Dertiande Jaargang s î Prus per numirrèr : 10 centiemen i Evlaart 19(4 ONZE KRINGEN TOONEELBLAD Orgaan tôt verdedighig onzer Kunst-, Stam- en Taalbelangen Drukker : S. SCHUERMANS-MEDAER, Tienen. Uitgevers : Herman HENOT & Firmijn VINCX INSCHRIJVINGSPRIJS ÉÉN frank voor 't geheele seizoen Verschijnt gedurende de zes wintermaanden den xn en i5n van elke maand. Bijdragen en mededeelingen moeten vrachtvrij gezonden worden aan den hoofdopsteller : HERMAN HENOT, TIENEN. Tooneelwerken en liederen worden aangekondigd mits één afdruksel en besproken mits er twec te zenden. Men sture de raadselprijskampen aan : Firmijn VINCX, hoofdonderwijzer, Godsenhoven (Brab.) Aankondigingen : 0,10 fr. den regel. Voor aankondigingen meermalen op te nemen, overeen te komen met den drukker. Iedere medewerker is verantwoordelik voor zijn bijdrage. Tooneelkronijk Uit GENT Nederlandsciie Schouvvfaurg 5e KUNSTVERTOONING „Vrije IVolken" spel in drie bedrijven van Jaroslovv Kvapiï De 5e ^kunstvoorstelling", gegeven in den Nederl. Schouwburg, bestond uit het (Itooneelspel" „Vrije Wolken" van den Bo-heemschen dramaturg Kvapil. Dit werk, dat tôt 't genre stemmingskunst behoort, en waarin 't geval behandeld wordt van 'n iong .serninrirwt die i.egen z'n zin, ma'âr op aandrang zijner moeder, de godge-leerdheid beoefent, gedurende eenige va-cantiedagen thuis doorbrengend, in kennis komt met 'n mooie jonge dame, tooneel-spèelster, 'n vriendinnetje uit z'n kinderja-ren. Uit z'n omvang met deze ontwikkelde, levenslustige Vrouw ontstaat weldra 'n war-me vriendschap, die bij den jongen semira-rist tôt zuivere liefde uitgroeit. Naar het seminarie wil hij niet terug. Hij wil ook le-ven, genieten, beminnen, bemind worden. Met angst ziet de godvruchtige moeder den ommekeer in haar kind. Ze smeekt de jonge vrouw h|:t huis' te willen verlaten, opdat haar zoon de gemoedsrust wedervinde. Bij haar afscheid zegt ze den jongen haar te moeten vergeten want vrouwen van haar slag zijn als de wolken, voortgedieven door de winden, niemand weet waarheen. Ge-broken blijft hij achter met z'n liefde en z'n herinneringen. Dit stuk is effen als 'n waterspiegel, met hier en daar 'n fijne rimpeling. Het is als 'n stille landweg met in 't mid-den 'n kleine klimming waarop zich 'n groen prieël bevindt, waaruit muziek klinkt en verder meer vlak en rustig. Om zoo 'n stuk in de vereischte stem-ming te spelen en wat ^relief" te geven, moet men kunstënaar van eersten rang zijn. Dat zijn onze tooneelisten niet. De eenige die genietbaar was en ook werkelijk slaagde was Arie Van den Heuvel als pastoor Jan Matous. Mej. Stella Vande Wiele, als de tooneelspeelster, was ten eerste te jong en mist nog te veel de techniek van uitbeel-ding, d.w.z. dat ze 't doorleefde niet ge-noeg kan doen medeVoelen door 't pnbliek. De heer Darden als Peter, de seminarist, deed wel z'n best den ernstig-stemmigen jongen man uit te beelden, die gebukt gaat onder den moederwenscb, en dan weer wel voelt voor z'n roeping, slachtoffer van 'n dualisme in hem, maar die volstrekt niet voor z'n roi was opgewassen. Hij leek me houterig, stijf, 'n automaat die af-loopt. Ook Mevr. De Vreker-Vetschuur stond én als figuur én in haar toon en hou-ding er beslist naast. Deze voorstelling heeft nogmaals bewezen dat ons gezelschap voor de fijne stemmingscomedie volstrekt onbekwaam is. Het klinkt wellicht hard, maar 't is de waarheid. Van zoo 'n voorstelling gaat niet de minste bekoring uit, on- danks de teere stemming van 't stuk. Het klinkt ailes zoo vulgair en grof, en de be-wegingen zijn zoo gewild. Zoolang ons gezelschap niet verbeterd wordt, moest Mijn-heer Hendricksvan zulke werken afblijven. uDe Spaansche Vlieg" Klucht in drie bedrijven van Fraz, Arnold en Ernst Bach ****** Uit het Duitsch door Arie Van den Heuvel **** uDe Andere" Tooneelspel in i bedrijf door Désiré Claeys **** Zooals de meest Duitsche Possen lijkt ook deze ..Spaansche Vliawondervvel op z'ii broertjes en zùsjes. 't ls dezelfde ge-schiedenis van ^Moraâl", karikaturaal behandeld. Wat grof van inhoud, maar han-dig aangekleed. Geene fijne zinswending of woordspeling. Niets tintelends. Maar't is koddig van toestandteekening. De Spaansche Vlieg, de bijnaam voor 'n Spaansche danseres, is de onzichtbare spil waarop het stuk draait. Jaren geleden is dezejunoin de stad geweest en uit intieme betrekkingen, die eenige eerbare mannen met haar had-den aangeknoopt, schijnt 'n kind te zijn ge-boren. Tenminste zoo gelooven de eerbare heeren, die dan ook, elk zich den vader van deze spruit wanende, als brave vader tel-kens geld afzendt. Totdat ze ten slotte, door 'n net van verwikkelingen, gewaar worden door die Spaansche Vlieg leelijk te zijn uit-geschud.Laat ik deze Carnavalklucht niet verder ontleden. De menschen hebben er smake-lijk gelachen, deels om de klucht zelf, deels om de typeering. Want deze was werkelijk goed. Wat aan de vertolking ontbrak was 'n kracht als De Somme in zijnen goeden tijd. En dan denk ik 'n vijftiental jaren ie-rug. Nu moest Hésseiinck die roi spelen. Wat heelemaal buiten z'n emploi valt. Dat is nu mijn schuld niet, wel van hem die zorgen moet dat 't gezelschap volledig is. Ook Mevr. Verschuur in de karikatuurrol bleef er ver af. Overigens werd 't nog al vlot gespeeld. Vooraf ging uDe Andere" 'n éénakter van Désiré Claeys. Een goed stukje, dat wil ik hier dadelijk bekennen. Het is wat hard en wrang, maar wààr en eerlijk. Het zit bo-vendien goed inéén en getuigt van men-schenkennis.Het is 'n brokje leven uit den modernen tijd, met z'n idéaalloosheid en z'n jacht naar geld. Dat na 't afsterven van vader de zoons el-kaar in 't haar zitten en brutaal opstaan te-gen de moeder, dat zijn van die alledaag-sche verschijnselen die den tegenwoordigen tijd kenmerken. Claeys heeft daar 'n knap stukje geleverd dat overal den beoogden indruk zal verwekken. Ook dit stukje werd goed gespeeld en door 't publiek goed onthaald. In en om dsn ^eder!. Schouwburg Het bestuur van den Nederl. Schouw-ï burg is officiëel open verklaard. Dat is nu wel tegen den zin van sornmige menschen gegaan, maar 't is 'n feil, dank aan 't krach-tig optreden o.a. van den heer De Vynck, gemeenteraadslid. In dezenstrijd, evenals in elken anderen, waar er persoonlijke belangen op 't spel staan, wordt er met vinnigheid gestreden. Niet openlijk maar bedekt. Watrnij betreft, 't zij hier luide gezegd, ik hoop van harte dat Arthur Hendricks niet herLenoemd wordt. En komen er ernstige kandidaten, dan bestaat daartoe aile kans. Gedurende z'n bestuurders-loopbaan heeft hij zooveel ontevredenheid verwekt bij 'n zeer groot gfjdecite van het schouwburgpubliek dkt ve-len z'n heengaan openlijk wenschen. Door zijn misdadige slordigheid en onkunde is ons gesproken tooneel gezohken tôt wat het nu is. En dat het werkelijk bedroevend is, dat bewijzen wel de taliijke op- en aanrner-kingen die gemaakt werden door de s'ede-lijke tooneelkommissie. Tôt zelfs in 't sche-pencollege zijn klachten opgegaan. Wij kunnen den heer De Vynck niet dankbaar genoeg zijn dit steentje aan 't rollen te hebben gebracht. Nu tenminste zijn 't die hate-lijke tooneelbladen alleen niet meer waarin de wanhopige toestand vastgespijkerd wordt. Het zijn nu ofïiciëele personen. Arthur Hendricks begint nattigheid te voelen. Maar zooals elk bestuurder van welke in-richting het ook zij, heeft Mr Hendricks z'n schildknapen. Die wat te begeven heeft, kan zich de weelde van 'n lijfwacht veroor-loven. En niet alleen dat hij met eigen middelen werkt, — 'n enkel woord van hem en ge treedt 't redactiebureel binnen van 'n dagblad. Tenminste als uw pen te koop is. Vraag 't maar eens aan den Gentschen briefschrijver van tlHet laalste Nieuws". Hij zal U zeggen hoe men zich van tafelschui-mer metamorphoseeren kan tôt trouw ver-dediger van Taal en Volk en... weldoener. Zoo zijn dan ook de artikeltjes te verklaren die bijna dagelijks in 't Laatste Nieuws ver-schijnen en waarin deze fameuze letterkun-dige, trouw als 'n hond, z'n weldoener ver-dedigt. Wel wat onhandig, want de zeem ligt er meestal wàt dik op : Trop de zèle, zouden de Franschen zeggen. En dat doet dlkwijls meer schade dan .voordeel, Het is slecht voor den schrijver zélf, want hij bla-meert er zich sterk door, en slecht voor den bestuurder, aangezien nu iedereen vraagt of de toestand zôô onhoudbaar geworden is dat er zulke verdediging noodig blijkt. Dergelijke lompe vleiertjes hebben gewoon-lijk 'n negatieve uitwerking. Ook de andere schildknaap, de Gentsche biiefschrijver van „Het Tooneel" moet zich matigen. Maar als men gaarne naar den schouwburg gaat en niet gaarne z'n plaats betaalt; het boven-dien niet zoo nauw neemt met het geweten of wat men noemt eergevoel of fierheid, dan weet ook dààr de bestuurder raad op. Maar aile gekheid op 'n stokje, waarde le-zers. Ik wilde U alleen maar waarschuwen, wanneer U 'n nummer van uHet laatste Nieuws" of ltHet Tooneel" in handen mocht vallen, weest dan voorzichtig1 met de schouwburgberichten uit Gent. Deze nobe-le heertjes zijn bezig aan 'n wanhopig werk. Ze willen den Gentschen mooriaan uit wasschen. Jan Staal. Uit BRUSSEL Oe Morgendstar tlEen Koningsschot" Eerste opvoering. Blijspel in in drie bedrijven door Désiré Claeys en Hendrik Coopman uDe Minnebode" vroolijkspel m één bedrijf in verzen door Alfred Bogaerd Een doodeenvoudige geschiedenis is het eigenlijk dat uKoningsschot" van Claes en Coopman. Twee jongelieden, Marie Peer-mans, dochter van den eigenaar uit (1Het groen Kasteel" en Frans Sermeus, zoon van een rijk geworden brouwer, zijn hartstoch-telijk verliefd. De echtgenooten Peermans zien de vrijage met een goed oog aan ; vader Sermeus echter steekt stokken in de wielen. Hij had nu.eenmaal voor zijn zoon wat be-ters gedroomd dan de dochter van een hei-bergbaas. Tôt daar kan men wel niets alle-daagscher uitdenken. De wijze waarop Sus en Sidonie Peermans het aan boord leggen om de toestemming van Sermeus voor het huwelijk te winnen is echter niet banaal. Sermeus is 'n hartstochtelijke natuur, die het niet onaardig zou vinden een flirtje — om geen ander woord e gebruiken — aan te knoopen met Sidonie. Deze, daarin eensge-zind met haar wettigen echtgenoot, veinst een gunstig oor te leenen aan de praatjes van Sermeus en slaagt er ten slotte in de oppergaai af te schieten — een echt koningsschot voorwaar ! — met Sermeus het ja-woord ten gunste van haar dochter af te persen. Door die drie pittige bedrijven heen ma-ken we kennis met een paar leden van de <(wipsocieteit" gevestigd in Het Groen Kasteel, brave Brusselaars waarvan het ras langzamerhand wegsterft, die pralen met een mondvolletje Fransch, maar in den grond toch noch door-Vlaamsch zijn geble-ven.Ik weet niet of het stuk elders evenveel bijval zal oogsten als hier, hoevvel het mij heelemaal niet zou vervvonderen : te Brus-sel was het een schaterlach van het begin tôt het einde. En welke mensch, welke too-neelkriticus weerstaat nog aan een gullen spontanen lach? Als de schrijvers niets an-ders beoogd hebben dan ons lachen af te dwingen — over de psychologie var. den lach is het laatste woord nog niet geschre-ven, laat staan gezegd — met de opgeblazen parvenutjes die domheid en eigenwaan we-ten te verbloemen, die hun geld niet kunnen gebruiken dan voor dwaze parodieën van den grand monde, dan zijn die schrijvers inderdaad flink geslaagd. Van den beginne af bevinden wij ons midden in de handeling en het is onophou-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.