ONS VLAANDEREN VERSCHIJNT jBLKEN ZATERDAG ABONNEMENTSPRIJS : | Yoor België en Frankrijk : Voor een jaa^- f"' | Voor zes maand » x. Voor drij maand .... » 1.25 Buiten Frankrijk : Voor een jaar . i . • ■ » 6.25 DOOR EENDRACHT STERK BUREELEN : TE GENT : 24, Weliinckstraat. TE PARIJS : 181, Rue de Charonne. ( UL«HMKM II Ml II Een blik op het verleden Éen zicht op de toekomst Heden verschijnt Nr 1 van den oerden jaargang van « ONS VLAANDEREN ». Wat wij gedaan hebben gedurende den verlopen tijd ? Het betaamt" niet dat wij er over bolten. Ook zulen wij enkel bestatigen dat : ons blad bijna verdrijdubbeld is voor wat 't for-inaat betreft wanneer men het vergelijkt met het nummer van het eerste jaar. Dat a]les kostte moeite en geld . Moeite : want een vlaamsch blad drukken in Frankrijk is geen kiiderspel ; dat het ons ger.oegzaam weze te zeggen dat ieder proef drij maal moet.. nagezien worden en dat er dan nog drukfouten doorsluipen. Voor een blad aantrekkelijk en leerzaam te maken moet men ook personeel hebben, want teiwijl in België de Vlaamsche bladen bijna uitsluitend en ongelukkiglijk met de schaar gemaakt werden, is men verplicht hier ailes te schrijven en moet men dus meer penonr.eellebben. Hier ook maggezegd worden, dat buiten den bestuurder en hoofdopsteller van het blad, al de medewrr-kers opvolgentlijk gemobiliseerd werden en dus vervangen moesten worden. En het geld! Met 't uitbreken van den oorlog kostte het papier 25 fr. de 100 kilos, nu betalen wij het 85 fr.. bijna 1 fr. den kilo ailes inbegrepen. Maar laat ons daar niet van spreken! Want over al die moeilijkheden zijn wij vlot gegaan, beste lezers, dank aan U. Op het einde der eerste maand drukten wij op 600 exemplaren; deze week op 14.600, ook zeggen wij met fierheid, dat «ONS VLAANDEREN » onbetwijfelbaar het meest gele-zen vlaamsche blad is. Waarom ? Omdat denken wij, ons blad « reent door r.ee gaat ». Wij zijn vrij en niemand anders dan ons geweten mag ons bevelen geven. Daar wij van niemand afhangfn zegg n wij, als het past, wat moet gezepd worden. Als wij ie-ts willen, gaan wij langs geen omwe-grn er naar toe. Onze bijval ligt ook in ons programma : het Vlasmsche volk te onderr chten, te ver-ccelen, te \erzetten, het vaderland te die-nen en onze grdsdienst voor te staan In de toekomst zullen wij vooit^arm met di*" programma na te leven. « ONS VLAANDEREN » was voor duizenden vluchtelingen het aangenaam weekblad, het zal het blij-ven zelfs na dezen oorlog. Grooter en belang-wekkender n< g zullen wij het maken en zijne lezers mogen zeker zijn er imme; in le vinden : de waar'aeid, het goede, het nuttige en het aangename. ONS VLAANDEREN. « Ons Vlaanderen » en de Soldaten. Het zal ons toegelalen zijn -\olgend briefje over le drukken. Het bewijst dat a Ons Vlaanderen », niet enkel een blad maar ook een werk is : Bayeux, den 18-2-17. Beste Heer, « Ons Vlaanderen » dat rnij regelmatig ge wordt en wekelijks wat aangename lezing verschaft, geeft ons, soldaten, menige zeer aantrekkelijke artikken te lezen. Deze week bijvoorbeeld, heb ik met genoegen 't hoofd-artikel en 't Avondpraatje gelezen. Iedereen weet wat « Ons Vlaanderen » deed voor ons stoffelijk welzijn, maar 't deed mij deugd te mogen bekennen dat het niet min deed op geestelijk gebied. Inderdaad 't soldaten-leven is zoo dat het eene zekere onver-schilligheid, zelfs1 koudheid meêbrengt en al d'idealen die men vroeger zoo warm koesterde, laat insluimeren. Een jongen die vroeger zijn godsdienstige plichten voluit vervulde, getreost zich nu bij 'tstrenge noodzakelijke ; die vroeger een welgemeende overtuigde Vlaming was, laat de zaken nu maar stillekens varen ; bij raenigeen gaat aile ideaal aan 't uitdooven. Wil ik zeggen dat dit de generaliteit is : neen, verre van daar. Veel goede blijven wat ze waren, spijts allen die 't benijën ; doch dit is een gedeçlte welke door de opstellers Van « Ons Vlaanderen » bedoeld wordt. Is dit kwaadwil-ligneid ? Oh, neen ; ne soldaat is nooit kwaad-willig, doch ne groote « Je m'enfoutiste ». — Wat opwekking, wat goede woorden, een minnelijk briefje,besluitgansch 't geneesmiddel. Dit was ook de eenie zorg van « Ons Vlaanderen» toen het een lezingfonds stichtte «Voor onze Jongens » — correspondenten ; vroeg ; ,nen oproep deed tôt de Ouders — en 't is t eenige en eenvoudige middel ! Daarvoor moet ik « Ons Vlaanderen » hulde brengen. J. V. O. C. I. S. O. I. VAN 'T YZERFRONT Kunst van de Loopgraven. Kakel yax Lerjierghe. (.Eigcn briefwisseling). — In 't buiten-land, weet men zoo weinig af van onze jongens. Men vermoedt dat ginds van aan Nieuwpoort tôt Steenstraete nog een bel-gisch leger ligt, dat pal en ontembaar, het laatste lapken vrijen grond zal weten te bewaren van de bezoedeling. Desbetreffende is men gerust, 't zijn helden ! Jammer dat dit « heldenschap » uitsluitend toegekend wordt en niet hoofdzakelijk. In ons leger steken nog steeds al de eigenschappen van ons volk : vroomheid, koppigheid, durf en deze eigenschappen stellen hun « held-zijn » nog in een meerder licht- Maar bovendien, mogen we wel onze jongens ook de eigen-schap van « aanpassing » toekennen, die zooveel goeds heeft gesticht in de laatste twee jaar van eenzelfde front-oorlog. De belgische soldaat is niet minder lid derlijk, niet minder heldhaftig, niet minder praktisch dan zijn franschen of engelschcn makker : integendeel, maar hij heeft bij deze beiden nog dit voor dat hij zijn leven van voorheen weet in den Luidigen toestand te plaatsen. Hij bezit « aanpassingsvermo-gen. » We kunnen dat hier, dagelijks bestàti- « ■ 35» , ' • •'•.■v ajf- $ s '■ #*■' i"r'~ -- - •— r- ~ ^ - Oud Stuivekenskerke Pentéekening van K. Van Lerberghj-. gen in al de uitingen van zijn krijgsleven. Na de uren van strijd, corvée, oefening en dies meer, weet hij nog enkele stonden uit te splijten om zich te volmaken in zijn am-bacht, om studies aan te vatten, om aan letterkunde (getuigen de bijna ontelbare frontblaadjes) en aan kunst te doen. Ja, aan kunst. Een ondankbaar iets, bijzonderlijk in oorlog, maar onze soldaten-kunstenaars met het penseel hebben zich door niets laten afschrikken. Er bestaat een echte belgische oorlogschilderkunst, gebloeid in de loopgraven en die nog geene genoegzame waardee-ring geniet. Tôt voôr de opening van de kunstten-toonstelling door den « Belg. Standaard » ingericht, bleven onze jongens-kunstenaars werken op hun eentje. Ze spaarden van hun magere soldij de dure centjes om wat krijt, papier en stift en waterkleuren te koopen en brachten een bloei van penteeke-ningen en waterverfschilderijen voort, die door deze tentoonstelling in eens aan de bewondering van ons volk werden geopenbaard. Dadelijk werd dan ook de behoefte in-gezien al deze kunstenaars-talenten te groe-peeren. De vereeniging « Kunst *op den Yzer » kwam tôt stand, onder de toewij-dingvolle leiding van Jufvrouw Belpaire. De band van voeli. g tusschendeze artisten, die het zoo nôo hadden met en door en elkander te leven, bestond. De eerste tentoonstelling door deze vereeniging ingericht is gister gesloten geworden. Ze beleefde een waar succès. Bij de vier-hondtrd schilderijen, teekeningen, schetsen, beeldhouwwerken waren tentoongesteld : kostbare gedenkenissen voor later, want hier hadden we de gevoelige ziel, deschoon-heid, het innig leven van ons volk midden de rampen die ons teisteren. Is het niet een verheugende bestatiging voor de taai-heid, het vermogen en het doorwerken van ons volk ? Is het niet een belofte voor de toekomst. Er waren niet minder dan vier en veer-tig tentoonstellers : allen soldaten, waaron-der cchte kunstenaars die reeds voor den oorlog naam hadden en dien naam aldoor den oorlog schooner hebben bewaard omdat hun kunst gelouterd werd. Zoo onder meer: Marcel Canneel, Samuel De Vriendt (de zoon van don gekenden aniwerpschen schilder), A .\De'mKat, H . De Clerck, Joë English (des gilden-vlaggenschilder van Brugge, die zich hier openbaarde als een kunstenaar van de toekomst), Medard Maertens, Karel Van Lerberghe. Over dezen laatste enkele woordjes, om- -dat dit jong veelbelovend talent te beschei-den is en de waar Je van zijn werk niet wil schatten . Hij werd geboren en woonde te Woumen, het dorp aan den overkant van den Yzer bij Dixmuide. Dit dorp zag hij plat schieten wijl hij in de loopgraven zat, ten dienste van zijn land. Zijn huis verging in de vlam-men, die ook al zijn schilderwerken oppul-verden. Dit miek op hem een schrikkelijken indruk tôt op den dag dat hij uit 't bezette land tijding ontving dat zijn schilderij « waaraan hij zoo schrikkelijk veel hield » : De toren van Woumen was gered geworden. Toen begon hij weerom te schilderen, her-vatte 't penseel en bracht een overvloed van waterverfschilderijen voort (de soldij liet hem niet toe alsdan het noodige aan te schaffen om 't olieverfschilderen te beoefe-nen) die zoowat overal verspreid zijn. In de tentoonstellingen van de « Belgische Standaard » en « Kunst op den Yzer » trad hij vooraan met zijn inzendingen. Iiare MB—iiMmmm , m> ■■■! —■—— Majesteit de Koningin kocht van hem een triptiek « Stuyvekenskerke » eenig in zijn soort. Karel Van Lerberghe, is drie en twintig jaar oud, een vlaamsche jongen op en top, die zijn kunst put in de natuur waar hij gewonnen en geboren werd. Ongekunsteld en ongeschoold, de vrije uiting van eene schoone ziel. Voôr den oorlog was hij niet gekend, ienzij van eenige vrienden. Hij hield van geen trom. Eigen kunst, zoekt en baant wel zelf haar. weg, placht hij te zeggen. In zijn vrije uren, — zijn vader was huisschilder en hij moest wel een handje toesteken, — die van lieverlede onbeperkt werden naarmate drang zich in hem ont-wikkelde, licp hij de streek af van Diksmui-de tôt Nieuwpoort, schilderend in stilte, kuierend op zijn eentje door Vlaanderen en Vlaanderen op 't doek brengend in noesten vlijt. Voôr den oorlog had hij eene heele tentoonstelling klaar, opgeborgen in zijn atelier in het groote huis van Woumen. De oorb g heeft dien rijpen oogst vernietigd. Lang heeft hij hierom geleden, doch nu slaat hij er zich door ; een nieuwen oogst is hij aan 't inzamelen Zoo hebben ze allen min of fneer, hun geschiedenis, onze soldaten-kunstenaars. En dat deze geschiedenis heeft ingegrepen op heel hun' oorlogswerk hoeft wel geen be-toog.Goddank dat deze schoonheid van ons volk, in 't korte in den vreemde zal kunnen genoten en bewonderd worden . Immers de tentoonstelling van de vereeniging' « Kunst op den Yzer » zal ook te zien zijn, in Vaart te Le Havre en in Mei te Lon-den.Joul Filliaert. • AAN ONZE LEZERS Vriendelijk verzoeken wij onze Lezers wier abonnement in de maand Januari of Febrnari vervalt, ons den inschrijvingsprijs : 2.2ffr. voor zes maand of 4.25 fr. voor een geheel jaar te willen opsturen in postman-daat, en bij adresverandering een postzegel van 15 ctm. te willen medezenden voor den onkost. Tôt ons.spijt, moeten wij onze gëabon-neerden verwittigen dat wij voortaan geene • postkwittanciën meer zullen aanbieden bij de vernieuwing der abonnementen ; de onkosten beloopen te hoog. — Per post doen wij nog enkel de jaarlijksehe abon-nementen ontvangen, op uitdrukkelijk ver-langen onzer lezers. Hieruit moeten onze lezers niet besluiten dat wij denken dat de oorlog nog een jaar of meer, duren zal. Neen ; maar, gelijk « Ons VLAANDEREN » vôôr den oorlog te Gent verscheen onder den naam van « Het Volk van Vlaanderen » zoo zal het, met Gods hulp, na den oorlog ook voort blijven bestaan, en lijk nu, bijzonder gewijd zijn aan de verdediging der belangen der uit-gewekenen.BEEICHT aan de leden van de Franschmansgilde Door de omstandigheden gedwongen zijn wij genoodzaakt de Franschmansgilde tijdelijk op te schorsen tôt na den oorlog. De leden, die gewoon waren met den eersten maart hunne jaarlijksehe bijdrage te betalen, zullen mits een post-mandaat van drij franken op te sturen, de gazet « Ons Vlaanderen » ontvangen tôt 1 Januari 1918. Zelfs indien de oorlog voor dit laatste tijdstip gedaan is, gelijk wij het met reden hopen, zullen zij Ons Vlaanderen in België voort ontvangen. - Uit ons Vaderland. uit de provincie brabant. — Een advies van de duitsche overheid, in date len Februari 1917, heeft al de manschappen van 17 tôt 55 jaar oud bij een geroepen van Peuthy, Machelen, Perck, Grimbergen, Campenhout, Bergh, Neder-Ockerzeel, Neder-over-Heem-beeck, Bucken Eppeghem, Strombeek-Bever, Sempst, Weerde, Hofstade, Muizen, Elewijt en Vilvoorden. Al de hooger aangeduide manschappen moesten vergaderen te Vilvoorden, op 10e Februari 1917. hoe de e. h. pastoor van gelrode gestorven is. — Op 19 Aug. 1914 kwamen de duitschers in Aerschot en begonnen er te branden en te plunderen. Daags nadien drongen zij voor-uit tôt Gebrode, op de baan van Aerschot naàr Leuven. Ze schoten er, om te beginnen zeven inwoners dood. Dan werden al de mannen in de kerk opgesloten. In den namiddag werden zij echter losgelaten. Drij inwoners werden door geweerschoten ge-kwetst. De E. H. Pastoor hielp die onge-lukkigen op eene kar, vergezelde ze, naar het hospitaal van Aerschot en kwam dan terug naar Gelrode. Maar voerman en priester werden in de straten van Aerschot aangehouden van allerlei wandaden be-schuldigd en in het stadhuis opgesloten ; daar brachten zij den nacht in het gevang door. Van daar werd de E. H. Pastoor naar de kerk geleid ; onderwege bracht men hem slager toe. Talrijke burgers waren in de kerk opgesloten, in de middenbeuk ; de priesters en de kloosterlingen had men in het koor gerangschikt, aile voedsel werd hun gewei-gerd. Onder tusschen werd de E. H. Dergent met kolfslagen overladen ; men plaatste hem tegen den voorgevel der kerk ; men bond hem de handen en de voeten bij middel van koperen draad ; hij moest rechtstaan, op de tippen van de voeten, met de handen omhoog. Ten gevolge van de slagen liep het bloed uit talrijke wonden van zijn hoofd tôt op zijne naakte voeten. In den avond liet men hem weten dat hij op twee voorwaarden de vrijheid zou terugkrijgen ; hij moest eerst den Roomsch- katholieken Godsdienst af-zweren en ten tweede luidop roepen : « Deutschland uber ailes » ♦ Zijn antwoord was « Nooit ! Nooit ! » Dan werd de priester naar het Blijkenhuis geleid, twee hond^rd meters verder van de kerk. Daar bleef hij onder de bewaking van vijf soldaten. Telkenmale cde arme man zijne verlamde armen liet zakken, radbraakte men hem de voeten bij middel van kolfslagen . Daar werd de priester door het hoofd geschoten ; zijn lijk werd in den Demer ge-smeten en gansch naakt terug opgevischt twee dagen nadien. Kardinaal Mercier van den pastoor van Gelrode sprekende, zegt dat hij als marte-laar gestorven is de koude in belgië. — Sinds jàren had men dergelijken koude niet meer gezien. De thermometer teekende overal 14°, 15° en 16° graden ; in de Vallei van de Maas zonk hij tôt minder dan 20° beneden het vriesprunt. Stroomen en rivieren ailes lag toegevrozen . Men had schoon met dynamiet te werken en de sleepbooten gedurig te doen over en weer varen ; ééne uur nadien lag ailes terug toe. nog uit brabant. — De mannen van I7 tôt , 55 jaar van de volgende gemeenten hebben bericht ontvangen, gedagteekend den 1 ten Februari 1917, die manschappen oproe-pende tegen den 8 sten dezer maand : die oproep telt voor de gemeenten Haeren, Steenockerzeel, Nosseghem, Melsbroeck, Dieghem, Crainhem, Woluwe-St-Etienne Sterrebeek, Wesembeek, Woluwe-St-Pieter, Saventhem, Evere. - 1 - ■ . U '* Derde Jaar Nr 1. Prijs : 10 Centiemen per Nummer. Zondag, 25 Februari 1917. - — ~ --yy ... .MftMgi' ^-rrrii ■m. Il >— ■ 1—IIIBH l llil II ■■■—■ I II ——mil —mil 1111— M 11711

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.