l"e JAARGANG Nr 13. 0.10 FR. HET NUMMER. ZATERDAG, 23 MAART 1918. DE BAKKERIJSCHOOL De Motor in de Klein-Bakkerij. (Vervolg) Wil men onder de menigvuldige motorsoor-ten, welke de klein-bakkerij thans ten dienste staan, een redekundigen keus doen dan hoeft men rekening te houden met al de uitgaven welke door ieder dezer motorsoorten gevergd worden voor het leveren van denzelfden arbeid gedurende denzelfden tijd. Slechts wanneer men deze berekening gemaakt heeft, beschikt men over een degelijke basis, die ons onmid-delijk in staat stellen zal te beslissen welke onder de mededingende motorsoorten het voordeeligst werkt. In de eerste plaats rijst de vraag : Welke uitgaven komen hierbij in aanmerking ? Zooals wij al dadelijk zullen aantoonen heeft het volstrekt geen zin bij de berekening enkel het oog te houden op de bedrijfsuitgaven d.i. de uitgaven voor drijfkracht als b.v. gas, elec-triciteit. De bedrijfsuitgaven zijn misschien de meest tastbare, zij zijn echter niet de voornaam-ste zooals wij verder zien zullen. Bij de berekening der totale uitgaven dient men in de eerste plaats rekening te houden met de aankoopuitgaven en onder deze zal men rangschikken : de onkosten voor aankoop van den motor, het monteeren, de aansluitleidingen (b.v. gas- of electriciteitsleidingen) en de aan-leg- of veranderingskosten van het gebouw, enz. kortom van ailes wat voor het aanschaffen of de inrichting van de installatie uitgegeven werd. Het kapitaal dat hierdoor vastgelegd werd, gaat feitelijk voor de zaak verloren : het blijft ren-teloos. Hierdoor ontstaat een verlies waarvan men rekening dient te houden. Nemen wij een intrestbasis van 4 ° o, dan hoeven wij jaarlijks 4 ° o van het aankoopkapitaal als intrest in rekening te brengen. Deze uitgaven noemt men de intrestuitgaven. Daar nu de motor in den loop der jaren ver-slijt en onbruikbaar dus waardeloos wordt, zoo moet, na enkele jaren, het kapitaal dat voor het aanschaffen der inrichting noodig was, weer voorhanden zijn. Wij moeten derhalve jaarlijks een bepaalde som als afschrijving (amortissement) in rekening brengen. Deze post heet men afschrijvingsuitgaven. Het spreekt van zelf dat het belang van deze uitgave in hoofd-zaak afhangen zal van den aard, het beschouw-de bedrijf en den bedrijfsduur der inrichting. Waar een motor dag en nacht arbeidt zal zijn levensduur beperkt zijn ; waar de motor inte-gendeel enkel gedurende den dag arbeid leveren moet, zal hij minder aan slijtage onderhevig zijn ; daar zal zijn levensduur langer worden, de post der afschrijvingsuitgaven verlaagt reeds ; in dergelijke gevallen rekent men zijn bedrag over het algemeen op 10 à 15 °/o van het aankoopkapitaal. In het klein bedrijf, en inzon-derheid in de klein-bakkerij, is de motor slechts gedurende een gedeelte van den dag in bedrijf. Nam men enkel den bedrijfstijd in aanmerkingdan zou men gerust op een levensduur van 25 à 30 jaar ('t zij dus op een afschrijving van 4 à 3 °/o) kunnen rekenen, ware het niet dat heel dikwijls een onoordeelkundige behandeling en het gémis aan de noodige zorgen den levensduur van den motor in hooge mate kwamen beperken, hetgeen in de groot-nijverheid, waar een ge-oefend personeel voorhanden is, maar zelden het geval zijn zal. In de bakkerij mogen wij dus gerust het bedrag der afschrijving op 5 °/o schatten, hetgeen met een levensduur van 20 jaar overeenkomt. In de derde plaats hoeven wij rekening te houden met de uitgaven voor drijfkracht. Welke ook de gebruikte drijfkracht weze : stoom, gas, electriciteit enz. steeds hoeven wij een niet gering bedrag aan uitgaven hiervoor aan te boeken. Slechts in enkele bepaalde gevallen, als b.v. bij het gebruik van een wind-molen, komen deze uitgaven niet in aanmerking. Zooals wij hooger zegden heeft men bij het beoordeelen der motorsoorten doorgaans de neiging het oog enkel op deze uitgaven te houden. De reden ervan ligt voor de hand. Het zijn immers deze uitgaven welke men maan-delijks of jaarlijks rechtstreeks uit de kas te betalen heeft, zij zijn dus tastbaarder dan de intrest- en de afschrijvingsuitgaven. Hun belang ten opzichte van deze laatste zal natuurlijk stijgen naarmate de bedrijfsduur per dag langer wordt ; zoo zal voorde groot-nijverheid het belang der uitgaven voor drijfkracht op verre na dat van al de andere uitgaven overtreffen ; in de klein-nijverheid is dat echter niet het geval en voorzeker niet in de klein-bakkerij waar de dagelijksche bedrijfsduur ten zeerste beperkt is. Verder hoeft men rekening te houden van de bedieningskosten. Enkele motorsoorten, als de stoommachine, vereischen de aanwezig-heid van een bijzonder, geoefend personeel ; andere motorsoorten, als de gasmotor, de elec-tromotor vereischen geen bijzondere bediening, voor deze laatste verdwijnt het belang van dezen post totaal. Eindelijk nog komen de smeer- en herstel-lingskosten in aanmerking. Weinige posten zijn in zulke mate afhankelijk van het persoon-lijk element als de herstellingskosten. Storin-gen aan den motor zullen in de meeste gevallen slechts dan optreden als de motor door gémis aan kennis en oordeelkundige behandeling van-wege den bezitter, van de meest noodige zorgen verstoken blijft. Het bedrag dezer uitgaven hangt dan ook enkel af van de zorgzaamheid van den bezitter. Bij het aanboeken van dezen post dient men een persoonlijke hoedanigheid in cijfers om te zetten : geen wonder dus dat wij het vaststellen van het bedrag aan eenie-der, als zijnde een zuiver particulière zaak, wenschen over te laten. Al deze uitgaven, vormen nu, zooals wij het hooger zegden, de totaaluitgaven, wier berekening ons in staat stellen moet aan te geven welke motorsoort de voordeeligste werken zal. Die berekening dient nu te geschieden voor een zelfden geleverden arbeid, en over een zelfde bepaald tijdperk. Doorgaans maakt men de berekening dezer uitgaven per paardekracht-uur, d.i. voor den arbeid welke met een paarde-kracht-uur gelijk staat. Eenvoudigheidshalve zullen wij deze berekening echter over het tijdperk van een jaar maken. Aloïs Van Loy. Nog over " Anijszaad. „ Naar aanleiding van de artikels, die betref-fende dit onderwerp in het Vakblad versche-nen, ontvangen wij van den Heer Edmond d' Hooge, bakker te Basel (Waes) het volgende schrijven : In het laatst verschenen nummer der « Bak-kerijschool » heb ik met belangstelling de ver-handeling over het anijszaad gelezen, op wetenschappelijke en praktische wijze door Galiaan uitgelegd. In een werk, door Norbert Gille « Falsifications des Médicaments » Brussel 1862, lees ik daarover nog het volgende. « De vruchten van den dollen kervel of scheerling Conium macu-latum hebben wij reeds ontmoet bij het anijszaad uit den handel, men heeft zelfs gevallen van vergiftiging waargenomen door dit bedrie-gend mengsel ; men erkent de zaden van den scheerling aan de vijf kanten van het zaadvlies en aan de kleine hoogten waarmede deze kanten zijn bezet. » Deze aangehaalde vervalsching heb ik zelf waargenomen een twintigtal jaren geleden. Ik zaaide, als proef in mijnen tuin, anijs, die ik bij een drogist had gekocht. Ik zag weldra bij den groei dat er twee verschillende soorten van schermbloemige planten, zich op het tuinbed bevonden, waarvan de kenmerken naarmate den aanwas vermeerderden. De gewone anijs, welke slechts eene hoogte van 20 à 30 centi-meters bereikt, werd na korten tijd overscha-duwd door de andere plant, welke de dolle kervel was, een onkruid, dat eene hoogte van meer dan een meter bereikt en waarvan de stengels met purpere vlekken bedekt zijn. Alhoewel de anijs uit Sicilië, Italie en Frank-rijk hier wordt ingevoerd groeit hij hier ook ten lande. In een werk « De Nederlandsche hovenier » door J. Van der Croen in 1672 te Brussel uitgegeven leest men over deze specerij-en medicijnplant. « De anijs wordt gezaaid in Maart en April in goede vette aarde en bloeit in Juli en Augustus. » Ook in eene tabel uitgegeven door den gekenden tuinbo» wkundige Prof. Ign. De Beucker, in 1887 te Antwerpen, treft men het anijszaad aan als volgt. Duur der kiemkracht van het zaad 3 à 4 jaar ; duur der kieming 10 à 20 dagen ; afstand bij de kweeking 15 planten per vierkanten meter ; zaaitijd in Maart. Ik hoop, dat deze bijgevoegde regels aan de lezers van ons Vakblad, aangenaam zullen zijn. Wij danken onzen briefwisselaar hartelijk voor zijne bijdrage en hopen dat hij ons nog dikwijls met het een of het ander zal komen verrassen. De vervalsching van anijszaad door het zaad van den Conium maculatum was ons niet onbe-kend, alhoewel het zeer zelden voorkomt ; om ons artikel, dat reeds veel plaatsruimte innam, niet nutteloos te verlengen, hadden wij ons bepaald te vermelden dat er dikwijls vreemde zaadjes tusschen het anijszaad voorkomen en dat tnen die gemakkelijk, bij een ernstig on-derzoek, aan den vorm kan erkennen. Galiaan. Gierst. •, In den laatsten tijd is de bouw van deze be-langrijke graansoort ook in Argentinië begon-nen en wel in streken, die te slechten bodem hebben voor den bouw van tarwe en waar de klimatologische omstandigheden niet gunstig voor dat produkt zijn. Voornamelijk wordt die soort gierst genomen, welke in Zuid-Afrika het kafferkoren, de grondstof voor de bekende mie-liespap, oplevert. Vooral met de soorten ,,kafir" en ,,milo" zijn de proeven goed geslaagd. Het voordeel van deze graansoort ligt grootendeels in de groote sterkte van de plant, die haar be-stand maakt tegen allerlei invloeden en b.v. na vernieling door knaagdieren, sprinkhanen, enz., nieuwe aren doet ontspruiten, zoodat toch nog een oogst verkregen kan worden. Bovendien is het graan rijp voor de stengel verdroogt, zoodat na het oogsten van de korrels een uitstekend groenvoer overblijft. Een bezwaar is, dat deze planten niet bestand zijn tegen vorst. In verge-lijking met andere graansoorten is de opbrengst hoog en de onkosten zijn laag. Zoo werd in Argentinië gerekend op onkosten van fl.130 per H.A. bij een opbrengst van 700 K G. tarwe, fl.151 per H.A. voor maïs, die 1700 K.G. op-bracht, en fl.145 per H.A. voor gierst met een opbrengst van 3400 K.G. De voedingswaarde is te vergelijken met die van tarwe ; meel van kafir bevat 73,47 °/o zetmeel tegen Santa-Fé-tar-wemeel 70,50 °/o ; daarentegen is het gehalte aan stikstofhoudende stoffen 9,52 % tegen 12,60 °/°, terwijl het vet- en aschgehalte ongeveer gelijk zijn. Genoemde feiten kunnen bij voldoen-de uitbreiding van de cultuur van gierst in Argentinië van groot belang zijn, ook voor Euro-pa, omdat dit graan een uitstekend voedsel voor mensch en dier oplevert en tegen lagen prijs beschikbaar kan worden gesteld. (Haagsche Post.) Huldebetoon Ed. De Beukelaer. Talrijk zijn de instellingen die haar ontstaan aan de rustelooze werkzaamheid van den Heer De Beukelaer te danken hebben. Vinden de meeste haar grondslag in zijn zorg naar verbe-tering van het eigen personeel, dan kwamen ook andere, in den laatsten tijd, getuigenis afleggen van zijn onverpoosde bezorgdheid voor den stand, die hem het nauwst aan het hart ligt, na-melijk den bakkerstand. Zijn bezorgdheid uitte zich niet enkel in kommer ter verbetering van stoffelijke voorwaarden, zij bewoog zich veeleer op het terrein der geestelijke voorlichting. Aan de pogingen ter verwezenlijking van dit doel dankten zoowel de vakschool als het vakblad hun ontstaan. Bij de menigvuldige blijken van genegenheid en dankbaarheid welke de Heer Edward De Beukelaer, ter gelegenheid van zijn 75sten ver-jaardag mocht ontvangen, zullen weinige hem zoo diep naar 't hart gaan als die welke èn de Vakschool in naam harer leerlingen èn het Vakblad in naam zijner lezers, hem ter dezer plaatse aanbieden. Dat het bewustzijn van al het goede dat hij in deze richting verwezenlijkte, en dat hem hierbij in herinnering gebracht wordt, den Heer De Beukelaer een verlichting weze op zijn 75sten ver-jaardag, dit wenschen hem uit ganscher harte De Redactie en het Bestuur. In gezelligen eenvoud werd de Heer Edward De Beukelaer Donderdag avond door het personeel der fabrieken ter gelegenheid van zijn 75"ten verjaardag gevierd. Het kleine, net versier-de feestzaaltje was stampvol. Onder leiding van Mej. Louisa Van Gelder droeg het meisjeskoor, bestaande uit leden van het personeel, een « Huldezang » voor, welke voorde gelegenheid gedicht en getoonzet werd, waarna de Heer Smits, in naam van gansch het personeel, de opdracht voorlas van een prachtig gelegenheidsalbum, de namen bevattend van al de leden van het thans nog in werking zijnde personeel met aanduiding van hun indiensttre-ding.Nog twee liederen: « De Lenteklokjes » en « De Morgenstond » werden door het meisjeskoor voorgedragen. In eenvoudige, treffende woorden dankte de Heer De Beukelaer voor de hem zoo spontaan gebrachte hulde. Geen roerender blijk van genegenheid kon hem gegeven worden dan dit album waarin de namen prijken van allen die hem, haast van den beginne af, zoo trouw ter-zijde stonden. Waar hij, zoo lange jaren, op de trouwe samenwerking van zoovele stoere wer-kers heeft kunnen steunen, daar hoopt hij ook verder op de nauwe plichtsbetrachting van zijn gansche personeel te kunnen rekenen. Aan be-wijzen van erkentelijkheid van zijnentwege zal het hun nooit ontbreken. En zijn woorden door daden willende onder-lijnen, kondigt de Heer De Beukelaer zijn per-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.