ï Dartiende Jaargang Nr 9 Prijs per nummer : 10 centiemen I Februari 1914 ONZE KRiNGEN TOONEEBLAD Orgaan tôt yerdediging onzer Kunsfc-, Stam- en Taalbelangen Drukker : S. SC H U ER M ANS- M E D AER, Tienen. Uitgevers : Herman HENOT & Firmijn VINCX INSCHRIJVINGSPRIJS ÉÉN frank voor 't geheele seizoen Verschijnt gedurende de zes wintermaanden den in en i5n van elke maand. Bijdragen en mededeelingen moeten vrachtvrij gezonden worden aan den hoofdopstelier : HERMAN HENOT, TIENEN. C Tooneelwerken en liederen worden aangekondigd mits één afdruksel en besproken mits er twee te zenden. M en sture de raadselprijskampen aan : Firmijn VINCX, hoofdonderwijzer, Godsenhoven (Brab.) Aankondigingen : 0,10 fr. den regel. Voor aankondigingen meermalen op te nemen, overeen :e komen met den drukker. Iedere medewerker is verantwoordelik voor zijn bijdrage. Tooneelkronijk Natianaai Toaneelvsrbond. Onder deze benaming werd er een ver-bond opgericht van de Vlaamsche tooneel-kringen.H et Verbond heeft voor doel het Neder-landsch tooneel te bevorderen ; de belangen der tooneelkringen te behartigen; het tref-fen eener behoorlike regeling met tooneel-schrijvers voor hun betrekkingen met de maatschappijen wat schrijversrechten be-treft; het ondersteunen van elke beweging, welke de verheffing van 't Vlaamsche volk beoogt door middel van de moedertaal ; het verhoogep van 't geestelik peil van de too-neelliefhebbers, het louteren van h.inkunst-smaak, het verbeter'-pn hutmer uitspr'aak; het aandringen bij de openbare machten om ondersteuning van schrijvérs en maatschappijen te bekomen; het verbeteren van 't Premiestelsel ; het inrichten van tooneel-congressen, enz. Aile Vlaamsche tooneelmaatschappijen zullen dadelik het groote nut dezer instel-ling inzien en zich aansluiten bij het Na-tionaal Verbond (Bijdrage 3 frank per jaar. — Adres : Jef Mennekens, Spiegelstraat 69 S'-Pieters Jette). H. Henot. Uit GENT Nederlsndsche Schouwburg uSalomé'' treurspel in 1 bedrijf van Oscar Wilde, vertaler Dr Boutens. -:-uMedea"Treurspel in drij bedrijven van Legouvé ltSalomé" van den even beruchten als be-roemden Engelschman Oscar Wilde is 'n prachtstuk. Deze man, 'n zondagskind bij uitnemend-heid, bezat 'n wond^rbaren geest. Want met alleen op letterkundig, kiitisch en dra-matisch terrein gaf hij bhjken van 'n bizon-dere, nieuwe opvatting en ztening, ook op 't gebied der mode was hij de dandy die floreerde in de salons waar hij de bewonde-ring opwekte om zijn fijnen smaak. En fijn was hij 00k vooral in z'n gesprekken, niet zoo zeer om de wijsgeerige waarde, dan wel oro het fijn-pittige dat in z'n woordan lag. Zijn speelsche geest borrelde over van spiritueele gezegden. En daarom 00k zijn z'n figuren minder zwaar op de hand dan bij Ibsen. De figuren zielkundig teekenen was voor hem geen hoofddoel ; den nadruk heeft hij gelegd op hunne geestige, paradoxale, perverse dingen die ze zeggen ; niet op hunne gedragingen. In tiSalomé" is dat sterk merkbaar. Dit te zien spelen is 'n feest voor 't oor en voor 't oog' De geschiedenis is zeker aan 'n iederbe-kendKoning Herodes vervolgt met wilde be-geerte Salomé, de dochter zijner gemalin Herodias. Op 'n feestmaal, door hem aan-geboden aan afgezanten v an den grooten Caesar, vervolgt hij haar onophoudelijk met zijne vvellustige blikken. Salomé ont-vlucht hem en komt voor het paleis op 't terras waar Herodes' lijfwacht zich bevindt. De koelte van den nacht werkt welda-dig op de verhitte zmnen. Het gevoel van rust dat over haar komt, ontlokt haar woorden tôt de maan en de natuur van de zuiverste schoonheid. In 'n drogen waterput, zich bevindende onder het terras zit opgesloten Jokanaân, de profeet. (J^hannes do Dooper) In dit sombeie veiblijf juicht de profeet z'n geluk uit, nu de Heiland, de Verlosser, gekomen is. Salomé hoort z'n stem, en gelast de solda* en den profeet beven te halen. Als hij op den rand1 des puts &taéit en vonrtgaat den Christos te bezingen is er niemand die hem begrijpt. Ook Salomé niet. Màar.'z'n verschijning maakt zulk 'n sterken indruk op haar, dat er in dit grillige menschenkir.d 'n geweldige begeerte ontbrandt voor den profeet. En in 'n prachtigen woorden-stroom, gehuld in 'n oosterschen gloed, be-lijdt ze hem haar liefde. Ze smeekt hem z'n mond te mogen lcussen, die zulke vreemde, groote dingen zegt. Jokanaan wijst haar, de dochter van 'n boeleerster, af met afschuw en daalt opnieuw in z'n cel. Middelerwijl is Herodes met z'n gevolg ook op 't terras gekomen, waar hij Salomé weer bespringt met zijne vurige blikken. Hij smeekt haar voor hem te willen dansen, met haar schoo-ne voeten die zijn ,,gelijk witte duiven". Ailes wat ze verlangt zal hij haar geven, al ware het ook de helft van z'n koninkrijk. Een vreeselijk plan rijpt in haar brein. Ze had gezworen de lippen te kussen van den profeet; ze had 't hem herhaald met ijzige beslistheid, — (.Jokanaân, ik zàl uw lippen kussen" — nu zou ze z.'n hoofd hebben, ook al was z'n mond voor eeuwig gesloten. Herodes rnoet haar zweren, dat hij haar geven zal al wat ze vraagt. Als hij dien eed heeft uitgepsroken danst ze haar jeven-sluier-dans. Maar als ze h.tar eisch uit-spreekt het hoofd te eischen van J okanaan als loon, schrikt Herodes daarvoor terug. Ailes wil hij geven, maar telkens meerklinkt 't huiverig-beslist i(Tetrach van Judea, ik eisch het hoofd van Jokanaan." Herodes moet toegeven. En als op 'n zilveren schotel het afgeslagen hoofd van den profeet haar wordt gebiac'nt is het met 'n woest-dierlijke 'begeerte dat ze er zich opvverpt. Het is'n oogrenblik van ontzettende tragiek Salomé O o daartezien, uitgestrekt op den grond, het hoofd liggende voor haar tusschen de ar-men, 'de lippen kussende, de haren stree-lende. En Heiodes, door afschuw aangegre-pen, beveelt zijne soldaten die vrouw te dooden. ilSalomé" ir, 'n stuk van bizondere pracht om z'n wonderschoone beeldspraak en too-neelschikking, ondanks z'n somber-tragi-schen opzet. Het is 'n aangrijpend werk, onder welks invloed men niet heen komt, ook al siddert-men bij het geronnen bloed van den profeet en het demonische van Sa lomé. En als het doek valt ziet men elkan-der onthutst aan, om zooveel schoonheid en ontzetting in één stuk v.ereenigd. De vertolking was over 't gehcel genomen, bevredigend. Mej. Mathis als Salomé heeft bewezen dat er iets met haar te doen is. Ze heeft temperament. Heer Darden als Jokanaan had den goeden toon niet vast. Staan-de op den rand van den put sprak hij te re-thorisch, te gezwollen. En ook z'n gebaren waren te gemaakt. Heer Hesselinck als Herodes bracht 't er beter af. Plastisch was hij dikwijls zeer goed, maar toon en diktie waren niet altijd juist. Mevr. De Vrecker-Ver-schuur als Ilerodas heeft me volstrekt niet kunnen voldoen. Haar stem is beslist onge-schikt voor dat soort werk. De andere figu-reny.ijn van weimg belang zopdat ze niet gr/noem-J behoeven te worden. De bsgelei Jende muziek s; van Flor. Al-paerts, die zich gelukkig aan dit werk aan-past. De tooneelschikking van Arie Vanden Heuvel die aile eer van z'n werk haalt. Wat aan zoo 'n vertooning, gegeven door ons gezelschap, gewoonlijk ontbreekt, is zuiverheid van diktie, voornaamheid van gebaar en plastiek. Er ligt geen fijnheid in spel en voordracht,dat den toeschouwer be-kooit, ook al is 't werk zelf minder goed. Maar vooç ons gezelschap dat aan dergelijk werk niet gewoon is, en tweedens geen ar-tiesten van eersten rang telt was de vertooning prijzenswaardig te noemen. Het zou mij tenminste erg spijten moest tiSalorné" niet meer vertoond worden dezen winter. Ik zou 't nog eens gaarne terugzien, tevens degenen, die 't nog met gezien hebben aan-radende er heen te gaan. Tôt slot ging tlMedea" van Legouvé, waarover ik verleden jaar reeds sprak. Mevr. Vande Wiele, die weder hersteld was, en in de zvvare titelrol heroptrad, werd op handgeklap onthaald. Na 1(Salomé" is <(Medea" moeilijk te vol-gen. De schitterende, moderne woorden-pracht van het eerste, waarbij de geest en atmosfeer der verre oudheid behouden ge-bleven is, steekt scherp af legen den school-schen toon van het laatste. Bij tiSalomé ' zou beter 'n klein stukje passen als voorspel. Dit als vingerwijzing bij 'n mogelijke her-vatting van ^Salomé". * * * Het Heyermansgezelschap gaf Zaterdag 10 Januari 'n uitvoering van uDe Meid" spel in twee bedrijven en (<Nocturne" in 1 bedr., beide van Heyermans, in Minnaert's schouwburg. Door het jammerlijk slechte weer en weinige bekendmaking was de zaal maar half vol. Wat zeer jammer was. Want zelden is er prachtiger gespeeld. De thuisblijvers hebben veel gemist. Zoo 'n voorstelling mag gerust op één lijn gesteld worden niet de Leste van de comedie-fran-çaise. Daar was 'n eenheid en 'n vlotheid in spel en dialoog die bewondering afdwong. Daarbij 'n natuurlijkheid in beweging en uitspraak dat men eerder van ^leven" dan van ((spel" kan spreken. In uDe Meid" zijn vooral te roemen Mevr. De Boer-De Rijk als Anne-Mie (de meid) en Mevr Erfman-Sasbach als Stanse (de jonge Mevrouw). Dit eenigszins brutale, rake stuk, dat iets stuitends heeft bij de lezing, wint ontzach-lijk bij zoo 'n verzorgd spel. Wat is die Heyermans toch 'n kerel in 't schrijven van de dialoog. Dat doet hem niemand na. Hij blijft onderhoudend van 't begin tôt 't ein-de. Als hij terugkomt, wat algemeen ge- wen^cht wordt, zal de zaal wel volloopen. + * * Was ik eerst van plan 'n tweede artikel te wijden aan onzen Nederl. Schouwburg, îooals ik in m'n vorig schrijven beloofde, ik acht 't nu beter eerst de vergadering af te wachten die zal belegd worden door de hee-ren René de Clercq, Gustaaf D'Hondt, Richard de Cneudt, Alfons Sevens, Lam-brecht Lambrechts, Gust Van Hecke, Paul Kenis en F. Thiry, en tôt dewelke aile Gentsche tooneelvrienden, kritikussen, kunstenaars en Vlaamsche strijders zullen worden uitgenoodigd, om gezamenlijk den toestand van ons tooneel te bespreken, als-Dok de voorstellen die gedaan zijn in den sremeenteraad betrefïende de veranderingen D o aan het lastenboek. Totlater dus. Jan Staal. Uit BOOM Vôor eenige weken gaf de (,De Tières-kring eene vertooning in de schouwburg-zaal „Het Gulden Vlies". Men voerde op : tlVaderplichr drama in 1 bedrijf en het blijspel : „Hct laatsie cordeel" alsmede den kluchtigen tweezang : ltDetwce Vliegers". Ik had reeds eenige vertooningen van dien jongen, veelbelovenden kring bijge-woond en iedermaal was ik over de opvoe-ring ten hoogste voldaan ; maar ditmaal ben ik erg teleurgesteld geworden, door de de totale mislukking van het feest. Het is zeer bedroevend voor den stoffelijken voor-Liitgang van den kring, want reeds begon men meer en meer belangstelling in zijne vertooningen tevinden. De eenige oorzaak van dit mislukken was, dat de vertolkers hunne 10I niet kenden. Daarom dient men svenwel niet aanstonds de vereeniging te beknibbelen. Dat de spelers hunne roi niet kenden kan ernstige oorzaken hebben en hier was geen middel om de vertooning uit te stellen. Daarbij moet men ook ncg bedenken, dat men niet te doen heeft met gevormde ele-menten : het zijn slechts jonge liefhebbers en hun pogen en streven voor het edel doel dient ten zeerste geprezen, te meer daar zij îoo jong nog eene zoo zware taak op zich nemen. Het ware dus veel beter gehandeld de jonge krachten, in plaats van ze in de oogen van het pabliek belachelijk te maken, eenig-sins te verschoonen. En hij, die denkt als lat onnoozel muzikantje, dat zich geestig meende te toonen met tijdens het blijspel 5en doodmarch te spelen, slaat den bal lee-ijk mis ; wynt verre van de vertolkers be-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.