s Jgndagr 17 pr*^ ïçï6, Tweede Jaarg. Mr 108 Frits : 6 Centiemea door geheel Belg-ië «gsnEMMariM—viM' Het Vlaamsche Nieuws Het best ingelicht en meest verspreid JMieùwsbiad van iStigië. - VersChijnt 7 maai per week ABONNEMENTSPRIJZEN 2 AFfcKVAARDIGDHN VAN DEN OPSi ELRAAS ; " v AANKONblGiNtijBN : Par maaad 1.76 Pet (t twaaâm ..... )i ïSï SORMS, Àlb. VAS DEN BRAMOE - ïVeedo bWx., par «gel 2.58 Vierdo biadai., pet regel.. B.5S per 8 maanden .. S.— Pei jaw ..... lé . ^ v&ste D(d«wcrkia^ vstë- i)r a» JACOB ( dénie hladz., ML 1.— Doodsberictai 5.— . 1 8UREELEN: ROODBSTRAAT, 44, ANTWERPEN. Tel. 199A I v<*« alî, tsman^n. ««idt «en zich ROODiîSTRAAT. 44. DE OORLOG Itplicht en gebr.k aan De Vereenigde Staten fcpsruimte in Engeland Ben, 15 April. — De « Daily Chro-■iaeldt dd. heden : Gistermiddag is Bangrijke vergadering gehouden. Brnaamste onderwerp van bespre-H, het aanwervingsprobleem. Het Bet tôt een beslissing. Braagstuk van den algemeenen Bicht is geheel op den achlergrond Ken door het veel belangrijker Bk van de vrachtruimte. Men ver-Bh het feit niet, dat de Duitsche Ben in de laatste drie weken lee-B onze koopvaardijschepen heb-Big-ehouden, ofschoon de voor- ■ oorzaak van het gebrek aan Be moet worden toegeschreven Broote vraag en de talrijke vrach-Hien Oceaan. Het is bewezen, dat ■lcg-er met de gerequisitioneerde ■verkwistaod omspringen en dat Het op zuinigheid in deze richting B Maar, al zal dat misschien wat 1er moet wat gedaan worden om Bie in te halen en aan de steeds Brordende vraag naar laadruimte Ben. Meer dan honderd koopvaar-Ben liggen al maanden lang onvol-■bonze werven, daar er gebrek aan ■achten is. Het kabinet is besloten Bkrachten op te sporen, opdat deze B voltooid worden. Hen, 15 April.—"De politieke mede-^■van de « Times » meldt, dat het Hraji de commissie uit het kabinet ■leensfemmig was. Na onderzoek Bretallen, zijn de vier ministers tôt ■cm gekomen, dat er geen aanlei-■staat voor dienstplicht voor aile ■ op militairen leeftijd. Zij erken-Bter, dat de tegenwoordige wer-Bhoden niet beantwoorden aan de Ko van de natie en dat zekere her-Bn noodig zijn om den toevoer Bchappen aan te laten houden. ■trslag- vormde een onderwerp van Bging in den kabinetsraad van B die tôt half zes duurde. De be-■g'ng was levendig en volstrekt Bijdig. Ten slotte werd duidelijk, ■ kabinet in zijn geheel geen zin Bop het verslag van zijn commissie Her onderzoek te doen naar de ar-Hp, die de militaire overheid naar ^fceft gebracht. Vandaag zal het ■zijn beslissing tôt Maandagmid-^■teilen. In deze omstandigheden Weel af van de houding van den Hd, die bij de beraadslagingen van Hertegenwoordigd zal zijn. Mili-Bjn, volgens de traditie, niet zoo ■met het woord, argumenteeren is B niet. En men kan het voorstel-Bf zij zulk een vraagstuk als nu Brd« is, altijd eenzijdig beschou- Briementaire medewerker van de Bpvs» beschouwt de zaak daaren-Bcs aïs afgedaan. Ofschoon er ^Keen besluit tegen den algemee-Btplicht is genomen, lijdt het Hj~ twiifel dat er een sterke meer- : H iet kabinet tegen is. Ibrachte en verkochte t schepen I agra, 15 April. — Uit Halm- r aan « National Tidcnde » r de Deensche schocner « Eli- s ® de Zweedsche bark «Aima», Duitsche torpcdobooten zijn 1 "Ellen Jensen » uit Aarhus v 3 « National Tidende » opge- z pt het door Engeland op de pst is geplaatst en geen kolcn " ^rijgen. Het schip is thans ^ pillioen kronen aan de haven-PP'j Roedby (Laaland) ver- f B 0()t- en mîjaoorl^e v B JS April. — Het Engelsche 1 B? « Shenandoah » (3886 ton) is " B^n gestooten en gezonken. De B^'j; geland op twee man na, die tuit Fransche ^ !,'oniën naar Kederland 1 13 April. — Er is een besluit > L' ePa'ende dat uitvoer en her- j F «ederland uit de Fransche ' I Protectoraten, behalven Tunis -r L j v®n verboden goederen r 00 d is als die goederen aan I ■ 2econsigneerd worden. k en Mexiko Londen, 15 April. — Dç « Morning Post » vern-eemt uit Washington : 150 Ainerikaansche kavaleristen onder bevel van majoor Tompkins zijn Woens-dagmiddag Parral binnengetrokken. De Mexikaansche en Amerikaansche regee-ringen waren overeengekomen, dat de tuchtigingsexpeditie geen steden en dorpen zou binnentrekke.n, maar Tompkins' verkenners hadden gemefd, dat Villa een toevlucht in Parral had ge-zocht. Dic-ntengevolge achtte Tomldns zich gerechtigd de; uitgevaardigde in-structies in den wind te slaan. Het hoofdp1ein van Parral was verlaten, toen de soldaten er binncnreden. T mipkins, die argwaan koesterde, liet zijn man-schappen hait houden. Onmiddellijk brak toen een hagelregen los. De scho-ten kwamen uit de regeeringsge.bouvven aan het plein. En uit de straten. die naar het plein leidden, kwam een bende Me-xîkanen die van allerlei soort wapens voorzien waren en die vervloekingen tegen de Amerikanen uitstieten. De Amerikaansche soldaten, aldns verrast, be-toonden grooten moed. Snel stegen zij af en zochten dekking voor zoover die te vinden was, terwijl zij het vnur van de Mexikanen on kabne, methodische, wijze beantwoordden. Indien het bericht, dat er 105 Mexikanen sœdood zijn, juist is, bewijst dat de doeHreffendheid van hun vtmrjen bij-na iedere Amerikaan.die aan het gevecht deelnam, had één dooden Mexikaan op zijn sa!do. Naar hiid van de laatste berichten lie-pen de Amerikanen gevaar, te worden omsinçrld en allen afeemaakt te worden. Zij hadden in hvm pciging om zich een doortocht te banen een machinegeweer in stellin?: ^rebracht. De verliczen aan Amerikaanschen kant zijn zwaar. Aan hçt département van oorlog is men er ernstig over in onrust, dat nog geen officieele berichten zijn ontvangen. Generaal Funston heeft nog geen ant-woord gezonden op een telegram, waarin wordt aangedrongén op bijz.„nderheden. Men vreest daarom, dat de verbindings-lijn van Pusking, die de expeditie in Mexiko aanvoert, zal zijn afgesne.den. l it l'oenuenië Boekarest, 15 April. — De regeermg heeft bij het parlement een wetsontwerp ingediend, dat tôt na verloop van een iaar na het sluiten van den vrede den , yerkoop van graan, peulvruchten en za- ! 3cn voor den oogst, zoomede den opslag ran deze produkten verbiedt. Opdat de ' x>eren, die vaak niet tôt den oogst met '■ 3en verkoop kunnen wachten, niet zon-3er gereed geld zullen blijven, kunnen , .'olkskred ietbankcn deze produkten ;oopen of beleenen. Boekarest, 15 April. — De Kamer , iceft het wetsontwerp tôt het onder de wapenen roepen der lichting 1917 aan- , jenomen. De politieke toestand t in Zwe-^en ! T/" . ^ A ! 1 T T!x O, t t\upbuuagi,u, 1 ^ npi il. Uu OLUCxV~ lolm wordt aan « National Tidende » ge- . aedd : In den laatsten tijd heeft hier in de ; ociaal-demokratische partij hooggaand t neeningsgeschil geheerscht over de par- i ijleiding, in 't bijzonder over de leiding an Branting. Zijn krasse verloochening ï an de mannen van de « Stormklok » en ijn besliste eisch aan de jcng-socialisten r m niet meer deel te nemein aan de partij- / --iding, ziin de naaste aanleiding geweest j-p de vorming van een nieuwe sociaal- f emccratische partijgroep. Op aanstich- s '"g1 «lran Frederick Strôm, den, partij- ^ ecreraris, heeft namelijk een deel der >. cx;iaal-democratische groep in den 'weedschen Rijksdag besloten een nieu- " /■■e groep te vorrnen en uit de arbeiders- n artij te treden. Aanvankelijk zijn tôt de t ieuwe groep 15 leden toegetreden,waar- j. an burgemeester Lindhagen de bekend- n ^ ÎS' „ 'J Stockholm, 15 April. — De verkiezing Q oor de provinciale staten, die de leden er Eerste Kamer kiezen, is afgeloopen. [et aantal socialisten is sterk vermeer-erd, het aantal conservatieven weinig, Jj et aantal liberalen aanzieinlijk vermin- g ^rd. | —a lit Panama-kanaal hco-end « New-York, 15 April. — Het Panama- ^ anaal wordt vandaag, na zeven maan- h ;n gesloten te zijn geweest, heropend. â Waarom ? DE FRANSKILJONS WAKEN De Brusselsche schoolkinderen zijn du: thuis gekomen met drie formuheren, ii plaats van twee. Waarom? Omdat de twee in de verordening be doelde formulieren te eenvoudig waren Het derde, uitsluitend in 't Fransch op gesteld, luidt als volgt (ik vertaal niet om iedere Vlaming den indruk te later gevoelen, welke sommige woorden daarir kunnen geven, en die dan 00k zôo ge wild is) : Bruxelles, 1» iz avril 1916 Ville de Bruxelles Ecole communale n° Monsieur, Un arrêté, en date du 25 février 1916, signé par M. von Sandt, chef de l'administration civile allemande près le Gouverneur en Belgique, détermine une série de mesures spéciales imposées aux communes de l'agglomération bruxelloise er ce qui concerne l'emploi de la langue vé-hiculaire dans les écoles primaires de l'agglomération bruxelloise, réglé par l'article 20 de la loi sur l'enseignement primaire du 19 mai 1914. Cet arrêté contient en son article 1er l'obligation suivante: (hier volgt het eer-ste artikel van de Verordening). Suivant ces instructions, j'ai l'honneur de vous transmettre, en même temps que la lettre d'envoi «fui m'a été délivrée à cette fin, la formule que vous avez à me retourner dans les délais prescrits. Veuillez agréer, Monsieur, l'expression de mes sentiments distingués. Le Directeur. / Waarom die derde brief, en uitsluitend in 't Fransch? Eerstens om te toonen, dat het ge-meentebestuur onze taal (en 00k ons, Vla-mingen !) veracht, en ze niet « wil » eer-biedigen. . Maar vôoral, om eenieder te herinne-ren dat « M. von Sandt en de Goever-neur » zich met die taalkwestie bezighou-den, en aldus gansch dit onderzoek van de Duitschers uitgaat. De « Belgische » wet wordt in 't duister gelaten, en goed begrepen en aangewende vaderlandshefde (volgens « La Libre Belgique ») zal de rest wel doen. Ze w.illen dat de bevolking, uit tegenzin voor de bezettende macht, het onderzoek in de war sturen, alzoo krij-gen de schoolhoofden de handen vrij om 't vroeger bestaande stelsel te behouden. Ik weet 00k, dat formeele orders gege-ven werden aan gansch het personeel, om de aanduiding van gemeente en school op de formulieren slechts op den Franschen :ekst te doen. Alzoo zijn Vlaamsche on-ierwijzeressen en onderwijzers gedwon-jen gewo-rden dien hatelijken strijd tegen iun volk mee te voeren. Tôt zelfs het plooien van de formulie-'en schijmt voor de zaak verzorgd gewoir-len te zijn, want, naar ik vernam, lag toe--allig altijd de Fransche tekst met de op-«hriften bovenaan. Waarom moeten de scholieren de for-nulieren ingevuld reeds 's anderendaags erugbrengen ? Voorzeker om de ouders den tijd niet e gunnen raad te vragen en uitleg aan :ennissen. Waarom vragen de schoolhoofden de drie » formulieren terug, als de verkla-ing alléén hun teruggestuurd moet wor-len? Is dat om te voorkomen, dat hun 1 ransch briefje niet in onbetrouwbare landen zou geraken ? (Nu, heeren, uw >riefje heb ik niet noodig, ik schrijf het f en morgen neemt uw leerling het mee erug.) Of is het, dat het gemeentebestuur te-ugschrikt voor den weldadigen invloed langs onze zijde) die kan uitgaan van 't erhaaldelijk lezen en zich goed doordrin-en van den « Uitnoodigingsbrief » ? Nu, Vaderlanders van Brussel, door oedoen van u en uw Vlaamschhatende roeders, is er beroering gekomen in 't emoed van honderd duizenden Vlamin-en. Waarom? Omdat ze zich voelen groeien in stam-rots ; omdat duizenden het niet meer ver-roppen kunnen,dat hun zonen, hun man-en, hun vaders sneuvelen... omdat ze we taal niet begrepen. En w.ij zien kalm het einde van den orlog tegemoet, vastberaden den storm ? trotseerren. Want stormen zal het. Karel BRYON, "asiaiaisisaESK^iassiœajsaiBEîSEBBaissBfSP LE EST IN ONS NUMMER g VAN 1 MSI a. 9. HET BEGIN | VAN | On^en Grooten GeïIIustreerden ® LE7BEKUNDIGEN PRUSKAMP I *3 Ba^BflBSSaiSBBSi^ BflaBaBBBBBaiIBBBBB Dagelijksch Nieuws . DE VERDACHTMAKERS. — Ka-, miel Huysmans zegt dat hij en Emiel Vandervelde door de Engelsche bladen . verdacht worden gemaakt. Hij vertelt : « De tweede vergadering was met de . » Parlémemsleden der Labour Partij, m onder voorzitterschap van Henderson. , » In tusschentijd was in « The People » ! » verschenen een artikel va,n Hodge, . » lid van het Parlement van de Labour » Partij, waarin Henderson werd aan-» gevallen. Vandervelde werd afge-» stricmd en ik werd eenvoudig uitge-» maakt als een agent van Wilhelm II. » Dat gek dinrr werd overgenomen in » d« « Clarion » door Thompson. » Durven vrij te denken en logisch te handelen is verdacht bij de groote niet-denkende massa. Allen gedwee en on-derdanig de gouvernemenitale belijdenis , afgelesd of ge wordt verketterd. Nog altijd de geschiedenis van den « Vijand , van 't Volk » van Ibsen. ANTWERPEN BOVEN. — Het tweede April-nummer is juist verschenen. Het is g'ewijd aan den kloeken Vlaam-schen strijder Dr. Aug. Borms, die den i4n dezer acht-en-dertig jaar geworden is. Het blad brengt de beeltenis van onzen trouwen hoofdopsteller met een opdracht in verzen van zijn strijdgenoot dichter René de Clercq en een biografisch, uitge-breid artikel van de hand van Dr. A. jacob. Deze schildert in breede trekken de offervaardige werking van Dr. Aug. Borms, zijn onvermoeibaren strijd voor de verwezenlijking van al de programma-punten der Vlaamsche Beweging, strijd waarin hij met den dag meer en meer op den voorgrond treedt. De lezers van « A. B. » zullen met de gebrachte en ruim-schoots verdiende hulde volkomen in-stemmen. Ons heeft ze groot genoegen gedaan. Dat laatste nummer van « Antwerpen tioven » — want vanaf 7 Mei wordt het een weekblad : « Ons Land » — geeft 00k het portret van dichter Pol de Mont met een roerend stuk over zijn hooge gaven en werken ; het bevat tevens een goed ar-ùkel van M. L. Sips over Fransch-Vlaan-deren, den uitslag van den .Letterkundi-gen Prijskamp door « A. B. » uitgeschre-ven, enz., enz. Kortom weer een flink nummer. Aan het nieuwe weekblad « Ons Land » wen-schen wij aile heil toe, een lang en vrucht-baar bestaan ten bate van de Vlaamsch® volkszaak die ons allen vereenigt. HOLLAND OP ZIJN MALST. — In « Vrij België » laze;i wij een artikel waarin een zonderling daglicht wordt geworpen op de houding van sommige Aederlanders tegenover de rasverwante Vlamingen. «Vrij België » stipt een zeer feekene-nd staaltje aan, dat het een dezer dagen te hooren kreeg : « Een Belgische weldadigheidsinstel-ling in Den Haag richtte een muzikaal kunstfeest in met medewerking van Hol-landsche artisten. Kaarten werden geplaatst zoowel in Nederlandsche als in . Belgische kringen. Ailes Fransch : uit-noodigingen, pr^gram, feestorganisatie. De eerste gedachte, welke bij ons op- , kwarn, was, dat het een onvriendelijk-heid was van onze. Franschsprekende , landgenooten van het feestkomiteit zoo- j wel tegenover de Hollandsche aïs tegen- i over de Vlaamsche genooden. , Het kwam echter heel anders uit. i Toen wij tegenover een bestuurslid ons < beklag maakten over het gebeurde, bleek, dat de vjorzitter van het feest — een i Waal — had voor^esteld om aile stukken ; m twee talen te stellen, maar dat de Hol- l landsche kunstdirecteur het volstrekt overbodig had gevnnden : zij verstonden c immçrs allen Fransch ! » t «Vrij België» merkt er terecht bij \ aan : s « Nederland is een klein land, en als de Nederlanders, 00k wat hun taal be- < treft. zich nog kleiner gaan houden dan ] zij zijn, moeten zij zich niet verwonde- l ren, dat de wereld hun een te geringe < aandacht zou betoonen. Wie eerbied ver- c langt van anderen, moet eerst zichzelf 5 eprbïedigen, en een volk, dat zijn eigen 1 taal niet in eere h;;iidt. krenkt zichzelf. » ^ EEN VERBETERING. —Het Agent- 1 schap « Hollando-Belge » had gemeld, 1 volgens een bericht in Hollandsche bla- 1 den verschenen, dat het Vlaamsche blad ^ « Vrij België » op het Belgisch front niet c mocht verkocht worden. De «Maasbode» i geeft thans een nota ter verbeteVing uit, '< welke haar door de redaktie van genoemd r blad gestuurd werd. Daarin wordt ver-klaard, dat de Belgische regeering den ! verkoop, in het Belgisch leger, noch van c het blad « Vrij België », noch van eenig 1 ander Vlaamsch blad, in het buitenland 1 uitgegeven, verboden heeft. 1 (Wij kunnen er bij voegen dat « De t Vlaamsche Stem » in ieder geval wel de- ; gelijk aan het front is verboden geweest.' LANDiiOU VVKUNDliiE INSiEL LINuEN VOOR OORLOGSINVAL1E DEN.— De studies met betrekking tôt de op te richten instellingan ten gunste dei oorlog s in val leden worden ijverig voortge. zet. Eenige specialisten op landbouwkun-dig gebied onderzoeken de voorwaar-den, waarin die instelhng voor oorlogsin-valieden op het land zou kunnen gedaar worden, door de stichting van kleinc « gespecialiseerde » uitbatingen, welke bijvoorbeeld betrekking hebben op de teelt van moesgroenten, vruchten, bloe-men of boomen, alsook op de fokkerij van kleinvee en de melkproductie. Men zoekt in welke streken en in welke voo-r-waarden deze uitbatingen zouden kunnen uitgevoerd worden. Men tracht voor-al de voorwaarden te kennen, waarop de terreinen zouden kunnen gekocht en de bcerderijen opgericht worden, door te onderzoeken of deze boerderijen aan een economisch nut beantwoorden en den be-wonor ervan zouden kunnen onderhou-den ; ten slotte, of zij, in 't algemeen genomen, liefhebbers zouden vinden. Deze elementen zijn onontbeerlijk, wil men de financieele kwestie en den gerechterlij-ken vorm der tusschenorganismen begin-nen te onderzoeken. DE LEENING VAN VERVIERS. — De stad Verviers is gemachtigd om eene leening van 3 miliioen lrank tegen 4 1/2 t.h. uit te geven. De uitgiftfc zal door een consortium van bankiers gedaan worden. De terugbetahng zal 6 maanden na het sluiten van den vrede plaats hebben. De stad Verviers zal er gebruiuk van maken om de kasbons, welke in het gebied circuleeren, uit den omloop te ont-trekken. De stad was eerst van plan met de omliggende gemeenten een akkoord te treffen voor eene leening van 10 miliioen, wat aan al de plaatselijke adminis-traties veroorloofd zou hebben hunne bons uit den omloop terug te nemen. De buren hebben geweigerd op grond dat zij op deze bons geen inferest behoeven te betalen en dat hun het verlies en de ver-dwijning van een zeker aantal dezer bons ten goede g'ehouden zal worden. De stad Verviers heeft, met het 00g op deze wei-gering, besloten, dat hare kassen voort-aan geen bons der naburige gemeenten meer zullen aannemen, welke bovendien niet meer op de lokale trams geldig zullen zijn. WAAROM GEEN NIEUW SMEEK-SCIiRIFT ? — Een lezer schrijft ons uit Hasselt dd. 13 April: « Zooals u wel weet, is Hasselt eene zeer verachterde en nalatigde stad, vooral voor wat werken van openbaar nut en verfraaiing betreft. Zelfs van in orde houden van reeds gedane werken is hier o^een sikkepitje waarneembaar. Zoo was het onder andere allertreurigst gesteld met den « brandbluschdienst ». De dar-men waren verweerd, de pomp tôt in het diepste vorroest en de gansche waterlei-ding onbruikbaar. De tappen en kranen waren zoo ingeroest, dat ze niet meer te }penen waren ; daarenboven wist men de >laatsen niet meer waar ze aangebracht .veren. Eene portaladder bezat men hier x>k niet. De Duitsche bezetting heeft dit ailes < doen » in orde brengen, ailes is nu ver-lieuwd ; eene portaladder heeft de Stad noeten koopem en aile 14 dagen moeten le pompiers oefening houden.' De kranen 1er waterleiding zijn overal aangewezen >p de muren door pijltjes en door meters. Dat er hier heeren gevpnden zijn die net een smeekschrift naar Vrijheer von Bissing geweest zijn, om ailes maar in îet oude te laten, heb ik niet vernomen. Zal de oude vermolmde inrichting bij ie terugkomst van 't Belgisch goeverne-nent weder in dienst komen en de nieuwe veggeworpen, omdat ze van de Duit-■chers komt? DE TALEN WELKE IN HET LA-1ER ONDERVVIJS TE BRUSSEL GE-3RUIKT WORDEN. — Men is in de îrusselsche agglomeratie begonnen om «n telling te houden der kinderen, welke le lagere gemeentescholen bezoeken, het-:ij aangenomen of erkend, met betrek-:ing tôt hunne moedertaal. De vaders der ;ezinnen ontvangen een declaratieformu-ier, waardoor zij verklaren dat de gebrui-:elijke o^ de moedertaal van het kind laamsch of Fransch is. Zoodra al de erklaringen zijn îngekomen, zal men ►vergaan om de leerlingen in de klassen n te deelen, welke volgens de bepalingen ran de verordening van 1 Maart j.l. opge-icht werden. DE BOEKENPRODUKTIE IN NE-)ERLAND. — Blijkens een overzicht, >pgenomen in het « Nieuwsblad van den ïoekhandel », zijn gedurende het jaar 915 in N ederland 4.421 nieuwe uitgaven 'erschenen, van welke 2,581 boeken lieuw, 837 herdrukt, 614 tijdschriften en 189 v»rtalingen. lets voor iederen dag Wie draagt de scUu'id van âêzzîi Wereîdocrkg? Gusîave Le Ben aiiiivoordï Voor ongeveer een jaar bevonden wij . ans met îeinand, d^e s.eeds te i'arijs in . de hooeste regeeringsknngen toegang . lieeft en zich nog m de Fransche hoofd-. stad bevond op het oogenblik dat de oorlog lo^brak. Die persooulijkheid zei ons : « Het zal later blijken dat Rusland de grootste schuld heeft aan dezen oorlog en dat de bijzondcrste stuwer er naar toe de Russische gc-zant te Parijs Iswols-ki is geweest, die het kwad« vuur heeft aangestookt. » We moeten bekennen dat we weinig belang hechtten aan die bewering. Voor ons stond het vast dat Engeland op den oorlog had aangestuwd, en dit sinds meer dan tien jaar. Daaavoor waren his-torische gronden en, scheen het ons, op-middclnjke be wij zen. Engeland wil al-leen heerscheia op de zoeen, dus ot^er de wereld. Die allee,nheerschappij heeft zij door het geweld als een dogma doen er kennen. Opvolgenlijk heeft Engeland de zeemacht van Spanje, van Holland en van Frankrijk gebroken. Nu moest er Duitschland aan. Daarvoor het ver-bond met Frankrijk en Rusland. Toen de ooùog losbrak was er slechts één land vaardig en gereed, namelijk Engeland, voor wat het zijn roi mcende ^e zuken zijn, de beheeraching der zee; Frankrijk, met zijn artillerie en zijn ge-roemd cinquième arme, het \liegtuig, -cou Duitschland langs den Rijn besio-ken, El as-Lotharingen op een cmzien veroveren terwi,l de miljoenenlegers van den Tzaar, beruchie s.oomwals, naar Berlijn zouden rollen. 't Is heele-maal anders uitgevallen, en na 20 maanden oorlog moet Engeland zijn tommies gaan africhten, zoodra het de netelach-tige vraag van gehuwden en ongehuw-den geslecht en opgelost zal hebben. Daarbij Bernard Shaw zei het zelf : « Wij, Engelschen, zijn begonnen ! » Als we nu de Russen hoorden be-schuldigen bleven we sceptisch en zet-ten wij ons schrap tegen die zienswijze. Nu komt ech;er Gustave Le Bon met een boek dat heet Enseignements psychologiques ae la Guerre Européenne en brengt dezelfde beschuldiging uit tegen Rusland. Om te begrijpen wat dit bet'eekent moet de lezer wc.ten wie Gustave Le Bon is. De meesten onder de lezers van Het Vlaamsche Nieuws zullen er wel van onderricht wezen, en kennen dan de waarde van dien al-doorvorschenden geeat. Gustave Le Bon heeft de wetten van de. wetenschap omgekeerd. Hij is onbe-* twistbaar ôp wetcnschappelijk gebied de grootste Franschman van zijn tijd. Hij is een universeele geest, in d'e edelste beteekenis, een h.ogstaande onafhanke-lijke, geest, een van die geesten die niet slafelijk denken met de kudde en di# zelfs aan de dwingelandij van de oor-logsleugens en -leuzcn ontsnappen, en liefde en haat, beide blmd, niet op bevel in hun hart voelen upschieten. Gustave Le Bon, Romain Rolland, paus Bene.dictus XV, Ramsay Macdo-nald, Bernard Shaw zijn van die hoog-en alletnstaande klare geesten.-^, Luister nu wat de Franschman Gustave Le Bon schrijft over Duitschland en Rusland : Des documents publiés jusqu'ici, il semble bien résulter que l'Allemagne ne voulait pas actuellement la guerre et s'y décida seulement au dernier moment. (Uit oork_,nden totnutoe openbaar ge-maakt, schijnt wel te blijken dat Duitschland thans den oorlog niet wilde en er slechts op 't alleruiterste oogenblik toa besloot.) Over Keizer Wilhelm II : Malgré ses armements, destinés dans son esprit, à empêcher l'attaque d'une Puissance quelconque, U était incontestablement pacifique. Ses vingt-cinq ans de règne, pendant lesquels il sut résoudre maintes difficultés menaçant d'entraîner la guerre, le prouvent nettement.(Ondanks zijn bewapeningen, in zijn geest geroepen om den aanval van elke Europeesehe Mogendheid te beletten, was hij onbetwistbaar vredelievend. Zijn vijf-en-twintigjarige regeering, tijdens dewelke hij menige moeilijkheid wist op te lossèn waaruit een oorlog had kunnen ontstaan, bewijzen dit afdoende.) Sprekende over den eisch van Duitschland aan Rusland om te demobiliseeren, zegt Gustave; Le Bon : Avant d'en arriver là l'Empereur avait fait directement de très pressantes démarches auprès du Tsar pour qu'il arrêtât, la viobilisation. Elles prouvent à la fois sa crainte de cette mobilisation et

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.