er nog duizenden in Nederland op eigen kosten, wel-hebbende lieden die liever ginder blijven dan ons gezelschap te komen houden. ROME. — Er is gemeld dat de Paus zinnens zou zijn een Witboek uit te geven, waarin hij al de pogingen en bemoeiingen zou doen kennen die hij aangewend heeft in 't voordeel van den vrede, alsmede om den oorlog te voorkomen tusschen Italie en Oostenrijk. Er wordt echter niet opgegeven wanneer die uitgave zou gebeu-ren. In d9zen oogenblik zou dit denkelijk niet geraadzaam zijn, vermits er nu te veel verdeeld-heid heerscht in de beschouwingen over de oorzaak en het doel van den wereldoorlog. Deze uitgave wordt reeds onwaar geheeten. —o — MAROKKO. — In Marokko is Spanje moeten optreden tegen opstandelingen, die van de verwikkelingen in Europa willen gebruik maken om het juk van Pranschen en Spanjaards af te schudden. Heel erg zal het niet zijn, want de Spanjaards bescùikken daar over eene groote macht, waartegen de opstandelingen niets zullen vermogen. 4 ENGELAND. — Het is onwaar dat de wijzi-ging van 't Engelsch Ministerie den algemeenen dienstplicht voor doel zou hebben. Het Ministerie van Oorlog heeft dit gedacht van enkele voorstellers geheel afgewezen. Pax Uit de Gazettenwereld Alhoevrel de werkliedenpartij in Engeland goed ingericht is en over vele geldmiddelen beschikt, kan zij toch moeielijk hare eigen dagbladen staande houden. De Daily Citizen, uitgegeven sinds October 1912, verdwijnt en zal vervangen worden door een weekblad The Independent. Onlangs verdween een ander arbeidersdag-blad, de Daily Herald, hetgeen thans voort-leeft in het weekblad Weekly Herald. De oorzaak van dit mislukkea moet gezocht worden in het feit, dat de gewone dagbladen ailes vermelden en opnemen wat de werklieden belang kan inboezemen en dat de yitgave van een dagblad, om de mededinging in zake nieuwstijdingen te kunnen volhouden, peper-duur te staan komt. * * * Camille Pelletan, gewezen Minister van Zeemacht en befaamd Pransch redenaar en dagbladschrijver, is schielijk overleden terwijl hij een artikel schreef voor den Radical. Tijdens dezen oorlog zijn reeds vele voor-natne Pransche dagbladschrijvers schielijk gestorven. Tevens zijn er eenige gesneuveld, zooals Guy de Cassàgnac in den Elzas. Hildebrand TOTHOOGERDOEL! i Het Ideaal in het Mensetielijk. Leven (Vervolg) Welk mag het ideaal zijn van dien afgetrok-ken droomer, die steeds schijnt over de aarde te zweven, wiens geest schijnt te reikhalzen naar de verlossing van het aardsche stof ? Geen vrouwenlach vermocht ooit hem te bekoren, geene maagd gelukte er ooit in de stille rust van zijn hart te verstoren. Waarvan droomt hij ? Verbroedering van het menschdom is het doel dat hij beoogt. Hoe hij het zal trachten te bereiken, weet hij nog niet, maar toch is al zijn streven gericht op dit hooge ideaal, dat hem al de kracht geeft die zijn vriend uit een blik van een paar blauwe kijkers put. Wat zal hij worden? Gezalfde des Heeren, strijder met de pen, zendeling die een eenzamen dood te gemoet gaat tusschen wilde volksstam-men, redenaar die het volk aan zijne lippen kluistert, wie weet wat nog ? Maar welken weg hij ook insla, steeds zal het nog immer onbereikbare doel dat vôôr zijne oogen schit-tert, zijn ideaal, zijn baken wezen waarheen al zijn streven gericht is, welke moeielijkheden hem ook den weg mogen versperren, welke struikelsteenen hem ook ten bloede mogen kwetsen. En boven de zoo verhevene leuze vindt hij zijn God, en gedenkt Diens woorden : Vrede op de aarde aan de menschen die van goeden wil zijn. * * * Gij zoekt ook naar een ideaal, jonge koop-man, waarin gij het hooger genoegen vinden kunt dat uw rusteloos streven naar winstbejag u niet gunt. Wel gevoelt gij het gémis ervan, hoewel gij het met geene woorden vertolken kunt. Maar gij bezit het reeds zonder het te weten, jongeling ! Droomt gij niet dikwijls, na de | lastige taak van den dag, van een stil, | huiselijk leven, waarin echter de vrouw nog de | roi niet vervult die er haar later zal beschoren ■ zijn, een gezellig plaatsje waar gij met een | vriend geestverheffende gesprekken kunt voeren, waar gij uw verstand zult voelen ontbolsteren en eindelijk de zon van hooger genoegens dan louter winstbejag zien opgaan ? ; Verheugt het u niet te bemerken, dat uw hart trilt van vreugde bij elke nieuwe openbaring ; der wording van uwen geest, bij elke overwin-ning die uw onstoffelijk-ik op uw stoffelijk-ik behaalt ? Uw ideaal, uw onbewust ideaal, jongeling, is de ontwikkeling van uw verstand, het is de hooge begeerte om wij s te worden, om een diepen blik te kunnen slaan in uw eigen wezen. Uw ideaal is de zelfvolmaking als verpoozing bij uw afmattend handelsbedrijf. Streef voort naar dit doel, jongeling, want zelfvolmaking is de eerste plicht des menschen. En weldra zult gij in uw eigen hart afgronden te peilen vinden die, zoo gij waarlijk de * t begeerte hebt om wijs te worden, u zullen toonen dat ailes slechts ijdelheid is, en dan zult gij ook met den Psalmist uitroepen : IJdelheid der ijdelheden ! Ailes is ijdelheid en kwelling des geestes, behalve den Heer getrouwelijk dienen ! En dan ook zal uw aauvankelyk ideaal zich uitbreiden tôt het meer en meer in overeen-stemming brengen van uw leven, van uw werk, met de beginselen door God zelven in de diepten uws harten nedergelegd, en die door uw streven naar zelfvolmaking klaar u vôôr de oogen uwer ziel zullen komen te staan. * * * En gij, arme sukkelaar, die des winters van koude ineenkrimpt en wien de honger soms zoo wreedaardig striemt, wat is uw doel in het leven ? Uw geest is in de duisternis gedompeld, geene ontwikkeling heeft er hare heldere lichtstralen op laten vallen, en nochtans, hoe zeer de menschen u ook mogen misprijzen om de lompen die uwe uitgemergelde leden ter nauwernood beschutten, wij eerbiedigen u, want gij ook hebt een ideaal ! Een ideaal, eenvoudig als gij zelf zijt, maar dat nochtans niet door iedereen nagestreefd wordt. « Goed zijn <> is het uwe. « Goed zijn ». Was het God zelf niet die zegde : « Doe wel aan die u haten en bid voor degenen die u vervolgen en belas-terenï » O neen, die woorden kent gij niet, maar dien zin beoefent gij, m dien geest leeft gij. « Goed zijn, » opdat eenmaal, wanneer voor de laatste maal, aan hoek of kant, of in de schuur van een herbergzamen landbouwer, uw adem zich met den adem der Natuur vereenigen zal, uw hart zich zal opbeuren en uw vermoeid lichaam zich ter eeuwige rust nedervleien bij de zoete gedachte, dat gij in de kleine maat uwer bekrompen kracbten goed gedaan hebt met al wat leeft, en dat geen uwer medeschepselen Racca ! zal mogen roepen op uw ontzield gebeente ! Goed zijn ! Dat is uw ideaal. O, stumper die daar ellendig voortsukkelt door de gure wintervlagen, mocht eens uw ideaal dat der gansche wereld zijn ! * * * Elk ideaal is een doel. Maar elk doel is geen ideaal. Aanzie dien bloedrijken, krachtigen man. Wat geeft hij om liefde, broederscbap, goedheid, geestesontwikkeling ? Dit ailes brengt immers geene aarde aan den dijk, want de dijk is zijn geldkoffer en de aarde moet den Mammom voortbrengen. Geld verzamelen is zijn doel. Voor geld heeft hij ailes veil. Immers, het goud beheerscht de wereld : met goud verschaft men zich de lekkerste spijzen en dranken, met goud is men machtig, met goud koopt men liefde, gehuichelde liefde wel is waar, doch waarom zoo nauw-ziende zijn ; met geld kan men ailes... ailes... Maar dit « ailes » is echter zeer beperkt : het bepaalt zich bij het rein-stoffelijke. Het is waar, van geestelijke geneuchten, van een meer verheven, onstofïelijk genot is hij onbewust... En wanneer dan ook voor hem « het liedeken van scheiden « gezongen wordt, dan moet hij al wat zijn leven was, verlaten en op zijn stervensbed wellicht den vloek des mede-menschen, het Racca! dat de oude bedelaar heeft weten te vermijden, met zich mede-dragen ! En het zoozeer vertroeteld lichaam wordt der aardwormen prooi, en niets blijft er meer van hem over dan een ellendige, in der eeuwig-heid en der duisternissen ronddwalenden geest, die te vergeefs den lichtstraal zoekt dien hij op aarde versmaadde. * * * Geen Mammom is het dat deze andere zoekt, maar eer en roem. Geen eer en roem om leider te worden van een te ontbolsteren menschdom, om het nader te brengen bij zyn hoogste doel, maar om heerscher te zijn over velen, om uit te schitteren boven zijne mede-menschen, om anderen te zien kruipen aan zijne voeten. Dit is ook een levensdoel. Maar men bereikt het, en dan komt de overzadiging, de walg, en eindelijk de zucht om in het niet-zijn te verzinken, ten ware men in zijne pogingen gedwarsboomd wordt, wat dan opnieuw strijdenskracht geeft om de struikelsteenen te verwijderen en hooger op te stijgen in den aardschen roes. En toch nadert dân ook eens het oogenblik dat men al wat het wereldsche stof het meest schitterends aanbood, moet verlaten, om onder zes voet aarde te verdwijnen... geheel en al, want ook in der eeuwigheid zal de geest des heerschzuchten ronddwalen in de duisternis eu zijne aardsche verblindheid bitter betreuren, * **

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.