Zaterdag 20 Juni 1914. N| 49 Een-en-vjjftigste jaargang. GAZETTE VAN DIEST InsohriJvlnQ : ri et bl&d verschynt 's Woensdags en'a Zatordags. De inschryvingsprjjs, vooraf te betalen, is : Voor de stad fr. 5,00. — Voor den buiten fr. 8,00. Voor het buitenland de vorzendingskosten er boven. Mail aehrljft In op alla poatburaalan en bij de uitgevers E. & J. Uten, Ketelstraat,19, Diest. KathoM Mai raor stad es dorp BeMendmalcingen : Aankondlgingen, va a 1 tôt 5 regels 50 oentlemei «Ike regel daarboven, 10 centiemen. — Réclamas 25, Vonnissen 50 centiemen per drukregel. Herhaalde aantumdîgingen volgens overeenkomst Boeken, waar men on» één exemplair van lendt, wordov Termeld; dis, waar men er on» twee van «tnnrt, wordei besproken. GODSDiENST, VADERLANL, VRIJHEID, MOEDERTAAL TWEEDE BLAD Katholieke Wacht, Diest Zondag 21 Juni, om 8 uren 's avonds, in de bovenzaal van den Katbolieken Kring, vergadering van de eerste en vierde afdpf-hngen. « Arm Vlaanderen » en zijn beoordeelaar. P. Stracke S. J., heeft eene voordracht laten drukken, betitteld : « Arm Vlaanderen ». (1) Hij heet "Vlaanderen « arm » niet zoozeer stoffelijk, als verstandig en zed"lyk ; niet dat het ons volk mangelt aan verstands-vermogen, of dat het zedelijk, alleszins lager staat dan andere volkeren, waar uiterlijk vernis soms grooter verrotticg dekt ; maar omdat het verstandelyk en zedelijk « veel hooger diende te staan dan icie ook, en zich niet zelden aansteU alsof het werkelijk lager stond dan velen ». De oorzaken van dien toestand ? De maat-schappelijke misstanden, de onderdrukking van het Vlaamsche volk, in zake moeder-taal enz. Waar geen taal leeft, is geen volk. Uit die grondoorzaken spruiten er andere voort als : gebrek aan ontwikkeling, verstandelijke, zedelijke ; verslapping, ja verlies van goede zeden en godsdienst bij velen. Aan wie de sohuld? De groote schuld is aan de beschaafden onder ons volk. Nu dat, dank zij eenigen onder hen, het uiterlijke recht, dat ons toekwara, gedeel-telijk werd veroverd, nu dat op politiek en stoffelijk gebied de wraakroependste grie-ven verdwenen zijn, nu we stilaan de vry-heid genieten, die ons meester maakt van eigen kracht, nu hoeven de ontwikkelde burgers en vrouwen te werken aan de ver-hefflng en veredeling van ons Katholiek Vlaamsch Volk. Weg met pronk- en praalzucht! Bruit de drinkplaag en de on-deugd « die men niet noemt, omdat ze geenen naam heel't». Ziedaar de korte inhoud van « Arm Vlaanderen ». * * Een goddeloos liberaaltje heeft het vlug-schrift ook gelezen en meent dat hij het verstaan heeft. Och arme ! Hij is nog niet eens in staat het samen te vatten. Over den toestand. niets nauwkeurigs ; over de oorzaken, de middelen, geen woord. Ja toch de oorzaak van het verval van dien terugkeer tôt de barbaarschheid is.... de christen zedenleer. Ga er eens mee op ! Alsof de waarheid onwetendheid kon baren; alsof het licht ooit duisternis bracht ; alsof de hoogvlakte een afgrond was ; alsof de christen zedenleer het menschdom niet uit de barbaarschheid heeft opgeheven ! Maar ja, van de christen zedenleer kent dat ventje geen 0 of geen half. Iq sommige scholen leert men die niet, in sommige middens beoefent men ze niet. * * * In hoeverre nu zou dat manneken ont-wikkeld zijn ? in hoeverre beschaafd ? -Och, wie de christen zedenleer niet kent, niet beoefent, kan niet alleszins beschaafd man heeten. Ons heerschap behoortkorten goed tôt het slag dergenen die ons Vlaamsch christen volk neerhalen, niet alleen door zjjn goddeloos geschrijf, maar ook door zjjn leven. Of zou hij soms niet leven volgens zjjn eigen « moraal » of zedenleer ? Volgens hem moet ons ruw volk verfijnd worden door al wat de.... zinnen streelt, door de verwydering van de., biecht, door de vergrooting van allerlei... bekoringan, en door zoo van ailes wat ; kortom door al wat het neergehaald heeft. De nieuwe zedenprediker ziet den booze, den duivel in ailes, zelfs in den echten schoonheidszin, en in de kuische liefde. Het spijt hem, dat de christen mannen en vrouwen maar trouwen als ze... veertig jaar oud zijn!!! Vriend lief, word daarom toch niet boos ! Voorwaar, P. Stracke had gelyk toen hy schreef, dat de ontwikkeling in de steden » misschien zelfs meer » te wenschen over-laat dan op het platte land, waar misschien minder vergulsel is, maar niet meer ver-rotting. Er is uiter'ijke beschaving ja.maar er is ook innerlyhe, en daarin staat onze beoordeelaar niet hoog, zelfs heel laag, lager zelfs dan ons laagste volk, dat over de christen zedenleer geen ketterij zal uit-kramen lijk hij. * » * Andere opmerkingen in den aard van die over 't huwelijk,laat ik voor zijne rekening ; ik maak er liever zelf nog twee. Twee groote oorzaken van verval voor ons volk zijn geweest en blijven nog min of meer : 1° het droeve libéralisme in zake godsdienst en staathuishoudkunde ; 2" de eenvoudige verstomping van de Moedertaal, den band, den hefboom van een volk. Van die twee oorzaken en hun noodlot-tige gevolgen is het boekje van P. Stracke letterlijk doorschoten. Zijn doorluchtige beoordeelaar heett dit niet eens bemerkt of willen bemerken, want hy is liberaal, goddeloos en ook ver-franschi tôt in zijn teenen. Zijn innerlijke beschaving zakt al naar « barbaarschheid » en zijn ontwikkeling staat vertolkt in een « accent aigu » tôt vijfmaal toe herhaald in den naam van P. Stracke. (1) « Arm Vlaanderen » is verkrijgbaar op ons bu reel, prys fr. 0,30. Een mislukt huwelijk. De liberalen denken een groot gebeim te openbaren, als zy zeggen, wij zijn één met de socialisten uitgenomen inenkele punten. Die punten zijn nu twee liberale sigen-schappen, die hen nog eens zoo leelijc eu hatelyk maken. Welke zijn die verschilpunten ? Wel, eer-stens, de liberalen zijn schrikkelijk houvast. Zij houden den eigendom en het eigen-i'r, aie , '.uidat het eeue wet is,door God gemaakt en bekrachtigd, maar omdat de centeii hun diprbaarder zyn dan aile socialisten, en omdat de gierigheid hen aan het geld vastnagelt. De socialisten zijn volgens eigen bekentenis aile anti-kapitalisten, ten minste, als een ander het kapitaal in' handen he<=ft. Een ander verschilpunt is hunne hoo-vaardigheid. Met klein volk houden zij zich liever niet op. Alleen maar, voor zoover zij hunne stem noodig hebben. Voor't werk-volk doen zij niets en hebben zij nooit iets gedaan. Ook is het geheei en ai tegen het liberaal beginsel ; dat laat ailes maar vrij draaien en onbelemmerd werken, behalve natuui'lijk den godsdienst ; doch over dit punt later. Nog een derde punt is het algemeen en-kelvoudig stemrecht. Daar heeft een liberaal den duivel in gezien. Niet omdat dit land en volk ten onder zou brengen, want dat is nog niet zeker, maar omdat heel het libéralisme met huid en haar vergaan zou. Hun kapitaal zelf zou in denkolk verzinken en veel liberale familiën zouden van hunne hoogte afdalen en in arm werkvolk veran-deren. Ja, nog minder worden. Want in het werkvolk zitten karakter, geslepen berzenen en gespierde armen ; de liberalen vormen een versleten ras,dat zonder centen voor niets deugt, dan om van de lijst der dapperen geschrabt te worden. Doch nu de punten van overeenkomst. En liberalen en socialisten zijn vijanden van den H. Godsdienst. Deze moet vervolgd worden in Paus en bisschoppen, in pries-ters en kloosterlingen. Deze moet gerukt worden uit het hart der kinderen en de weinige jareu, die die ongelukskinderen leven, moeten gebruikt worden om 't volk te bederven en het vaderland ten gronde te richten. Beiden zijn dag en nacht bezig.om al wat deugniet is te verheften, zoowel de schel-men van vandaag, als de schoelies van vroegere eeuwen. In dit laatste punt zijn de socialisten wat tammer. Neerat een Ferrer, een vuil vat, liberalen en socialisten richten hem een staudbeeld op. Ferrer was per ongeluk geen liberaal, noch socialist, dat was voor hem versleten goed, Ferrer was anarchist. Beiden verhefïen Portugal met al zijn verwarringen, schandalen, lafhartigheid en wreedheid Beiden prijzen Caillaux, die toch leefde met eens anders vrouw, wat vuil, overspelig, schandalig en gemeen is, en daarenboven een persoon verraadt die voor geen schurft vreest. Wilden en heide-nen zijn eerbaarder. Koning Herodes moest dikwjjls van den H. Joannes den Dooper hooren, dat zjjne samenleving met eens anders vrouw ongeoorloofd was. Beiden zouden niets liever doen dan het Fransche gouvernement navolgen, dat aile kerkelijke goederen eenvoudig gestolen heeft zônder blikken of blozen De liberalen beginnen op sommige plaatsen al wat voor-spel te maken met de goederen der bospi-cen, doch zij moeten voorzichtig zijn, want die goederen behooren thans niet meer aan de kerken maar aan den arme. Een punt is er wa">r men niet goed zien kan of zij samengaan of tegenover elkander staan. Dat punt is de vrijmetselaru. Deze is in het hart al wat leelijk is, maar de liberalen spelen er de eerste viool. Zij eischen een zwaar inkoomgeld en gewich-tige bijdragen. Nu kunnen' alleen eenige rijke socialisten er in komen, die dan be-heerd worden door de meerderheid der liberale vrijmetselaars. Zoo staan de socialisten toch nog eenigszins onder de liberalen, doch slechts zoolang deze hunne streken kunnen verbergen. Het socialistenvolk laat zich niet gemak-kelijk bedriegen en daarom moeten de liberalen doorgaans buigen. Waren de katholieken er niet, de socialisten zouden binnen kort den baas spelen. De liberalen zouden verdwgnen, het land zou in verwarring rake'n en aile welvaart in een paar maanden ten gronde gaan. Liberaal'en socialist gaan niet samen. Zij gunnen elkander het licht in deoogen niet. Heel het kartel was maar fabriekwerk, dat gauw verslijt en geen stand houdt. Het socialisme zal de liberalen overleven, maar ook het socialisme vindt den katholiek als gewapend tegenstander^ want aile dwaling vergaat, ailes verandert, maar de katholiek blijft tôt het einde der wereld ! Cyferen en rekenen. De liberalen kunnen cijferen ! Zij hebben i de meerderheid van stemmen in het land, ; want zeggen zij de katholieken hebben maar ■ zooveei honderd duizend en wij liberalen ( hebben er zooveei, dat is zooveei meer. s Doch bij die liberalen rekenen zij ailes wat niet katholiek gestemd heeft, desnoods de \ blanke en ODgeldige briefkens op den koop -toe. Liberalen zijn socialisten, liberalen zijn 1 daensisten, kortom aile vreemdigheden.Zoo 1 gerekend, komen zij er nog Diet ! D<( liberalen gaan verder. Zy zullen zeg- i gen, wij hebben de meeste stemmers. Hier ] wilde ik die mannen wel eens zien rekenen. Op elke groep van 40 duizend inwonersis een afgevaardigde. Maar die 40 duizend zijn geen stemmers. De helft zijn vrouwen en meisjes. Van de andere helft moeten de jongens en kinderen af. Hoeveel blijft er dan nog over ? Nu kan men in een liberale en bedorven streek minder kinderen hebben ; dan heeft men op de 40 duizend inwo- < ners meer liberale kiezers dan in een katholieke streek, waar men bevolkte familiën heeft. Dit is een gevolg van ongeloovige deugnieterij en veruedert de liberalen. De liberalen zitten met de knoppen, n-tuurlijk, omdat zij behalve de gewone mi i-delen om geld te smeden, nog de ongewo; e hebben, waarvan een katholiek geen gebru k kan maken. Daarvoor krijgen zij per hoo d meer stemmen tôt drie of vier, dat hangt ,;if van omstandigheden. Zoo kan het geschieden, dat op een gre jp van 40 duizend inwoners minder kiezp s zyn die daarenboven allemaal slechts eer if twee stemmen hebben,terwijl m een a: frn&p '-'hh 4 wluizond caoc. die d*aarbij nog aile zooveei stemmen hebtln als maar mogelijk is. Zoo kan er hier e,<u katholiek gekozen worden met mino r stemmers en minder stemmen dan op t.-y:; andere plaats een liberaal, die door me^' stemmers elk vau drie stemmen gekos' î werd. De katholiek zal veel meer den vertegenwoordigen van zjjn groep van -0 duizend, dan de liberaal als er mimUr mannen zijn met meer stemmen en me |r mamien met één stem. ; Dat optellen van stemmen over het hee e land kan dus geen licht geven. Men moit zien naar den uitslag der siemming en dtn komen de katholieken triompheerend u,t den strijd, hunne meerderheid is bevestig . Nooit hebben de liberalen zoo iets gebad.i Doch wij hebben vroeger al aangetoonn, dat zelfs hun eenvoudig optellen, kant noch wal raakt, en dat de katholieke partij na zulk een hevigen strijd en zulke wetten, die door valsche huichelarij van tegenstande s hatelijk kunnen voorgesteld worden, zoan (-klaar bswezen heeft vol kracht en leven m zijn, dat zy niet noodig heeft gelijk oa liberalen hare vrjjheid te verkoopen aai socialisten of andere dwalenden om h> t, genadebrood te eten en zoo van den onde -gang, althans in schijn, gered te worden. Wet op de Sociale Verzekeringe i « Op Vrijdaa' 8 Mei laatstleden heeft de Kj - mer van Volksvertegenwoordigers, mit- te kleine wijzigingen, het wetsontwerp gr- m stemd op de maatscbappelijke verzekerinj' sa tegen ziekte, vroegtijdige werkonbekwaam- heid en de ouderdomspensioenen. zc Wij denken onzen lezers aangenaam to zc zijn met de groote trekken er van mede ti ze deelen. st E De onlangs gestemde wet zal van kract a] zij voor al degenen die, in den handel, lane bouw, enz., minder dan 2400 fr. per jc<f\ vl verdienen. I st Zij zal h an veiscUàiTeu vom x.i -1411* . ;r v werkonbekwaauihelil : O] a) Eén fr. per dag gedurende de drie eerste v< maanden der ziekte : d< b) Kostelooze verpleging van geneesheer en hi kostelooze geneesmiddelen. te Na de drie eerste maanden, indien de re ziekte of werkonbekwaamheid voortduurt, ze nemen de invaliditeitskassen die personen tu over ; zij ontvangen dan ten minste : z a) Eén fr. per dag, zoolang de ziekte of ei werkonbekwaamheid duurt, al was het tien, twimig of meer jaren nog : dit wil zeggen : tôt den ouderdom van 65 jaren, wanneer men het ouderdomspansioen trekt ; b) Kostehoze verzorging van geneesheer, kostelooze geneesmiddelen. v n * * En nu het onderilomspeusioea. m Op 65 jarigen ouderdom of meer ontvan- ir gen al de hoogervernoemde personen een v, pensioen, dat trapsgewijze zal klimmen vi tôt 350 fr. per jaar, en daarby nog kostelooze verpleging en geneesmiddelen. w Van af 1915 zal het ouderdomspensioen 'k als volgt vastgesteld worden : 01 a) Al de ouderlingen, die nu het pensioen d< van 65 fr. trekken of er recht op hebben, « zullen te beginnen van 1915 aile jaren 102 fr. ontvangen. rr b) Al degenen die geboren zijn in de jaren s< 1849 enz. tôt 1875 inbegrepen, zullen als kosteloos geschenk bekomen : 120 fr. pen V sioen en <laarl>y de rentea verwor- se Vf il door eigen storlingcn ; h c) Zij die geboren zgn in 1876 enz. tôt g 1891i inbegrepen, ontvangen kos'eloos aile v jaren 115 tôt 120 fr. ; daarbij gevoegd de k renten verkregen door persoonlijke stortin-gen ; hier moet men de toelagen bij tellen k welke de Staat geeft, zoodat het zeer ge- v makkelijk zijn zal om het pensioen van een v frank per dag te bereiken. Het is zeer be- g grijpehjk, zeer natuurlijk zelfs, dat men per- g soonlijk iets moet bijdragen om dat te beko- d men ; doch hetgeen gevraagd wordt « zijn v geene stukken van menschen », men 00!,- \ deele liever : ] \ a) Zij die geboren zyn vàôr 1843, moeten niets meer betalen voor hun ouderdomspen- d sioen. s b) Zij die geboren werden in 1843 tôt k 1848 inbegrepen, betalen slechts èènen z keer 18 franken ; '1 c) Zij die na 1848 geboren werden, stor-ten 6 fr. per jaar ; al het overige wordt v bijgelegd door Staat, Provincie, Gemeente r en werkgevers of bazen. d 0 Al de werkers en werksters worden door deze wet om zoo te zeggen op gelijken rang -s gesteld met de staatsbedienden of staats- e werklieden, die ook geregeld een zeker per- v cent van hun loon moeten storten in de pen- c sioenkas. t Is deze wet, welke nog moet bekrachtigd z worden door den Senaat, volmaakt ? Is "zij t voor geene de minste verandering of verbe- « tering vatbaar ? Het ware uitzinnig zoo iets te beweren. Deze wet vat een der ingewikkelste en moeiljjkste punten van het maatscbappelijk leven aan ; van hare toepassingen de mode-werking van ernstige flink ingerichte maatschappijen van onderlingen bijstand c zal veel al'oangen ; deze laatste zullen ge- c roepen zijn er de gebreken en de leemten \ van te doen kennen. Nu is het slechts op 2 papier, maar wanneer de werkeiyke uit- voering zal volgen, dan zal het goede en l het kwade door ernstige en verstandige lie- t den met den vinger gewezen worden. t Ons huidig Gouvernement heeft een der grootste maatschappeiijke punten aange- i durfd. Zal het ontwerp er doorgaan, zonder i andere wjjzigingeu ? Over de Kwaal en het Redmiddel. Onrustbarend stijgt het getal misdadigers onder de jeugd. Al wie oogen heeft, zal het sinds laug hebben opgemerkt. De » Correspondance générale de l'Instruction Publique » legt de volgende bekentenis af : « De openbare misdadigheid, die van jaar tôt jaar driester wordt, neemt op onrustbarende wjjze toe bij de jeugd. De zelfmoorden, meer nog dan de misdaden, zeggen ons luide dat de jeugd al meer en meer verderft. » De oorzaken van die immer stjjgende misdadigheid werden nauwkeurig opgezocht en onderzocht door al wie doet aan staathuishoudkunde. Welke is de eerste en de voornaamste oorzaak ? « Die is gemakkelijk te vinden door al wie iets afweet van de geschiedenis onzer eeuw. Die oorzaak, ge-wichtig en erg onder aile, ligt in het ver-kwijnen of het te niet gaan van het gods-dienstiggevoelen.indeopvoedingderjeugd.Het is bewezen dat : de misdadigheid gestegen is daar waar de godsdienstige opvoeding werd ver-waarioosd of tegengewerkt ; de misdadigheid neeft afgenomen daar waar men belang hechtte aan eene godsdienstige opvoeding. Ue feiten en de cijfers, — de lessen der ondervinding, — zijn daar om het onom-stoolbaar te bewijzen. Zal men eindelijk in sommige landen en in fommige streken gaan luisteren naar de wijze en harde lessen der ondervinding ? Zal men eindelijk eens gaan begrijpen in onzen tijd en in onze maatschappij dat de godsdienst de echtste en de zekerste steun is van ware eeriijttheid, ware rechtvaardig-heid, ware zuiverheiJ, ware mensch-lievendheid ? En niets kan daarin den godsdienst ver-vangen : geen enkele regeering, geen enkele wet, geen enkel wysgeerig stelsel. Den godsdienst bestrjjden en hem trachten te niet te doen in de harten, dat is eene misdaad, een aanslag op het geluk van de samenleving. Het is gelijk Flammarion het eens getuigde : Geen opvoeding mogelijk zonder geweten. En g.sen geweten mogelyk, zonder godsdienst. Sedert twintig jaar zijn ze het zaad van het materialism aan 't uit-strooien op den akker der maatschappij.... En wat -hebben ze gemaaid ? Een leger apachen en anarchisten. » Tegen dien wassenden en vernielenden vioed van misdadigheid is er maar één dyk sterk genoeg : het Evangelie en de Tien Geboden. Wil men de menschen verbeteren, oprecht beschaven;het getal der misdadigers vermindereu, dan leere men de zedenleer, de natuurlijke zedenleer en de zedenleef van het Evangelie. Men keere heei en gansch terug tôt Hem, Wiens leer eens de wereld redde uit de klauwen van de Homeinsche zedeloosheid en de al vernielende Barbaarschheid ; men keere terug tôt Hem, Die alleen z îggen mag : Ik ben de Weg, de Waarheid p.n hftt Ï.P.vAn. « Vlaamsch en Katholiek. 't Ware beter te schrijven : Katholiek en Vlaamsch, omdat het juist op dit punt is dat ik wil wijzen, dat wij Katholieke Vla-mingen, vooral.katholiek zijn, en ook hoe innig en hoe nauw beide hoedanigheden van Katholiek en Vlaming aan elkander verbonden zyn. Ja, 'k weet het, met dit zoo maar stout-weg en zonder omwegen te boweren, ga 'k me bloot stellen aan een gansche reeks onaangenaamheden, en 'k hoor me reeds door een spéciale soort Vlamingen 't woord « verrader ! » naar 't hoofd werpen. Neen, beste heeren, mis ; want een Yla-ming ben ik, en naar 't woord van Gezelle schrijf ik : « lk heb mijn taie lief ». Uit Vlaamsche ouders geboren, een Vlaamsche opvoeding genoten, een Vlaam-schen huiskring gevormd, Vlaamsch in handel en wandel, en met dit ailes eene grenzelooze bewondering voor dit roemrijk voorgeslacht, dat Vlaamsch was, maar ook kristen, en kristen vooral. Wat bijzonder 't Vlaamsche voorgeslacht kenmerkte, wat zijn bijzonderste eigenschap was, wat de grootheid van 't Vlaamsche volk uitmwk, was zijn vroomheid, zijn diepe godsdienstzin eu zijne onwrikbare overtui-gingen verknochtheid aan de geheimen van den katholieken eerediensten zijn onbeperkt vertrouwen in den Heer, in den strijd voor Vlaanderens onafhankelykheid en voor Viaanderens grootheid. Uit de geschiedenis blinkt de geest die door aile eeuwen heen ons voortreffelijk ge-slacht heeft onderscheiden, een geest van katboliciteit, die Vlaanderens roem wjjden zyd verkondigde en een waarborg was voor 't nageslacht. 't Zelfde bloed dat eens vergoten werd voor Vlaanderens vrijheid vloeit in onze ade-ren ; wjj zyn fier over onze vaderendiestre-den opdenGroeningherkouter en wij willen ons dan ook hunner waardig toonen. 't Ware nochtans een verlooehening zoo wijgeeneerbied baddenvoor dien eeredienst en voor die zeden, die eens 't Vlaamsche volk zoo groot en zoo machtig hebben gemaakt. Het is door hun godsdienst, door hun verkleefdheid aan altaar en heerd dat zij wereldberoemd werden. Wil men dan de huidige nakomelingen Vlaamsch hebben, echt Vlaamsch, niet alleen van taie, maar ook Vlaamsch van zeden en Vlaamsch van overtuiging, dan is het volstrekt noodig, ja noodzakelijk, dat dit Viaamsch-zijn beruste en gesteund weze op den grondslag der vroegere grootheid : 'tGeloof ! Geen echte Vlaming zonder katholieke overtuiging. 't Is een bastaard, eenonwaar-dige telg. Ja, hij spreekt wel de taal, maar verlooehent den godsdienst, versmaadt de zeden en gebruiken zjjuer vaderen. Een taal zonder de zeden en gewoonten haar eigen, volstaat niet om de glorie, om de mactit, om de heerlijkheid van een volk te besteudigen en te vereeuwigen. Wanneer bij ons volk, benevens de liefde der taal,ook nog de reinste deugden bloeien, dan staat het buiten twjjfel dat dit volk waardig en onverbasterd Vlaanderens roem en eer hoog zal houden. Dan zullen wij met vertrouweu de toekomst mogen inblikken en geestdriftig uitroepen : « Vlaanderens f\ct\oi/uv\ rlnnn ri n o /n/-»AaV» / Ur»V.V.».,y V • " Maar hoe Vlamingen ! Hoe wij den toren van onze zelfontwikke-ling moeten opbouwen en ons volk op godsdienstig, maatschappelijk, politiek en Vlaamsch gebied moeten ontwikkelen, ver-heffen en optillen ? Pestalozzi schreef in zjjn « Samtliche Werke » : De mensch is machtig onder zijn geslacht indien hij het maar zijn wil... Hoe meer uw omgeving tegen het wezen van uw einddoel ingaat, des te meer moet ge uitsluitend houden aan het goeddoen alleen en het kwade voorbygaan alsof het niet bestond en machtig door waarheid en liefde, met ontziende maar voldoende kracht uw doel in 't gemoed streven... » Daarom werd op Zondag 5 April 1.1. te Leuven de Kath. Vlaamsche Arrondisse-mentsbond gesticht. Een Ar. bond strekt zijne werking uit over de kantons en de kantonale afdeeling over de gemeenten van bet kan ton. Hoe hij wil werken ? 1) op godsdienstig en zedelijk gebied, want met een betere kennis van het geloof gaat een heerlyke opbloei van innig godsdienstig leven gepaard en met den godsdienst gaan de zedelykheid en het reine leven «amen. 2) op maatschappelijk en stoffelijk gebied voor de belangen aer landbouwers, der nij-verheids- en land bouw werklieden, van den handeldry venden middenstand en der be-dienden.3) op gebied van volksontwikkeling en kunst door het houden van voordrachten, door het oprichten van boekerijen en stu-diekringen, door het geven van muziek-, tooneelfeesten en liederavonden, door het invoeren van veredelende voiksvermaken. 4) in den vlaamschen strijd bizonder, om het volk stambewust te maken, om de Vlaamsche taal wetten te doen eerbiedigen, om de betrekkingen der openbare besturen te vervlaamscheu, om de Vlaamsche dag-en weekbladpers te ondersteunen en den familiegeest der fransche bladen en de verfransching die optrad onder den dek-mantel der nationale een heid, hardnekkig te bekampen, om te toonen dat Vlaamsche beweging niet is een taalliefhebberij, maar dat onze grootste belangen op het spel sta&n. 5) op politiek gebied zijn we a) voor ailes katholiek, dit is : strjjden we voor de katholieke grondbeginselen en volgen met vertrouwen onze katholieke Vlaamsche voor-mannen ; b) als Vlamingen strijden we niet tegen « personen» maar tegen «gedachten». Aile groote vraagstukken zullen in alge-meene vergadering besproken worden en de denkwijze van het Arrondissement zal aan onze volksvertegen woordigers bekend gemaakt worden. Eenigen zullen me tegen werpen : Maar er bestaat reeds een katholieke Associatie voor het Arrondissement, waarom een nieuwen Bond stichten ? Eenigen, heb ik gezegd, want voorwaar vele in woners weten zelf niet dat die Associatie bestaat ; hoe kunnen ze dan haar sa-menstelling en haar werking kennen ? Haar werking op maatschappelijk gebied is volstrekt nul. Ze vergenoegt zich enkel na twee of vier jaar de afgevaardigden naar Leuven te roepen, om daar de kandi-daten voor de Kamer te gaan kiezen. Ver-gelijk de werking van den Kath. VI. Ar-rondissementsbond met die der Associatie. Het verschil is oneindig, niet waar, hei verschil van een berg en een zandkorrel, van eene zee en een druppel water. Nochtans wil de Katholieke Associatie ons programma volledig overnemen, dan zou onze nieuwe bond geen reden van be-staan meer hebben en dan zouden we hei genoegen beleven die Kath. Associatie bi den Kath. VI. Landsbond aangesloten tè zien. Doch zoolang er zoo niet gewerki wordt blijven we voortwerken uit al onze krachten en zonder ophouden ; niet naast maar in de katholieke partij. Katholieke Vlamingen ; priesters die de ontwikkeling van uw volk behartigt er meest wel op godsdienstig gebied ; dokteri die ook de zedeljjke kwalen wilt genezen advokaten en notarissen die de wetten ei de rechtan van uw volk wilt doen eerbiedi gen ; onderwijzers die in dorp en stad kost bare medewerkers zijt voor het katholiel Vlaamsch ideaal, en gij al) n ù 3 door uwf hoogere-, middelbare- of beroepstudiën 0 zelfontwikkeling de minderen tôt he hoogere wilt opvoeren en daartoe dei maatschappelijken plicht hebt; allen zult g< apostelen willen zijn van het Katholiel Vlaamsch woord en van de Katholieki Vlaamsche daad, want gij ook weet wa de Opperste leeraar Jezus zeide tôt di hongerige menigte « ik heb medelijden me het volk » en gij ook voelt uw hart kloppei van liefde tôt het volk. Aanhoort zyne stem doch geeft het niet de kruimels van uwi liefde, maar een deel van uw hart,dan maf ook tôt u het zoete woord gericht wordei « Zij die velen onderwezen hebben, zullei blinken als sterren in den hemel ». Daarom sluit u allen aan bij den Kanto nalen Katholieken Vlaamschen Bond. Voorwaarden : 1) in het Arrondissement wonen of e minstens betrekking hebben ; 2) minstens 18 jaar oud zijn ; 3) blijken hebbén gegeven van Katholiek Vlaamsche overtuiging ; 4)jaarlijks minstens 1,00 fr. bijdrage be talen als lid. En wie zou zich zulke kleine som nietge troosten om zulk een edel en heerlyk pro graTima uit te voeren. Het is geen sigaartj of pintje p'r week, het is slechts 10 centie men per maand De eereleden betalen 5fr. de besctiermende leden 10 fr., de maat schappijen 5 fr. jaarlijks. Geen enkele kristene ontwikkelde Via ming zal aan zyn plichtte kort blijven, vei hopen we, met ons deze kleine gift niet t gunnen! Het Kantonaal Komiteit. Naklank der Vlaamsche Meetingen in 't kanton Diest. Het kanton Diest, uit zijnen langen slaap gewekt, leverde bewijs van vatbaarheid voor hooger Vlaamsch leven en gezonde volksontwikkeling. Het vraagstuk voor de trapsgewijze vol-ledige vervlaamsching derGentsche Hooge-school werd in elke gemeente besproken, en, op 2 uizonderingen na, stemden al de gemeenteraden eenen wensch daartoe, en brachten hem over aan de Kamer van Volksvertegen woordigers. Verscheidene gemeenten verni9uwden dien wensch vroegér reeds gestemd. Geestdriftig werden aile vergade-ringen bygewoond en de grootsebe betoo-ging die op 7 Juni, ondanks het slechte weder nog ûonderden afgeveerdigden van aile gemeenten samenbracht, is heerljjk gelukt, zoowel voor het overgroot getal deeinemende maatschappijen als door den geestdrift die ieder bezielde en door de kranige wenschen die er gestemd zijn. Een wensch werd aan het stadsbestuur overgemaakt, opdat het bij de Kamer van V olksvertegen woordigers zoude aandringen het wetsvoorstel Van Cauwelaert-Franck-Anseele spoedig en onverminkt tôt wet te willen maken. Geen twijfel of onze gemeen-teraad zal in zijne eerstkomende zitting het voorbeeld geven aan die 2 welke nog ten achter bleven. Ook volgende dagorde werd eenparig aangenomen en gezonden aan de Heeren Senators en Volksvertegen woordigers van het Arrondissement Leuven : « De Vlamingen, Kiezers van het kanton Diest, ter algemeene betooging voor de Vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool vergaderd, verzoeken eenparig de Heeren Senators en Volksvertegen woordigers van het arrondissement Leuven,alsook den Heer Hoofdminister, Baron de Broqueville,hunne houding in de Kamers te willen richten naar de volkslievende verklaring door de vertegenwoordigers van het Land van Waas onderteekend : « Wy katholieke gekozenen, wel wetend dat ons volk zich nooit geheel verstandelijk, zedelijk en stoffelijk ontwik-kelen zal, zoelang het niet herieeft in eigen taal, kristelijke zeden en gebruiken ; over-tuigd dat het hoogst wenschelyk is dat in de Kamer de katholieke gekozenen van het Vlaamsche gedeelte des lands steeds te zamen beraadslagen en het eens worden over het stemmen van de meest doordra-gende Vlaamsche ontwerpen en amende-menten, zonder de medewerking of onder-steuning der gekozen van andere politieke partijen te weigeren, verklaren : In de Kamer onze houding daarnaar te zullen schikken en het ontwerp neergelegd op 19 Novomber 1912 betreffende het taai-gebruik in de Staatshoogescholen en de trapsgewyze volledige Vervlaamsching der Gentsche Hoogeschool (voorstel Van Cauwe-laert-Franck-Anseele) te zullen stemmen. » Leve het ontwaakte Diest ! Het slape niet op z(jn' lauweren.... (Ingezonden.) Het artikei « Een zonderlinge strjjd » is ter oorzake van plaatsgebrek tôt een volgend nummer verschoven. Een ingekomen artikei over drankbe-strijding kan niet worden opgenomen, daar de inzender zich niet deed kennen. In geen enkel geval kunnen wij van dien stelregel afwijken. Allerlei Vry<leakerswerk. — Deze week kondigde de « roode oçneemvod van Char-leroi » een manifest af, uitgaande van de vrjjdenkers dier stad.Wy nemen er volgend uittreksel uit : « Indien de overgroote aan-winst van het socialism te wijten is aan 1 zijne propaganda, is het niet min waar dat ■ de « klerikale achteruitgang » het gevolg 1 isder werking van de vrijdenkery. Wij hebben er een schitterend bewijs van in het klimmend getal burgerlyke begravingen. : Wij hebben de zekerheid dat de beweging van « ontvluchtingder Kerk », zaltoenemen 1 door het getal huwelijken dat zich onttrekt ; aan hare zoogezegde inzegening, door het 1 getal kinderen die bij de vrydenkery inge- ■ lijfd worden en door de uitbreiding van de ■ - feesten der jeugd ». Wij zijn er dees jaar : in gelukt meer dan 1.000 kinderen de ont-> rukken aan den « «erderl'elijken invloed » i' van het katholiek bygeloof. Die uitslag is te i danken aan de propaganda onzerjdagbladen, 1 aan onze voordrachten, enz. » s Men ziet het, de kopstukken der vryden- ^ kerij, die niemand anders zijn dan de socia- i listische menners en de liberalehuichelaars, t zijn er op uit den godsdienst uit de harten ' der werklieden te rukkeci. Zy willen onze t arbeiders het geloof ontstelen dat hen een » zoo edel en verheven gedacht geeft van , het menschelyk leven. Zy willen onze ! werklieden aile hoop op een beter leven f ontnemen, om hen neer te ploffen in den 1 gapenden kuil der vrijdenkery. Buiten dat, 1 zijn de socialisten en de liberalen niet tegen den go Isdienst ! Wat ellendig en geweten- - loos stieltje die kerels uitoefenen ! Program. — Over enkele dagen vroeg r La Flandre Libérale op de dringendste manier,de socialisten eens voor al te zeggen of ze voor het vrouwenstemrecht zijn of niet. 3 Tôt hiertoe hebben we niet vernomen dat da roodjes daarop hebben geantwoord. Maar nu wordt aan de liberalen gevraagd hoe zy het zullen aan boord leggen om °te - b isturen als de katholieken geene of byna - g sene meerderheid meer zullen hebben in a de Kamer — en hoe zy het zullen schikken - om de Grondwet te herzien, namelijk hoe , z j eene formuul zullen vinden, welke de - 2/3 der stemmen der Grondwetkamer zal vereenigen. Daarop antwoordt La Flandre : wjj heb-'- ben daaromtrent geenen uitslag te gevën. e En als de socios haar ook op dezelfdé manier antwoorden nopens vrouwenstemrecht ?

Er is geen OCR tekst voor deze krant.