Iste Jaargang1 ■ l-l I — 1 I I ~T ZONOAG a en 6 DECEMBEB 1915 TNo. 70 _____1JH.I-I ' — — I — —— ABONNEMENTEN. "Per 3 maanden voor Holland f 2.50 franco per post. Losse nummers: Voor Holland 5 cent Toor Buitenland Tk cent. Den Haag, Prinsegracht _ 39, îelef. Eed. ! Adm. 7433. BELGISCH DAGBLAD ADYEETENTIEN; Van 1—5 regels f 1.50: elk« ;el meer f 0.30; Réclamés -5 regels f 2.60: elke regef ;er i 0.50. iondon : Dixon House Lloyda » Bestuurders: Dr. TERWAGNE — CH. HERBIET. Koofdredacteur : L. DU CASTILLON. HET VERTROUWEN DER NATIËN. Wat moet het worden met de wereld ? We zinkert al lager en lager. Do grooten van aile landen. de hooggeplaatsten,alle diplomaten. aij die besturen en regeeren, geven het verderfelijlc voorbeeld. Geen vaj;: do neutralen die or aan denkt eer Btem te verlieffen opdat een eind kome aan de zinnelooze moord die brandt en liuilt in Europa ! Ze zien toe... mooie roi !... Hoe durven zc 's avonds zich. ter ruste begéven r Spookt ]iet dan niot in hun ge-weten ? Woelt en krampt het daai niet ? . .. Iemand die een hart heefi en weet dat aan zijn deur mannen. vrouwen, kinderen geslacht wordeu. kan hij inslapen terwijl de wan-hoopskreten kermen en snerpen dôor do wanden heen van zijn wojiing ? Zij, die niet in het ge-vecht s'aan pogen ze toch niei een eind te brengen aan het on-zinnig oorlogsbedrijf in het Euro-peesch pandemonium ? Weten ze dan niet, dat beter dan de wapens de Eede de oplossing kan en moei breDgen ? Zijn ze dan zoo ver-dorven ? Is aile gevoei dood in hen ? Dai ze zich eens — o de simpele proeve! — bij winternacht buiten begeven te midden van woest-^lreisrend duin- w land. Dat ze dan eens aan den lijve voelen do wrango koude elie zoo ellendig in ons broze vleescli bijten kan, zoodat we saamkrim-pen ! Dat ze dan eens, in die nare. venijriige duisternis zich trachtei: in te denken in den drOeven toe stand van die ongelukkige, dap pere soldaten, die staan, een metei diep in den ijzigen grond, te loerer op den dood ! Daax in die een zaamheid, alleen met hun kwel-lende geweten zal als vanzelf uii hun mond komen de kreet : Sche; uit ! 't 1s genoeg !... Is dan tevens aile bewustzijn van Recht bij hen verdwenen ? Zier ze niet wat onrechtvaardig zwaai lijden rust op ongelukkigen die 'i * DE TOESTAND In siaie Grie&enlaofS zijn vvij altijt pessiiiiisl geweesl. ontwikke ing de; geneuctenissen bewijst dat dit pessimisme gegron.il is. Grdekenland is thans aan ' knoelon met Turkije in zoo veire da de ge.aiïlli«erden zich genoodzaaikt zien op nieuw hun toevfocht tôt ecne blokkad-tegen Griefeenland moeten nemen en. teven de Griieksche schepen aanhouden. De o® deibandeliingen duien voort. • Het spring in het oog dat de Gmeksclie regee-rin tijd wil winnen. Hoewel zekere triages in .Athene van meening zijn dat me; eene oplossing çal bereiken, die de er tente £il voldoen, zijn wij wait behooe aimer. Roemenië boezemt ons evenmin vej trouwen in. De overeenkomst met -Dui.tschlmd, me het oog op de lev-eiing v,a.n graoïii, bt wijst naair wel'ke kaint de Hobenzolleii: diie te. Boekarest oip den troon zit ei waarvan de zuster zegde : „01 die zal' on niet verlaten," overbelt. Het is ook wea ji'ig bekend dait de roemeensohe legeerin den ingain g vain den Roemeenschen Douai met mijnen heeft aigeslolen. G eene vieeir de o'oirlogsohepen mogen nog in de rot meensche wateren varen en de handek , schepen zijn verplicht roemeensche loocl sen aan boord te jlemen. Dit beduidt dat de roemeensche xe geering aan de russische teansportschepei vcrbotlen Ijeefiit den Donau naar Bulgarij °'P te varen. Daa.xentegeu laten de roe meensche ^ overheden toe dat oositeniijk Bc.te monîtors tôt Roestjœk komen. JNiemarid weet goed wat gekonkel t< toe varest plaats hieaft. De vijandeiijke mo gendheden zijn te veel geneigd den tœ stam. naar hunne eigen belangen ei . ensrhen te verklaren.. De groote zaial is dat ae Russen aan de Roemeensoh< grens een fegar van 500.000 man bijeei tunnen brengen om op een gestel'den daf . orheen Roemenië — dait dan niet meei uitvluchetn zal zoeken — naar Sofia oc te rukken. 1 ii DoP^0ss,1'n@ van het imhroglio op den en bajjkan hingt van Rusland en Italie h' Italie toont zich to-t nu toe t€ lkzr.chtjg. Gelmkkiglijk dringen de acticvf r-i^Tinnî» îolnn l i . recht van hun land koopen moeten met hun bloed ? Hoe kunnen -ze 't voelen, dat de roode reeks der wandaden steeds langer wordt, dat pas een misdaad is begaan of even-gauw een stortvloed an der e schelm-stukken ze kômt begraven ? Is dan 't gezond verstand, is dan 't gevoei, is dan de ziel, is dan de moraal voor goed vermoord in bloed, verkoold in oîprlogsbrand ? Blijft er dan ten slotte niets meer over bij den mensch dan 't .akelige, koude vernuft dat kanonnen giet, Zeppelins bouwt, gifgassen bereidt ? Neen ! 't verstand is niet dood, en het hart klopt nog warm, en ,het gevoei voor wett waar is, hoog en grootsch, flakkert steeds even schoon en helder in het gemoed van hen die geen schuld hebben aan de uitbarsting van den gru-welvolkaan, die in Europa spuwt... En zoo zij geen einde kunnen stellen aan die verschrikkingen, dan is het, meen ik, niet uit eigen-waan, niet uit gémis aan besef, niet uit gewetensïaksheid, niet uit zucht naar glorie — maar omdat in Europa het vertrouwen g edood werd, hefc onontbeerlijke, heilige vertrouwen — dé steenrots waarop het panthéon der natiën moet ge-. bouwd worden — het vertrouwen : zonder welk geen tractaten gelden, geen vrede duurzaam kan gesloten worden. Dat vertrouwen werd gedood door het ongezonde militaristisch ■ element van den Staat die zijn • eerewoord vertrappend, België bin- • nenviel en de belofte der natiën t uitschold voor een vodje papier. Engeland, Frankrijk en België, Rusland, Italie en Servie willen : vechten tôt ze op hun beurt dat . element doodelijk treffen kunnen en dan vanzelf in de diplomatieke . wereld opnieuw het vertrouwen . opleven kan jegens de vertegen-' woordigers van al ele landen. de aarzelingen woide gemaakt. Meer dan oodt is eenduacht en ki-acht de mac ht yoor de entente. I- Von de verschillende oodagsuerreinen_ is 8 er weinig nieuws. De Engelsciie moniToïs ; hebben eens te meer Westende beschoten. Ten Zuidefi v.an Lombaerdzijde, dus aan den îeehteroever van den IJzer en ^ in de richfting van Slype en St. Pieteis-' kapelle, hebben de Dxiitschers bij vei-nassing een kleinen Fianschen post ge-" îiomen, een onbeduidend leit. Rond Atrecht r en Lens wondit steeds hevig gevochten 3 hoewel1 de oîficieele lagierberichLen &r niets 1 vâa zeggen. Aan het oiostelijk fiont ^ireekt men nog altijd van de ontmiraing « van Mitau, Gorz blijft beschoten en moet een twee-j. de Diksmuide gelijken. Die stad vergt tien- dnizenden en fienduizenden levens. t Monastir is d'us stel'lig in handen vin de Oostenrijkeis. ; Aan de Styr hebben enkel schermutse-x linge n plaats. s Nu dat Joffer tôt generalissinms dei - lïansche troeepn in Europa is bevorderd l z.aJ er meer eenheid van werking ko-i men. Waarom heeft men zoolang gewachtî Omdat Se politieR nog steeds do baas - wilde spelen. Belglsch leçjerlierieiit i Besehietixjg van onze stellingen, die rondoni - en in het Noorden van Dixmuiden gelegen zijn, Onze batterijen hebben de vijandeiijke ; artillerie tôt zwijgen gebrachfc, en als weder-wraak de Duitsche loopgraven beschoten als t mede al de werkers die nabij de grens lî : van den Yzer en nabij Poesele bezig waren fienoemingea in 't Belgische leger. Kapitedn Dupont, attaobé aan" het Cabinet van het ministerie, van ocwl'og, en kaipitein Aïendt, van de 2de lalgemee/ie Links en Redits. Een slecht verweer. De zaak Cavell is voor de Duitsçhers een slechte zaak en een slechte zaak verdedigen is moeilijfe, ook voor den slimsten advoeaat. Om den 'moord op miss Cavell te ver-rechtvaardigen bei'oepen zich de Duitsçhers op de terêchtstelling te Leuven op 18 Augusti 1914, van zekere Brusselares, Julia Van .Wanterghem, wegens „Kriegs-j-errat".Het woord verréid zegt alleen, dat die vi»uw eene Belgische onderdaan was, terwijl miss Cavell eene EngeJsche onderdaan was, die du<î geen verraad ten aanzien van de Duitsçhers heeft gepleegd. Zedelijk stond die nui*se veel hoogei" dan ■ de maîtresse van den beruchten verra der Trou pin, die met -haar werd gefusilleerd. Terecht doet de neutrale Nieuwe Courant opmeiken : „De redenen voor deze terechîstelling en de verdere bijzonderheden geeft het Wolff-burea-u niet, zoodat voldoende ge-gevens ontbreken, om na te gaan of beide gevallen kunnen worden gelijkge-steld.Zelfs dit zou ni' Ls veranderen aan de zwakheid van een verdediging die zijn heil zoekt In tegenbes'chuldigingen." En de ' onschuldige vrouwen en kinderen van Dinant? Hadden die rampza-ligen ook verraad gepleegd, .jongo dienst-plichtigen naar do grens gestuurd of waren. zij als franestireurs opgetre'den? Een held van 76 jaren. De Fransclie korporaal Surrugue, vrij-williger voor den oorlog is 76 jaren oud. Hij is op de dagorder van het leger met eere vernield : Gewezen strijder van 1870, ridde* van het eerelegioen. Vrijwilliger voor den oorlog, 76 jaren oud. Hij heeft gevraagd als 2e sappeur mineur naar het front te gaan. Zonder de minste lichamelijke zwakheid heeft hij deelgenomen aan aile volvoer/ de werken, zoowel bij dage als bij nacli-te en zulks ondanks het vijandelijk vuur. Bezield met het hoogst geweten en de zuiverste opva'tin^ v«n jsljne plichten jegens het Vaderland is hij, voor zijne jongere makkers een toonbeeld van tucht, opgewektheid en wilskracht." Ziedaar ook een toonbeeld voor de jonge Belgen, die in Holland zich aan de rokken van nioeder vastklampen om niet hun plicht als Belg te moeten doen. Dr. von Bissing. De rechts- en staatsweienschappeJijke faculteit der universiteit te Munster heeft Z.E. Freiherr von Bissing, gouverneur-generaal van België, wegens z'ijn uit-stekende verdiensten voor staatsweten -schappèn benoemd tôt Doctor Rerum Po-liticartm Honoris Causa. Dr. von Bissing was voorheen plaatsvei*vangend ge-neraal-opperbevelhebber van het 7e armee-korps te ^lunster. Zoo lezen wij in een Nederlandsch blad. Men weet dat het in Duitsehland eene manie ls ijzeren en houten stand-beelden ter eere van Hindenburg, Bismarck, Tirpitz en andere helden op te richten. Von Bisstilg, die geen helcî is, ontvangt alleen een ezelsvel, waarop eeni diploma is gedrukt. Wij siellen vast dat de professoreu van Munster spotvogels zijn. Zij weten zeer goed dat Von Bissing, die nooit het vuur heeft gezlen, die zijne graden in de keizerlijke paleizen, salons en de rest heeft gewonnen, de domste polîtieker is dien Duitsehland bezit. Zijne geschillen met Mgr. Mercier bewijzen het. Ook vernemen wij dat de titel doctor Rerum Politicarum gansch andera ' luidt: Men leze rerum stultorum in Soecula Soeculorum. Brievent" Wij hebben in een vorig artikeltje gewezen op het treurig feit, welk een Duitsche soldaat in Yorwarts heeft aan-geklaagd, namelijk dat de bewoners van bezette streken heelemaal zonder nieuws zijn van hun bloedverwanten die in den strijd zijn. Of hij het gewenschte resultaat be-reiken zal ? Men is nu eenmaal niet met menschlievende bedoelingen bezifeld in Duitsehland, als 't er omgaat ieis voor de Belgen, de Russen, de Franschen te doen. Hoe heelemaal anders was het bij ons ! De eerste Duitsche krijgsgevangenen , kwamen te Bruggo aan, 's morgens vroeg. De veronhvaardigde bevolking gedroeg zich betrekkelijk kalm, al hoewel er meer dan rede bestond om aile gedukl te» verliezon. Maar enkele vooraanstaande Brugge -, ltngen begrepen dat die Duitsche jon-gens daffr, moeders, vrouwen, kinderen hadden. •Men telegrafeerde naar Brussel. Twee uur' later was Staatsminister Vandervel-de ter plaatse. Aile maalregelen werden onmiddellijk genomen. En 's avonds vér-trok de eerste koerier u»et brieven en, kaarten voor Duitsehland. Wij kennen hier in Holland Belgen, die meer dan eens uit Duitsehland brieven kregen om aan Duitsche krijgsgevangenen in Engeland te sturen. Wij weten ook dat die Belgen dat nooit ge- Eei Fgfleratie mu Biiscle Comitiilep. Bij eene vorige gelegenheid vestigde het ,,Belgisch Dagblad" de aandacht zijner lezers op de algeheele wenschelijkheid, eener concentratie vau Belgische krachten., Naar wij vernemen is onze oproep niet on-" gehoord gebleven, doch heeft weerklank | gevonden bij diegenen die zich het lot onzer Belgische vluchtelingen behartigen. *) Des te beter ! En het dpet ons zeer veel genoegen te kunnen vaststc len dat weldra de keuze onzer Belgische werkers de handen in elkaar zullen slaan tôt het stichten eener Federatie, die nauwe Voeling zal brengen tussclien onze, voor Belgische eer zoo ieverende, eh van Belgische Werkkracht zoo getuigende Comi-teiten. \"oor de oogen der Neutrale Wereld, zullen wij hiermede een nieuwen en krauigen blijk geven van de rustelooze betrachting der Belgische Comiteiten om onze landge-nooten in hun ballingschap in de voile mate onzer krachten met raad en daad te helpen eu te ondersteunen. Welk prachtig voorbeeld van manmoedige waardigheid en vaderlandlievende fierheid geven de Belgen hiermede aan hen die denken dat een vijftien-maanden langen oorlog, voor velen onzer 1 helaas! vijftien maanden ellende en lijden, onzen werklust heeft verlamd, en onzen steeds gereeden wil om goed doen, ontzenuwd! De diensten, die de locale kringen aan hunne landgenooten bewijzen, zijn nu geregeld, zoodat onze aandacht nu gevestigd op andere vragen, en andere toestandeu. Door de Ver-eeniging van aile Comiteiten, van een grooter werkplan worden voorgesteld en uitgewerkt. Ik wil in geene bijzonderheden treden, doch weet dat reeds in enkele Comiteiten het voorstel werd geopperd, tôt het stichten van eene „Ivigue du Souvenir" om voor nu en de latere geslachten de geheugenis te bewaren van de grootste misdaad der XXe Eeuw, en tevens in eenzelfde gevoei van pieteit en dankbaarheid de militaire en burgerlijke helden te herinneren en te huldi-gen, die met hun bloed de Eer/van ons dier-baar Vaderland hebben liooggehouden, en onze heilige "\"rijheid . hebben bewaard ! Ziedaar dunkt mij' — tusschen de vele andere doeleinden — eene zaak die de federatie'moet trachteu te steunen, waar zij be-staat, en zoo mogelijk te veralgemeenen, en uit te strekken tôt aile Belgen, die uit Vrij-heidsliefde liever het zure brood der baJling-schap breken, dan zich te nekkeu vôor den overweldiger. Ik withier nu niet verder over uit wij den; 't is maar te hopen dat de Federatie spoedig tôt stand moge komen. Zij zal een zegen zijn voor de zoo veelzijdige belangen der Vluchtelingen en eene aanwinst voor onze Groote Zaak van Eer en Recht. Overigens waar de mooi sympathieke handelingen vau eenige zeldzame Belgen — of zoogenaamde Belgen — onze zaak in de oogen der buiten-staanders iets heeft benadeeld, daar zal de federatie met hare duizende leden een nieuw en onweerlegbaar betoog vormen van de eensgezindheid, van den moed en van 't vertrouwen der hier te lande vertoevende Belgen; eu dit feit zal ons land en onze Rechtvaardige Zaak tôt heil en eer strekken. Moge deze gedachte de ontwerpers eener Federatie in hun onbaatzuchtig streven sterken en aanmoedigen. (*) Naar wij uit de beste bron vernemen zal, op rnitiatief van 't Belgisch Comiteit te Scheveningen, die toetreding heeft ontvan-gen van liaast al de bestaande Belgische kringen, de eerste/ algemeene vergadering plaats grijpen te Scheveningen, Seinpost-pavilloen, op Dinsdag 14 December. (Re-dactie)..BELGEN, schrijft en leest ons België en Itaiië. Wij ontvangen den tekst van eene zeer typische briefkaart, gezonden aan den Belgi-schen Volksvertegenwoordiger Dr. Terwagne: Mijn waarde Dokter, De „Kleine Milio", welke ge z<5ô dikwijls ontmoet hebt met Planckhoff op menig congres van Vrij-Denkers, zendt U, tusschen twee gevechten in, zijn broederlijken groet. Zooals zoovele anderen, heb ik vrijwillig het leger vervoegd, na het geestdriftige woord gehoord te hebben van twee uwer landgenooten, maar welke Belgen: Maeterlinck en Destrée. Vlaanderen en 't Walenland, heel België dus, dat hier door hunnen inond den heiligen oorlog kwam prediken voor Recht en Vrijheid en Rechtvaardigheid. En nu: Monte San Michele en Monte San Martino! Klinkt het niet alsof de twee groote apostelen, de twee evangelisten van Uiv vaderland ons toeroepen van daarboven : Eb 1 kom dan I Stijg, Stijg ! * En wy stijgen en vallen aan, met onbe-scbrijfelyken geestdrift, onder het geroep van: En avanti per Savoia ot péril B e1gio! IWy zullen weldra te Gfirz zijnl Uw Kerstgeschenken voor de soldaten aan het front. Op verzoek van verscheidene lezers drukken wij hier, met toevoeging vau nog andere giften, o.m. deze van minister Poullet, den totnogtoe vorschenen giftenj ingezonden aan het Belgisch Dag« b 1 a d. frank gulilen Jhr. Prosper Poullet, minister van Kunsten en Weten- schappen „ 20.00; Baron Fallon, ge- zant van België „ ^20.00 Hunne Hoogheden de prins en de prinses de Ligne •„ 10.0# Graaf d'Oultremont, secretaris van het gezantschap van België en gravin d'Oultremont ,, 10.08 Jhr. A. Tayart de Borms , „ 125.0Q E. Deen, lid der provinciale Staten ^ van Zuid-Holland „ 100.00 Gift van het Belgisch Comiteit van Scheveningen. Om-haling gedaan op het naamfeest van den Koning in de Seinpost „ 81.45 Jean Iïreutz „ 100.00 Aug. Raem'.donck, lid der Kamer voor St. Nikolaas, burgemeester van Lokeren, „ 20.00 De heer en mevr. Fischer-Fisc-hlowitz, Scheveningen „ 40.00 Lijst van den heer Jutes l'Escaille, schatbcwaarder van het Belgisch Comiteit vau Domburg ,, 21.501 Dr. M. Terwagne, bestuurder van het ,,Belgisch Dagblad" en lid der Kamer „ 20.00 Ch. Herbiet, ^ „ 20.00 Lcbnce du Castillon, hoofdredacteur )t 10.00 Mevr. L. Lecfson . 2.00 Haeck „ 2,00 L. Willem „ 2.50 N. W. van Bomberg .» 2.0(J Arm. Van Uffelen 5) 1-00 Paul Duckers i> l-OO G. Luyten . >, l-OO Roy. Van Arbroy » 1-00 Van der Pcrre» ,% 0.50 îNaamloos ÎS 1-00 Naamloos >i 1-00 Naamloos n 1-^0 Naamloos „ - -- 1.00 Mr. Wittemans _ ,, 1.00 Pour nos braves à l'Yser ,, 2.50 Totaal fr. 516,45 g. 103,50 Een onderluitenant schrijft ons va» het Belgisch front : Met vreugde heb ik gelezen dat U •Kerstgeschenken voor onze soldaten in-zamelt. Laat me toe hulde te brengen aan uwe verheven vaderlandsche in-ziehten. Het doet ons in onze afzonde-ring, ver van familie en van vrienden, ver van de plaats wraar ons wiegjo stond, toch zoo goed te vernemen dat de Belgische burgers, die zich in Holland bevinden, aan ons denken. Die be-langstelling heeft ons diep geroerd. Ala de Engelschen, de Franschen en ook onze bloedvijanden aan het westerfront in blijde hoop leven een woordje van thuis,. een geschenkje van niemendal, maar van groote moreele waarde ver-wachten, doet het ons deugd dat da Belgen hetzelfde idee uitvoeren, en bo-vendien ons een woordje van moed e« vertrouwen zullen sturen. Wij verge ten bij die gedachte dat wij tôt aan da knieën in het sneeuwwater staan, in het slijk en de modder, die de loopgraven vullen. Wij zien met meer ouversaagd-heid dan ooit den dood vlak in de oogen en -wij lijden en strijden gerust vooe het vaderland. Huliie aan België Aan Le Temps wordt uit Kopen» hageu geseind: De Duitsche overheden hebben het boetë van den grooten Deenschen dichter Jo-hannes Joergensen, K 1 o k lt e R o e-< land, eene verheerlijking van BelgiS verboden. Dit boek geniet echter den levendigsten bijval in Denemarken, waari het reeds negen uitgaven heelt beleefdy Klokke Roeland zal weldra vertaald worden iu het Fransch, het Engelseh, het .'Russisch en het Italifymsch (en het Nederlandsch, heeft men ons verzekerd.1 Red.) Men weet dat de schrijver, kori voor den oorlog, leergangen over aethe-tica hield «an de hoogeschool van Leu-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.