22 September 1917 Nr 38 40e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankeiijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IN8CHRIJVINGHPRIJ8 Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 raaanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland , . . . . » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 im Dlaa verscnijnt aen /.aturaag morgena.— m en iteneni in oij den TJitgever en in aile postbureelen, alsooh bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artikelen en mededeelingen moeten véér Donderdag avond ten bureele besteld zijn, alsooh de aankondigingen. Afzouderlijke nummers Tan dit blad zijn te bekomen ten OHten bureele, Carnotplaats 65. — 1 O centiemen het nuram»r. AANKOWDIGINGEW Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafsnisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkorast. voor aannonaigingen ouiien ae provmcie, vende men zich tfflt de Agencie HAVA8, MarteJarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondipingen tan bureele CarnotplnittR (Laar) Bor^erhout-Antwerpeo HT1—MII ■ ■—■■■ri bwbi i iifniTrw""-*T;J~wrrj-~*-.— Vtf-i Karakter en Welstand Het is een stellig feit dat de vrede des harten en de gemoedelijkheid meer afhangt van het bijzonder karakter dan van den welstand. Menschen die in grooten nood leven, zijn dikwijls blij-moedig en opgewekt, terwijl welstel-lendeliedenimmer klagen en jammeren, onrustig zijn en immer meenen dat zij door tegenspoed en ongeluk worden vervolgd. Die Iaatste gemoedsstemming pleit niet in hun voordeel, 't is aisof zij niet zeker waren van hun bestaan en hetgene zij bezitten, hun niet eerlijk toekomt. ♦ * * Te midden van de huidige beproe-vingen die eenieder naar den algemee-nen vrede doen snakken, komen die beide en tegenstrijdige gemoedsstem-mingen nog eens klaar te voorschijn. Terwiji de mindere man en de niet-hebzuchtige rijken den vrede verlangen om wille van den vrede aileen, die ailes in het goede spoor moet terug helpen, verlangen de anderen naar vrede enkel uit vrees voor hun bezit. De zucht naar vrede is dus door twee drijfveeren ingegeven : door eene zedelijke en belanglooze strekking van den eenen kant, en door uitsluitend stoffelijk en persoonlijkbelang langs de andere zijde. * * * Het is een verheugend feit geweest, dat vele welhebbende menschen afstand hebben gedaan van aile hebzucht en niet aarzelden een groot deel van hunne fortuin ten dienste der algemeenheid te stellen. Tegenover die ontluiking van de edelste opoffering en afzwering van aile eigen belang, zijn de woeker en uitbuiting gekomen, die niet enkel de gierigaards en klagers hebben getroffen, maar ook een aantal goede werken, die enkel dienden om het volk te helpen en opte beuren. Het.is stellig dat zonder den woeker, de tegenheden van den oorlog met grooteren moed zouden gedragen worden, daar er meer hulp zou kunnen verstrekt zijn. * * * Die ondermijning is niet enkel bewerkt in en door den bijzonderén handel, maar ook door velen diejuist aangesteld waren om het volk te helpen en aile goede werken te ondersteunen en uit te breiden. Zij hebben zich aan-geSloten bij deoverdrevenwinstnajagers en helpen dezen in hunnen handel en in hun bedrijf op onderduimsche en slinksche wijze. * * * Ondanks die af keurenswaardige daden, blijft de gemoedstoestand van hen die hunne handen aan die uitbuiting van 't volk niet bevuilen, blij en opgeruimd, omdat hun geweten zuiver is en zij zich niets hebben te verwijten. Dit is het geval niet met hen die thans groote winsten doen op de armoede en ellende van 't volk ; zij worden door den duivel der hebzucht gekwollen, want hoe meer de duivel heeft, hoe meer hij hebben wil. * * * 't Is tusschen dit soort lieden dat thans groote ongelukkigen worden aan-getroffen. Zij hebben welstand of zouden hem ten minste kunnen hebben, maar hun karakter, hunne gemoedsstemming is bedorven door de hebzucht, die aile menschlievendheid en broederliefde uit-sluit, zelfs tegenover hunne nabe-staanden. Ailes heeft thans in hunne oogen zulk eeneoverdrevengeldwaarde, dat zij er geene enkele goede daad durven mede doen, uit vrees zich zelven te benadeelen. * * * Zij die het heden oogenschijnlijk nog licht opnemen en uiterlijk gelukkig en voldaan schijnen, zullen niet lang in dien toestand verkeeren. Zij zullen bij het volk te boek staan gelijk destijds de opkoopers van « zwart goed » en &ls zoodanig met minachting bejegend worden. Zij zullen aldra het leger der gierigaards en hebzuchtigen gaan ver-grooten, die geene voldoening of vreugde meervinden, zelfs niet te midden hunner rijkdommen. * * * Karakter en welstand hebben twee verschillende invloeden. Zij zullen die blijven bewaren ook na den oorlog, wanneer vrede en rust meer geluk zullen schenken dan eenig geld, bijzonder wanneer dit geld door uitbuiting van behoeftige medemenschen is ver-worven.* * * Aan dit geld zal de herinnering blijven kleven van slechte daden, van verwaarloosde plichten, van misbruik vah vertrouwen en meer andere tekort-komingen. En zij die door zekere mis-plaatste toegevendheid zich totoneerlijke daden leenden, zullen niet minder verantwoordelijk blijven tegenover de openbare denkwijze, die toch eenmaal tôt vrije uiting en tôt haar voile recht zal komen. J. L. DE TOESTtMD HIER EH ELDERS NEDERLAND. — Nederland wordt stilaai geheel geranisoeneerd en verordend. Aller-hande schikkingen worden Tan Regeerings-wege genomen om aile verbruik te regelen ei te beperken. De rantsoeneering van gaz er kolen brengt noodzakelijk het sluiten var winkels en nijverheden mede op zekere dager of zekere uren van den dag. Dat dit ailes belemmerend werkt in huishoudens en nijverheden, is te begrijpen. Ook worden er aller-hande bezwaren tegen ingebracht. Maar de Regeering houdt rekening van de toekomst er tracht door deze beperking langer dan gewoon-)ijk in aile noodwendigheden te voorzien, Op dit gebied is het onmogelyk eenieder te bevredigen. Er is slechts één middel om daat een einde aan te stellen, 't is de algemeene vrede in Europa. — De waarde van den gulden is zoodanig in prijs gestegen, — hij bereikt tbans 3.00 fr. in plaats van 2.11 fr. — dat de Nederlanders daarmede druk kunn8n uitoefenen op de aan-koopers uit vreemde landen, waarvan het geld merkelijk is gedaald. Dit doet aile aankoop-prijzen stygen en is de oorzaak van de duurte van vele dringende benoodigdheden. ROME. — Het volledig antwoord van de Middenrijken op de vredeswerkmg van den Paus is nog niet ingekomen of gekend. Niet-temin moet de Paus in een bijzonder gesprek verklaard hebben, dat de vredesonderhandelin-gen denkelijk vôôr Kerstmis zullen beginnen en er vrede zou te hopen zijn in het voorjaar van 1918. In de dagbladen verschijnen echter veel misverstane of vervalschte verklaringen van verschillende Staatslieden en overheids-personen, zoodat men goed doet ailes niet op het eerste woord te gelooven. Hoop doet echter leven, en wij mogen dus hopen dat het einde van do oorlogsbeproevingen nabij is. RUSLAND. — De eerste Minister Kerenski en de opperbevelhebber Kornilof die geroepen schenen om samen tôt heropbeuring van Rusland te werken, zijn eensklaps vijandige broeders geworden. Kornilof wilde met een deel van 't leger zich gewapenderhand als heerscher aansiellen en Kerenski van kant zetten, maar weldra is zijne onmacht gebleken, zoodat hij zich aau Kerenski heeft moeten onderwerpen. Rusland heeft in hem dus geen Napoléon aangetroff n. Integendeel, die twee-spalt zal het leger weer merkelijk verzwakt hebben door gebrek aan tucht. Wanneer veld-oversten zulk een slecht voorbeeld geven, is er van de mindere soldaten niet veel ontzag noch tucht te verfrachten tegenover de overheden en de instellingen van hun land. Het spijtigste is dat al die onzinnige streken vele menschen-levens kosten, hetgeen zwaar zal drukken op de toekomende geslachten. Duizenden en miljoenen die thans sneuvelen of gebrekkelijk worden, zouden in aile landen nieuwe geslachten gekweekt hebben om het goddelyk bevel : « gaat en vermenigvuldigt » tôt heil van 't menschdom te doen gedijen. Intusschen is de Republiek als staatsvorm voor Rusland uitgeroepen. —o— FRANKRIJK. — Alhoewel de geldeïijke toestand van Frankrijk niet slecht schijnt te wezen, wordt er toch druk gewerkt met papieren geld. Dit overtreft reeds merkelijk den goud- en metaalvoorraad, en nu is er spraak er nog voor eenige miljarden in omloop te brengen. De schuld van Frankrijk is echter niet geheel voor eigen behoeften aangegaan. Gelijk andere oorlogvoerende landen heeft het voorschotten gedaan aan Staten die dringend geld noodig hadden. Maar buiten dit, zullen de oorlogsuitgaven zwaar in de schaal liggen. — Minister Painlevé heeft een nieuw Ministerie gevormd en Minister Ribot behoaden als Minister van Buitenlandsche Zaken. Er wierd gevreesd dat Socialisten en Radikalen daar geen vrede zouden mede hebben en het nieuw Ministerie niet leefbaar zou wezen. Maar ten Iaatste hebben zij zich bij die nieuwe schikking aangesloten en zullen hunne onder-steuning aan het Ministerie-PAiNLEvÉ-RiBOT verleenen. Pax UIT DE 6AZETTENWERELD De sportbladen hebben, ondanks de tijds-omstandigneden, meer aantrek dan ernstige lezingen. Wat de cinémas voor de oogen van velen zijn, is het duidelijk dat voor 't verstand van velen alleen sport eenig geestesvoedsel aanbiedt. Het is wel te betreuren dat de lezers dier bladen geen hoogeren dunk van de noodige verstandelijke ontwikkeling hebben. Het panem et circenses : « eten en plezier », is nog immer de leiddraad van hen, die het verval van 't oude Romeinscùe rijk niet kennen. In ernstige dag- en week bladen zouden zij meer mensch leeren worden, maar zij blijven liever in een ondergeschikten toestand, vooral onder verstandelyk opzicht. Zij gaan voorbij zonder iets goeds te doen. Hildebrand Voor Denkende Menschen IV. De Wereld van het Kind Slot Nu zijn we aan de lichamelijk opvoedlng van het kind. Indien het waar is dat « in de beperking zich de meester toont », dan moet ik bekennen dat Dr Ootmar een meester in zyn vak is. Want hier zou hij, met de uitgebreide kennis waar-over hij beschikt en waarvan hij zoo menige treffende voorbeelden gaf, ten zeerste kunnen uitweiden en nochtans altijd belangwekkend blijven. Doch het is hem niet te doen geleerd-heid en belezenheid te doen uitschijnen : zijne taak bepaalt zich bij het invoeren der ouders in de wereld van het kind, om hen den vinger te doen leggen op hunne gebrekkige praktijken en kortzichtige beschouwingen, en dan d* overwegingen aan den lezer over te laten. De onderscheidene onderwerpen in deze afdeeling beliandeld, zijn minstens ruim zoo uiteenloopend als die welke we onder opzicht van geestelijke opvosding in oogenschouw namen. De betrekkingen tusschen het kind, als licbamelijke éénling, en zijn ouders, de ontwikkeling der zintuigen — waarbij menige vroeger uitgedrukte overweging ons opnieuw vôôr den geest treedt —, de werking der hersenen met al hun ingewikkelde en toch zoo klaar uitgelegde bedieningen, die der spieren, die ons de rechts- en linkshandigheid, de tweehandightid an de vermoeienis doet in oogenschouw nemen, da geestelijke invlonden op de ontwikkeling van het kind, de invloed der school, waarbij het achterlijke kind even-als het begaafde en tusschen in liggende normale, in hun uitingen onderzocht worden ; dan ook eene bonté verscheidenheid van beschouwingen over alcoholgebruik bij de kinderen, over rooken, over rasverschil, over de onderscheidene tijdperken in het kinder-leven, over den invloed der sprookjes; — en dit al zoo onderhoudend, zoo gemoedeljjk neder-geschreveo, dat men verwonderd is met zooveel genoegen zulke diepzinnige onderwerpen overwogen te hebben ! Over een paar dezer onderwerpen zou ik echter graag een woordje meer zeggen, name-lijk over de tweehandigheid en over de sprookjes. \ Het was inij tôt hiertoe niet zeer klaar hoe de linkere helft der hersenen invloed kon uitoefenen op den rechtcrkant van ons lichaam, doch na het lezen van D1 Ootmar's uitleggingen is mij dit zeer natuurlijk voor-gekomen, wat het ook is. Ook zjjne opmerkin-gen over de tweehandigheid, waarin ik niet overeenstemde met de gedachten der Belgische psychologen of zielkundigen J. Ioteyko en V. Kipiani, zonder echter die niet ovsreen-stemming klaar en duidelijk te kunnen uit-leggen, hebben mij een nieuw licht over tiet vraagstuk gegeven. Zooals men weet, bevelen voornoemde zielkundigen de gelijktijdige tweehandigheid aan, wat mij een onzin toescheen — waarom ? dat kon ik tôt nu toe « ziel-kundig » uitleggen ; maar nu ik de Wereld van het Kind gelezen heb, staan de redenen van dit onbawust gevoel me klaar en duidelijk vôôr den geest. Wat ik echter zou willen voegen bij de zoo kernachtige beschouwingen van D' Ootmar is dit : Volgens eigen gemaakt» proeven is de linkshandigheid, b. v. in het schrijven, een onnatuurlijk iets. tenzij we van rechts naar links, in stede van van links naar rechts schreven. Bij het beoefenen van het linksch geschrift, staat gedurig het reeds geschrevene ons in den weg, en daar we natuurlijk altijd de voorkeur geven aan « den besten uitslag met de miDste moeita » — la loi du moindre effort —, aanzie ik het links-scbrijven — dat ik zelf met vrucht beoefend heb — als eene soort van onderzoeks-nieuws-gierigheid, die geen practisch voordeel afwerpt... tenzij natuurlijk voor hen die de rechterhand missen of die van natuur links-handig zijn. Wat de schrijver over de sprookjes zegt. heeft mijn algeheele instemming niet. Ziehier waarom. Indien we den raad van Dr Ootmar opvolgen, b. v. Roodkapje uitleggen als het opgaan en verdwijnen der zon, dan.— de schrijver duide het mij niet ten kwade — dan verwijderen wij ons van de wereld van het kind, dan vervangen wij zijne wereld door de onze, waarvan het nog slechts een vaag besef heeft, en waar het — in dit geval althans — ongevoelig zal voor zijn. Mijns inziens moeten de sprookjes « sprookjes » blijven, hoewel er wel wat mag in gezift worden, want die van Perrault, o. a , zyn eer schadeljjk dan voordeelig voor onze kinderen. Grimm geeft er ons betere, en het is te bejammeren dat die van Andersen wat àl te wijsgeerig opgevat zijn om ze zonder meer te kunnen aanbevelen voor onze kleuters. » * * In de voorgaande bladzijden lag het geens-zins in mijn bedoeling een volledig overzicht te geven van àl het rjjke materiaal dat Dr Ootmar in zijne Wereld van het Kind omgewerkt heeft. Den schryver op den voet volgen, zou me wat àl te wijdloopend gemaakt hebben, en meestal zou ik me moeten beperken bij aanhalingen, daar ik niet in den waan verkeer de behandelde vraagstukken beter dan hij of zelfs zoo wôl als hij te kunnen uitleggen. Wat ik enkel beoogde, was de aandacht van een zoo ruimen lezerskring mogelijk op dit heerlijke werk vestigen dat ieder oatwikkeld man, elke ontwikkelde vrouw, zich zou môéten aanschaffen tôt hun eigen voordeel en tôt het nog grootar voordeel hunner kinderen. War« ik uitgever geweest, ik hadde tusschen alk bedrukt blad een wit blad ingevoegd, om den lezer aan te zetten hierop zijn eigen bedenkingen, overwegingen en ondervindingen aan te teekenen, opdat hij de afgetrokken wenken, door den schrijver gegeven, zoo vruchtbaar mogelijk kon belichamen in eigen ondervinding. Op die wijze zou dit heerlijke standaardwerk nog meer vruchten kunnen afwerpen, wellicht, dan het nu reeds zeker doen zal, en zouden de overdenkingen van den eersten lezer den tweeden tôt dieper ingaan kunnen aanzetten. Want ik aanschouw dit werk als een tweede Bij bel, en evenals de Bijbel een éérste stuk huisraad is in elk gods-dienstig gezin, zou ik wenschen dat de Wereld van het Kind toch het twééde stuk van den inboedel uitmaakte bij elk verstandig mensch die het wèl meent met zijne kinderen, en met hen, door hen en voor hen wil leven. Yours OVERZICHT Vlaamach Het is reeds meer dan eens gebeurd, dat eene goede zaak waarvoor velen hunne beste pogin-gen veil hadden, benadeelii wierd door oribezon-nen daden van eenige jonkheden i)ie op figea hand en buiten aile verantwoordplykheni handelden. In den strijd voor de VlaaujscDe rechten hebben de leiders daar dikwijls moeten meô afrekenen Eene zaak als de Vlaamsche vraagt veel beleid en overleg, om over talryke

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.