Vaderlandsch propagandablad In deze tijtfen van rouw en beproeving, scharcn vrij ons, Vlamingen, z^nder .oorwaarden. samen met onze Waalsche broeders rond onze BKLGI5CHE [>RIHKLEUR en deelen met hen, denzelfden nood en dezelfde gevaren. a Wij zijn overtuigd dat, wanneer de eindzegepraal zal behaald zijn, wij sa- ^ «en ook, dezelfde rechten zullen deelen. Belgiës bodem duldt geen vreemden, Duldt geen vreemden dan in 't graf. u De Leeuwenstandaard „ Wee hem den onbezonnen, die valsch en vol verraad ; Den Vlaamsche* Leeuw Komt streelen en trouweloos hem slaatl Wbat daghet in den Oosten ? De wereldoorlog heeft meer gedaan dan de betrekkingen tusschen de volkeren overhoop gesineten en landgrenzen gewijzigd. Na den oorlogzal ook het innerlij'k leven van de ineeste natiën grondig veran-derd zijn, levensopvattingen en instellingen op nieuwen leest ge-schoeid.Van nu af wordt daar ijverig aan gearbeid. Want 't is niet alleen een tijd voor afbreken, maar ook van opbouwen : Althans wie nog niet opbouwen kan, vermag ten minste plannen te maken voor de toe-komst.Zôô doen ook onze nijveraars en handelaars. Zoodra de luclit weer heldet wordt, zullen die piannen ter uinverking buiten komen, en nieuwe ondernemingen uit den grond getooverd worden. Wee hem, die bij hetafloopen van den oorlog nog zijne plannen moet opmaken en zich bezinnen ! Die wordt door de mededingers onder den voet ge-loopen ! De volkeren ook herzien hunne nationale instellingen en algemeene opvattingen. Oostenrijk-Hongarié wil meer democratisch bloed in zijn nationaal leven en meer zelfstandigheîd voor de onderscheidene volkeren ; Duitschland gaat op naar het parlementarisme ; Engeland wil-het lersche vraagstuk eindelijk oplossen, de banden tusschen de kolo-niën en het moederland anders leggen, het kiesstelsel wijzigen.- De Belgische regeering bestudeert van nu af een geheel stel in-grijpende hervormingen. De alkoolpiaag zal krachtdadig bestreden worden, het beroepsonderwijs liitgebreid, of liever ingericht, het uit-baten onzer spoorwegen, vaarten en havens veranderd, het kiesstelsel omgewerkt, ons schoolwezen wellicht op anderen grondslag ge-bouwd enz. De Belgische Regeering verricht deugdelijk werk met dien voorbe-reidenden arbeid. Zoo zu len, bij het eindigen van den oorlog, de hoofdlijnen van de hervormingen kïaarliggen, en zal men weten waar m en naartoe gaat. Wij ook, in het bezette land, moeten aan dit werk meedoen : de zaken insmdeeren, middelen beramen, om onze denkbeelden te ver-spreiden, en van nu af onze vaststaande meeningen en verlangens bij het volk doen doordringen. Wee ons, indien wij bij de groote opruiining, zelf niet zouden weten wat wij willen ! Wat voor land en volk duurzaam levensbelang moet zijn, kan nu niet tôt stand gebracht worden, maar toch voorbereid. Dat werk moet vooral gedaan worden door onze talrijke Studie-kringen, onze afdeelingen van het Davidsfonds, onze bonden en maat-schappijen van allen aard. Van nu af moeten zij zinnen hoe zij al onze oude instellingen weer in't leven zullen krijgen : doch vooral, welke nieuwe of vernieuwde geest, weike leidende gedachten die instellingen bezielen moet. Vooreerst, hoe moeten wij onze Vlaamsche iver^/n^inrichten ? Dat is nooit een werk van haat gewcest, maar wel van liefde. Dat mag geen werk van haat worden. Na den oorlog gaan wij onze krachten niet verspillen met de activistente bekampen. Dat doen wij nu, en zoo krachtdadig mogelijk. Doch na den oorlog, zal de activisysche strooming verdwijnen. Ik weet nu wel, dat vele activisten volgens onze landswetten strafbaar zijn, en de rechtvaardigheid straffen eischen zal. Maar die bestraffing moeten wij overlaten aan het gezag en aan het gerecht. Die zijn daartoe aangesteld. Wij doen er niet aan mee. Wij hebben ander werk te ver-richten. Al onze werkkrachten moeten wij vooral richten op het onderwijs, van hoog tôt laag : Vlaamsch onderwijs in Vlaanderen. Laten wij niet denken, dat door het verkeerd drijven der activisten, onze zaak verloren is. De tegenstand tegen ons programma is zeker vergroot, maar op onze vijanden hebben wij nooit gerekend om onze gedachten door te voeren : vele Vlamingen zijn afkeerig van ons ge-worden, maar die kunnen wij herwinnen als wij willen. Als wij willen ! Daar ligt ailes. Als wij zelf niet meer konden wtl-len, dan ging onze zaak ten onder ! Die wiiloosheid kan maar uitéén dingen voortkomen als wij ons eigen geloof in da Vlaamsche zaak verloren ! Maar dat geloof staat steviger dan ooit ! Wij werken immers niet aan het doordrijven van betwistbare politieke eischen, welker belang vervallen kan bij gewijzigde omstandigheden. Wij steunen op een peda-gogisch grondbeginsel, dat even waar is voor volksgroepen als voor eenlingen. Dat namelijk een volk zoowel als een kind moet opgevoed worden in eigen taal, en maar groot kan worden door eigen taal. En al worden er nog twintig Rnden voor Vlaanderen ingericht, e« honderd andere verkeerdheden begaan, dat princiep blijft staan gelijk een berg. En dat princiep moet in 't leven omgezet worden. Het Vlaamsche volk wil het! Want laten wij de zwartkijkers niet gelooven, die pro-fetiseeren dat het Vlaamsche volk voortaau dat levensbeginsel zal op-geven, omdat eenige sclieelkijkers met de Duitschers geheuld hebben. Komaan de toestand zit juist andersom. Door het verkeerd drijven der activisten hebben de Vlamingen gevoeld, waar de waarheid ligt. Het ingrijpen van de vreemdelingen op ons leven, de tegenstand tegen dit ingrijpen, heeft de Vlamingen aan den lijve doen voelen, hoe schadelijk elke vreemde invloed werkt, hoe noodig het is zelfstandig te blijven. Het stambewijsizijn van ons Vlaamtch volk is onder de zweepslagen der vreemden krachtiger, on-tembaar gevvorden. Dat verhoogd stambewustzijn zal in de naaste toekomst onze groote drijfkracht zijn. Onze zaak zal na den oorlog schoo-ner staan dan voor. Het Vlaamsche volk zal krachtiger willen dan ooit. * * * Dien hoopvollen toestand, dit verblijdend vooruitzicht moetea wij onder de oogen zien, om er ons eigen geloof mee te verstevigen. Daarmee houdt verband de vervlaamsching van het bestuur. Bestuurlijke scheiding van het land willen wij niet. Want binnen vijftig jaar was Vlaanderen dan opgeslorpt door Holland of Duitschland, en Wallonie door Frankrijk. Het bestaan van Belgii als staatkandige ccnhcid is eene leverisvoorwaarde voor Vlaanderen. Maar eene andere op'ossing is denkbaar, die aan Vlaanderen en Wallonie recht geeft en België één laat. AI de ministeries te Brussel moeten in twee diensten gesplitst worden : een Vlaamsche en een Franache. Dit denkbeeld moeten onze groepen bestudeeren, en de formuul « splitsing der staatsdiensten », onder ons volk verspreiden. Daartoe moeten wij den invloed van het bestuur op ons volks-wezen niet overschatten. Het bestuur is ailes niet, de strijd om de vervlaamsching der besttiren is de hoofdzaak niet van onze werking. Maar wij mogen ook dien invloed niet onderschatten. Het verfranscht bestuur heeft ons veel nadeei gedaan. En dat moet in de toekomst voor-komen worden. * * * N' 20 DERDE JAARGANG November 1917

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.