Bureel : 21, ROSSELL SQUARE LONDON, W.C. Téléphoné: Musoum 267, IDe Stem tut JSelgie. Abonnement : 2sh. voor 3 maanden. Subscription : 2sh. for 3 months. Voor de Vereenigde Staten : 50 cts. Voor Holland : 1 fl. Voor Frankrijk : 2.50 fr. Voor de soîdaten : lsh. of 1.50 fr. VOOR GOO EN VADERLAND. ■— : ^ — 3de Jaarjrang, Nr. 31. (jiiz. 141^-1426.) Oplagc : 10,500. VRIJDAG, APR1L 20, 1917. arG.i'.o. ax™wr 12 blz. 1 J4d. Het Zwijgen en Spreken van den H. Stoel. Men ' verhaalt, dat er een in een Consistorie aan de veigaderde Kardinalen dTie kandidaten ter pauskeuze werden \oorgesteld. Van den eenon werd gezegd: ''hij is een ge-leerd man " ; Welnn, antwoordden de kar-dinalen, dat hij ons dan onderwijze : doctus est, doceat nos. Van een anderen zeide mon: "hij is een heilige." Opperbest, was het antwoord ; hij zal \oor ons bidden : sanctus est, oret pro nobis.—Van den derden ging de roem: ' hij is een voorzichtig man." p • •,M ît den doorjjn', zcUlMl de kar-uinaien; dut hij i i b< 4!m prudens est, regat nos ! Voor de juistheid der legende wil ik niet inslaan, doch zeker is dat zij op uitsteken.de wijze aangeeft, welke hoedanigheid meest vereischt wordt in het Opperhoofd der H. Kerk. Nu weet ik niet in hoeverre men Benedictus XV. een geleerd en heilig man moet noemen ; hij is wellicht beide ; maar ( van geene eigenschap heeft hij meer blijken gegeven, dan, van zijne "voorzichtigheid," zijne "wijsheid." Dit is natuurlijk geene wereldsche wijsheid ; en ik geef grif toe dat de huidige Paus niet altijd gehandeld heeft naar de wenschen onzer kortzichtige pers-mannen, die juist daarom nu hoog oph.alen van den "geleerden" Léo XIII en den "heiligen'' I'ius X, terwijl zij met een schouderophalen spreken van Benedictus XV, dien wij met béwondering den "wijze noemen. De voorzichtigheid, de meest noodzakelijke deugd van een Paus, blijkt uit de daden,, de woorden, en niet minder uit het stilzwijgèn van Benedictus XV. Voor hem was er een tijd van spreken en een tijd van zwijgen, en hij heeft dien met een bewonderenswaardige voorzichtigheid in acht genomen. De voor-beelden daarvan zijn talrijk ; ik zal er slechts enlcele van vermelden, naar aanleiding van pas voorgevallen gebeurtenissen. In de ''Stem" van verleden week werd een schrijven meegedeeld, dat op bevel van den Paus door zijn Staatssecretaris gericht werd tôt den voorzitter der Internationale Katholieken Conferentie van Zurich. We-derom toont zich hierin de Paus een barm-hartige voorstander van den vrede. Hij be-tuigt "zijn vaderlijke tevredenheid '' over het " ,joei " dat de çjenoemdr' conferentie na-streett—namelijk "de totelkauderbrenging der volken van Europa na den oorlog in den geest van ware liefde." Een Paus1, het opperhoofd van "een godsdienst van liefde en vrede!," Uan en mag niet anders spreken ; hij mag niet gedoogen. dat "de wet van broederlijke liefde eenigermate buiten kracht wordt gesteld." Doch merken wij dadelijk hierbij op, dat de H. Vader die broeder-liefde niet verlangt met terzijdestelling van "godsdienst en gerechtigheid." Hij veroor-deelt natuurlijk den haat tegen de personen, de groote zonde die zich aankant tegen het goede, dat natuur en genade, aan elken mensch, zelfs den verderfelijkste, heeft meegedeeld: zoo mogen we zelfs Nero en Luther niet haten ; maar de Paus veroordeelt geens-zins "den haat die zich met recht tegen het slechte wendt." Vurig mogen we daarom wenschen dat de volken wederom in liefde tôt elkander gebracht worden ; doch het weigeren om nu met de Centrale Katholieken in gç-meenschap te treden, ten einde door die terughouding hen tôt deemoedig erkennen der hemeltergende enveldaden van Duitsch-land te nopen,, is niet in strijd met den ver-schuldigden liefdeplicht : de haat van het kwade in zijn broeder en het pogen om het er uit te verjagen, is integendeel een blijk van ware broederliefde : Hoc autem ipsifm, zegt de H. Thomas, quod in fratre odimus culpam et defectum boni pertinet ad fratris amorem. Te Zurich werd door de Duit-schers en. Oostenrijkers enkel het verlangen tôt toenadering uitgedrukt ; zoodra zij schuld. bakentenis afleggen;, zullen zij den. eersten stap ter verzoening zetten, en dan zal het wellicht mogelijk worden, dat de katholieken der aangerande landen zich zullen gewaar-digen de uitnoodiging ter conferentie te beantwoorden. Het antwoord van den H. Stoel is derhalve zeer gepast om de woorden die gebruikt worden, doch het is niet minder wijs en voorzichtig om hetgeen, er in verzwegen wordt. Uit het adres van aanhankelijkheid dat door Adelbert Wirz aan den H. Stoel gericht werd—en waarvan de "Kolnische Volks-zeitung " van 1 April den tekst meedeelt—• leeren wij dat de Paus. niet op ailes een antwoord geeft. In het adres werd namelijk 00k de wensch uitgedrukt dat "de vrede aan den H. Stoel de souvereiniteit, vrijheid en onafhankelijkheid zou schenken, die hij noodig heeft tôt onbelemmerde uitoefening van zijn goddelijk ambt en zijn goddelijke zending." Achtereenvolgens werden al de punten van het adres aangeraakt ; op dezen laatsten wensch bewaart de H. Stoel het stilzwijgèn. De reden daarvan is natuurlijk niet dat hij niet evenzeer dien wensch koestert, waarvan de vervulling zoozeer met de belangen der kerk samenhangt, maar door zijn stilzwijgèn betuigt de Paus dat het hem op de eerste plaats te doen is om een recht-vaardigen vrede, en dat hij voorshands geene actie verlangt, die hoe rechtmatig 00k op zich zelf, in de huidige omstandigheden de vredespogingen in den weg zouden staan. Overigens kan nog deze bedenking gemaakt worden : de Duitsche katholieken ijveren tegenwoordig fel voor de rechten van den H. Stoel; de Maartafievering der " Siiddeutschu Monatshefte " wijdt een aantal artikelen aan "Xome, Paasdom en tverkelijke Staat.' Wij duiden het onze Duitsche broeders heele-maal niet euvel dat zij het onrecht aan den Paus gepleegd willen hersteïd zien; doch de lïuch'tere mensch za.l zich a'f'. ràgen, ol dit ijveren nu juist moet komen van landen, die m dezen oorlog al de rechten van andere volken. en al de wetten der normaal met voeten hebben getreden. Wij kunnen be-grijpen dat de 11. Stoel geen aanleiding wil geven tôt de verdenking, aisof hij in t herstel van zijn recht verhoopte van degenen, die dagelijks spotten met de rechten der mensch-heid. Zwijgen, was hier de feisch der voorzichtigheid. Ilopen we, dat er weldra betere dagen zullen aanbreken. De Duitschersi zijn overigens ze'er voldaan aver het stilzwijgèn van den Paus in eene aindere omstandigheid. "De II. Vader— schrijft de 'Ivoln. Volksz.,' 2 April—heeft in het laatste plechtig consistorie van 22 Maart nagelaten een protest uit te brengen tegen den Duitschen duikbootoorlog." En men kan wel begriinen, dat het Keulsche Blad nu zijn lof op den, Paus breed uitmeet : "De entente-machten, zoo heet het, hadden die veroordeeling toch zoozeer verlangd,— en-bij ons in Duitschland heeft gevreesd, dat de I'aus mîsschien zijn neutraliteit ontrouw zou worden." Maar gelukkig de PUINEN VAN GLASTONBURY ABBEY. Na aanjîesïagen geweest te zijn door Hendrik VIII (15 34), werden altiier (in de bijgebouwen waarvan een lioelc zichtbaar is op den achtergrond), door den hertog van Somerset, Waalsche wevers protestanten-gehuisvest rond het midden der 16de eeuw. Voor een dertig jaren bleef het een " Beigian Refugees Home." Eerstdaags hopen wij er eene studie aan te wijden. Met de weîwillende toelating der firma ludge, Haslings. Paus heeft gezwegen : "een steen is ons van 't hart gevallen, en wij zijn nu weer genegen om rechtvaardig over hem te oordeelen." Ook bewonderen nu de Duitschers den Paus, om zijn "standvastigheid," zijh "mannen-moed, waarmee hij zijne kerkelijkp plichten volbrengt en de voile waarde zijner hooge-priesterlijke functie in eere houdt." Doch, zoo meent de "Kolnische," nu is het de beurt der Entente om ontevreden te zijn over den Paus ! Ik meen, dat zij zich hierin bedriegt: wij lcatholieke Vlamingeci, althans, stellen voorop, dat de Paus in zijn spreken en zijn zwijgen steeds te werk gaat met de grootste voorzichtigheid en zich niets anders ten doel stelt dan het welzijn der volkeren. Het stilzwijgèn van den Paus over den duikboortoorlog behooren de Duitschers heelemaal niet uit te leggen, alsof het eene goedkeuring gold ! De steen die den Duitschers op 't harte lag en hen deed beven voor een veroordeeling, zal wel een teeken zijn, dat hun geweten niet heel gerust wasi, en het stilzwijgèn van den Paus staat niet gelijk met een absolutie. Met een weinig nadenken begrijpt men heel goed, waarom de Paus niet openlijk in een consistorie "den" Duitschen duikbootenoorlog ver-oordeeld heeft. Want dit strijdmiddel is in den oorlog op zich zelf niet afkeurenswaardig, wanneer het namelijk gebruikt wordt met in-achtneming der internationale wetten en de rechten der menschheid. Men kan van den Paus niet verlangen dat hij met eenige korte woorden eene uitspraak doe voor gevallen, waar ingewikkelde wetten mee gemoeid zijn. Overigens, de Paus heeft reeds duidelijk ge-noeg en herhaalde malen aile vergrijp tegen de geheiligde rechten der menschheid ver-oordeeld, eu waar de duikbootenoorlog deze schendt, kan het stilzwijgèn van den Paus voor de Duitschers geen vrijbricf zijn oni voort te gaan met hunne booze praktijken. Misschien heeft nog eene andere beschouwing den H. Vader doen besluiten ont geene nieuwe veroordeeling uit te spreken. "Ook voor den Paus, zegt de ' Kolnische,' bestaat er eene gezonde realpolitiek..." Hij heeft ons vredesaanbod niet openlijk ondersteund om- dat hij vooruit wist dat het niet aangenonien zou worden. "Eerst dan moet de H. Vader openlijk zijn hoog aanzien doen gelden, wanneer hij practisch het zijne kan bijdragen tôt een gunstigen uitslag." Juist zoo: en in ons geval kon de II. Vader. niet verhopen dat de Duitschers hem een goed gvhoor zouden verleend hebbrn. Eilaas, de Paus kan spreken van ondervinding ! Wet duide-lijke woorden heeft hij den Duitschen in val in Belgiè, de Zeppelin-aanslagen op open-stedeni, de wegvoeringen van ïïelgen en zoo-veel andere gruweldaden voroordeeld : doch wat heeft dit ailes gebaat? Hebben de Duitschers hunne schuld bekend, hebben zij liun barbaarsch oorlogvoeren een weinu; ge-lemperd? Sneo, niet in 't minst ; de J'.ius was voor hen een roepende in de v,'oo tijn ; en aan de boorden van den Rijn schold men hem dat hij zijne neutraliteit te buiten ging, telkens hij optrad als handhaver der wetten van de zedenleer. Doch er is een ander geval van I'auselijk stilzwijgèn, dat geenszins naar de goesting van de Duitschers is geweest en waarover zij bitter hebben geklaagd. Had de Paus niet gezegd : "Zegen over dengene, die de eerste met den palmtak des vredes aankomt." Welnu, de Duitschers zijn voor den dag ge-komen met een "vredesaanbod," zij hebben dit den Paus toegezonden, en zie, deze ge-waardigt zich niet een s om dit aanbod met een goedkeurend woord te bejegenen ! Ili j zwijgt. De "IColn. Volkz. " geeft zich veel moeite om het raadsel van dit stilswijgen op te lossen. De Paus, zoo meent het blad, vreesde ontstemming te verwekken bij de Entente-mogendheden, doordat hij de plannen van hun offensief kwam dwars-boomen... Hij voorzag dat zijn poging niet lukken zou. W ij gelooven dat de reden van het Pauselijk zwijgen niet zoo verre te zoeken, is. De Duitschers hebben van 't begin van den oorlog menigvuldige staaltje.s van loosheid gegeven ; 't was eene aaneen-schakeling van meineed, bedrog en leugen-taal. Zulke menschen kan men- niet be-trouwen. De Paus zal zeer goed begrepen hebben dat een "vredesaanbod"—waarin geen vredesvoorwaarden vermeld werden, dat vergezeld ging van een boffen o-p zege-pralen en van de keizerlijke bedreiging : "Wee, zoo de Entente zich niet onderwerpt " —eigenlijk geen vredesaanbod " Was, doch een slimme oo,rlogstreek om het Duitsche volk tegen zijn vijanden op te maken. De Paus heeft dit ~el begrepen, en hoezeer ook den vrede verlangend, heeft hij het swijgen bewaard. Dat was wederom het voor-'zichtigste.Tegen eenige volzinnen van de "IColn. Volksz. " moeten wij protest aanteekenen. Het blad doet het voorkomen alsof ecr.e Pauselijk e veroordeeling van oorlogsprak-tijken zou ingaan tegen 's l'ausen neutraliteit, die beschouwd wordt als "een plicht." Daarmee zijn wij. het niet een s. De Paus heeft in zijne wijsheid geoordeeld dat het hem pastte neutraal te blijven, dewijl hij Vader is van vele kinderen die strijden in de verschillende legèrs. Daarom houdt hij zich niet bezig met de politieke geschillen der Mogendhedcn die den oorlog hebben ver-wekt. IIij kiest geen partij. Maar de Paus is tevens de "handhaver der zedenleer," zooals hij zich zelf noemde in zijn eerste consistorie, en dit geeft hem h,et recht, waarvan ltij meermaals gebruik gemaakt heeft, om, waar hij zulks noodig acht,, verooi-deelingen uit te spreken van oorlogspraktijken die strijden met de zedenleer; en zoodoende gaf hij zijne neutraliteit niet op. Men merkt al te goed dat de "Koln. Volksz. " den Paus enkel beschouwt als een goeden Samaritaan en als een "hoogepriesterlijke " versiersel van het Vatikaan, maar r.iet als den Leeraar der volken. Met den oorlog heeft zich de Paus niet te bemoeien... Dat zou de Duitschers kunnen, hinderen. Ziiik eene stelling loopt uit op scheiding van dien,st en moraâk Hier komt het'libéralisme om den hoek gluren. I.kon Matirv. O Jongens, leert denken. Dertben, d.at is peinzen, al zwij;;en, al hoo-ren, al zien, al kijtoen. lX-rakan datis gr-daih-ten berooreni, ji»an.ploo'eii, uitdin*. . wikkeleri, ont-,,, siteren. Demikta dal i. I,ti ,isj, ... w.aarheden, levensdi.ngen, cn/lspinnen, wikken en wegen, tôt m,en ziet hoe a.] lies inefenzi't, tôt men een m» wordt vain gedachten, eoii yersitandng, denk-and me.nsch, een man, met één gedacht, onwrikbaar, maar met een breed on Llaar gedacht dait leve'nsleidiing geeft voor de le vens waar h e id tegenover de levensleu-gen. Denken,, diait is geen theorie, geen ma-thesis, geen wetenischap,'geen, droomerij, geen fantesie, gesn sentimentaliteilt. Denken is de eerste, de hoogste eigenschap der ware menschelijkiheid. Denksn, in dezen zm, is de uiting vani een volledig menisch, niet van een half mensch of een drie-kwart menisch llelaas, die nie este menschen denken niet Zi] la.tien de denkkracht roeaten in zich, en zij sterven zonder zich oo-it zichzelf te heb-ben gevoeld. Zij hebben. oogen en zien niet. Zij hebben ooren en hoo-ran niet. En toch de wereld roilt en boit TO,ort, spijts 't kledm men'schenveristand en de vele dcmmiohieden der menschen. 't la een bewijs voor°'t beats, an van God,'die het raderwerk van die wereld richt en regel! ein de menschéliijke bolckesprongen tejrug'slaait ifa de harmonie \ in het gëheel. A eel «lemschen peinzen dlait zij d'enVen. Veel prat,en voo,r hen is denjken, overal zijn haalc in slaain dat is denken. Hét eerste en het laatste woord hebben, is demken. Helaas zij l'aiten zich denken. Zij zijin napraters tweediehandmeuws.vertollcers, gazettenzeeve-ratars. Een, massa menschen. peinzen. diat zii denken onkia/t zij jji ieetn. hoogô biecliien'ii'ia zijn. Zij zoiuden moeitierii d^n'kpn, dat wrstaain zi] en diaarom wililen zij doen, alsof zij demken! en daarom wiil' -a zij dat iédiereen. denke vani hen dat aij <J, , VVa , . . ... n il00&t bediening un onzen tijd toch lie doen met heit denlkiem? I.even we inieit in een tijd dat de kwakzalvers den oppergaai afschieten, en dat al de gaaien den oppergaaikwaïkzalver toe-juichetni met hun gekno,etter. 't Is juist liik dat paar offioiertjies dat me gisteren op den. trem wilde wij.smaken dat zij gesitudieerden wanen, en, bij de,n IJzer, heiti parvennschap sprak uit elle v,aa hum. wooirden, en ze kraaikten ze hu,n leuigans, erger dan de piotton de hiizi .n krakem op eilkanders rug. Wat is het leven toch hard, voor wie, mett de hand op het ha.rt, m het licht der waarheid wandelen wil, en onomkoopbaar de waarheid dienien. wil ! Jongens, leert d'ewkeiii! Hoe? Met uw gezond. verstand, met uw boereverstand, zeggen ze in 't Vlaïamsch. En boereverstand, dat is geein misprijzende naam, ver van daar, want 't veratand v.ain een boer is gezond, lijk de verschgeploegde grond, lijk de geboothamerde avondihemel lijk dé zoelige wind, lijk de groene tarwe, lijk de ge'le oogst, lijk het bloeiende vlas, gezond, dait wil zeggem, niet gemaakt, niet kunsitma-tig, met overdreven, niet overwerklt, niiet mis-vormd, mifet afgebed^ld, niet nageaapt. Dat verste-nd hebt gij allm; steekt het miet beschaamd in uw zak omdat groote person.a-gies of kleine luidjes. die grootsch doen, huin zoogezegd groo.t verstand op 'hun neus of op hun itoinig dragen. Als ge 't beter veratiaat., k zal zeggen dat 't boereverstiand van vredes-tijd is 't pi otit erw er stand van oortegstijd. Deze oorlog is een tijd on te denken. Ten eerste, omdat er veel tijd overblijft om te derilaen ; ten tweede omdat 't hart van de wereld en de menschen nu willens nillens ligt blootgewoeld en vedl sitof levert tôt nadenr lcen; ten derde omdat dag op dag de gedach-ten wordein geschommeld van de eene wind-streek naar de andere ; ten vierde omdat ge allan roezemoezig onder elkander leeft met elk zijn edgeini gedachten, aiamtrekkend of af-stootand. Ein daarom, ,omdat ge verstand hebtt, zeg ik, leert d'enken. Anders zouden er wel veel jongens peinzendat zen.iet kunnen, denken, dat demken geen, kolfje is naar hunne hand, geen spek voor hun bek. Ze zijn immers gewootn voor dom en dwaais en ezelach-tig uitgiescbolden te worden. Ze moeteru 't wel gelooven, dat ze dom zijn, of gelooven zij het niïet, men zal het hun doen gelooven, met ze te werpen met pak en zak in den bak ! O démocratie der twintigsite eeuw ! O socialisme in'c.t al u.w vertoon ! Morgen, zeggelni ze, zal er vrijheid, gelijkheid, broe-derlijlsheid bestaan tusschen ,al de natiëii en al de monscheni en ondertusschen, worden de jongens uit het volk voor dom en dwaas uit-gesOholdem. O Internationialein van de wereld ! ze razen tegen 't monster van het militarisme, 't moet den, kop af en in elk leger groait dat militarisme, zichtbaar aan. On>-ophoudelijk wordt het vieratand van den vollœjongen geknakt, en wordt aile eerbied voor de peraoonilijkhedd gedood, terwijl men schreeuwt en tiert op 't Duitsche oorlogsma-chiem dat menschemlichamen est, en men

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.