Eerste Jaargang 4® Zaterdag 20 Maart 1915 S Cent» DE VLAAMSCHE STEM 4LGEMEEN BELGISCH DAGBLAD [en volk zaï met vergaan Eendracht maakt machtl REDACTIEBUREEL : PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. - TELEFOON Ho. 9922 Noord. De Vlaamsche Stem verschijnt te Amsterdam elken dag des morgens jp vier bladzijden. Abonnementsprys by vooruitbetaling: ^ Voor Holiand en België per jaar / 12.50 — per kwartaal / 3.50 —. per maând / 1.25. Vocr Engeland en Frankryk Fra. 27.50 per jaar — Fis. 7,50 péi' kwartaal — Frs. 2.75 per maand. Hoofdopsteller s Mr. ALBERIK DESWARTE Opsteinaad s CYRIEL BUYSSE — RENE DE CLERCQ Mr. JAN EQQEN. - ANDRE DE RIDDER Voor ABONNEMENTEN wende men zich tôt de Administrât] e van het bladt PALEISSTRAAT 3t, AMSTERDAM. Voor AANKONDIGINGEN vende men zich toi de Firma J. H D£ BUSSY, ROKIN 60, AMSTERDAM. A DVERTENTIES : 25 Cents per regel Korte Inhoud. le B la d z ij d e : Hèt lVaamsch in oorlogstijd — M. de Wilde, Bette bekentenis van ..L'Echo Belge". De Pruisiscke Landdag. Kleine Kroniek. Bij Hugo Verriest. De val van Antwerpen — Vigebo. 2© Bladzijde: Tit 11 et Vaderland. Brieven uit Brussel. Acliter de vuurlinie. De filôsoof (9) — Mauriis Sabbe 3e B ladzijd e: De Europeesche oorlog. Brieven uit Engeland — Firmin vcm Eecke Brieven uit Italie. De getorpedeerde sohepen (met kaart). 4e Bladzijde: Arme Ylamingen. Voor de Uitgewekenen. Uit de Eampen. Gewonden in Engeland. Onze geïnterneerden vragen. let VliaiscN in ssrlogstijd. Tlei ordewoord werd gegeven in d.eze be-rOerdctijden aile geschillen over Vlacimscht taal en Vlaamsche zelfétandige cultvAir toi zwijgeit te brengen, ojjdat alleen ééne ge-dac'hte, aile Belgen zoude beziele.n: de ver-dediging van het vaderland. Al u'iç Vlaamsch vocldrgchoorzaœmdt mzweeg en al ho en: el de militaire, overlîcder, zich al wcïnig bekrétmden o-m 'Vlàahnscht rechten, verdrdeg ehi ied'er lijd-aami en ge-duldig deze miskenning. . . Zoo bleef het • totdat ons land dooi Duitschland werd ôverrompeld en, duizënd'eri onzer ; lândgenpotien de wijk namen naai Holiand, Engeland en Frankriik, Een iedei wëet hoe' hartelij-k onze menschen avéra] werden ontvangen, zelf s; door Holiand, dat geen verplichtingen bezat tegenover België. zoôals onze bondgénobten. Nooifc zullen wij de gasfcvrijheid, de edelmoedigheid van onze Noorderbroeders vergeten. Engeland. daarfcoe het best gewapend, Tieefb in die richting wonderen verricht. Niet alleen werden do Belgen op stoffelijk gekied prinselijk behandeld, maar de Engelschen wilden dat de Belgen, dafc de Vlamingen, die de groote meerderheid vorm-den der aldaar verblij vende uitwijkelingen. zich. binnen de grenzen van bet mogelijke. gelieel en al te buis zouden gevoelen. De Engelschen voelden dat het niet volstond de Vlamingen te kleeden, te vpeden, te herber-gen, doch dat bet geestelijk voedsel linu evénveel ononbbeerlijk was. Kauwelijks waren dé eerste vlucbtelingen op Engelschen bodem afgestapt of somraige dagibladen, namelijk The Everdii-g News. versclienen met Vlaamschen tekst. Engel-sclie comités kwamen tôt stand met Neder-landsch sprekende leden. Alie mededeelin-gen, uitgaande van de regeering of plaatse-Hjke comitésr aile raadgevingen, aile oor-logsWichten werden in de Nederlandscbe taal aan het Vlaamsche volk medegedeeld. Een l<5rd/ zoo meldde onlangs een En-gelscli dagblad, bad op zijn kasteel twee honderci "Vlamingen geherbergd. Het be-droefde hem, zich met deze menschen niet telcunnen onderhouden. Wat deed bij? Hij ontbood onmiddelliik • een leeraar in de ^ederlandsche taal en gelukte er in, na koften tijd, zich de grondbeginselen onzer taal eigen te maken. Vele Vlamingen liad-in hun eigen land nooit zoo iets gezien. Ze werden letterlijk bedorven. Bat stak de oogen uit van vele franskil-jons. Het ging te ver en de Vlamingen ver-dienden waarachtig niet zooveel eer. Deze al te.verregaande voorkomendbeid werd in i ùunne oogen een gevaar voor de toekomst. Er nioest aan dit uitheemsche flamingantis-t îner éfen einde worden gesteld. ! Een te Londen verschijnend Belgiscb blad blies den aan val. De Vlamingen m oestre n in Engeland verdacht. worden gemaakt. De , 'laminganten, zoo schreef bet, dag in dag zijn vermomde Duitscligezindeii, ver-wt aan het pangermanisme. M. Edg. ere'rùysse, die geen razend flamingant kan I worden genoemd. zond een protest naar liet D'an, dat zich vergenoegde te antwoorden. dat liefc niet aile maar enkele flaminganten nad bedoeld. Daarna schreef een Belgiscb u,lksverbegenwoordiger in een ander Belgiscb blad in het buitenland verschijnend. scherpe aanvallen tegen do Vlamingen, die ' voigens hem — do ,,cause germanique': verdedigen. }) M knnnen deze besçhuldigingen niei ^wijgend voorbijgaan en de Vlaamsche strijd ^ten doorgaan in Engeiand voor eene i.u hgezinde l>eweging. Men moet oi zu ko besçhuldigingen met bewijzeri staven cerlij]- bekénnen dat men zich bedroger ice t Dat men ons zegge in welko vlaamsch-gezinde kringen partijgangers ,,de la grande ause gennanique" regelmatig optraden. aar* v^,c3 vwtmeerZ In Vla-a-nderen kcn- ■ - . [9 . . t . - . - ^ den we wel: ,,les amitiés françaises", ,,la ligue pour la vulgarisation de la langue j française en Flandre". De Vlamingen strij- i den uitsluitehjk voor eigen bestaan, zelf-standige culti mi* door eigen taal. De Duit-• scher, die ons zijne taal zou willen opdrin-gen, is eene vijand, evenals wie ook die ons geestelijik zou willen opslorpen. Sommige Btygièche comiteiten in Engeland bebben insgelijks zorg gedragen de arme vluchtelinge met name ,,de Vlaamsche taal" uit hun midden te weren. Aile berich-ten, mededeeKfigen in 'b Fransch alleen. Aile aanspraken, redevoeringen, uitsluitelijk in 't Fransch. Een onzer Vlaamsche vrien-den ging hierover zijn beklag maken. Hij Ivreeg als antwoord van den voorzitter: ,,Zc raoeten maar een taalman medebrengen." Een feestje werd door zeker Belgisch comi-teifc op touw gezet ter gelegenbeid van den naamdag clos Konings. Wij, die wisten wëlk vleesch we in de kuip badden, ricbtten ons tôt het,bestuur van bedoeld comité met bet verzoek bij deze gelegenheid eenige woorden in het Vlaamsch te zeggen. Het antwoord was: ,.Mille regrets. Het programma is vastgesteld en daar kan niets aan veranderd ! worden. Willen de Vlamingen op eigen hand een feestje inrichten, we hebben er geen bezwaar tegen.'" W'iJ bedanktén na-tuurlijk. De Antwerpsche kring. aldaar ge-vestigd, richtte een ecbt Belgisch feestje in, waar het Vlaamsch, het Fransch en het Eri'gelsch zich broederlijk de hand gaven. Het feestje bad een ongemeenen bijval en deed velen-knanse'tahdén. De ,,Etat Major" deed aile oproepen, mededeelingen in de alleen heiligmakende Fransche taal, niettégen-staande deze berichten meestal tôt Fransch-onkundige Vlamingen wa'ren gericht. We gingen den commandant opzoeken en . verzochten hem beleefd, zijne mededeelingen insgelijks' in bet Nederlandsch af te kondi-gen. De commandant begreep dadelijk de gegroiidheid van dit verzoek en we kregen de toelating ons aan een tafel te 7.etten en dadelijk met bet vertalingswerk te beginnen. Er was niemand op den ,,Etât Major ' om dat. werk beboorlijk .te verrichten. Ailes werd vertaald en toen. onmiddellijk aange-plakt. Twee dagen nadien waren de Vlaamsche vertalingen verdwenen. Het rijk der Vlaamsche taal was van korten duur... Zoo worden de Vlamingen behandeld in oorlogstijd, terwijl hunne kinderen sterven ginds aan den Yser. droomende van hun Vlaanderen, al zingende ,,den Vlaamschen Leeuw" ! In Frankrijk is bet de genaamde Gérard Harry die het doodvonnis uitspreekt over de Vlaamsche taal. In ,,Le Petit Journal" van 21 December sebreef deze viaamscbhater dat de Vlaamsche taal geleefd had en de Vlamingen be-gonnen in te zien, dat hunne . gewestspraak tôt niets dient; dat zij allen partijgangers zijn van de alleenheerschappij der Fransche taal in België". Mr. Gérard Harry moet denkelijk weinig begrip hebben van vaderlandsliefde en eigenwaarde. Wat zou mr. Gérard Harry zeggen indien de Vlamingen moesten oordee-len, dat de Duitsclie taal hun het meeste voordeel en nut aanbrengt en het beter voor hen was, hun moederspraak te verzaken voor de Dnitsche taal ? Mr. Harry zou de Vlamingen verachten tôt in het diepste zijner ziel; bij zou hen bescbuldigen van lafheid, ver-raad tegenover eigen land en volk. En M. Harry zou gelijk hebben en geheel de wereld zou het Vlaamsche volk misprijzen en M. Harry toejuichen. De gesebiedenis kent geen voorgaande van een volk dat vrijwillig zijn taal zou hebben verruild voor de taal van een ander volk. Welnu, voelt M. Harry dan niet, dat deze daad een misdadige zijn zou, indien de Vlaming de Fransche taal moest verkiezen boven zijn moedertaal ? Verdwijnt bet Vlaamsche volk niet met zijn persoonlijkheid, zijn eigen denken en voelen, zijn kunst, indien het zich zijn taal laat ontstelen ? Verkiest Mr. Harry dat het sebeppende, kunstminnende Vlaanderen gelijk wordt aan bet doode, zwijgende volk vàn Fransch-Vlaanderen ? Is dat de toekomst, die hij voor ons Vlamingen heeft weggelegd ? Mr! N. V. Touloupoff, voorzitter der Zemstvos verklaarde in zijn redevoering dat Rusland bet grondbeginsel der nationalitei-ten bad erkend. ,,Elk volk, zegde bij, moet zich vrij kunnen ontwikkelen en het patri-monium kunnen bewaren zijner vaderen, zijn taal en zijn godsdienst. " De Polen worden in hun rechten hersteld; Mr. Harry ver-oordeelt de Vlamingen tôt de dood. Dit ailes l?ewijst dat de zege van België belaas nog niet de zege van Vlaanderen zal zijn en wij Vlamingen nog wel zullen te strij-den hebben vooraleer we meester zullen zijn in ons eigen huis. M. DE WILDE. Zie onze telegrammen ers laaisfélegss'berichten op de derde bladzijde. lûns Broederorgaan „L,Echo i Belge" brengt hulde aan de Seiders der Vlaamsciie Beweging. ' In zijn nummer van Vrijdag 19 Maart 1915, ! eerste bladzijde, vierde kolom, maakt gemeld 1 dagblad melding van lîet verschijnen to Gent van het nieuwe blad, dat heet t)e Vlaamsche Post, on dat van Diiitschgezindheid wordt : verdacht. Hetgeen daarbij vanwege het , ,Echo Be%e" wordt çeboekt — men leze volgend uittreksel — cTit heeft tel, dit heeft beteekenis, en zoo gelast zich ons broederorgaan zelf te antwoorden aan aile ,,rhéteurs": Dès que la, publication de la ,,Vlaamsfhe ! Post" fut annoncée, une protestation■ collective fut rendue publique, qui était signée des leaders des associations flamandes de tous les partis politiques belges: M.M. G. IJ. J\Iin-naert, président du comité général (ht, ,,Wil-) lemsfonds", Dr. Speleers, président, de la, section gantoise de V ,;Àlgemeen Nederlandsch Verbond" ; le professeur Paul Frederièq, président de la. .section gantoise d/u ,,Willein?.-fonds" : H. Meert, .secrétaire du groupe belge de V,,Alfjemeen Nederlandsch Verbond"; le professeur C. De Bruyne, président dit .,Xa-tionaal Vlaamsch VerbondW 0g Pmisische Landdap en do poiiM Ér nationaiiieiten. Bij de bespreking van het budget in den Pruisischen Landdag verklaarde do Pool Trampczynski, dat de Poolsche afgevaardigden geen deel konden nemen aan do stemming, daar het budget posten behélsde, waar vàn de bestrijding van de Poolsche nationaliteit het doel was. De twee Deensche afgevaardigden naar den Iiandda'g namen eveneens een clergelijk stand-punt in. Door Nis Nissen werd het als vajgt uiteen gezët : ,,Onder het voorwendsel dat de Denen hêt er op aanlegden, zich van het Koninkrijk los te rukken, heeft cîo Koninklijkc Staatsregeerinè, daarin ondersteund door de meerderheidspar tijen in dit hooge huis, reeds sedert jaren de Deensche nationaliteit in Noord-Sleeswijk be-kampt en onderdrukt. Aanzienlijko gelden zijn met dit doel in stij-gende mate aangevraagd en beschikbaar gesteld geworden. Dit streven hebbën wij — wat niet alleen ons reclit, maar ook onze pliclit is — scherp bestreden binnen de door de wet en de wetgeving gesteldo grenzen. Wij verlangen gëlijke rechten als 'aile Pruisische staatsbur-gers. _ . Dat de besçhuldigingen die tegen ons werden gericht op lichtzinnige wijze, zonder grond zijn geweest, is gebleken voor ailes in het ver-loop van dezen oorlog. De Denen in Noord-Sleeswijk hebben, evenals herhaaldelijk werd geconstateerd door de hoogste autoriteiten van den Staat, in dezen zwaren tijd, in ieçler opzicht trouw hun plichten als Staatsburgîrs vervuld. Reeds duizenden hebben op de slag-velden in Oost en Westen hun bloed gestort. Ondertusschen echter is, in grievenden strij d met de woorden van Zijne Keizerlijke Majes-teit, dat er thans geen partijén meer zijn in het land, tôt ons groot leedwezen met de uit-zonderingsbeliandeling van de Deensche bevol-king voortgegaan. Wij hadden verwacht dat de Koninklijke Staatsregeering zou gebroken hebben met dat verwerpelijk svsteèm bij bet aanhangige finan-cieele wetsontwerp. Dit is helaas niet het ge-val. Het ontwerp behclst integendeel opnieuw talrijke punten ter bestrijding van niet-Duit-sche nationalitciten, waarondei- natuurlijk een geheim fonds ter bestrijding van de Deensche nationaliteit in Noord-Sleeswijk. Vandaar dat het' ons onmogelijk is het ontwerp te stemmen. Daarom zullen wij aan de stemming van het ontwerp in zijn geheel njet deelnemen." Do Poolsche afgevaardigde Trampezjynski zeide na gewezen to hebben op hét feit, dat blijkens de verliezenlijsten reeds meer Poolsch bloed was gevloeid dan te verwachten was in verband met de steikté der bevolking: ,,Zelfs indien wij jaren lang vergeefs hebben aangedrongen op gelijk- gerechtigdheid, konden wij thans tocli hebben verwacht, dat met het oog op hét welzijn van den Staat in het oogenblik des gevaars, de Regeering ternien zou hebben gevonden om zonder verwijt einde-lijk af te zien van het voortzetten van den innerlijken oorlog. (Levendige bijA-alsbetuigin-gen aan dé linkerzijde). In het bijzonder hadden wij verwacht, dat de Regeering dadelijk in elk geval de meest krasse uitzonderingswet-ten zou hebben opgeheven, zooals bijv. het verbod betreffende het zich metterwoon vesti-gên. alsmede het onderwijs in de moedertaal opnieuw hebben ingevoerd. Van dat ailes is niets geschied. Do Regeering heeft zich tevre-den gesteld met in algenieene bewooi'dingen de mogelijkheid in uitzicht te stellèn dat de toestanden later zouden worden gewijzigd. Wij echter zijn van oordeel, dat het jarenlange on-recht, ten opzichte van de Poolsche bevolking "gepleegd, niet met woorden alleen kan goed-gemaakt worden. De Regeering heeft er geen bezwaar in gezien, in het onderhavige finan-cieele wetsontwerp opnieuw allô posten te ver-melden, die, naar hun oorsprong en werkelijke aanwending bestemd zijn om de Poolsche volkskracht te bevechten. Wij zijn van mec-ning dat het onze plicht is protest aan te tee-kenen tegen een dergelijko behandeling van de bevolking die wij hier voor het geheele land vertegenwoordigen. Wij zijn van oordeel dat eene nieuwe handhaving van tegen de Poolscho bevolking gericlite uitzonderingsmaatregelen onvëreenigbaar zijn met het begrip zelf van den Godsvrede. Vandaar dat wij dit financieel wetsontwerp niet kunnen stemmen eu geen deel kunnen nemen aan de algenieene stemming".Daarna verlièten de Poolsche en Deensche afgevaardigden do zaaL Kleine Kroniek. De Duitsche kater. Uit de ,,Daily Mail" : ; ,_.Ecn Amerikaan heeft mij vandaag in ka-ralcteristieke bewoordingen den liuidigen geet-testoestand der Berlijners afgescliilderd. Zij zijn, zei hij, als teringlijders, die trachten to doen gelooven, dat het oeter gaat, docli die evenwel weten, dat hun lot beslist is. De Duit-sebers leven thans in de lioop op een gebeur-tenis', die zal plaate hebben om hen te .. g c ne-zen." De houding van het publiek is ontzag-gelijk veranderd, nu de maarschalk Von Hiu-denburg het offensief tegen de Russen in Oost-Pruisen niet meer voortzet. De Duitschers, klaarblijkelijk teleurgesteld, durven de offi-cieële bulletins ernstig te kritiseeren." Dat is het begin van het einde. Wel, wij voor ons hebben nooit zooveel vertrouwen ge-had in het ,,K.rijgsgenie" van Von Hinden-burg. Daarvoor waren zijn ,3schitterende over-winningen" te demonstratieï, te opzienbarend, terwijl er toch van vernietiging van Russiselie légers, die heel kalm voortvocliten, niet de minsto sprako was. Doch wij begrijpcn; dat, waar de Teutoonsche legers aan het westelijk front gestadig achteruitschoven, het Duitsche volk behoefte had aan ;,etwas noch nicht nie dagewesenes", aan ,,kolossalo Siege" op het costelijk oorlogsterrein. Een stevige riem moest dat volk onder het bibberend hart worden gestoken. En daar moest Onkel Von Din-denburg voor zorgen, die natuurlijk, als oude rot in de krijgskunde, wel godeeltclijke suc-cesjes kon bewerkstelligen, die dan door de Berlijnsche communiqués sterk werden opge-blazen. Wiilen de Duitschers echter weten, of Von Hindenburg werkelijk een ,,genie" is, laten zij hem dan naiir. het westelijk front, tegenover ,,1'onck'' Joffre, zenden. Parijs moet immers nog ingenomen worden ! Overigens is' het wel opmerkelijk, dat sinds generaal Pau in Rusland is geweest, Von Hindenburg heel wat minder in staat is om ,,hindruch zu hau-en'' dan hij tevoren sçneen te vermogen. Beim Himmel ! wann werden die De'utschen doch endlich klug werden p Dultsch opvoedingsstelsel. Het schalksche blaadje ..La. Petite Gironde'' licht ons* als vo'Igt in omtrent de opvoedkun-digo gaven en verrichtingen der Duitsche schoolmeesters : ..Wil men weten, wat het ideaal is van dit onderwijs, dat men ons voorstelde als een bron van geestkracht, vaderlandsliefdo en zedelijken adelr1 Een onderwijzer van Schwaben open-ba^irt ons het geheim der Duitsche scliool. ,,Een zekere Johann Jacob Giiberle, magis-ter in Schwaben, heeft een heel boek geschre-vati om getrouw het aantal straffen op te tee-ktnen, die hij zijn leerlingen heeft opgelegd gedurende de vijftig jaar van zijn opvoedkun-dige werkzLvamheid. Ziehier inlichtende cij-fers : 911,-527 stokslagen, 124.000 roedepatsen. 20.989 liniaoltikken, 186.715 vuistslagen, 17.000 klappen^ 115,800 slagen op den nek, 22.763 slagen met boeken ; 777 keer heeft hij zijn leerlingen op erwten doen knielen en 613 maal op houtspaanders ; 6702 keer moesten kinderen gedurende een uur ovei'eind etaan, de armen in de hoogte." Het komt ons voor, dat men curieuzen Giiberle na zijn dood moest vermummiën en in een muséum van marteltuigen plaatsen. Wel-licht is echter de vrees niet ongerechtigd, dat deze paedagoog in Duitschland geen uitzonde-ring is, in welk geval er te veel nieuwe musea gebouwd zouden moeten worden. Doch aile geklieid op een stokje: is dàt nu de onvolpre-zen ,,Kultur Erziehung."? Duitsche troostwoorden. De j.Kolnié^he Zeitung" schrijft : ,,De vermindering van het "roodrantsoen va!? 225 tôt 200 gram per j>ersoon en per dag, teont duidelijk aan, dat allen,. die de noodzakelijk-heid predikten van geriuger broodverbruik, het bij het rechte eind liadden. De ernst van dezen toestand moet nu allen Duitschers in het oog vallen. Maar dit op ranteoen stellen heeft zijn troostende zijnde : het heeft het voordeel, den staat van onze approviandeering en de grenzen van ons vt.bruik tôt aan den volgenden oogst vast te stellen, en geeft ons de zekerheid, dat wij niet ten |)rooi aan hongersnood zullen zijn." Och arm! Deze zonderlinge troostwoorden doen ons denken aan den vivis'ectionneerenden snijdokter — in Duitschland —, die, onder heb aftappen van i --nigo kommetjes bloed aan een ,,onwaardig" menschencxemplaar, ±ot zijn aanwezige discipelen sprak: ,,Est modus in rébus. Er is een maat in aile dingen. De kunst is; ons exemplaar de uiterste hoeveelheid bloe<l te ontnemen, zonder dat het creveert." De Duitsche tijd, Een nieuwe Duitsche maatregel wordt ons door den ,,Daily Call" gemeld: ,,Vaa 1 April af zullen de Duitsche klokken een uur worden vooruitgezet. ..Men meent, dat uit het feit, dat do bevolking vroeger zal opstaan, de op de petroleum bowerkstolligde besparing in 6 maanden tôt 2^5,000,000 francs zal stijgen, éen besparing, die des te kostbaarder is naar gelang de voor-raad afneemt." Wij wisten werkelijk niet, dat de Duitschers zulke langslapers waren en door middel van een gloednieuwe tijdrekening, welke die der pétro-leurs zou kunnen worden genoemd, moesten worden gedwongen om den dageraacl njet open oogen te begroeten. Doch waarschijnlijk heeft Goetlie niet voor niets gezegd: ^Uebcrselig ist diû Nacht." •t v— Jij en Jou zeggen. In den ,,Corriero délia Sera" lezen wij: ,,Een bericht uit Berlijn meldt, dat een leeraar van een middelbare school t© Stuttgart het denkbeeld ten beste' heeft gegeven, dat, teneinde goed te toonen, dat do oorlogstoe-stànd in Duitschland aile meeningsverschillen en standsgeschillen heeft opgeruimd, ,,Sie" (u) onder elke omstandigheid worde vervangen door ,,du" (jij). „Dat universelle ,,dutzen", verplicht, zou volgens den leeraar een ,,kolossale" opvoedings-waarde hebben en er toe bijdragen, de liarten en de zielen to verheffen. ,,Wa.t het ,,Sieën" betreft — dat zou alleen voor de vreemdelingeu gerosorveerd worden." Wie voelt bij den pyramidalen onzin van dezen Ober-Lehrer niet een kriebeling om hem uit te jou(w)en? Duitsche mode. Men schrijft ons van bevriende zijde, aangaande de kleine kroniek : Duitsche mode, verschenen in ons nummer van 1G Maart 11. De meesten der door u genoemde firma's zijn Duitsche of Oostenrijksche huizen, maar wat de h'rma Van Gleef & Arpels betreft, kan ik u bevestigen dat dit huis verre van Duitsch te zijn, bestuurd wordt door Mr. Van Cleef (Nederlander) en Mr. Arpels eyeneens Nederlandsch onderdaan. Beiden, zoo zij niet in België geboren zijn (iets wat ik echter wel geloof), hebben hunne studies gedaan in ons land, waar hunne ouders sinds jaren ge vestigd waren. Door eigen noeste vlijt, hebben deze „zelf-made-men" zich gevestigd te Parijs, waar zij terecht door gansch de bevolking worj den geëerd. Ik durf ook verklaren, zonder vrees mij te vergissen, dat zij nimmer zaken deden noch in Duitschland, noch in Oostenrijk'\ WitfteWd il en de Kathedraal van Metz* N. S a r r u s vertelt in Paris-Télégramme volgende eigen aardige anekdote : „Gedurende mijn verblijf te Nancy, bracht men mij op de boogvlakte van Amance. Mijn medereiziger toonde mij langsdenweg een bevallig landbuis en zegde me : ,,Dit landhuis is het eigendom van een Fransch bouwmeester, .die de herstellingen van de kathedraal van Metz leidde en ze aldus van een afbraak redde. Daar ik mijn verwondering te kennen gaf, hernam hij : ,,Het is een eigenaardige gesebiedenis. Luister: „Toen Wilhelm II zijn vader was opge-gevolgd. vatte hij de ongerijmde gedachte op de Kathedraal van Metz te doen slechten en ze dôor een andere in nieuwen zuiver Duitschen stijl te vervangen. Hij deelde zijn voorstel aan onzen landgenoot, een zeer be-kwaam bouwmeester, mede en verzocht hem voor dezen wederopbouw den „Kaiser Wilhelm II stijl" te scheppen. „Groot was de verbazing van den kun-stenaar, die zulk krachtdadig verzet aan-teekende dat de keizer eindigde met- zijne herstellingsplannen aan te nemen, op voor-waarde echter dat hij in de kerk een beeld van een apostel, van een heilige of een en gel zou plaatsen, wiens gelaat de keizerlijke trekken zou weergeven. En zoo is het, dat men in de heerlijke kathedraal van Metz nog voor enkele korte weken, hopen wij, wanneer zij weer Fransch zal geworden zijn, de droevige figuur van Wilhelm II zal kunnen aanschouwen. „De hoogmoed van dezen noodlottigen man is waarlijk ,,kolossal", gelijk men ginder zou zeggen!" ,,Duitsche geest". In. ons nummer van Maandag gaven we een volledig versla-g van de door de Duitsche sol-daten te Dinant gepleegde gmweldaden. Dit verhaal overtreft in oîxmenschelijkheid ailes wat wij tôt nog toe gehoord of gelezen liadden. Wcerlooze vrouiwen, kinderen van drie jaren. ja onmondige z.uigelingen werden door de barbaren onmeedoogend vermoord. Een geoul'tiveerd Nederlahder zegde laatst-, dat mon sedert de bëzetting en do verwoesting van Jeruzalem door Titus, in de gesebiedenis geen voor beeld vindt van <lo wreedheden. waar-aan de Duitschers zicli in België pliclitig ^ maakten. En 't is in die omstandigheden dat de tijde-lijke gouverneur van Belgio. von Bissihg, in een pei-sgesprek komt verklaren, dat ..met allé middelen wordt getraoht. de Belgisohe bevolking wa/t aneer den Duitschen geest begrij-pelijk te ma.ken"— _ De heer von Bissing bewijsfc enki?l dat hij noch psycholoog is, noch onzo nationale ge-schietlenis kent. Dat hij er wel van overtuigd zij, dat de Belgen hem eii de and»?re duitsche gouverneurs steeds îaidlen aa nschouwen als vreemde dw-iaigelanden, vertegeTiwooid.igei"s van het duitsche militairi&irte, lïetwelk do verantwoor-delijkheid draagt der gmweldaden van Dinant en Aerscliot. Onze wettige oversten zijn en blijven : Ko-ning Albert en de belgiscb?» mmisters te Havre. Hen alleeai eeren en achten wij. De duitsche beatuurders kunnen we slechts veraohtfen, als de uit'buiters van ons dierbaar gefboorteïfl.ndo« Bij Hugo Verriest' Dit een gesprek dat de gewone Brusselsche brievenschrijver van ,,Do Nederlander" met Hugo Verriest heeft gehad, halen we enkele regelen aan: ...En toen ik zeide, hoezeer het grootste deel van mijn belangstélling en van mijn aan-dacht dagelijks iiitging naar de vraag, wat daar voor onheil of heil uit dezen oorlog voor ons, die tôt den Nederlandschen stam behoo-ren, voortvloeien zou — toen ontlook het licht in zijn oogen. en met zijn zoete, zangerigo stem sprak hij: ..Zoo gaat net ook mij! Weet go, zoo ging hij voort, hoe ik den toestand voor den oorlog zag, en toen deze boven ons hoofd is losgebroken? Ik zag hoe Duitschland groeido en bloeide. Hoe hoog zijn weten-schap, zijn kunst, zijn wijsbegeerte stond. Ons aller oog was op Duitschand gevestigd. —-Frankrijks overheersching was overleet'd. Maar daar groeide een macht in het Oosten. Zou cok die voor ons geen bedreiging zijn? Ik zag naar de kaart. Merkte aan, hoo Duitschland voor den groei van zijn anacht tôt de zee, tôt de wijde, oneindige zee een uitgang moest vinden; en — hoe deze slechts, te zijnen be-hoeve, aan de Belgische en Nederlandsche kus-ten te vinden was. Toen brak do oorlog uit. En ik dacht: Nu is het gedaan; het ooste-lijke gevaar zal sterker dan het zuidelijko zijn; Duitscliland is onverwrikbaar; Frankrijk wordt onder zijn zwaarte verpletterd ; en oolc wij zullen vergaan. Maar het is anders ver-loopen; Duitschlanas opmarsch is gestuit ; en thans — dat weet ik door wetenschappelijke redenaties niet, dat weet ik niet door na te denken; denken doe ik niet, ik laat langzaam, stillekes-aan de gedachten in mij rijzen en groeien, tôt ze op zekeren dag, in voile rijp-heid, plotseling over mijnçn geest verschenen zijn — maar dat voel ik zoo : thans wordt het een uitputtingstrijd ; Duitschland wordt oeco-nomisch en financieel in zijn- weerstand gebroken. En wij — we zullen nog bestaan! Hoe-langp Ik weet het niet! Twintig jaar misschien maar. Maar vooreerst weet ik dit met zeker-heid: we zullen nog bestaan!" Aldus de zoet gevooisde grijze dicliter. )5Is het ook uwe meening echter niet, Eer-waarde Heer, zoo waagde ik op te merkouT— dat juist in het geval, dat U voorziet, het met; Vlaanderen wegens den overmatig gewassen invloed der Fransch-gezinden, verre van roos-kleurig gesteld zal zijn?" ,,Ik vrees zeer, dat het zoo wezen zal, anl-woordde mij do stille Paster. Ik zal U luede-deëlen, wat ik een Wurtembergsche» officier, die in mijne woning verblcef, heb geaiitwooid op zijn vraag - Zouat gij mij uwe eigene opinio ovor den oorlog nicb eens uiteen willen zet-ten? —• Het was een rustig, stil en verstandig man. Ik antwoordda: Zonder twijfel. Heei Oi • ficier, indien ge mij belooft, mij mijne woorden in geen geval ten kwade te zullen duiden. --Doch juist om mijn opreclito meening was het te doen :en jk zeide : Zie, bij ons was het, zoo, aïs 't m het Latijnsche spreekv/cord tôt uiting komt Ubi bene, ibi patria. Ik zeg niet, dat bet /oo goed is ; maar zoo stond het er in onze streken voor. Ons landjo bloeide. Elk had het er goed. Men sçhertsle, en dronk zijn pintjo. en leefde genoegelijk naast vrouW en kind. En en zijt g)j dit vredige leven met uwe ka-nonnen komen storen. Zoo sprr-ekt het van elve, dat gij de vijand zijt. — Nu streden wij lr:er ^en strjjd voor do verheffing van ons eigen ^•olk. (Hier zette de Paster in weinig woorden doel en streven der Vlaamsche Beweging uiteen). Ook hiennede ging het ons goed. De. macht van hen. dieu wij voordien altijd ais onzen grooteten vijand moesten beschouwen, was verbroken. En wat doet gij? Gij werpt ons in do armen zelve van dien vijand. Dit is. volgens mijne meening, uwe grootste schuld!" Aldus de woorden van den stillen Paster van te lande. De val van Antwerpen Smart ligt op het Scheldeland De Vlaming wordt met hoon vertreden Onidat hij 't Recht, hem wreed ontstreden Niet langer staven kan met ijz'ren hand. 5 Zijn fiere stad gaat op 111 vlammen, Zijn zoo beminde Scheldestad Waar hij voor 't laatst met al zijn niannen Tôt tegenweer had postgevat. De veste -brandt, wild dansen vlamdemonen Om Jt heiligdom, om hunne Lîeve Vrouwe, Om 't edel hoofd, om haie zuiv're kroone — Het Waesland ligt gebukt in diepe, diepe rouwo Ku het kanon regeert, geweld en overmachten Zich stellen tegen 't Recht en tegen kleino krachten. Wéér stijgt de rosse gloed, de mutserdvieren branden Langs Maas en Scheldestroom en in de Vlaamsche landen. 3chor ibrult de Vlaamsche Leeuw en zijn bebloede kop Heft in een smartekreet zich tôt d'en hemel op. VIGEBO.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.