■onderdag.v 17 Juai 1915. Eersté Jaarg, Ni £54 Prljs : 5 Ontîemer? deor g^heel België Vlaamsche Nieuws Hat best Ingeilchf et* m&e&t ^er^nr^id JMleuwsblad wmn BdUrlë. - ? roaat par week jjarfsws*- .âc^r;ss-ra AMNNIMUiffSPltUZBJf) ir f. feî weei Mto j Ber 3 WMtnaiMt . ...*... 4. If Par waaad - 1.5» } Tfa 9 auuuide* 7.88 * >. - J Par j«*ï .... M.— j ;§ sy rgîBiTBwnii i u*.vafc^>te»na^-. ... ow&5«a«MS^ai^JCfr^B«eef3BaiHs-i iBSTUURlBIH i ALFONS • SAÊY1NS U U « P F. L EN : 1? 0 05>BS T SA A T, 44,'ANTW ËRP£N. '» «1,< WS* A^NKUNBiaiNôSN : ïweede hîfcds, ixîj regel 2.5* i Viwie Êfodï-. §e- *.M s'erik Usât., M. i.— | fieeàgbenebi » Voor aïie aîUKtOsen, wejtde mari gfah RCHJfiftSÎCRAâX» «4, ^.-igjss&is iS^SS'fSSsaZ Ë3ï";.:V rrfâsSFW--' : .:" -^<îv*ro_.Stoi^ , s5 . Een gelukkîg Hoekje van Antwerpen W'aar dënkt ge nu wel dat het ligt? 't Is niet aan de Werf. Daar heerscht ; vcrlatenheid eu de stilte en langzaam ! loom, in de doodsche rust, rolt de jctitige strooin langs eenzame oevers, iar aile bèdrijvîgiieid heeft opgehou-11.'î Is ook niet de Meir, die nochtans irgewoon uitzicht heeft, vooral in de middaguren, en waar de bevolking iert, uitstallingen bezichtigt en wiu-it, gelijk altijd. Uleen de talrijke uiiiformen van Dui'c-ie officieren en de voorbijsnorrende [itaire auto's herinneren aan de bezet- tf y t la niet op de De Keyserlei, waar seu, Dortniuuaer zeer goed schijnen liuishouden, soms wel in dezelfde ma-î, met stout en pale-ale (niet vragen welke brouwerijen uit de Antwerp-ie buitenbuurt die Engelsche bieren irouwen worden i) en met leuveusch gersten. t Is ook niet op de groote leien, noch i het weelderige Park, noch aan de irande.waar menig heerenliuis met af-aten luiken staat als een treurend ge-t met geslotea wimpera. Ge deakt aan dcjanck : P««r t» dat marmertn pratclgebouw Wmi 't oog vtrbaasd op ziet, Da.au monen weeide en overvloed, Genoesen woont ti niet. fclct i» zelfs niet ia de kinema'a, die ianks het Zomersche weer, gouden :ea blijvea maken. îoek niet langer. Kom, Toig mij, 't is t Vvr, 't is middeu in de stad, doch zoudt het toch niet vinden, dit geluk-; hoekje van Antwerpea. }e kunt er langa de vier windstreken ir toegaan en langs verscheidene stra-'t geen Verwonderlijk is, want de gen naar 't geluk kan men zich nioei-; talrijk voorstellen. ^aten wij langs hier gaan, want 't is t eender langs waar ge ergena binnen-ut. De weg er naartoe moet stemming 'en, en 't moet gaan langs wegen van eidelijkheid, zooals Lpuis Couperus heeten zou. ^angs hier 1... Hier zijn vre op de 0&1-uuarkt. Wel een aardig pleintje, niet? t zijn boompjes en met zijn achttiend-îwsch Onslievrouvvke op een zuiL.Het rtal staat op de zuil : 1716 ! De gebu-i înogen het niet vergeten, dat staat toekomende jaar twee eeuwen en t zouden ze in de Meimaand wel eens igen vieren. 't Heeft al wat gezien, dat i,ievrouw-i yan uit haar hoogte, onverstoorbaar :lhet Kindeke Jezus op haren arm. t l_aat de menschen maar woelen en (ijen, wel wetend dat ailes op deze leld slechts tijdelijk is en verganke-i.Rechls, in de Roodestraat, laten wij mooie poort van 't iiegijnhof liggen, i dagteekent uit denzeltden tijd, van U, en we gaan in de richting van de èokenstraat. Hait ! hier zijn we aan i ingang van het Aardsch paradijs. ja, hier 1 Is het hier niet mooi, ledit, volksch en uit den ouden tijd? i dichterlijk ! Lees den naam van de [Wt : Rozenstraat ; wacht even en ge Mn de Paradijsstraat ! Rozen en Pa-dijs ! Spreekt dat niet tôt uw verbeel-s£ en tusschen beide als een evokatie 'Dante, als een tegenhanger van den ten weg, als de baan er naar toe, de »ig der Zvianen, de Zwanengang. Sla nu de vlerken uwer verbeelding ï:r toe en kom in zweefval terug naar ^Werkelijkheid. loch wil ik uwe aandacht nog eerst l'igen op de vroomheid, op de heilig-:kij op de wijding van dit oord. zagen reeds de O.-L.-Vrouw op I.Staaksken — om de oudste uitdruk-5li van Antwerpen's geschiedenis te luiken, — op de Ossenmarkt. 'a de Rozenstraat, op den hoek der a(tenstraat, tegen den vereelten, grau-în «n «fgeschilferden achtermuur van ' heerenliuis van burgemeester Van r»ien, die door Alva werd gefolterd en r dood gebracht, is er het tweede : -1- In de Zwanengang steekt een kapelleke vooruit en overhangt e* zijn lantaarn de smalle straat. In de iradijsstraat, een dergelijk kapelleke I aan den hoek, langs de Hoboken-{'at, een nieuwe Madonna. f I» een oud-Antwerpen in 't klein, n de dichterlijke Maria-vereering. En ls';evrouwke, die de plaats innam van zondige Beatrijs, een nonneke dat het fleke werd van een ridder ; die aan " zielversjacheraar Theophilus zijn 'velsche perkamenten teruggaf, huist Vredig en genoeglijk in die volks-' ' beelemaal niet geërgerd door het «sen, tieren, ruwschelden van breed-eupté vrouwen en manâkerels die II îttuimtabak doorknauweîi ra«t <*e« ''ic-scbn-vfdo taal Maar die taal is er maisch, kernachtig : schilderachtig, 't is nog de taal die Wil-i lem Ogier opschreef in de beruchte Le-; pelstraat van zijn tijd. Ge moet in de Zwanengang — de administratie heeft er een Fransche ver-Laling willen achtervoegen en 't heet ei s nu ook ambtelijk Allée des Cygnes — g( ' moet in de Zwanengang binnenkomer ; niet langs St-Jacobsraarkt, doch langs • de Kattenstraat. Wat een aanblik ! Een rij witgekalkte,"oude, wtderwaar-dige, banale en toch aardige geveltjes laag en kunstloos, doch gegroeid naai het volk, als de schelpen naar hun zee-bewoners.'t Straatje is eng, de stoïpjes smal maar toch staat het nog vol met stoot-wagentjes, emmers, kuipen, uitstallink-jes en manden. Ovei-al tegen de hagelwitte verschge-1 kalkte geveltjes, op elk vensterraam, d< vuurroode blijheid en levendigheid vai 1 géraniums en de vriendelijkheid van ' : groene loover. Wij zouden nog moeten genageu vai ' den ouden, zonderlingen en voornamei ' coren van het Drakenhuis v*n burgemeester van Stralen. Op de spits prijlc een gouden uitgesneden neraldmch< draak, want van Stralen was met eei jonkvrouw gehuvvd uit de Antwerpsehi patriciersfamilie, die Draak heette. 't i: nu een klooster geworden van de Zuster, Apostelinnen, «inds «en tieutai jai'en ; toen ze vaa de Paardenmarkt .moestei ! verhuizen. 't Is een oase van gebed ej ingetogenheid, met veel loover op he 5 binnenplem, geprevel vau biddende non 1 nekens, stemmen van kinderen door d< • open ramen der schoollokalen, en me een gotisch kerkje dat wel tonkelnieuv i is, doch niet vloekt in dit archaïsch mid - den. Goddank ! want wat zou er leelijke: - kvmnen zijn dan een klooster kerkje da - xloekti Welnu, die volkswijk is thans het ge s lukkig oord van Antwerpen. Miljonneeis wonen er niet. Onze be 1 goede burgersvrouwtjes, hoewel nog zoe 3 smalgerokt, zullen het nooit wagen Ko s zenstraat, Rozengang, Kattenstraat, Pa radijsstraat en Zwanengang, die noch - tans met een poort op de St-Jacobsmark •r' uitgeeft, binnen te treden, uit vrees haa- - kleedje aan wagensmeev of muurkalk t< t bevuilen. Ik beweer ook niet dat de reul - van gebraad en hoenders er u tegengeu t ren. En toch is er welstand, welvaart 1 ja, een soort van uiterlijke weelde ci 5. 't leven is er zoet en onbezorgd. 't Is e Napelsch ; er is dolce far niente ; 't i - ons Sun Lucia, 't zijn onze welvarendi r lazaroni. 's Morgens gaan de mannen dopficn ii i de achtergebouwen van 't Konservato ; rium, die op de Kattenstraat uitgeven - en in den dag gaan de vrouwen en meis jes doppen in den naburigen Vlaamschei j Scbouwburg. Daarna is er beurs, parle ment en paiaber op straat. 't Is ons fo i-rum. Quid novif Wat nieuws? En d ; ooriog wordt er besproken zonder dat e ! I kleingeestig rekenaphap gehouden word . I met ai'standen, grenzen, landen, zeeëng ten en... gebeurtenissen ! De Bondgenoo ? ten trekken achteruit in Gallicië omda ;,ze hun krachten sanientrekken in l? » Dardanellen en als ze al dus Metz geno . men hebben, moet Holland c-ns wel bij . springen 1 Met den wierook die uit d ; pijpeu opwalmt, vervluchtigt aile bitter [ heid, aile tcleurstelling, aile ongeduld ; Maar kijk nu eens naar de uitstallin gen langs het voetpad in open luehi ! ï Dikke bussels aspergiën, blank ej r moilig ; manden met geurende aardbe ziën en korven met kersen en krieken t ]~ong erwtjes en rozige peekens ; nieuv - aardappeltjes met effen glimmende schil bloemkoolen als zware logge ruikere û 3 hun kelk van bladeren .. - Hier wcnen weelde en overvloed, Genoegen woont et ook! r Ge moet gaan zien van in den vroegei 1 namiddag tôt tegen den avond. 1 Monte-Carlo in 't klein ! e De mannen zijn er Wel niet in smokinj .j eu zelfs op dit uur niet talrijk, ze ziji t eens uitgekuierd of zitten liefst stilleken a en gezellig in de vriendelijke kroeg ; d I vrouwen maken geen opsprakigen nocl " weidschen tooi ; neen, een jak, een roi en een voorschoot volstaat haar. îlaa 't is Monte-Carlo door 't spel. i Er wordt gedobbeld, met de kaarte] 3 gespeeld, met de knikkers,met de kraak t steenen, doch het groote spel, de rou j lette van de Rozenstraat, van de Zwa -j nengang, van de Katten- en Paradij; j- straat is de loto. Op den grond, op tafels, op groot t berden liggen de geruite kaarten gerang . schikt, en gelijk in de speelzalen klin . ,ken de stemmen der crotipiers : j — Twee-en-twinti*;... de Zwaantjes A.«ht-^'T tnehtig fcîffiîa aîipeîtje# 1 Det DAGELIJKSCH NIEUWS ! BU DE VLAAMSCHE VLUCHTE-LINGEN TE ZAANDAM. — De ; Vlaanibche vluchtelingen, die onder be-; scherming staan van de afd. Zaanstreek | van het « Algemeen Nederlandsch Ver-i bond » schijnen de leuze te huldigen, dat s nietsdoen uit den booze is, en hebben J gedurende de 8 maanden van hun ver-blijf te Zaandam reeds menig bewijs ge-geven van hun ijver en handigheid. Door het komiteit v-eorzien van een-voudige gereedschappen, vervaardigden zij een 200-tal aardige en prachtige huis-vlijtvoorwerpen, waarvan een kleine. ten-toonstelling werd gehouden, en eene ver-loting plaats vond ten bate van het piaat-selijk Steunkomiteit. Spoedig daarna maakten zij een aan-tal spoelbakken gereed, ter verzending aan de Hollandsche soldaten aan de grenzen, de bewakingstroepen der internee-fingskampen en het vluchtoord te Ede. Thans is wederom eene fraaie verzame-ling huisvlijtvoorwerpen van allerlei aard gereed, mooier en ook beter afgewerkt Jan de ecrste, waar eene tweede verlo-ting zal worden van gehouden. Het komiteit heefi au de vluchtelingen in de gelegenheid gesteld ter belooning van hun ijver, om voor zichzelf koffers te vervaardigen, waarvan één stevig exemplaar voor elk Belgisch huisgezin beschikbaar zal worden gesteld. Het be-hoeft geen betoog, dat dit voor de Relgi-sche vrouwen eene zeer welkome aan-winst beteekent voor den zoo schaarschen huisraad. Men is thans bezig met weer nieuwe plannen uit te werken, om aan den werklust van deze îlinke Vlamingen te voldoen. VERBOD OM OP DEN OOGST TE SPEKULEEREN. — Door eene veror-dening van 5 juni worden door den Gou-verneur-Generaal in België voor nul en van geene waarde verklaard, al de ov'er-eenkomsten aangaande den graanoogst van dit jaar gesloten, met inbegrip zelfs van die, welke een wettehjk karakter droegen. Deze maatregel werd genomen om de spekulaties, waardoor natuurlijk de prijzen stijgen, te voorkomen. In hun eigen belang worden de landbouwers en de handelaars dus verzocht zich te ont-houden van elke operatie met betrekking tôt den toekomstigen oogst. DE PAPIERNOOD EN DE DAG-BLADEN. — Een «rnstig gevaar voor de dagbladpers in Duitschland ziet de « Kôlnische Zeitung » in de belaiigrijke stijging van de papierprijzen. Opheffing van het invoerrecht op kran-tenpapier en op grondstof voor papier beveelt de « Kôlnische » dringend aan. Erankrijk en Roemenië zijn hierin voor-gegaan, en wat daar mogelijk is, zegt het blad, moet het in Duitschland ook zijn. ; fevens behoort het verbod van uitvoer ' van materiaal, dat voor de papierfabrika-i tie kan worden gebezigd scherper te j worden gehandhaafd. j Dezelid-e papierasod «ireigt eok is ons 1 iand. ; Van het buitenlanti worden aileen 110g aanbiedingen gedaan uit Scandinavië l voor buitensporig-e hooge pt ijzen. De oorzaak van den nood ligt voot-namelijk hierin, dat de Russische Regee-ring allen uitvoer van h*ut iu'eft verbe den. Voor het gebruik van dagbladpapier in Nederiaad strekt de voorraad va» grondstofl'en van alerlei soort, — reeds veel duurder dan anders gekocht, o.a. steenkool, kalk, bRipeter én ds hoofd-grondstoffen zelve — voorioopig niet langer dan vier maanden. Als er niet op eene of andere wijze in den nood wordt voorzien, dreigt ook in Nederland het ernstige gevaar, dat de couranten niet meer zullen kurmen ver-schijnen, zell's uiêt meer op zeer duur papier.De Vereeniging « D» Nederlaudsche Dagbladpers » hield een algemeene vergadering om te overleggen, wat gedaan kan worden om in den nood. te voorzien en tevens om gemeenschap-pelijke verhooging van den abonnements-prijs der dagbladen te overwegen. DE IVOORMARKT VAN ANTWERPEN. — Naar officieele mededee-lingen luiden zou de onmzet van ivoor op de Antwerpsche markt in 1913 aan-zienlijk toegenomen zijn. Er zouden 455,000 kgr. verhandeld geweest zijn tegen 385,000 kgr. in het voorafgaande jaar. De invoer bedroeg echter slechts 351,000 kgr. tegen 341,000 in 1912, zoo-dat de overgeblevene voorraad duchtig aangesproken geweest is. Men schat dat er nog slechts een voorraad zit van 94,000 kgr. tegen 194,000 in 1912 en een gemiddelden voorraad van 161 kgr. |in de 20 laatste jaren. De prijzen sion-den gedurig op het stijgen van af Fe-^ bruari tôt in April en zelfs in Juli. De hooge prijzen bleven in November, ■ ondanks het buitengewoon groot aanbod, gehandhaafd. De gemiddelde prijs was 28,10 fr. per kgr. tegen 24,26 fr. in 1913 : en 25,49 fr. in de laatste 10 jaar. > In Londen daalde de om'zet van «45,0*0 kgr. in 1912 tôt 236,250 kgr. in het verloopen jaar en in Liverpool van 14,250 kgr. op 12,250 zoodat Antwerpen deze twee markten voor den ivoor-handel verre voorbijgestreefd heeft. KOOPHANDELSRECfïTBANKEN. — Binnen enkele maanden inoest er overgegaan worden tôt de kiezing der leden voor de Handelsrechtbank, wier mandaat op het einde van dit jaar ten einde loopt. Deze herkiezing zal geen plaats grijpen. Volgens het besiuit van het Duitsch goevernement zullen de af-tredende werkelijke en bijgevoegde ma-gistraten in functie blijvea tôt nader *r-der.AAN DE WILRIJKSCHE POORT. — Vele wandelaars waren niet weinig teleurgesteld toen ze Zondag j.l. be-merkten dat de tram naar Wilrijck nog -niet reed. Ze konden alzoo als voorheen den weg te voet afleggen langs de Ede-gemsche poort om een weinig van de frissche îucht van het Nachtegalenpark te gaan genieten. HETGEEN NIET MAC CITGE-VOERD WORDEN. — De gôuverneuiv gencraal heeft hierouurent een besiuit uitgevaardigd, waaruit wij de belang» rijkste punten geven : j Runderen, zwijnen, schapen, paar-den, duiven ; levens- en genotmiddelen, voeder, hulpvoeder inbegrepen; metaal-verwerkmachienen en motoren ; krijgs-ù itrustingstukkcn (motorwagens, mo-torwielen, vliegtuigcn, telegr-aaf- eu telefoongerief, spoorweg- en bedrij fs-| materiaal, staalflesscheti voor vloeibarc gassen, Spoormateriaal, paardentuig, za-dels, optische instrumenten, zoeklichten, hoefijzers) ; wapens en schietvoorraad ; ; snetalen, «rtsen, steenkolen, cokes en I hUnne bijprodukten ; verfstoffen ea mi-Lneraalverwen ; verbandstoffen.en artse-uijmiddekn, scheikundige stoffen, luci. fers, meststoffen, huiden, leder, vellen, pelsen, allerhaude looistoffen, vlas, hen-rjep, wol, katoen, kapok, jute, zijde ea zuike garens, v. eefsels en afval, vôdden, zakken, dierlijke-, minerale- eu plant-âardige oliën en veiten, suiker, hout (uitgenomen mijnenhout), wilgen, ped-digriet, stoelriet, cellulose en papier. DE KANALISATIE VAN DE MID< DEN-M A AS. — De kwestie van d« ka-ua!isati« vau de Limburgschc Maas. dis van groot gelang is zoowel voor d« Ne-derlandsche reeders als kooplui, is thans door de Eerst e Kamer opgelost na lange beraadslagingen, welke door het hoog« kostencijler uitgelokt waren, cijfer dat door den heer Regout, minister vaa Wa-terstaat was aangegévëa. Hij had inder-daad gtzegd, dat dt verxnoedelijke kos-ten JOO milliot.u gulden zoudea bedrii-gen i.,. Kst het v;-c>rst(:l te hebben besprokea rd tlia s de koslenraming op 88 mil-iioen gui den tecnggebrâcht. In deze voorwaarden, werd thans het krediet al-gem«en goedgekeurd. EEN WONDERBARE VISCH-VAMGST. — De inwoners vau 's Hei-togeubosch hadden ver leden Vrijdag hiuuie woiiderbara vischvangst. In ds veischillende wateren, di* door de stad strooman, dreven massa's visch van al-;rlei s-j«rt, bfedw&'md aaa de opp«r-| vlakte." Da îedea vaa dit verschijnsel, la g ia [ het feit àat ë* cteii die Tilburg om-ring&a, *n waarin de fabrieken dezef iiad haar afvoerwater loozen, door de jangsta stoftbuien ,rstrooind wai«i _ u htm . ater zoodoende in de Dominai, die 's Ilertogaubosch bespreett, terecht kwauî. De visûchea in deze riviet werden zoo-dauig door de vertroebeling van het wa-ter bedwelmd, dat zij niet meer in staat waren strooinopwaarts te swentmen eu met den s trot) m msedrevan naar 's H«r-togenbosch.De inwoners dezer stad weifelden gees oogeablik en kwataen met emmers, manden, kuipen aan: tten om den visch machtig te worden, die ofcciioon bedwelmd, daarom niet ongeschikt was tôt Verbruik. Er zijn zeker duizeuden kilo's op deze manier gevangen. Sommigen hadden h ce le booten vol ! EEN AKROBATISCH KUWELIJK, Onlangs te Carson-City in de Missou-ri-staat, werd het hmvéiijk van een kop-pe! akrobaten ingezegend op twee vlie-gende « trapezen ». De magistraat gelast met de funkties van officier van den burgerlijken stand noest eene piramied van clowns bestij-gen om voor de teekomenden de weta-teksten te lezen. De gebruikelijke « ja » werd i*eer dui-delijk door de jonge vrouw uitgesproken, te midden vaa eene trapèze-oefening, die haar bij haar ecfitgenoot bracht, die ziek op eenigen afstand op den anderen trapèze bevond. Duizenden taesehouwers waandea d;» nieuwsoortige huweîijkaplechtighedea bij, en betaald»n bunnt p'aats»» iyt»rst 4iiu~ krachten van weinig beteekenis is vooi het geven van goede voorstellingen. Het t Nederlandsch Tooneel heeft ook een tijd 1 gehad dat het gezelschap een groot aan-. tal eerste en tweede-rangs krachten had. i Waren de voorstellingen toen zooveel i beter dan nu?... Neen. Integendeel. Zij ! waren làng niet beter ! Zij waren zelfs . véél minderi... Daarom: wat de heer Van Riemsdijk heeft gezegd op de algemeene vergadering van het Tooneel ver-bond, dat hij nàmelijk toejuicht de ! « koncentratie in artistieken ziu », is de reïnste onzin dien men zich denken kan ! » ... Een goede vertooning krijgt men niet, door van aile gezelschappen de eer-ote- en tweede-rangs artisten weg te ha-len, — een goede vertooning kan men iaijgen, als de leiding in handen is van een man, die zijn artisten door-en-door kent en die in staat is, hun stijlbegrip bij te brengen, zoodat men een geheel srijgt in stijl. Vandaar dan ook, dat de bewering van den heer Van Riemsdijk onjuist is, waar hij meent « dat het v.x)i den regisseur zoo prettig en zoo animee-rend moet zijn, om telkeus met àndere menschen, met een ander gezelschayi dus-, satuen te werken », zooals de heer Verkade gaat doen. Dit is verkeerd ge-zien !... Het is volstrekt niet aangenaam telkens met andere menschen samen te moeten werken. De onderviuding in de zeven jaren van mijn regiséeurschap heeft mij geîeerd dat men het inceste en het beste tôt stand brengt met de menschen, die men door-en-door kent, , en dat men nieuwe krachten, die bij het gezelschap komen, eerst eena een tijdjc , moet « afzien ». » ... Roelvink, Van Riemsdijk en Ver-i kade hebben nu de oppermacht ; maar | ik denk er niet aan mij bij hea aan te . sluiten, al heeft Van Riemsdijk er mij in i zijn redevoering ook een zachten wenk . toe gegeven ! Ik ben tegen elk idee van , trust, — ook tegen de denkbeelden van Heijennans. Ik vind het volstrekt niet gewenscht, minder te adverteeren dan ik doe ; ik heb slechts één thealer dat ik ' uitbaat. Voor Heijennans i6 het een an-' dere kwestie : die speelt soins in twee of ' drie theaters tegelijk in Amsterdam. Voor hem kan vermindering van adver- ■ tentie-kosten van groot belang zijn, voor ; mijn gezelschap niet. » Ik mag zeggen dat ik in ons land den stoot heb gegeven tôt een betere ui- I terlijke verzorging vaa de tooaeelspeel-kunst. Aan dekors, kostuums en andere uiterlijkheden heb ik mij veel laten ge- ^.legen liggen en veel kosten besteed. En ■ • niet alleen te Amsterdam, — ook in de , prôvincie. Door mijn dure dekor», mijn j dure kostuums en mijn uitgebreid tecli-i nisch personeel niee te nemen naar de • jplaatsen buiten Amsterdam, heb ik de i j voorstellingen ook, daar tôt een hooger II peil gebracht. ' i » Nu zou men verwachten, dat dit 'jwerd gewaardeerd ; dat men, overwe-': gende de groote kosten die dat ailes mee-! t)rengt, ons tegemoet zou komen eu voor 1 ' de voorstellingen van ons gezelschap iets ' • méér zou betalen dan dat in Amsterdam 'ïde toegangsprijzen zijn, —- immers wij • j hebben reis- en bagage-kosten, soms ver- - blijfkosten, enz. Maar neen !... Het te ■ gendeel is waar. Het publiek in de pro- ■ vincie, dat dit ailes zeer goed weet, dat 1 verlangt dezelfde kostuums te zien, die - de artisten te Amsterdam dragen en in 1 dezelfde dekorst te zien spelen, waarin ■ wij te Amsterdam spelen, weigert een-: voudig een toegangsprijs te betalen, ■ evenredig aan de prijzen te Amsterdam, ■ en bezorgt one daardoor, in plaats van t een financieel voordeel, een déficit.Daar-1 om is het reizen van een tooneelgezel- - schap de donkere zijde, de « drawback ». , van elke theater-onderneming, — daar-; om moet zooveel mogelijk getracht wor-" den het reizen te voorkomen. Maar, zoo-1 als ik zeide : voor een gezelschap zooals - het inijne, waarvan men nu en dan een > artistieke daad verwacht. is een groot t gezelschap een onvermijdelijke noodza-" kelijkheid, -— en als er dan al eens dooi - een clubje artisten een voorstelling r wordt gegeven, waarvoor men als direk- • teur verantwoordelijk is, "maar die uit j een oogpunt van rc-gie er niet lieelemaal j mee door kan, dan moet men het niet zoo kwalijk nemen... want van artistieke : daden alléén kan een tooneelgezeîschar ï niet bestaan ! »... Men moet zijn groot aan t ai men-" > schen nu eenmaal wat laten doen, kài: c ; ze niet doelloos laten rondloopen, — zi; _ | moeten toch ook hun geld opbrengen ! — ; j en dan loopt er weleens een opvoering 1 ] van een stuk door, dat men, als direk-" ■ teur, van artistiëk standpuat gezien, 001. ^p.iever niet had gegeven. » j Die laatste ziénswijze en vergoelijking s is heelemaal dezelfde, die we hier hoor-è den onder -van Doeselaer, Delattiu-var s I,aer en Bertrijn-van der Iiorst. Antoine liet zich die redeneering niel weîgevallen, ook hij ging heelemaal on-j der en wilde te Koastantinopel almeeëc . gaan laten dansen t©e* d# ooriog uit-f brak i S. r** fg'Al'iBwiiagailpifi1); -t • •. . tien... Judas! Elf.. de beenen van Ma geren Rik!... De lucht is er zoel, bezwangerd me Oostersche geuren, want het Oostei heeft aile geuren ! en met blijde stem men en ^temmetjes, soins afgewisselc 1 door een krakeel, dat hooge geluider ■ bengelt boven het rustig gedoe, docl ■ niemand eigenlijk stoort en een spreek oefening moet zijn zonder beteekenis gevolg of belang. Een schoone dopster komt thuis, den kelijk wat laat, want ze wordt binnei gescholden en binnengeduv.'d door haai moeder, die alleen terug buiten komi • om aan de bureu uit te leggen met wai een schobbejak ze \Tijt. Als we wêei langs daar komen, vijf minuten later . zitten inoeder en dochter vennootschap-peli-jk en opmerkzaam voor één rij iotto- • kaarten. De schuinsche avondstralen valler diep door de straten of haperen bovei tegen de gevels met lichtvlekken. We verlaten eindclijk het gelukkig • oord., door versçhil van omstandigheder meer dan ..door levensopvatting uit dv . Paradijs gedreven, en op de oude goud-, bruine gevel van St-jacob legt de avoiid-, zon een verrukkelijk amberlicht. RAF VERHULST. - Royaards s?er foostei Ûô Antwerpenaars kennen Willen Royaards, die hier prachtige uitvoerin-^ gen g«f van Lucifer, doch voorai vai Adam in Ballingschap. Wij herinneren ons nog vooral ds ro [ van Adam, die vervuld werd door onzei , stadgenoot Van Cauwenbergh, en dit t van Belial, zoo nieesterlijk uitgebeelc door Constant van Kerchkoven, tham , bestuurder in spe van den Schouwbur* i- van Brussel. In de uit'beelding van de titelrol Lu . cifer was Royaards zelf geweldig en ziji - toevallige schorheid gaf dien avond noj t iets tragischer aan de gebroken stem vai den gev allen engel. Royaards kan mooi komedie spelen doch hij kan ook mooi praten en 't is eer lieel genot naar hem te luisteren. > Hij heeft zich nu aldus uitgelatcn e.vei . Heyermans', Verkade's en zijn eigei . tooneelopvattingen : « 1k moet beginnen met mijn verba t zing uit te spreken over het feit dat d< r heer Heijermans zich kant tegen de zoo-; genaamde Tooneeltrust. En dit heeft mi, : in hooge mate verbaasd, daar toch hij - als men van een :< trust » op tooneelge-, bied wil spreken, de geestelijke vader i< 1 van zulk een tooneeltrustwezen.Hij toch r is met de idee uit Berlijn gekomen ou 5 hier te Amsterdam -versckillende schouw-î burgen te bespelen, en wat Verkade ni doet, is dus niet anders dan de ideeën il 1 toepassing brengen,^die Heijermans had » Maar wat voor Berlijn geldt, kai , onmogelijk voor Amsterdam dienen. Il - Berlijn is in de éérste plaats een naai 1 verhouding veel grooter uitgaand pu - bliek dan te Amsterdam.Te Berlijn heef - elke scbouwburg zijn eigen publiek ; Daar kâu men, een groot gezelschap ar r tisten over twee theaters verdeelen ei t zeggen : Met deze artisten voer ik in de - zen schouwburg dit of dat stuk op, ei - met die artisten geef ik in dien schouw t burg een ander stuk. Dààr heeft ell ï theater zijn eigen aanhang van men - schen, terwijl te Amsterdam het publiel - niet aan den schouwburg, maar aan he 2 gezelschap hangt. Het Nederiandscl - Tooneel, Heijermans, Verkade, ik, — . i wij hebben ieder onze eigen menschen . onzen eigen aanhang, onze eigen \ast< bezoekers, ons eigen publiek. Het pu bliek vaii Heijennans of het Neerlandscl komt niet bij mij, en de inenscheu di( aan mijn voorstellingen gewend zijn gaan weer niet naar andere theaters. Di is natuurlijk in algemeeuen zin gespro ken. Ik wil maar zeggen : dat als ik t< Amsterdam mijn gezelschap over méé dan één schouwburg verdeel, ik ool mijn publiek over die schouwburgen ver deel. Dus financieel voordeel kan he nooit opleveren. Ik bezwaar slechts ffiiji budget met een tweeden schouwburg. 1 »... Toen indertijd Het Nederlandsci Tooneel een Rotterdamsché afdeeliu; stichtte, en het gezelschap dat te Rot terdam in den Grooten Schouwburg, on 1 der haar direktie nam, deed zij eigenlijl s niet anders dan wat Verkade nu doet E ni. : konkurrentie ondervangen. Het Ne 1 derlandsch Tooneel redeneerde destijds 1 Als wij te Rotterdam spelen, kan er gééi r ander komen. En wat is het gevolg er van geweest?... Dat men na één jaar d 1 Rotterdamsclie afdeeling ophief en wte - netjes naar Amsterdam terugtrok ! » Met Verkade zal het niet andei ■ gaan. Ik geef hem een jaar, hoogsten " twee jaar, — en dan is het uit Ri et ziji Tooneeltrust. ; » Verkade denkt dat hij, door aile vei - meende eerste en tweede krachten naa " zich toe te trekken, nu in staat is overa ^eerste-rangs voorstellingen te geven... I! ! ] verklaar dat het bezit van uitsluitend o - ' vaa ia 1k ofdy.aak eerst-e- m twfode.Ton« ««»

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.