— -—' >rr. w lst* Jaar. — N° 54 Vijf eentiemen àet nummer Vrijdag 7 en Zaterdag 8 Mei 1915. De Belgische Standaard Door Taal en Volk Voor God en Haard en Land « ut itusisunt «iMuMnii» varsstitntt 4 mail te weik. Abonnementsprija voor 50 nummera bij vooruitbetaling. Voor de solda ten : 2,50 fr. Voor do niet-soldaten — in 't land 3.50 fr. ; buiten 't land 4.50 fr. tien meer extmplaren va» elk nummer worden gevraagd, wordt de abonnements-prjjs mind*r. 5 BestuurdLer : ILDEFONS PEETERS. /ASTE OPSTELLERS : M. E. BELPA1KT, L. DUYKErS, Victor vangramberei» Bertrand VAN OER SCKF.LOEN, iuul FILLiAERT. Voor aile mededeelingen zich wenden tôt : Villa MA COQUILLE, Zeedijk DE PANNE. Aankondigingen : 0.25 fr. de regel. — Reklamen : 0.40 fr. de regel. Vluchtelingen : 3 inlasschingen van 2 regels, 0.50 fr. " ' ,JU™ Bij den Jaardag m Koning Albert 8 April 1915. Vit de « Nieuwe Amsterdammer » Wat schril verschil De achtste April Van thana met dien een jaar geleden; Toen kwam O ! Vorst, Uw volk, Uw lan Uw 'drietal kind'ren hand aan hand U blij en zeeg'nend tegentreden. Toen woei Uw vlag Nog heel den dag Hoog uit in 't blauw, van tin en toren, De klokken, verre en nabij In lente luchtruim, deden blij Hun sprankelende klanken hooren. Toen was nog niet Uw grondgebied Verkleind, door snood geweld vertreden, Qeen bommen hadden nog bij nacht Den dood bij uw paleis gebracht, Nog niet vernield, verbrand uw steden. Toen O ! toen stond Nog ongewond Uw Leeuw daar, schuddend fier z'n mane Bewakend nog Uw rijk, Uw troon, Uw kroon was nog geen doornenkroon, Uw volk nog niet gebaad in tranen. ... Thans... — Maar al is 't Al droefenis Eén troost verzacht, wat zô6 U griefde : 't Is dese dat uw volk op aard Naar U en naar Uw gade staart Met dank, bewondering en licfde. 't Is deze dat ; Gij kans nu had, Om 00k aan hén die vérre won en, De sterkte van Uw wederstand, De kloekheid van Uw volk, Uw land, De grootheid van Uw ziel te toonen. Uw Koninkrijk Is niet gelijk Het Wàs — 't is grooter dan te yoren, De grenzen van het kleine land Waar men U liefhad zijn verplant, Gij hebt gewonnen, — niet verloren. Zào Vorst te zijn — 't Veroorzaakt pijn — Maar komt niet vreugd uit smart gerezei Zàà fier, eenvoudig, dapper, trouw, En zoo als Zij, die Konings Vrouw... O ! Zôô een Koningtn te wezen.... Als weer een jaar O ! Koningspaar Zal zijn U over 't hoofd gegleden, Moog' dàn weer heel Uw land, Uw drietal kind'ren, hand aan hand U blij en zeeg'nend tegentreden. Moog' dan Uw vlag, weer heel den dag Blij wapp'ren van paleis en daken, De Vlaamsche Leeuw, zoo zwaar gewon Weer fier en krachtig en gezond Uw kroon, Uw troon, Uw huis bewakei Haarlem. L. C. Steenhuizei De Toestand. Wat denken over den toestand op het Westelijk front ? — Die vraag is veelom-vattend en het antwoord kan lastig in •enige regelen uitgedrukt worden. Beide legers liggen sterk verschanst. Langs beide kanten bezit het opperbevel groote reservemassa's. V66r enkele weken lazen wij in Engelsche bladen dat Duitschland nog 2 millioen reservetroepen aan 't af-richten was. Voor twee maanden schatte de Fransche staf de Duitsche legermacht in het Westen op 47 legerkorpsen van verschillende waarde ; laatst meende het Russisch blad "Invalid,, dat in Duitscb-land 23 reservedivisies bestonden. Van een • gezamentlijk achteruitslaan op gansch de slaglijn is geen kwestie : het innemen van achter-elkandçr - liggende loopgraven vergt van wege den aanvaller het opofferen van veel volk en dit kan geen van beiden op gansch de lijn geven. Het inbeuken op een zekere plaats is op zich zelven niet onmogelijk. Zulks be-wijst het doorbreken der Britten te Nieuwcapelle. Doch daarmee is 'tniet af-geloopen, Wii de aanvaller van zulke klove voor goed gebruik maken en blij-ven oprukken, dan moet hij gansche légers achter zich hebbsn om de klove breeder open te sperren, zelf vooruit te gaan al vechtend tegen de massa's troe-pen die de achteruitdeinzende met aile vervoermiddelen inhaastzal aanbrengen, en wel oppassen dat zijn te nauwe voor-uitrukkende kolon niet afgenepen worde door den zijlings ingrijpenden vijand. En brengt hij groote legers bij, dan gaat op een tamelijk beperkte plaats een groote veldslag aan den gang en de uitslag hier-van kan een wijziging op geheel de slag-lijn te weeg brengen. Zal dat gebeuren ? Zoo ja, wanneer ? waar, zal dat gebeuren ? Op die vragen kan de hoogere staf of misschien de op-perbevelhebber alleen antwoorden en zij zullen het aan niemands ooren brengen. Al wat daarover in 'topenbaar voorspeld of in 't geheim voortgefluisterd wordt, is praat voor den vaak. Enkel sommité fei-ten of maatregelen zouden ons op tijd en stond iets laten gissen, doçh ... 't blijft daarbij. Volgens hetschrijven der bladen gebeurt van uit en door België heen een belangrijk troepenvervoer naar de Vlaan-ders toe. Moeten wij na den laatsten mis-lukten aanval door gasvergiftiging voor-afgegaan, een nog hevigeren aanval te gemoet zien ? Is het enkel een veinzen ? Of vreezen de Duitschen zelf een aanval in deze streken ? Wanneer zien wij het einde van den ôGî'log ? — Een vraag waaro^. ucg lasti -ger een antwoord gegeven wordt dan op de vorige. Is het waar, dat Lord Kitche-ner in een interview zou gezegd hebben : « Wanneer de oorlog eindigen zal, dat weet ik niet. Wanneer hij voor goed be-ginnen zal ? In Maart 19x5 ?» Maart is voorbij en heeft niets nieuws medege-bracht. De Duitsche Keizer zou gezegd hebben dat hij vooralsnu het einde van den oorlog niet inzag. Van een einde stellen aan den kamp door de wapens, hebben wij het hierbo-ven. Bidden wij den Heer dat, zoo zulks moet gesc'nieden, het dan gauw gebeure, opdat ons volk verlost weze van de vreemde dwingelandij en ons land door den overheerscher niet gansch uitgezo-gen worde. Het beste dat wij van ons standpunt uit kunnen verhopen, én om het uitspa-ren van menschenlevens én om het be-waren wat van België overblijft, is, dat, als gevolg van het welgelukken der Dar-danellen - onderneming en van het me-destrijden van andere volkeren. ( Italië, de Balkanen ) het oorlogstooneel naar het Oosten verplaatst worde en dat de Duitschen, om het inkorten der slaglijn en het bezetten van een betere stelling achter de Maas of den Rhijn, ons land ontruimen. Op een uithongeren van Duitschland, waarover sommige bladen zooveel ge-wag maken, steunen wij niet te veel, al-thans niet voor dit jaar. Lijdt Duitschland gebrek aan oorlogsmateriaal ? In voorgaand artikelschrevenwij een woord daarover doch beide kwesties verdienen een breeder uiteenzetting en een klaar beschouwen, zonder voordeel. Van vrede sluiten willen de bondge-nooten nu niet weten. En met reden : zoo Duitschland niet ten voile overwonnen wordt is ailes na weinige jaren te herbe-ginnen. Duitschland dingt naar de we-reldheerschappij en die betrachting zal misschien door een niet gelukken wat gedempt, doch niet gansch versmacht worden. En wie durft bevestigen dat de eendracht onder de andere mogendheden een volgenden keer zoo innig zou zijn ? Deze kamp is een kamp op Ieven of dood.'tls een strijd tusschen de heersch-zucht van een volk dat tegen aile recht in met geweld aan de andere volkeren 1 zijn heerschappij wil opdringen, en den vrijheidsgeest dezer andere natiën die zulke dwingelandij niet willen dragen en ' ailes zullen in 't wet'k stellen om niet te ; vergaan en om voor ig toekomst aan de I verkiachte inte'MwPlaale wetten hun voile kracht weer te geven. | Zoo krijgt deze ailes overtreffende kri-' sis een breedere beteekenis. Dit is in de j geschiedenis de zooveelste hevige bot-| sing tusschen twee beschavingen, bot-j sing te weeg gebracht door sommige ! volkeren, voortgedreven door verderfelij-ke driften, als hebzucht en hoogmoed, driften die zoowel de natiën als de enke-lingen tôt misdaden kunnen opzweepen. Hierdoor wordt 00k de zooveelste maal ! in 't licht gesteld en tastbaar gemaakt de | door velen niet ingeziene waarheid dat j de bestendige vrede alleen te vin den is ] in het in daden omstellen der leer van Hem wiens korte dod^rijke leerspreuken luiden : « Bemint e&ander zooals Ik U bemind heb.»«Leert bij mij zachtmoedig en ootmoedig van harte zijn » en dan «mijn vrede zij met u. » V. V. G. NOTA : In een voorgaand artikel doet de letterzetter mij over hula ten spreken. Van dergelijkzonregelma-tige troepen die het Duitsche invallende leger vooraf-gingen is nu geen kwestie meer. -Qewone regelmatige reservetroepen worden door Duitschland op de been gebracht. Nieuwsjes. Mgr. de Sarzana Aiiditor van het gezant-schap van den H. Stoel te Brussel, is naar Rome terug geroepen. Hij zal de hoofdstad in de eerste dagen van Mei, verlaten. ■ -- ©e liHssisfche . -de Zwarte Zee heeft opnieuw de Turksche forten van den Bosphoor bescheten .l(ïet geschut bleek echt doeltreffend gericht : Eene schrikkelijke ont-ploffing werd op 't fortElmas gehoord, waar-uit weldra de vlammen opsloegen. De Turksche batterijen hebben geantwoord doch zonder schade te berokkenen. Geduren-dede actie, werden eenTurksch stoomschip en twee groote zeilscbepen in den grond ge-boord.Het Noorweegsch schip " Baldwin " met hout geladen, is in de Noordzee door een onderzeeôr gecouleerd. Men weet hoe lichtzinnig de Duitschers met het eergevoel en de eer van eene natie omspringen.Dit is nogeons duidelijk gebleken uit een interview dat leer Vandevelde aai. de " Secolo " heeft toegestaan. Daarin ver-klaart de Staatsminister : " Meermalen kwamen Duitsche socialistei, ons Volkshuis te Brussel bezoektn. Een var lien vroeg ons, waarom de Belgen hei Duitsch leger niet hadden doorgelaten. Wanneer wij hem antwoordden dat zulks vooi ons land een zaak van eer was deed dt Duitsche socialist ons opmerken dat " de eer maar een burgerlijk gedacht " was. | " Maar ik denk, besluit M. Vandevelde, dat ! I het eerbiedigen van zijn handteeken dezelfde ! I waarde moet hebben zoowel voor de werk- 1 lieden als voor de burgers. " De Maasbode " |laat weten dat de « Duitsche staf aan aUe-t^^en verboden heeft nog in postverbinding met Holland en Luxem-burg te zijn. Mr. Félix Fuchs, algemeen-gouverneur van Belgisch Congo, en die met de "Albertville" Borna verlaten heeft op 13 April, wordt in den Haver verwacht. De Kunstschatten van den Yzer, Ter gelegenheid van de tentoonstelling van de geredde kunstschatten uit de Yzerstreek te den Haver, publiceerden wij efen artikel, waarin we het edelmoedig en dapper gedrag van de Heeren Eugeen De Groote en Pol De Grave naar waarde hoogschatteden in de redding van de kunstschatten. Nu komt E. H. Hanlsens, aalmoezenier, een verslag aan den minister van justicie te richten waaruit we besluiten kunnen, dat het redden van de kunstschatten uit de kerken van Pervyse, Oostkerke, Caeskerke, Oude-cappelle, Diksmuide(St^;klaas)Lampernisse, Sint-Jacobscappelle, Poliinchove en Loo, te danken is aan hem bijgestaan door E. H. Janneau, aalmoezenier. Geven we dus aan César wat aan César toekomt. X_.st£ffcst;<e Bericb,ten. Westelîjk Front : Niets te melden. Oostelijk Front. — In de laatste dagen kreeg de wending van het gevecht op dit front eene onverwachte ontwikkelîng. Van aan de Balti-sche zee tôt in Bukovine traden de Duitschers aanvallend op. Ze kwamen vooruit ten Westen van den "Niemen,, en gelukten erin verderop over de uiterste Russische lijn te dringen. . In Galicie werden hardnekkige gevechten geleverd. Eenige duitsche machten zijn op verschillige punten doorgedrongen. De uitslag is onzeker. In de Karpathen gaan de gevechten uiterst geweldig voort. Hier 00k schijnt het Duitsch-Oostenrijksch offensief tôt nog toe niet tôt staan gebracht.Caucasus. — Het turksch leger werd totaal verslagen in een gevecht bij Khoy - Dilman. Is een stevig Oostenrijk noodig in Europa? « En somme, la cause principale de la guerre de 1914, c'est l'existence, au milieu de l'Europe, d'une énorme machine industrielle et militaire, dont la force s'accroît sans cesse et qui ne possède, dans son organisme, aucun frein capable de la dominer ou de la régler.» Zoo zegt M. Hanotaux met ontegen-sprekelijke waarheid. Sedert jaren werd de toestand van zaken in Europa van dag tôt dag moeilijker, meer gespannen, dreigender, dank aan de geduri-ge leger- en zeewezenvergrootingen van Duitschland,dcor de and-ere steden, gedwon-gen, ingevolgd. Duitschland wildë altijd meer markten voor zijne nijverheid, meer débouchés voor zijn handel, meer coloniën voor zijne uitwijkelingen. Het wilde meer havens en eene langer uitgebreide zeegrens. Heer schen te land en ter zee, dat was zijn droom en zijn doel. Van daar die « Weltpolitik » waardoor het zoo loodzwaar woog op den gang der wereld, en die eindelijk uitkwam op den schrikkelijken orkaan dien wij beleven. Want Duitschland heeft, trots al zijne po-gingen om de verantwoordelijkheid er van op anderen te schuiven, den oorlog gewild. Dronken geworden door zijne schitterende overwinning van 1870, zoo snel volgend op de zegepraleri van 1864 en 1866, is het aan megalomanie gaan doen. Een land, door dien waanzin aangetast, wordt alras een gevaar-ujke gebuur; 't voelt zich versmachten tusschen zijne grenzen en komt weldra op de indere landen zwaar te wegen. Zoo 00k was Duitschland, een ondragelij-•ce last geworden voor de Europeesche Mo- ; ^endheden, vooral na 't stichten van den Uriebond. Rijkdom veroveren, en daarom de wereldheerschappij bezitten, door aile mid-delen.doorde schrikkelijkste zelfs, ziedaar Duitschlandsideaal en beginselelen, trouw in j zoo ver aan 't karakter zijner voorzaten. > «Germani adpraedam», zegde reeds Tacitus. Oostenrijk werd door Duitschlands machti- \ gen wil meegesleept in 't militarisme, ge-worpen in zijne noodlottige politiek van uit-breiding ten nadeele der Balkaansche Staten en eindelijk gedwongen den oorlog aan te steken, die zijn verderf zal zijn. In de vorige j eeuw, verloor het provincie na provincie, en ; kwam zoo te staan in de schaduw van Duitschland. Wat zullen de kosten van dezen oorlog voor Oostenrijk bedragen ? Po'len moet weer oprijzen ; Servis zijn moed be-loond zien ; Italie en Rumenie hopen wel hunne kostbare neutraliteit en, eventueel hunne tusschenkorast, goed betaald te krij-gen. Wat 00k gebeure, Oostenrijk loopt ge-vaar gehavender uit den oorlog te komen dan Duitschland. Is dat wenschelijk ? Mijns inziens, neen : 'k Weet wel dat Oostenrijk in dfe verste verte niet sympathiek is : dat er op zijn woord niet valt te bouwen dat het eene Mo-gendheid is vol huichelarij en bedrog ; dat wij, Belgeft, in.'t bijzonder, redenen hebben om het te mistrouwen en aan te klagen. Maar toch, heeft het een overlevering, een historié, eeuwen achter zich; het nam deel in Europa's ramp en geluk, toen van Pruisen geen gewag werd gemaakt j het diende als bolwerk tegen Turksche overweldiging,v<5ôr Pruisen bestond; het bleef aan het aloude ge-loof getrouw — al valt er zooveel te zeggen op datgeloof bij veel zijner zonen,toen Pruisen de Kerk afzwoor en de nieuwe leering aan- kleefde, uit louter belang en jacht naar aard» sche macht ; het kende fijne diplomatie, daar waar Pruisen slechts voor brutale kracht vatbaar was. Eeuwen lang stond het aan het hoofd van het Duitsche Keinerrijk, van die menigvuldige volken van Duitsch ras en Duitsche taal, die menig groot man het le- * ven schonken,menig onsterielijk kunstwerk. aan de wereld ; van die volken die, door hunne degelijkheid een eervolle roi in Europa's geschiedenis speelden en een heilzaam even-wicht behielden tusschen Latijnsche door-drijvigheid en Slavisch arbitraire, vooraleer die volken zich het gift lieten inenten van 't Pruisissche militarisme, en zij 't Pruisissche juk aanvaardden. Die volken — al doet men hun 00k het on-derspit delven — kunnen en mogen 00k niet verdwijnen. Maar wat wel moet uitgeroeid worden, geheel en gansch, dat is het Prui-sisch militai isme j wat onmeedoogend moet verplet worden, dat is Pruisen, dat zonder 't militarisme niets is, dat niets kent dan de Kracht van vuist en hiel, en met de grove el-leboge,n iedei wil op zij duwen, die in zijn weg staat , Pi uisen, dat niets afweet van moreele grootheid en zielenadel, van eer en recht-vaardigheid, maar slechts regeert door ijze-ren tucht en het recht van den sterkste ; dat eindelijk zijne gehoorigen en bondgenooten in de vreeselijkste avontuur heeft meege— sleurd, en aldus het bewijs leverde dat het onbekwaam was als leider en gebieder op te treden. Toch moet er een stevig bolwerk blijven bestaan in midden Europa, zoowel tegen Rui-land dat anders aldra het evenwicht zou in gevaar kunnen brengen — als tegen de Balkaansche Staten, die jonge volken vol strijd-en levenslust, allengskens tôt zelfstandigheid gekomen, maar nog niet tôt rijpheid ; die om-wenteling en oorlog niet vreezen omdat zij er weinig bij te verliezen hebben en veel bij te winnen, en aldus nog geen vredeselement in de Europeesche maatschappij zijn. Zeker niemand weet wat er zal groeien uit den huidigen oorlog ; dat is het geheim der toekomst ; maar te oordeelen naar de lessen van 't verleden, is een machtig Oostenrijk noodigin Europa, een Oostenrijk echter ont-trokken aan Pruissischen invloed, een Oostenrijk vergroot ten koste zelfs van Pruisen — waarom zou het Silesië niet terug-eischen ? — en weer de eerste plaats beklee-den in den Bond der Duitsche Staten. Nog eens, het aloude Oostenrijk is op zich zelf niet gevaarlijk — het liet zich meest altijd op sleeptouw nemen door de naburen. Pruisen is de vijand, Pruisen moet vernederd worden, aan Pruisen moet de heerschappij over de Duitsche volkeren ontnomen worden. L. D. De Economische oorlog. (Vervolg) Zoo staan dus de Duitschers tegenover het broodvraagstuk. Gelukkiglijk hebben ze de aardappelen nog ! Duitschland brengt gemid-deld per jaar 44.800.000 ton aardappelen voort (gedurende de laatste tien jaren) ; in 19x3 zelfs 54.000.000 ton, en verleden jaar 47.000.000 ton. Ook zijn de Duitschers opge-togen over die mooie cijfers, en een groot landbouw-tijdschrift ging in zijn geestdrift zoover dat het een "Kartoffel Nummer,, uit-gaf ! Met die aardappelen ging men nu de toestand redden. Om te voorkomen dat er te veel door verrotting enz. zouden verloren gaan, Verd zooveel mogelijk van den voorraad ge-droogd en te* aardappelmeel gemalen. Zooals we reeds weten wordt dit aan het gewone

Er is geen OCR tekst voor deze krant.