DE BELGISCHE SOCIALIST Tweetalig Weefeblad van den Bond der Belgische Arbeiders in Nederland Abonnementsprijs in Nederland : 75 cent per 3 maanden. - Redactie en Administratie : LAPIERRE, THERESIASTRAAT 49, 's-GRAVENHAGE. • Abonnementsprijs voor het Buitenland : f 1.50 per 3 maanden. Stockholm. Het meest Ibèlangrijike nieuws betref-fende de Conferentie van Stockholm is onze lezers bekend. Het Dagelijkseh Bestuur van de Fransche Parti,] besiloot aani niemand mandant voor de Conferentie te gevem. We weten dat dit besluit genomen werd meerderheid tegen minderheid, 13 stemmen tegen. 11.- We veraamen verder ook, wat ons niet verwonderen bon, dat de Fransche minderheid zich biji dat beslluit niet neerleggen wil. Inderdaad, ziehier het tetegram dat in het Algemeeni Hanidelsblad van 1 Mei (Ochtendblad) gepubliceerd werd». Parijs, 80 April. (Eigen bericht.) In naain van de minderheid der Commission administrative permanente socialiste heeft Longuet den orga-nisatoren van de konferemtie te Stockholm tele-grafiseh verzoeht die uit te stellen tôt den lOen Juni, n.). tôt na de vergaderiag van den Fran-sehen nationalen, raad, die tegen 27 Mei bijeen*-geroepen is. De Fransche minderheid hoopt dois op de vergadering van den Nationalen Raad demeerdertheid tôt een andere uit-spraak te kunnen brengen. Van eeni ailderen kant vernamen wij ook dat de Amerikaansche soeialisten slechts halfiTuni in Europa kunnen zijn.. Het voorstel van de Fransche minderheid ldjfot onis aanneemllijk, omdat we liever een Conferentie zien die wat later bijeenkomt, met de Franschen, dan een Conferentie, waar de Fransehen geen deel zouden aan nemeni. Ook de tegen-woordigheid van die Amerikanen Lijkt ons gewensoht. Die maand wachten kan daar in het Noorden, gezien den toestand in Rus-land, best besteed worden. Twee stemmen. Wij 'hebben twee verschillende stem-ineni vernomeii van d« arbeiders uit Duitschland en Oostenrijk-Honigarije, be tr e f f e nde Jie t 1 Mei-feest. Wiji geverii de twee teks ten weer zon-der er een woord van kommientaar aan toe te voegen. De tegenstelling zal aldus des te scherper uitkomem. De ParteiVorstand van de Duitsche sociaaldemokratie en, de Generalkom-mission van de Vakbonden hebben1 een gemeensehappelijkeH Mei-oproep uitge-geven, waarin we lezen: „De middelen ter verdediging van het vader-land eoa zijn loger moeten onze vaders, 'broeders en zonen in hf't loger worden geleverd door de Buitsohe' arbeid ersklasse. De Duitsche arbeiders zul'len dit jaar, e venais in de beide voorafgaan-de jaren afstand doeni'van den 1 Meidag als een rustdag. Helaa» wordt door de verspreiding van vlug-schriftexi gepoogd de arbeiders te bewegea. tôt een demonstratieve staking en zelfs tot een revolutionaire algemeene staking op 1 Mei. Deze vliigschriften worden niet verspreid door of vanwege de sociaaldemokratische partij. Zjj gaan in togendeel uit van ieden, die geen ver-binding hebben met de arbeidersbeweging. Stakingen met een politiek of demonstratief doel zijn tegenwoordig onverantwoordelyk, en moeten op de scherpste wflze worden veroor-deeld. Wie er toe aanspoort, laadt een zware schuld op zich, tegenover de in het veld staandie mamneni, enl de vrouwen en kinderen thuis, die allen naar een spoedigen. vrede verlangen. De arbeiders zullen onze waarsehuwing ter harte nemen. Het werken voor een spoedigen vrede is thansf- onze voomaamste plicht. Dat ix>gen zal met te rneer sukses worden bekroond voor on» en voor de toekomst der geheele arbei-dersklasse, naar mate wij oos vaster aaneen-sluiten."Men rergeJijike daarmede -heti Mei-manifesit van de Duitsche sociaaldemokratie in Oostenryk, zooals wij dat von-den in de „Arbeiterzedtung" en waarin oja. gezegd wordt: „In het teeken van dit Meifeest willen. wij van onze oriverbrekelijte solidariteit met de arbeidersklasse der geheele wereld en van ons vaste besluit kond doen om de door den oorlog in de war gestunrde eenheid der Internationale te hors te lien. In zonderheid zal het Meifeest door het staken van den arbeid het helfdhaftige projetariaat in Ruslaind doen weten, dat wij vol-komen daarmee meeigaan wat den wil betreft om een einde aan dien wereldoorlog te maken zio.nder inlijving van igebied en1 schadeloosstel-ling, door een minnelijke schikking van ailes. Ook zijn we bereid om onze voile proletarkche kraeht aan te wendem om de wereld van den nu woedienden oorlog te verlossen en voor altijd te vrij waren voor een herhaling dezer ontzet-tende beproeving." Wij voegen hier aan toe dat de Duitsche Sociaaldemokratische Arbeiders- gemeeneehap en de Hongaarsche Sociaaldemokratische Partdj hetaelfde stand-punt als dé Oostenrijkers imgemomen hebben. •* Het Nationale Vraagstuk. (In ons no. van 14 April hebben wjj de twee eerste gedeeltendeaer studie overgedrukt: A) De soevereine nationaalstaat. B) De nationalltei-tenstaat. Eer wij tôt het derde punt overgaan (De persoonlijke zelfstandigheid) mœt het 3e nog ietwat ontwikkeld worden.) De nationale Bondstaat of de territoriale nationale autonomie. Het ndeuw natioriiaal progiramana der socialistische partij en berust vooral niet meer op de souvereiniteit van den staat over de onderscheiden volksstammen, maar op een vèrstrekkende autonomie voor elk nationaal afgerond gebied'. 'De- Oositenrijiksche siociaaklemofcratâe heeft het eiersit in deze zaak positiie geko-zeni en weil in haar programma van Brunn (1899). In pLaatsi te vertrekkien van de grondr sitelling dler naitioniale st'aatkundligie zeilif-standigeid, erkende: de paj-tijclag het recht voor elke nationaliteit op nationaal bestaan en verdere ontwikkeling! De voirmem vian nationale grentzien en zelfbesfcuur wordeni als voilgt oniisc-hre-ven:a. Oostenrijk wordt vervormd in een demokratiswhieni mationalen 'bondteistaat. b. In plaats van de historische Kroon-landen worden nationaal afgegrensde zelfbesturen geschapen. De wetgevende macht en de administratie zullen waar-genomen worden door een nationaal parlement, gekozen op grond van alge-meen, gelijk en direkt kiesreoht. c. Al d'eze zelfbesturen van één efi de-zelfde natie worden vereenigd tot een nationaal, onverdee'lbaar verbond, dlat zijn enationale aangelegenheden zelf-standig beheert en bestuurt. d. IlcL re<M der naïUonjale inkiderhe-den wordt alzoo gevrijîwaiard1 door eenie bindende wet van) het hondisnarlemenit. De sooialisitisiche partijen van Rus-lanid heroepen zich op hetzedfde prineiep. De Poolsche socialisttische partij had in 1907 die opilossiinig der onafhanikelijik-heid van, Polen gesiteld ini het raam der autiîonomie biniuen het Riuslsiisclhe rijk. De soci aaklemocratiesehe partij van Lithauen had in haar oorspronkelijk programma de loszetting van Rusland en de vorming van zelfstandigen, demo-kratischen staat verlangdi ,die zou bestaan uit Lithauen, Polen, Oekranië en and'ere met elkander federatief verbon-dene landen. In 1907 va.ardigflie izdj1 een nieuw programma uit op hasdsi van de autpniomie van Lithauen in verband met Rusland. Ook de socialistische partij eni der andere Ruisisisehe nationaliteiten zoeken da nationale bevrijdinjg ini de opvoirdering der nationale autonomie. Het uitgangspuntt is het voligende: iedere nationaliteitenstaat zal opnieuw ingericht worden op basis van nationaal afgerondle grondlgebied'en met een zelf-bestuur.Het bond&parlement zal ziieh al 1 o•»:.! belasten met algemeene sitaatknnd:gie vragen, terwijil de nationale aangeleg^ti-heden sJedhts zullen aanhangig gemaakt worden aan de nationale autoriteit van de betirokken natie. In de praktijk der politiek komt. die territoriale autonomie enkel neer op zelfbestuur. Alleen wordt de eenheid van bestuur (provincie, kanton, département, staat, graafschap) in dit geval verwezenlijkt na ethnografische of na-tionaal-taalkundige gezichtspunten. De verhouding van het nationaal gebied tôt het rijk, zoo o.a. de nationale vertegeniwoorddging tôt het bondsp-irb!-menit biedt geene andere noeh grojtere moeilijkheden aan, dan ini de Vereenig-de Staten, de Britsche dominions en Zwitserland. ♦ ♦ ♦ Het vraagstuk der nationale minderheid Die territoriale nationaliteits-autono-mie vergt ook nog wijzisringen. Bij, een zorgvuldige aflijniing van het nationaal gehied is het onmo^eliik een volledigen éénta'ligen kring te verkrij-g'en; is hét onvermijdelijk d'at in zulk autonoom gebied minderheden van andere nationaliteiten verblijven. De economische ontwikkeling ver-schuift de nationale grenizen, ontwikkielt een stroom van arbeid zoekende prole-tariërs, die van1 hun minder economiseh begunstigd' land tTekken naar nahurige landen en zicih daar nederzetteni. Vandiaar dde Pookdhe miiniderheidi in W'estphalië, d,ie Tscbeehische minderheid in Weenien eni Duitsch-Bohemen; die Oekraniërs in de Joodsch-Poolsche stieden van Oost-Galicië; die Letten in de Duitsche stedien van Koerland. Hieruit volgt niet dat het vastsitel-len van nationiale grenizen onmagelijfc is. Integendeel! In weerwil van de ver-steedsching der bevolking en de door het kapitaliisme noodEakeiâjke' verplaatsing laat zicth ini de nation aalnstaten 'het on-dteelbaar, gostoteni gehied onderadheiden, dat techn isoh als zelfstiandig helheer kan af^erondi en ingeideeld woi'den. Het auivere girOnidlbeiginsiei van terri-toriailiteiit lost de vraag van nationaal zedifbesituur op Voor de gTOote meerder-hteid van hien die in compacte massa woona.chtig zijn op heteeilfde nationale gehied. Nochtans levert het, geen bescherminig tegen de ontnationalizeering en terug-houding van nationale rechten bij amb-ten, ond'erwijs en taal voor volksdeelen, die, gescbeid'en yan hun nationale massa, in vreemde landen taaleilanden vormen. Nog minder is die territoriale autonomie voor siterlk gemenigde nationale distrikten bruikbaar, of voor natiën, die zoo afgetrokken leven, zoodat zij in aile kreitsen in dé minderheid zijn. Deze moeilàjkhediem bestiaani vooral in de nationale gwenisprovinciiëni, waar de taalïkaind'igie grenslijn ziioli meervoudig snijdit. eni de nationale afibakiening der volken zigzag vormig in- en uitgrijpt. Verder zijn de stedon de middenpnn-ten van deze mengeling. van talen en stammen. Vandaar het probleem der nationale minderheden. Zoo is het schier onmogelijk een zui-vere taalgrenisi te trekken tussehen de Duitschers en de Tsjechen in Moravie. Evenzoo hebben' zich dé Duitschers en de Sloweneni ziich nevens ellkander neergezeit in het zuidelijki gedieelte van Oostieni*ijfk. Het is ten oivierviloede hekiendi, hoe Ser-viërs, Bulgaren, Grieken en Jodén sa-menwonieni in M'aiceKionië; Bulgaren, Grieken, Turken en Jpden- tuisschen de Ma.riUa en dien: Bosphorus. Het gewiiéhtigisite elemennt dier bevolking in de stedén van Oekranië zijn de Jodien: in Oostenirijlkach-Oekrainië (Oost-Galicië) vertegenwoord'igen- zij, 38 p.h.; in Russisch-Oekranië (Klein-Rusland) boven de 40 p. h., waarbij zij in sommige steden (Wolhynië, Kiew) 50 p. h. de stadbevolking oversohrijden. Daamevenisi waneni er in Oost-Galicië Oekraniërs, Polen en Duitschers; in Klein-Rusiland Russten, Oekrainers en Polen in de steden. In Lithauen en Wit-Rusland leeft een Joodsdhe minderheid van meer dan 14 p. h.„ alhoewel de Jodien1 de absolu te meerderheid vertegentwoordigen in de steden in dewelike men een mengisiel aa,n-treft van Lithauen, Polen, Russen en Duitschers. In Kongres-Polen bedraagt de Jood-sche minderheid 15 p. h., maar in de stedien klimt de verhouding tôt 38 p. 'h. In vele „gouvernementen'' hedragen zij de helft der stedelijke inwoners, die verder bestaan uit Polen, Duitschers en Oekraniërs. Deze voorheelden tooneri Maar, dat de imleelimg der nat.iomaliteits-staten in 't raam van nationaal gebied' aile wrijving ttusschem de volken niet. gansch van de baan schiuift. In elk dezer gehieden leeft een mind'erheid, die al d'us meerderheid kan zijn. Geen enkele natie zal nationale ont-rechting of assimilatie van haar stam-verwanten onverschillig toezien. Zij zal zich op hare minderheid wreken en de strijd van allen tegen, allen vangt opnieuw aan. De toestandi eener Joodsche minderheid is in 't bijzonder gevaarvol, omdat zij overal tegenover een meerderheid staat en bij gebrek van een zelfstandig gebied het grondbeginsel der wederkee-righeid niet afdwingen kan. Dit hezwaar geldt niet alleen tegenover de territoriale nationaal-autonomie, maar in nog hooger mate tegen den na-tionaal-s'taat.Trouwens bij de vaststelling dér gren-zen doen de burgerlijke pairtijeni historische, staatsrechterlijike aanspraken golden, die uitJoopen op de onderwer-ping van yieemd' nationaal grondgebied. Zoo einidtigde de Bal'kamoorlog met de ondteirwerping vani Bulgarische minderheden aan Roemeittië, Servië en Grieken-land.De herstelling van Honigarijë leidde tôt de hegoinonie van eeni Mad'jarische minderheid over Roemenen, Slovaken, Zuid-Slavem, Duitschersi en Joden. Zekere Poolsche partijen verheugen zich over de aansluiting van Oekra-nisch-, Lithauïsch- en Russisch grondgebied bij het toekomstige Polen. De omzetting van nationaalstaten in bondsstaten, met een federatief zelfbestuur aan de basis, vergt een wezenlijke aanvulling nopenls de verzekeriing der rechten voor dé nationale minderheden. De_oplossing van het probleem zal in een nie'Uwen vorm van nationaal recht moeten gezochit worden, waarbij' het bestaan en1 de1 omtwiEkkeling dter volksmin-derhiedeni verzékerd wordt, onafhanke- lij'k van 't grondgebied'. ♦ * * In een laatste artikel spreken wij over dé zelfstandige nationaal-autonomie. Goede reis! V erleden Donderdag is onze partij-genoot en vriend Camille Huysmans per stoomboot naar het Noorden ver-trokken.Het doel van zijn reis is allen bekend : hij gaat deelnemen aan een conferentie der Internationale te Stockholm. Wij willen geen profeet zijn; wij zullen niet zeggen: „die conferentie brengt ons den vrede", omdat wij tegen een vrede ten allen prijze zijn. Wij zullen ook niet dulden, dat onze vijanden — wie kent ze niet? — ons en met ons, vriend Huysmans, zouden be-schuldigen, dat de conferentie van Stockholm een Duitsche manoeuvre is met een Duitschen vrede aan de basis. Wat de conferentie ons zal brengen, blijft voorloopig een raadsel! Nochtans is er een eerste resultaat bereikt. De vertegenwoordigers van het prole-tariaat zullen voor de eerste maal sinds 4 Augustus 1914 vergaderen. De vertegenwoordigers van het prole-tariaat gaan samen spreken over oorlog en ook wel over vrede. De vertegenwoordigers van het prole-tariaat gaan gezamenlijk onderzoeken waar er gezondigd is, wie er gezondigd heeft en tegen welken prijs de .zonde zou kunnen vereffend worden. De vertegenwoordigers van het prole-tariaat zullen waarsehijnlijk onderzoeken, welke maatregelen er moeten ge-troffen worden tegen die naties, die nog immer denken aan verovering en hege-monie.De vertegenwoordigers van het prole-tariaat zullen zich uit te .spreken hebben over zekere hangende zaken in Eu-ropa en om er maar een paar te noe-men: Elzas-Lotharingen en Polen. De vertegenwoordigers van het prole-tariaat zullen een vaste gedragslijn moeten teekenen nopens het herstel der, en de schadevergoeding aan de ge-teisterde landen: de schuldigen zullen moeten betalen. De vertegenwoordigers van het prole-tariaat zullen de voorwaarden bepaleç van den toekomstigen vrede volgens de inzichten der arbeidersklasse. De vertegenwoordigers van het prole-tariaat zullen maatregelen moeten tref-fen om deze voorwaarden vervuld en eerbiedigd te zieni. De vertegenwoordigers van het prole-tariaat zullen beraadslagen over de schepping van een internationaal organisme — een Volkenbond — dat militarisme en geheime diplomatie vervangt door internationale samenwerking en verplichtend scheidsgerecht. . De vertegenwoordigers van het prole-tariaat zullen nagaan wat er kan en moet gedaan worden tegen den oorlog en voor een duurzamen vrede. De conferentie van Stockholm staat in H licht van het idee: „dit moet de laatste der oorlogen zijn". De arbeidersklasse aller landen heeft op dit oogenblik de oogen naar het Noorden, naar Stockholm gericht; omdat daar gaat gesproken en beraad-slaagd worden, is het dan niet over den onmiddellijken vrede, dan toch over de hoogste levensbelangen van "het prole-tariaat: Tegen oorlog! Voor wereld-vrede!Wij koesteren volledig vertrouwen in de Internationale en wel voornamelijk in het wijs beleid onzer partijgenooten Vandervelde en Huysmans, deelnemers aan deze conferentie, en dat wel omdat wij Belgen zijn. De eerste stap is volbtacht. Is hij beslissend, des te beter. Is de overeenkomst nog niet volledig en laat het eindresultaat op zich nog wachten, daarom geen ontmoediging, maar hoop, dat zij' weldra door een tweeden, desnoods een derden stap zal gevolgd worden. Het proletariaat vraagt naar actie; de actie zal er komen; zij is er en komt uit het Noorden. In dit plechtig oogenblik roepen wij onze vrienden Vandervelde en Huysmans toe: Wij vertrouwen in U! Hebt vertrouwen in ons! - Goed reis! Een Onafhankelijke partij in Duitschland Bij het uitbreken van den oorlog ont-wikkelde zich in den schoot der Duitsche partij een minderheid, die in tegeu-stelling met de meerderheid de regee-rinspolitiek niet steunde. Met den duur van den oorlog is de tegenstelling tusschen meerderheid en minderheid scherper geworden; samenwerking scheen voortaan onmogelijk. De meerderheid is er per slot op zyn echt Pruisisch op losgevaren. • Door misbruik van een tijdelijke machtspositie heeft zij de minderheid uit de partij getrapt; zij heeft zich door geweld meester gemaakt van het offi-cieel partijorgaan de „Vorwàrts". De minderheid heeft zich dat niet la-ten welgevallen. Op Zondag 6 April heeft zij te Gotha een conferentie gehouden, die geleid heeft tot de stichting van een1 afzonder-lijke, onafhankelijke partij, onder deu naam van „Onal'hankelyke sociaaldemokratische partij". Om zich een klaar denkbeeld te vormen over de verhouding in de Duitsche partij en de omstandigheden, die deze splitsing veroorzaakten, hebben wij maar even na te gaan wat door part. Haase, oud-voorzitter der partij, op deze conferentie is gezegd geworden. Wat zegt Haase? „Wanneer wij hier lied en zijn samen-gekomen, dan is het om een organisatie voor de minderheid te stichten. Al de minderheidsgroepen moeten zich samen-trekken in een gemeenschappelijke organisatie, die zich niet zal laten op sleeptouw nemen door de regeering, maar de partij wederom zal terugbr.en-gen tôt de zuivere principieele socialistische politiek. De oude partij is moreel totaal ineen-gestort. In de geschiedenis der politieke partijen heeft men nog nooit zulke in-storting beleefd, als zich nu aan 't vol-trekken is in den schoot' der meerderheid. Het partijbestuur en het vak-verbond hebben systematiseh naar scheuring en splitsing gedreven. Aile gevoel van politieke eerlijkheid is ver-dwenen; aile schaamte is uitgestorven. Het is treurig, maar het moet gezegd "worden, dat die geweldpolitiek van het partijbestuur alleen nog een evenbeeld vond — want dat bestaat ook niet meer — bij den tsaar Niktolaas II. Deze tegenstelling in den schoot der partij is niet ontstaan door den oorlog; zij bestond reeds lang; maar de oorlog heeft ze klaar aan 't licht gebracht. Het partijbestuur neemt het besluit: „Wie zich niet aan de bevelen van het partijbestuur onderwerpt, stelt zich bui-ten de partij!" De machthebbers der partij beelden zich in, dat zij met zulke gewelddaden er zullen in gelukken de beweging aan hun politiek te onderwerpen. Zij bedrié-gen zich echter. Wie wind zaait, zal storm oogsten: hetgeen zal gebeuren met het partijbestuur; het kan zich op een geweldigen storm voorbereiden. Hoe kwam de meerderheid tot deze politiek? In eerste plaats door de houding der vakbonden, die zich reeds sinds lang vervreemd hadden aan een demokra-tische arbeidersorganisatie. Deze werden beheerscht door een bu-reaukratie, die naar kleine voordeelen aast om het groote doel in den vergeet-hoek te stoppen. Wanneer wij afzien van de verovering der politieke macht, dan kunnen wij rustig inpakken en toekijken; wij zijn dan nog slechts een klein burgerlijk reformistisch gezelschap. Dat is geen socialisme. De politiek der leiders van de vakbonden heeft ons van het eene fiasko naar het ander gevoerd. Bij de vakbonden sloot zich nog een andere groep aan, die van de tegenover-gestelde richting overkomt. Het zijn de ultra-radikalen Lensch en Haenisch. Lensch verdedigt met de vakbonden de koloniaalpolitiek en het impérialisme. Zijn besluit lufdt: deze oorlog is een arbeidersoorlog voor Duitschland. De algemeene haat tegen Duitschland zal voor gevolg hebben, dat de handels-betrekkingen zullen verslechten, dat economische moeilijkheden zullen opry-zen waarvan de arbeidersklasse het eerste slachtoffer zal zijn. Wij hebben er sinds lang op gewezen, wat er ons te wachten stond en het is gebeurd. De oude partij zal daar voor te ver-antwoorden hebben; zij had de macht EERSTE JAARGANG No. 33 ZATERDAG 5 MEI 1917 LOSSE NUMMERS 5 CENT Oplage van de week: 5000 Nos. .

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.