Bureel : 21, RUSSELL SQUARE LONDON, W.C. Téléphoné: Muséum 267. De Stem VOOR GOD EN VADERLAND uit Belgie. Abonnement : lsh. 9d. voor 3 maanden. Subscription : lsh. 9d. for 3 months. Voor de Vereenigde Staten : 50 cts. Voor Holland : 1 fl. Voor Frankrijk : 2.25 fr. Voor de soldaten : lsh. of 1.30 fr. 3de Jaargang, Nr. i. VRIJDAG, 22 SEPTEMBER 1916. Registered at the General Post Office as a Newspaper. 12 blz. I^d. Bij den 3den Jaargang. Met een vernieuwde bede tôt den Allerhoogste om licht en zegen, gaan we de verantwoordelijkheden aan van dezen derden jaargang. " God en Vaderland " is daar het ideaal dat aile onze daden dient te richten. Mogen wij het steeds dui-delijk voor oogen hebben, bij elke mogelijkheid van actie die zich voor-doet.Wij beseffen immers onze zwakheid en weten ons niet opgewassen voor de machtige opportuniteiten die de Voor-zienigheid ons voorlegt. Onzen toe-vlucht zoeken we dan,—niet aan den haard der gevoelens of der driften, hoe rechtmatig zij zich mogen voordoen, —maar bij de groote princiepen der Christelijke Waarheid die daar te-samen loopen en zich versmelten in God. Onze tijd is er verre van in zulk een kalm gesternte te staan. 't Spreekt en 't preekt ailes van drift en van macht. En wie daar niet wil aan meedoen, of het waagt daartegen in te gaan met kalmere, normale, be-schouwing, mag zich verwachten aan allerlei beknibbeling, verdachtmaking en looze knepen. Dat is zoo ietwat onze geschiedenis geweest tijdens den tweeden jaargang. Maar wij beklagen er ons niet om. Ons volk is een volk van gezon-den zin, en kan het zich ophitsen, het komt eerlang tôt een kalm, gezond oordeel, en verstikt aile driftengroot-spraak in Uilenspiegelsche gek-scheerderij, of in een reactie die voor doelwit heeft de grootsprekers te ver-stommen. En zoo is 00k nu ons volk ons niet alleen getrouw gebleven maar heeft het zich om " De Stem " ge-schaard, en, eenig feit misschien in de geschiedenis der Vlaamsche pers, wij zetten onzen derden jaargang in, met 12 à 13,000 betaalde wekelijksche nummers! Wij waren welkom, on-danks een Navolging Christi voor feuilleton, en een Liturgische Kalen-der in plaats der " chronique scandaleuse," met een woord, ondanks ons in-godsdienstig karakter, zelfs in mid-dens die eertijds niets dan misprijzen overhadden voor godsdienstige bla-den ! Zoo gaan we dan 00k met beslist-heid voort in de ingeslagen richting. Ons volk mag op ons rekenen. Wij willen ons best doen om onder elke rubriek van ons blad, de Waarheid en, door haar, ons Volk te dienen, om het zijne christelijke waarheden en zijne christelijke zeden te helpen behouden, om het van dienste te zijn op zedelijk en op stoffelijk gebied midden deze benarde tijden, ten einde te kunnen weldra naar het Vaderland terug gaan met een volk dat de opofferingen zijner strijdende zonen niet onwaar-dig is. NOTA'S.—Frontbladzijden met de premie-plaat zijn nog steeds beschikbaar aan 6d. vrachtvrij. Men wachte echter niet ze te bestellen. Wie een nieuw abonnement aan-brengt, ontvangt ze gratis. Nieuws van de "Refugees."—Onze in-houdstafel heeft ons reeds uitgewezen van welk nut het is dat men ons geregeld van overal nieuws sture Doch het weze zoo bondig en docuoientaiisch als mogelijk opge-steld. Zoo vormt dan eenmaal het geheel een historisch gedenkboek. Photo's.—Intéressante, duidelijke photo*s blijven altijd gevraagd. Wij kunnen echter slechts een aeer beperkt getal bekostigen. Wie dus aan opname houdt trachte het zelf te bekostigen. De prijs is van 6/- tôt 7/-. Vaderland.—Wie nieuws uit het Vaderland ontvangt-—gedrukt of geschreven—bewijze zijne landgenooten den goeden dienst het ons mee te deelen voor "De Stem." Soldatenpennen.—Bij overvloed van stof, zien we ons verplicht deze intéressante blad-zijde uit te stellen, tôt de volgende week. Aan onze jongens op 't front en in de kampen, te zorgen dat al de kanten van hun soldaten-leven er, door woord en prent, schetsend worde in belicht. Abonnementen.—Bijna aile abonnementen zijn te hernieuwen met dit Nr. 1. Men stelle niet uit ons een postal order van 1/9 te stu-ren of, met betaling der frontbladzijden 2/3. Men schrijve op den omslag van den brief : "De Stem uit België "-"Abonnementen." Verzamelingen.—Vraag ons de nummers die u ontbreken voor het volledigen van den 2den jaargang. Binnen enkele dagen doen wij onze overnummers weg. Wachtende kopij.—Wij vragen aan onze inzenders eenig geduld. Door het geven onzer inhoudstafel bleef veel stof op plaats wachten. ■— O Lloyd Royal Belge. VI—VERSCHEIDENE STELSELS VAN STAATSTUSSCHENKOMST. Over dit onderwerp zijn er boeken geschreven en zullen er nog menige geschreven worden. De eenen zullen beweren—en Staats-socialisten allereerst—dat de Staat zelf een handelsvloot moet bouwen en exploiteeren. Anderen zullen beweren dat de Staat dezen of genen vorm van ondersteuning heeft aan te nemen. "aandurven? De uitbating van den spoor-"weg bewijst het tegenovergestelde. "Ik ben overtuigd dat het jaarlijksch ver-" lies zoo groot zou zijn dat de Staat de uit-"bating zou moeten opgeven. Laten wij ons "geen illusie maken, Indien Antwerpen zijn "trafic behoudt, zal de Staat binnen enkele "jaren wellicht verplicht zijn de regelmatige "lijnen te ondersteunen. "De schepen worden met den dag grooter. " Opdat deze schepen in een haven aanleggen, "moeten ze er veel vervoer vinden. "Voôr den oorlog bestond er een strek-"king om den handel in weinige havens "samen te trekken, waaraan de kleine havens "zullen ondergeschikt worden. Antwerpen " zal misschien kunnen stand houden dank "aan de groote hoeveelheid koopwaren, dank "aan enorme werken, en dan nog misschien "alleen door ondersteuning van den Staat." Die woorden meen ik nog waar te zijn. Geen Staatsexploitatie, Staatsondersteuning past, naar mijn meening, aan de scheeps-vaart.En daarom heet ik het nu toch—vergeef me het woord-—zoo dom, het den heer Segers te verwijten dat hij onbekwaam was een handelsvloot te stichten. Was dat zijn taak? Naar mijn meening, neen ! Er was een handelsvloot in wording ; deze van Brys, Gilsen, Schobbens, enz. Hun is de verdienste. Al wat de heer minister te doen had—en daar-toe beperkte zich zijn taak—was den heer van de Vijvere, minister van geldwezen, te over-tuigen dat de Regeering tôt plicht had de handelsvloot van Brys en Gilsen te Belgische Burgers-Kriigsgevangenen in Sennelager-bij-Paderborn. 21 Augusti 1916. 1. Staatsexploitatie. Ik ben in princiep, noch voor, noch tegen Staatsexploitatie. Zij kan hier goed, daar slecht zijn ; dat hangt af van de omstandig-heid en van het land. In Duitschland is Staatsexploitatie op zeer groote schaal ver-wezentlijkt ; in kool-, ijzer- en potasch-mijnen, drukkerijen, spoorwegen, posten en telegraphen, enz. Zij heeft er schitterende uitslagen opgeleverd. Het Beiërsch gouvernement heeft zelfs Staatsverzekeringen tegen brand, hagel, enz. De winsten van den spoorweg zijn in Pruisen de voornaamste bron van inkomen van den Staat. Veertig per cent, der Staats-uitgaven zijn betaald door deze winsten. Dat heeft de Belgische Staat niet ver-wezentlijkt. Ons spoorwegnet is zeker het dikste der wereld. En toch laat de exploitatie eerder verlies dan winst. Dat zouden de Belgen eens meer moeten in acht nemen. Hoe komt dat? De Duitsche tucht heeft de menschen tôt machienen gemaakt, die zoo goed, 00k voor den Staat als voor privaten werken. In België tracht iedereen den Staat te bedodden. De Staat bedodden is een deugd, een slimheid. Maar dat feit is er: Staatsexploitatie in België heeft nog zijn bewijzen te leveren. Ik zou de eerste geweest zijn om de uitbating eener zeevaartsmaatschappij door den Staat te bekampen. De moeilijkheden eraan verbonden zijn zoo fjroot, dat ik aan het mogelijk welgelukken niet gelooven kan. Lang vôôr ik iets over den "Lloyd Belge" vernomen had, sprak ik op een kleine ver-gadering te Londen, de volgende woorden : "Ik heb het gedachte hooren vooruitzetten "dat de Staat regelmatige zeevaart-lijnen zou " oprichten. "Ik durf geen schatting maken van het "enorm kapitaal dat er zou noodig zijn, al " was het om enkele der 90 regelmatige Ant-" werpsche lijnen te vervangen. Wij mogen "op voorhand zeker zijn dat de uitbating "een regelmatig jaarlijksch verlies zou op-" leveren. Zou de Staat gelukken daar waar "private maatschappijën het tôt hier niet steunen, wat niet erg moeilijk moet geweest zijn. De heer van de Vijvere is een sterke, helderziende kop, die, ware hij niet zoo teruggetrokken, in een heel wat helderder licht zou komen te staan. Alleen dezen die de eer hebben met hem in nauwere betrek-king te komen, kennen zijn waarde, maar waardeeren ze er te meer om, België mag nog veel, veel van hem verwachten. Ik bésluit: Staatsexploitatie eener handelsvloot is, naar mijn meening, in België niet aan te raden. Het is de taak niet van 't gouvernement, en bijgevolg kan het gouvernement niet verantwoordelijk worden gesteld over het niet oprichten eener Staatsvloot. (Wordt voortgezet.) Dr. A. Van de Perre, Volksvertegenwoordiger. O Het Stammenvraagstuk in den Belgischen Staat. DE VLAAMSCHE HOOGESCHOOL. De gebeurtenissen volgen zich snel op, en de plaats ontbreekt ons om aile dokumenten mee te deelen. Wij hopen echter in volgend nummer daar meer plaats voor te vinden. a) Van Vlaamschgezinde zijde. Eene vergadering van "Katholieke Vlaam-sche Oud-Hoogstudenten," gehouden te Brus-sel op tweeden Pinksterdag 1916, stemde eene dagorde nopens het Hoogeschoolvraag-stuk waarin de wensch wordt uitgedrukt dat de Hoogescholen heropend worden en wat de Gentsche Hoogeschool betreft : "dat het besluit (van von Bissing) aan het Vlaamsch volk zijn natuurrecht schenkt op de eenige wijze die de Vlamingen aannemen : Vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool ! Geen nieuwe Staatshoogeschool ! Geen twee-talige ! "en dat het in niets tegenstrijdig is met de militaire, diplomatische of zedelijke belan-gen van het Koninkrijk België ; "beschouwt dit besluit niet als een gunst maar als het erkennen van een recht en het volbrengen van een plicht... "teekent verzet aan tegen aile poging tôt verdachtmaking wegens landverraad en on-trouw van hoogleeraren en studenten aan de Gentsche Hoogeschool, daar de medewerking met de bezettende macht voor eene Belgische zaak niet medebrengt goedkeuring van het beginsel, noch van het recht der bezetting, doch enkel erkenning van een onloochenbaar, stoffelijk feit;..." Het stuk draagt 67 handteekens, tusschen welke deze van : Dr. Is. Bauwens, vrede-rechter De Decker, Ariel De Jaegher, Dr. Lodewijk Dosfel, Dr. Alf. Doussy, Adelfons Henderickx, Arnold Hendrix, Dr. Flor. Heu-velmans, Karel Heyndrickx, Lambrecht Jage-neau, Dr. Jules Libbrecht, Dr. Lindekens, Dr. Mathé, Dr. J. Persyn, Dr. Quintens, Reimond Speleers, Dr. Spincemaille, Dr. Jules Van den Broeclc, advokaat Van der Mensbrugghe, Dr. N. Van der Ouderaa, Dr. F.mipil WilHip.rs. Op datum van 2 September, naar verluidt uit "XXe Siècle" van 16 September, gaf de "Gazet van Brussel" het: "Manifest van den Vlaamschen Hoogeschoolbond." Het manifest beredeneert het recht der oogenblikkelijke vervlaamsching van Gent en besluit (vertaling van "XXe Siècle"): "Adressent un solennel appel à tous les Flamands de bonne volonté pour travailler ensemble par tous les moyens à l'érection de notre bel idéal populaire, l'Université flamande ; "Font ceci sous l'empire de la pensée que nos frères en campagne et dans les tranchées ont scellé de leur sang la restauration complète de la race flamande dans ses droits, et que cet idéal qui les anime, le droit des petits peuples, est indissolublement lié, dans leur esprit, au vœu, à la volonté de relever le peuple flamand qui est le leur; "Font tout ceci dans la pleine conscience de leur responsabilité et se tiennent à la disposition de leur peuple, de leur pays et de leur Roi pour rendre compte de leur attitude."Volgen 106 handteekens waar van echter een aantal (katholieke) reeds voorkwamen onder vorig manifest. Hebben zich geuit in den zin van straf-eischend van wege de Regeering tegen deze " verraders " : A. Monet (der " Nieuwe Gazet," in "Telegraaf" van 7 September), "Belgisch Dagblad " van 7 September (Du Castillon, Terwagne en Herbiet), "Echo Belge" (Charles Bernard, van "Le Matin"), F. Neuray ("XXe Siècle," 17 September). "Vrij België" van Frans Van Cauwel-aert (Nr. van 8 September) haalt het manifest van den Hoogeschoolbond aan en zegt enkel dat het motieven ontwikkelt die reeds meermalen in het blad werden weerlegd. In "Vrij België " van 15 September wijdt Dr. J. Hoste het hoofdartikel aan de kwestie. "Hij zegt er in—en wij zijn het volkomen eens met hem,—dat er tusschen de onder-teekenaars mannen zijn wier eerlijke overtui-ging en belanglooze toewijding aan de Vlaamsche volksbelangen hemelhoog boven elke mogelijke verdenking verheven zijn." Inderdaad. We staan hier voor een feit waar bedrog, omkooperij of iets anders laags geen uitstaans mee heeft. En verschillen we van meening onze. persooniijke schatting verandert er niet om. Verder zegt schrijver dat: "Zoo er argu-menten zijn die pleiten voor een heropening der universiteiten, er 00k beweegredenen zijn die men van vaderlandsche zijde daartegen kan inroepen." Zijne bewijsvoering komt verder hierop neer : "Zoowel als wij hebben geprotesteerd tegen de woorden van den Franschen minister David die groote deelname aan de Gentsche Wereld ten toonstelling aanried om de vervlaamsching der Hoogeschool tegen te gaan en dus ons Vlaanderen als een ' zone d'influence française' behandelde, even zoowel hebben we te waken op elke Duitsche inmen-ging, al gelde het 00k het herstel van ons onbetwistbaar recht." Heel terecht teekent hij verder aan : "De verbittering in Vlaamschgezinde krin-gen ontstaan is grootendeels te wijten aan de driestheid van de Franskiljonsche oligarchie, die niet onvaderlandscher zou kunnen optreden, indien zij er door de Duitschers voor betaald werd." En ten slotte vraagt hij : "Er dient door het hoogste (Belgische) gezag de mogelijkheid overwogen te worden om aan het Vlaamsche volk een duidelijke toezegging te doen van rechtsherstel, dat voor het Vlaamsche volk als minimum-programma omvat : de vervlaamsching van het hooger onderwijs ; het Nederlandsch tôt bestuurtaal uitgeroepen van de Vlaamsche gewesten, en de herinrichting van het leger in Vlaamsche en Waalsche eenheden." En "door dergelijk optreden wordt de Godsvrede niet verbroken, want er is toch niemand die aan een volk dat in oorlog is, kan vragen te zwijgen over zijn hoogste levensrecht. De taalkwestie is geen gewoon

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.