12 Mei 1917 Nr 19 10" Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IIVHCHRIJVIIVG«PRIJ» Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad rerschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in bij len Uitgever en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. Roofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincarn ! Aile artikelen en mededeelingen moeten vddr Bonderdag avond ten bureele besteld zijn, alsook de aankondigingen. Afzondarlijke nuinmers Tan dit blad zijû te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 10 centiemen het nummer. AA\liO.\I)iGIXGEX Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging . . . . .... » 0.50 Begrafenisbericht . . . » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, vrende men zich tôt de Ageucfe HA.VAS, Martelarenplaats 8, Brussel, an Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplaats (Laar) 6S, Borg«rbout-Antw«i'i>ea Woorden en Daden Deze laatste tijden wordt er, i bevoegde kringen, meer en meer bêlai: gehecht aan daden dan aan woordei Het spreekwoord « luister naar mijr woorden, maar zie niet naar mijr daden » zal daardoor veel van ziji waarde veriiezen, want het is nu op c daden dat er het meest zal gel worden. En 't zijn enkel daden die de man en zijn karakter zullen vormei daden die tevens de grondslag zulle wezen van zijne ontwikkeling en va zijn levensbestaan. * * * Die hervorming zal beginnen in c scholen, waar eerst en vooral c geschiedenislessen eene heel andei wending zullen nemen. Tôt hede maakten de oorlogen de hoofdzaak u van de vaderlandsche en andere g< schiedenissen, van Julius César t< heden. Dit moet veranderen. De geschii dénis zal voortaan in hoofdzaak handi len over maatschappelijke belangei waaruit de leerlingen vele wetenscha] pen zullen weten aan te schaffen, di hun in 't dagelijksch leven van veel ni kunnen zijn. * * * Het middelbaar en hooger onderwi steande tôt heden veelal op woordei praal, zoodanig dat de beste leerlingei die met een eerste diploma in de werel kwamen, aldrabekenden datzij onwetei den waren, dat zij niets kenden va ailes wat onmisbaar is en met het wei kelijke leven in verband staat. Hunri studiën hadden ietwat hunnen gee! gevormd of gemarteld : zij hadden de tijd gedood en kwamen met ledig handen in den strijd om het leven. * * * Iedereen gevoelt thans dat er in d opleiding der jeugd iets ontbreeL vooral zij die deze twee laatste jare eensklaps voor moeielijkheden wierde geplaatst, die zij nooit voorzien of nooi behandeld hadden. De maatschappelijk aangelegenheden en inrichtingen zij thans zoo groot en ingewikkeld, dat z: niet door groote geleerdheid, doo woorden kunnen opgelost worden, maa enkel door daden en werkzaamheid. * * # Door het vakonderwijs wierd he lager onderwijs reeds volledigd, war het lager onderwijs bestond eveneen hoofdzakelijk slechts in woorden en nie in daden. Gelijk geschoolde studente in de wereld kwamen zonder eeni begrip van de wereld te hebben, zo ook kwamen de jonge werklieden i eenen stiel of in een vak, zonder daa voorafgaandelijk eenige kennis va opgedaan te hebben. * * » De leidende standen vooral moete thans van jongs af gereed gemaak worden om in de Samenleving een nuttige roi te vervullen. Woorder kramerij, hoe geleerd ook, kan me best missen ; er moeten daden en feite zijn, eene stevige kennis van de maal schappeiijke toestandenen inrichtinger alsmede de kracht en de macht or ingewikkelde en moeielijke levensvooi waarden op te lossen. * * * Het is dus slechts billijk en wijs de het middelbaar en hooger onderwij voortaan in zake van geschiedenis wa minder over oorlogen en wreedhede zal handelen en wat meer over maal schappeiijke aangelegenheden en broe derlijkheid. De leerlingen zullen e ^ meer gezonde en eerlijke gedachte 1 door opdoen, die hen bekwaam zulle | maken vele mistoestanden te doe n i verdwijnen. g I * * * | De mistoestanden in de Samenlevin ie ! komen niet enkel voort uit onwetenc ie ; heid en gebrek aan beschaving, maa je | ook veelal uit oneerlijkheid. Op dit fei 'e zal de aandacht het best kunnen geves tigd worden om aan de leidende stande n van jongs af te doen begrijpen, dat z die mistoestanden het best zullen kun n nen verhelpen door eene stipte nalevin n van broederlijkheid en eerlijkhei tegenover de minbedeelden. » * * In vroeger eeuwen is de strijd oc ie het bestaan even druk geweest al 'e thans ; maar in die eeuwen bestonde n allerhande instellingen die heden te: ^ dage nog met vrucht in toepassinj 3~ zouden kunnen gebracht worden. Di ^ kan in het middelbaar en hooger onder 3" wijs ontwikkeld worden ten bate vai 3" 't algemeen, in plaats van de ellendig >> oorlogen. * * * 0 ^ Op dit gebied is deze laatste jarei reeds veel geieverd, uitgenomen in he onderwijs. Werklieden en burgers sloe gen de handen ineen om tôt beter ls toestanden te geraken. Dit moet ool l~ gebeuren in de meer ontwikkeld standen, niet voor hen persoonlijk ^ maar in 't belang van hen die leiding bescherming en opbeuring noodig heb n ben. Dit ailes vormt dan een geheel o maatschappelijk gebied, dat de best e vruchten moet voortbrengen voor d broederlijkheid en de algemeene wel n vaart. J. L. e DE TOESTÀMD HIER EU ELPERÎ e NEDERLAND. — Verscheidene schepen me ; eetwaren zijn uit Amerika te Rotterdam aaDge n' komen. Dit is-eene heele ontlasting voor d bedrukte gemoederen, want de bevoorradings n toestand begon in Nederland verontrustend t t worden. Tusschen de aangekomen schepen wa e er ook een voor België, met tarwe. n Van den anderen kant blijft er overvloed vai • vleescb in Nederland, omdat er geen veevoede J genoeg is om de dieren in leven te houden r Maar op vleesch alleen kan men niet bestaan r Brood blijft de hoofdzaak, gelijk het manna ii de woestijn. — Het smokkelen blijft voortdurend ii zwang, ondanks de maatregelen door he ij; Staatsbestuurgenomen en ondanks de moeielijk x heden en doodsgevaren aan de grenzen. Reedi vele smokkelaars bekochtea het met den dood s maar hier en daar viel ook een onschuldigi t onder het lood van komiezen of soldaten. tl — De haven van Rotterdam wordt nog dooi g weinig schepen bezocht. Wekelijks blijft he 0 getal op omtrent 30 stoom- en zeilschepei bepaald, bij in- en uitvaren. De drie grooti havens : Antwerpen, Hamburg en Rotterdam r die zoo gaarne pronkten met hun overgroo fl bedrijf, staan thans op denzelfden voet. — Nederland is in dit oogenblik nog he eenige land, waar wetenschappelijke en genees kundige congressen worden gehouden. Na he n heel- en geneeskundig congres, hield het Neder t landsche kanker-gesticht zijne jaarlijkschi vergadering. Belangrijke mededeelingen wier den er gedaan betrekkelijk het bestrijden dezei " wreede ziekte. Zij eischt bijna zooveel slacht n offers als de tering. Het beste geneesmidda n schijnt de bestralingswijze te zijn, hetzij me . radium, hetzij met Rôntgen-licht, hetzij me beide krachtvormen. Het bereikte doel geef ' veel hoop voor de toekomst. n o PALESTINA. — Nu er spraak is verschil lende kleine volkeren in het vrije en onafhan kelijk bezit van hun oorspronkelijk land t< stellen, komt het inrichten van eenen Staa t voor de Joden andermaal in bespreking. Reedi S vroeger wierd Palestina aangewezen als he ,t best gescbikte tôt dit doel en rijke Jodei n offerden er miljoenen voor op, maar het lukti niet. De vrees wierd zelfs uitgesproken dat di ontwerp nooit tôt een goed einde zou komen !~ omdat de Joden geen landbouwvolk zijn en ool r weinig genegenheid hebben tôt het uitoefener h r-rir ir . nn i i n i van stielen en ambachten. De négocié is he n \ ingeboren, maar op dit alleen kau een land nie l bestaan. De landbouw is de hoofdzaak ; hjj 1 de waarborg voor stevigheid en duurzaamheu -o- l IERLAND. — De Staatslieden van Engelan s | zijn thans genegen aan Ierland eene betrekke lijke vrijheid en een eigen beheer toe t r kennen. Maar de tijden zijn moeielijk en d t oplossing wordt uitgesteld tôt na den oorlog Zoo is het ook met het kiesrecht en de volks eischen in andere oorlogvoerende landen. He ^ goede recbt van 't volk wordt overal erken ij en genoegdoening beloofd, maar dit ailes vraag veel overleg en vooruitzicht, zoodat de oplos y sing daar evenmin dadelijk kan gebeuren 5 't Zal voor na den oorlog ziju, wanneer d geesten kalmer zullen wezen en klaarder zulle zien in de nieuwe toestanden en in de toekomst Pax J UIT DE SAZETTENWEREU S 1 M. Preumont, dia korten tijd te Antwerpe 1 opsteller was van de Socialistiscbe Volhsgazet y was sinds den oorlog in Frankrijk oorlogs ' brielwisselaar vaa eenige Nederlandsche dag bladen. In de uitoefening zijner zending is hi door een granaatscherf gekwetst en te Kaie overleden. Hildebrand e — 8CÏÏRIJVER8 EN B0EKEÎ î JACK LOIVDOM g In November 1916 meldden ons de dag ç bladen het overlijden, op zijn veertigste jaar van den Amerikaanschen zwerver, dagblad 3 en romanschrijver Jack London. , Die naam zegt den Vlaming niets. Mijzel , was hij voorheen enkel bekend door een opste . in de Education Gazette van Melbourn> 3 (Australie), ter gelegenheid van het antwoori door Jack London gegeven op de rondvraaj 3 « of een leerling verplicht is zijn gezel t 3 verklikken wanneer de onderwijzer hem iet vraagt ». De schrijver trok hierin de parti van den leerling, wat ik elders reeds betiteldi als de verkeerde wereld, als een doorslaandi ■ gebrek aan het eenvoudigste gezond verstand > Dat « de gekende schrijver », zooals di Education Gazette hem noemde, dan ook ii geen geur van heiligheid stond bij mij, behoef 1 voorwaar geen verder betoog. Maar 't kai verkeeren, zei Brederode. 3 Inderdaad, gedurende mijn verblijf in Neder land werd Lfet mij gegeven kennis te makei l met twee van de merkwaardigste werken, di< 3 Jack London gedurende zijn betrekkelijk korten docn uiterst woeligen levensloop schreef 1 Om echter de voile draagwijdte van die belang-r wekkende boeken des te beter ta vatten, ach ik het geraden eerst een blik te werpen o{ des schrijvers veelbewogen leven. Jack London was, als het ware, de ver-persoonlijking van den rusteloozen geest, di« i zich niet kan scbikken in den dwang er t de overeenkomsten van de hedendaagsch* ■ beschaafde Maatschappij. Hij was het, die d« î uitdrukking : the call of the wild — titel var > een zijner werken, en eigenlijk zooveel als d( » dringende zucht naar de wildernis, naar he' zwerversleven, de roepstem der natuur dû 1 ons met de voorspiegeling van het oorspronke-t lijk leven aanlokt — het eerst gebruikte er i alom bekend maakte. Steeds snakkend naai ) avonturen voor het lichaam en den geest , zocht hij voortdurend naar een leven en naai t levensvoorwaarden die beter aangepast warer bij zijn zwerflustigen aard. t In 1876 te San-Francisco geboren, zag hi. . zich reeds op zijn achtste jaar werkzaarr t gesteld als « jongen » op een groote hofstede daar behoorde het tôt zijn werk de bijer 5 gade te slaan en op te letten of zij ook uit-zwermden, in dier voege dat hij daar dager lang in de voile natuur en onder de boomet moest doorbrengen. Dit buitenleven in al zijr 1 volheid... en in al zijn ruwheid, oefende natuur-t lijk een grooten invloed uit op zijn ontvang-t baren geest, en toch was het in die jaren da t I in hem de zucht wakker werd om steden er menschen te zien — wat hem tôt hiertoe nie gegeven was ; — de liefde voor heuvelen er dalen ontwaakte bij hem pas, toen hij hun der ■ rug had toegekeerd — wat evenzeer natuurlijt - was. — i Zijn eerste aanraking met de letterkunde wai t ' in San Francisco, waar hij... dagbladen ver-s kocht, doch zijn ongedurige geest had ei t weldra genoeg van en spoedig ging hij varer i op de booten van smokkelende oestervisschers s Daar verkeerde hij te midden van het schuia t der zeelieden, en verloor er heel wat van d< , ideale opvattingen zijner jeugd. Toch keerdf : hij hun ook weldra den rug toe, en ging med< i op zalmvangst ; daarna maakte hy eenigen tijc n deel van de policie die de smokkelvisschers, st zijn vroegere gezellen, opzocht en aanhield, om s eindelijk als matroos naar de Japansche kust I. op de robbenjacht te gaan. Terug te San-Francisco aangekomen, werd hij achtereenvol-gens kolensjouwer, bootwerker, arbeider in d een zakkenfabriek, en wat nog al. Maar ner-■ gens hield hij het lang uit : hij wou weer naar 0 zee, en monsterde aan op een schip dat zonder e hem uitvaarde... en met man en muis verging ! '■ Hoewel hij in de fabriek, b. v., dertien uur - • per dag moest werken, vond hij toch nog den £ ! tijd om te sclirijven. Er was door een dagblad d | te San-Francisco een prijs uitgeloofd voor het 1 beste verhaal van beschrijvenden aard, en - Jack London won dien met zijn schets : • A typhoon off the Coast of Japan, een herin- 0 nering aan zijn reis op de robbenjacht. Nu ging n hij zijn grootsten lust, zwerven, bot vieren : hij trok heel de Vereenigde Staten door en keerde over Canada weer terug naar San-Francisco. a Hij was toen pas 19 jaar ! j In Oakland kreeg hij thans een baantje als poortier van eene middelbare school en le?erde n ondertusschen bijdragen aan het school-tijd-schrift. Kort daarop was hij waschbaas, maar ' in zijn vrijen tijd volgde hij de leergangea aan da hoogeschool van Californie. Maar daarvoor : had hij g;en « zit » genoeg : hij gaf de studie g op en trok maar liever mede met den stroom goud- en gelukzoekers, die op Klondijke afgin-gen. Dààr werd niet gepraat : het leven was er een grimmige strijd ; maar Jack London r kwam er tôt rust en tôt zelfkennis — waarbij 1 niet gezegd wordt of hij « vereerd was met de kennismaking » — : hij bakende er zyn toe-komstige loopbaan voor zichzelf af. Doch in Klondijke kreeg hij scheurbuik, die gevaarlyke ziekte der ijsstreken ; hij moest er weg, en op - de thuisreis legde hij 1900 myl af in een open , boot ! Inmiddels was zijn vader overleden en nu zag hij zich verplicht bij zijn terugkeer het t gezin te onderhouden. Tevergeefs zocht hij 1 overal werk, en de verhalen die hij geschreven 3 had en schreel, kon hij niet geplaatst krygen. 1 Eindelijk toch gelukte hij er in veertig dollars te krijgen voor een kort verhaal, dat opgang maakte, en in 1900 verscheen zijn eerste groote boek : The Son of the Wolf, in onze taal uit-gegeven bij J. W. Becht, te Amsterdam, onder titel ; Pittah, de grijze Wolf, en dat door een aantal andere opgevolgd werd. Hoewel zijn geldelijke toestand thans geheel en al gunstig was, kon hij toch zijn zwerrersnatuur niet afleggen : als oorlogsbriefwisselaar voor de groote dagbladen bezocht hy Japan, Korea, Mandchourië en Mexico, zwierf verder in een klein jacht de wereld rond, en stierf op veer-tigjarigen ouderdom, in 1916, na veel gestreden te hebben, niet alleen om levensonderhoud en zijn doel te bereiken, maar nog het meest om in zichzelf den drankduivel te overwinnen. Menige zijner verhalen doen ons dan ook denken aan de huiveringwekkende geestes-voortbrengsels van Amedeus Hoffmann en van Edgar Poë : tusschen zijn Engelsche uitgaven zijn er menige die men best terzijde laat. Maar evenals de beide juist genoemde schrijvers leverde hy ook heel merkwaardige verhalen, en de twee tôt hiertoe in onze taal verschenen : Pittah, de grijze Wolf en Als de Natuur roept ! mogen vrij als echte meesterwerken aanzien en zullen door ieder ontwikkeld lezer hoogst gaarne gelezen worden. 't Zijn waarlijk werken voor fijnproevers, zoowel voor wat het onderwerp als voor wat de behandeling aangaat, en daarbij bijzonder oorspronkelijk van opvatting. Beide werken spelen in de wildernis. De held van het eerste is een jonge wolf, Pittah, dien we zijn gansche wolvennatuur zien verkrijgen en ontwikkelen ; en dien van het tweede een hond, Buck, wiens instinct de schrijver ons meesterlijk vertolkt. Terwijl het eerste ons het natuurleven van een wild dier in de wildernis en zijn kamp tegen de alles-overweldigende menschen afschildert, verhaalt het tweede ons de wederwaardigheden van een gestolen hond in zijn betrekkingen tôt de onderscheidene meesters die hem beurtelings bezitten. Pittah en Buck, Buck vooral, kan men nooit vergeten wanneer men er eens kennis mede gemaakt heeft, hoewel die dieren geen gruweldaden verrichten, noch een roi spelen in bloedige tafereelen. Want 't is den schrijver, die dit ailes op het levende leven moet bestudeerd hebben gedurende zijn zwerf-tochten, hoofdzakelijk te doen om de natuur-getrouwe afschildering van zijn helden en hun omgeving, om den diepen kijk in de natuurlijke en overgeërfde neigingen van beide dieren, om de ontwikkeling der deugden en gebreken — om nu maar eens die woorden te gebruiken — met de uiterste scherpzinnigheid in hen na te gaan. 't Zijn twee ware heldendichten in proza, over een wolf en over een hond, en boeiend en meeslepend tôt aan de laatste blad-zijde, tôt aan de laatste letter. | In voile overtuiging mag ik verzekeren dat, | tusschen al de fijnproevers-werken, die ik I gedurende mijn verblijf in Nederland mocht &

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.