De Stem Bureel: 21, RUSSELL SQUARE, LONDON, W.C. VOOR GOD EN VADERLAND. uit Belgie Tûiephone:'tMuseum 267. Abonnument : 2£fi voof 3 maa-aden. Subecriptien: 2/6 fer 3 monihs, Voo* d« Yerecnlgdc Staten: 50 cts. Yoor Kolîand: 1.28 fl. Yoor FrarJtrijk. S fr, Yoor de Boldatcn: 1/6 of 2 fr. ide. Jaargang, Nr. 38. (Blz. 1971-1978.) Oplage : 10,600. ggaMMBEM——a———p—a———iw—i——a—c— VRITDAG, TUNI 7, 1918. Registered at G.P.O. as a Newspaper. 8 blz. 2d. ; * "Nationale Eenheid." Een interview met Minister Helleputte In aansluiting met onze artikelei van 10 en 17 Mei j.l. over het "er iennen van het taalgebied," teekener wij met bijzondere voldoening de vol gende verklaring aan, welke Ministe: Helleputte, luidens een particulie: sckrijven uit Le Havre van 2 Mei aar je "Nieuwe Rotterdamsche Courant,' in een interview over de Vlaamschf kivestie heeft meegedeeld :"De Vlaam sebe en Waalsche bevolkingen moeter eik met haar taal een eigen gezag oj intellectueel gebied, alsmede in haai inaterieele ontwikkeiing verkrijgen. Ir elk der beide taalgebiecLen moet d( 'œoreele eenheid der sociale klassen door een ' gemeenschap van taal ' wor den verzekerd en elke taalgroep moe inons 'openbaar leven ' dezelfde vrîj heid en denzelfden eerbied genieten Dit program van nationale eenheid i: gemakkelijk te verwezenlijken ; he last ' de vrijheid, noch de rechten var personen ' aan, doch het verzekert, oj îet gebied der taal aan aile burgers behalve de gelijkheid van rechten, de gelijkheid ten opzichte van de nood zakelijke hulpbronnen, die elken Belf in staat zal stellen om zijn krachter en zijn maximum van kennis aan de jrootheid van het land te vvijden." Ziedaar een echt Belgisch progran van " nationale eenheid," dat elke va deilander zal toejuichen, een progran (ven eenvoudig in zijne opvatting al: ïcrstrekkend in zijne heilzame gevol gen. Het legt nadruk op het betee [enisvol ônderscheid tusschen he openbare leven ' en het bijzondere le ven, tusschen de rechten van beide 'taalgebieden ' en de rechten der ' per sonen.' Mocht het hier uitgesproken beginse langaande de taalgebieden, dat steed; in het bewustzijn van het Vlaamsche rolkheeft standgehouden en reeds stil iwijgend door menige staatsverorde-oing feitelijk werd erkend, eindelijl» ook in de Belgische wet duidelijk vvor den yastgelegd. Dat vvare de sleute! jeroplossing van elk voorkomend taal-vraagstuk, of liever de vredesformule iievoorgoed een einde zou stellen aar ttn onvruchtbaren strijd, welke al te mg, niet tusschen Walen en Vlamin-[en, doch tusschen Flaminganten er inti-Flaminganten gewoed heeft. De oepassing daarvan op een heden noj kragend geschil ligt voor de hand. îelijk het Waalsche land, te Luik. lijne Fransche staatsuniversiteit heeft. »o zal ook, te Gent, het Vlaamsche and zijne Nederlandsche hebben. En M denke ook aan dergelijke toepas-iingen voor het lager en middelbaai taatsonderwijs, voor het bestuur, vooi M léger en de rechtspraak. Welke nichten zal dat stelsel niet opleverer roor het openbare leven : geen onna-«urlijke tweeslachtigheid meer. Dooi 't'gemeenschap van taal" zal de "modèle eenheid der sociale klassen" ver-lekerd worden ; één geest zal van hoog lot laag ailes doorstroomen. Voor hei 'Penbare leven wordt niet meer gelel ®P de gefabelde individueele tweeta-l'gheid der Belgen, maar wel op de writoriale tweetaligheid van België, 'onder hunne persoonlijke voorkeui te dragen van het eene gebiec oaar het andere, zal "dezelfde vrijhçic ■"dezelfde eerbied," genoten door der «aal in Wallonie, ook genoten wor j® door den Vlaming in Vlaanderen en de wet zal voortaan zijn : si es Ro romano vivito more. Daarenboven : gelijk minister Helle Wtte terecht doet opmerken, dit pro î'am zal noch de vrijheid, noch de Wnten der "personen" aantasten. Zi julien evenmin gekrenkt worden ii °e'gie, als zij nu gekrenkt worden il 'ankrijk, Engeland en Holland, waa J5 voor het openbare leven slecht: ■ene taal gebezigd wordt. Noch hie °cn elders worden door de officieeli Ml de vleugelen der individueeh seesten gekortwiekt ; men belet nie and zich te oefenen in andere talen , wij hopen dat de gelegenheid daar , e ruimschoots zal geboden worden ■ vermoed zelfs, dat het voor de Via 2irï^en een aansPorinÊ Z&1 zljn 011 a met meer genegenheid toe te leg ï,, °P de letterkunde der naburig | Ken, dewijl er minder gevaar zal be staan, dat deze vrije studie inbreuk make op het eerstgeboorterecht hunner . nationale letteren. En wellicht zullen i zij degelijker werktuigen worden ; - want het voordeel dat men trekt uit i een verworven kennis staat in recht- - streeksche rede met de vaardigheid ' die men verkregen heeft in zijne • eigene moedertaal. Nu kennen vele i Vlamingen geene enkele taal ; maar ' wanneer zij eens hunne volkomen op-: leiding zullen genoten hebben in en - door het Nederlandsch, dan zullen zij i het noodig orgaan bezitten om andere ) opgedane kennissen aan den man te brengen. Naar mijne diepe overtuiging zal dit "program" ook de vaderlandsliefde versterken. Sommigen hebben eene verkeerde opvatting van de "vrijheid," die ze verwisselen met grillen en teu-gelloosheid. Neen, de vrijheid is het vermogen om ongehinderd op het voor-gesteleie en billijke doel af te gaan. Dit wit is voor een burger de groot-i heid van zijn land, waarheen hij streeft i door de vaderlandsliefde. En met , deze is het als met andere deugden. : De banden die men aanneemt om deze beter te verwerven, zegt Bossuet, be-; lemmeren onze stappen niet; integen-i deel, zij zijn als gouden lijnen, waar-: door men wordt heengevoerd naar het levensdoel ; de wetten verhinderen het en verantwoordelijkheid. Ik haat im mers het sensationeel sentimentalisme —een mom op heidensche gevoelloos heid—dat zooveel lawijd maakt in de zen tijd. Ik haat het ook omdat il Vlaming ben, en omdat een Vlaminj voor zulk een uitheemschheid niet is il de wieg gelegd. Door de taal, al: eerst en onontbeerlijk middel, willei we het Vlaamsch leven, ik zeg he leven, herscheppen en daarom moeter wij bewaren, en verstevigen de grond deugden van het oorspronkelijk, er scbeppingsmachtig Vlaamsch oorwe zen, en aile uitheemschheid, die strijd met die gronddeugden, als kwapenninl weggooien. Ook de moeders zullei dit lezen, zii zijn immers fel bezorgc voor hun dochters, al is die bezorgd heid niet telkens gesteund op een klaa: inzicht van levensleidende, ik zou zeg gen, gegraande beginselen. Toch ziji onze moeders doorgaans bezorgd, al hoewel het een feit is dat hun dochter: niet meer, lijk in den ouden tijd, zoe bezorgd zijn voor hunne moeders, en door een zoogezegde meerderjarigwet tige onafhankelijkheid, ook dien keter van het familieleven losschakelen Ook de mannen mogen dit lezen, a^ ware het maar om te verstaan, dat, zoe er hedendaags zooveel gevergd word: van de vrouwen, ook zij benevens hur arbeid. heel wat meer hoeven hii te De Opperbevelhebber der Verbonden Legers, Genepaal Foch, dekoreert Belgische dapperen, blj zijn bezoek aan het Belgisch front, Z. (fl. onderhoudt zlch met hen. afdwalen naar afgronden, gelijk c schutting van een brug ons belet ne"e te tuimelen in den sloot. Waar de halve voor het openbare leven uitslu tend de taal van het landsgebied wore voorgeschreven, dan heeft ongetwi feld die regeling een invloed op c samenleving, want zij vordert onrech streeks van de eenlingen de studie die taal, waardoor de eenheidsband tu schen de sociale klassen wordt g i smeed, waardoor men ingeburgei • wordt bij een volk of—om de Romeii , sche gedachte weer te geven—waa door men "geciviliseerd" wordt. E uit die kennis, gelijk de bloem uit de ■ knop, ontwikkelt zich de liefde tôt zi; ■ medeburgers, de liefde tôt het vade : land. Door de onkunde der volksta; j waren er in België al te veel "oning i burgerden, ongeciviliseerden," wat eei i oorzaak is van ontbinding voor e r vaderlandsliefde; de kennis daarv. ; moet voortaan het cernent worden, d r aile burgers samenhoudt ter bereikir ; van onze nationale grootheid. ; P.S.—In Nr. 37, bl. 2: in plaa - van "trekken" lees : "treken." o - Onze meisjes in heideniss* Ook de jongens zullen dit leze r Waarom P Och, omdat er niets me - schelijker is voor een jongen dan e< e meisje. Nochtans, uit sensatienood - dit niet geschreven, maar uit zielno' e dragen aan het zieleleven der familie :r heel wat ernstiger hun roi van -opvoe- r- ders hoeven op te nemen. 1- Onlangs hield ik "spring cleaning,' It dat noemen ze in Brugge, schomme j- ling, en als snuisterende in oude papie le ren, vond ik veel brieven van juffrou t- wen die hun beklag maakten omda :r wij, in ons schrijven en werken, zot s- weinig schenen begaan te zijn met hur 2- toestanden. Zulke klacht is een ver d heugend verschijnsel in onze vrouwen i- wereld, niet enkel om die verruîminf r- en uitzui-vering vap het gevoelsleven n hetwelk het arbeidsveld is der vrouw n niet enkel omdat de vrouw als poli n tieke faktor eerlang in aile landen eer r- zoo niet overwegeneien, toch ten minste il een verzoetenden invloed zal uitoefe e- nen, maar ook omdat de Vlaamsche ie herwording, steeds halfbakken blijvei le moet, zoo de Vlaamschheid der vrouw :n ze niet eioordeesemt, en ook omdat on: at katholicisme, noodzakelijkerwijze sla ig bakken moet, zoo de vrouw, als maagd echtgenoote en moeder, niet de maage ts en moeder Gods Maria navolgt. Maa van de jongens hangt het af, het geta der gedachtenvolle en ideaallievend' J. meisjes te vermenigvuldigen door zul ke voorwaarden te stellen voor fou] n. huwelijkskens. Zoo onze meisjes ge n- waar worden dat onze jongens than ;n een ideaal hebben, weest er zeker van is zij zullen niet lang ten achter blijver jd want ze doen ailes voor liefde. Doe zij het voor een schoone liefde, dan doen zij het met liefde en dan zijn zij dubbel machtig. Het ware een groote teleurstelling, zoo zooveel onzer jongens in dezen oorlog groot gebleven of ; geworden, ooit moesten de ervaring i opdoen, dat het getal der meisjes, die ; voelen en denken lijk zij bitter klein i is. En 'k was Wel ietwat verontwaar-: digd wanneer een juffrouw, aan wie ik i afraadde met vreemden te huwen, mij - antwoordde : "er zijn toch geen Vlaam-i sche jongens die mij passen." Mis- - schien zijn er niet veel zoo die juf-t frouw een huwelijksken formuleert ; volgens zekere bevooroordeelde, en i door het vooroorloogsch sociaal leven I opgedrongen convenues en uiterlijk- - heden. De gedachtenwereld is met • een reuzenstap vooruit gegaan binst - dezen oorlog, bijzonderlijk onder ons i volk, dat, vroeger, niet zelfbewust ge- - noeg was om zelf te denken. ; In de Engelsche wereld. i Onlangs, in een Engelsche wereld-, stad kreeg ik een diepen kijk in wat . ik noemen zal het zieleleven van onze i meisjes in heidenisse. Niets beang-stigt mij zoo zeer als de gedachte aan een eenzame, hulplooze ziel die zwerft i in een rumoerige wereldstad. Wie : schrijft ons het drama, van het ziel-! standpunt uit, van de maagd van : Vlaanderen haren levensweg makeftd of zoekend, of verbeidend in den dool-: hof van Landen, de cosmopolis ? De heele hcdendaagsche schrijversbent krabbelt bladen papier vol over 't stof-felijk lijden of de stôffelijke vreugden der oorlogsslachtoffers. Maar tasten en voelen zij dan niet, dat deze oorlog er eene is die de zielen foltert en mar-telt, in de eerste plaats, zooze'er dat velen hun zielen hebben trachten te wotgen, of ze, vrijwillig, hebben laten verdorren, omdat zij niets zoo ondrage-lijks vin den als zie^lelijden ? De wulp-sche en wilde lach der huidige massas, is een groene lach, kunstmatig en ge-maakt. 'Het is er om gedaan, om het persoonlijk lijden in het massagejuich te verdooven en te vergeten. t Maar, waar de wangen en de mondefn lach-wulpsch openspalken daar staan de oogen zoo diep en wachtend op den traan die altijd gereed zit. En (le ziel zit in het oog. Echt noodlijdende meisjes ontmoette ik niet veel. Er is ten andere overal werk op de plank, somwijlen bedenkelijk werk, maar dat brengt de oorlog mede. Men zorgt er gôed voor, in 't oorlogswereldtje, wanneer dynamiet in de lucht hangt, en vuur knettert onder den grond, opdat de honger niet grolle in eien buik van het volk. En daarbij 't is eigen aan ons ras, ten minste stoffelijkerwijze overal door te booren, 't is immers een bij uitstek werkzaam ras, en begaafd met een wonderbaar aanpassingsver-mogen aan aile middens en toestanden, in stoffelijk opzicht, ik zeg niet in ze-delijk of godsdienstig opzicht veel onzer meisjes zijn op bureelen van aller-lei businessa_ard. Meterschap. ' Ik ontmoette er die benevens hun • arbeid voor hun bestaan, hunne vrije - uren besteedden aan een ernstig en ge- - wetensvol oorlogsmeterschap. Zoo ken : ik er eëne die zorgt voor het geestelijk > en lichamelijk welvaren van een aan-i tal frontjongens. Zoo moet het. Laat - ons volk in de eerste plaats zorgen - voor onze jongens. Velen kunnen het ; doen. Maar niet ieder kan meter spe-, len, moederlijk zonder meer. Ik ben , geen voorstander van meterschap op - den wilden boef. Dat heel meter-i schapstelsel stoot mij tegen de borst. : Eerst en vooral uit fierheid. Het is ■ een feit dat ons volk te veel door lief-: dadigheid en vrijgevigheid werd geleid i of verleid, of omgekocht. Het kreeg , een schooiersmentaliteit en werd on- > verschillig aan aile zelffierheid en on- - afhankelijkheid, en in die schooiers-, mentaliteit gingen aile idealen verlo-j ren, en aile overtuiging. Door de oor-l logsmiseries en de oorlogsliefdadig-1 heid werd die volksziekte ontwikkelt, ; al droegen de medicijnenfleschjes op- - schriften van heldhaftigheid en eeu-î wige dankbaarheid. Ten tweede, dat - oorlogsmeterschap is een uitheemsch s 'voortbrengsel. Het strookt niet met , het Vlaamsch karakter : heel dat boeltje , van pakjes en brieven en duizenderlei n prutsjes riekt naar sentimentaliteit en

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.