ïijfenTwinSigste Jaar. H 77 Goflstot — Mspzia — Eigsidoa ïrijdag, 19 Sïaart 1015 Aile briefwisselingen vracht-erij te zenden aan Aug. Van Iseghem, uitgever voor de naaml. maatsch. « Drukkerij Het Volk», Meersteeg, n° 16, Gent. Bureel voor Wesi-Vlaanderent Gaston Bossuyt, Gilde der Am-bachten Kortrijk. Telefoon 523. Bureel van Antwerpen, Bra-bant en Liiuburg : Viktor Kuyl, Minderbroederstr., 24, Leuven. HET VOLK Men scbrijft in : Op aile postkantoren aan lOfE. per jaar. Zes maanden fr. 5.00. Drie maanden fr. 2,50. Aankondigingen : Prijs volgens tarief. Voorop ta betalen. Rechterlijke herstelling, 2 fr. per regel. Ongeteekende brieven worden geweigerd. TELEFOON N° 137, Gent. Verscliijiit 6 mnal per -week CHRISTEN WERKMANSBLAD 9 Centiemen ïiet nummer PâTER CLAES. Door oorlogswee werd de wereldbe-oemde universiteitsstad Leuven zeer erg eteisterd. En geen enkel oogenblik heeft iater Claes de ongeluklcige stede ver-iten. Bij dag en ontij bleef hij te been, loeders en kinderen troostend, hen pijzende die zonder eten waren, zor-encle voor de dakloozen, de zielcen en Le gekwetsten bijstaande, behoorlijk be-;ravende de gesneuvelden en dezen die a de ramp waren omgekomen. * * * Verle den week beleefden wij'tgenoegen en uurken met Pater Claes door te irengen. In zijne bruine monnikspij, de ;ap over den ros-blond gebaarden ste-'igen kop getrokken, met zijn veer-:rachtigen stap, 'lijkt hij als uitgebeeld an die stoere monniken uit de oudere ijden, die de meest woeste boschstreken ot den vruchtbaarsten akkergrond visten te vervormen. * s 4c * Valerius Claes werd geboren te Gheel ii het Antwerpsche Kempenland, den 18 Juni 1884,en is dus pas 30jaaroud. iij trad in de kloosterorde der Minder-iroeders-Capucienen, studeerde met voor-iefde het maatschappelijk vraagstuk en tond welhaast aan het hoofd der christene rolksbeweging te Leuven. Hij deed eene tmreis in de voornaamste nijverheidslan-len van Europa, om in aile onderdeelen îet gemeenschappelijk beroepsverdrag te eeren kennen, met zulkdanig goed gevolg latbij de Belgische Kamer een ontwerp ,ran wet over die zoo belangrijke arbeids-cwesti'e werd opgemaakt. Hij ordende nede de Sociale Weken, had de leiding fan twee sociale studiekringen en werd n October 1912, (hij was reeds doctor in taatkunde en maatschappijleer) door îijne Eminencie Kardinaal Aartsbisschop Mercier, benoemd tôt bestuurder der naatschappelijke werken van het arron-lissement Leuven, zoodat hij van dan af :ijne heilzame werkzaamheden met nog /eel grooter gezag, over een veel breeder iverkkring kon uitbreiden. In de Leuven-;che Vaartstraat was hij volop bezig een îieuw lokaal te bouwen • * * Oogst 1914.... De Europeesche oorlog breekt los. 3ns kleine Belgenland komt eerst en neest in den dans. Te Leuven gelijk >veral elders worden de ambulanciën n gereedheid gebracht. Deze van 't ge-ticht Léo XIII telt Pater Claes onder i.are ziekendieners. In den avond van len 18 Oogst is de heldenweerstand der 500 geoi'ferde Belgen te Tienen ver-)rokcn. Nog eenige kleine botsingen en le breede baan over Leuven naar Brussel taat voor de Duitsche troepen open. Pusschen 18 en 19 Oogst wordt Leuven )ezet. * * * Rond 8 ure 's avonds, den dinsdag !5 Oogst, begint het in Leuven te branden. /an in den vroegen morgen, 's anderen-laags, trekt Pater Claes door de bran-lencle stadsgedeelten om hulp te bieden :n de gekwetsten naar zijne ambulancie >ver te brengen. In den beginne moet hij chier onophoudend zijne roode-kruis-<iagge zwaaien, doch al spoedig is hij loor bijna aile officieren gekend en met :cn zwierigen militairen groet kan hij usschen vlam en puin, onder kanonge->ulder en geweervuur, ongehinderd zijne evensgevaarlijkeopsporingstochtenvoort-:etten. Tijdens zijne opzoekingen van den londerdag helpt hij ook gesneuvelde loldaten begraven. Het bombardement 1er stad wordt aangekondigd. De zieken :n gekwetsten in 't college Léo XIII .vorden in de kelders gebracht. De îiekendieners, die het willen doen, mogen »rij hun post verlaten. Dien nacht blijft pater Claes waken. Het bombardement |aat niet door. Den vrijdagmorgen trekt iiij met het lichte ziekenwagentje door de svaaiiijk onbegaanbare straten. Men heeft hem immers gezegd dat daar ergens een jud-vrouwtje hulpeloos ligt te sterven. t Vrouwtje is echter reeds weggebracht m pater Claes keert terug met eene voile lading levensmiddelen, waarvan er in de ambulancie welhaast zouden kunnen ont-breken, Uitgezonden om de dood, brengt hij aldus het leven. Den zaterdag krijgt Pater Claes 't ver-soek eveneens de Duitsche soldaten onder aarde te leggen. Hij aarzelt geen enkel oogenblik en nog denzelfden dag begraaft hij er een in den hof van het Scheutge-ticht.Bijgestaan door bouwkundige Lucien Speder, van Heverlée, doet hij den zondag vijf begrafenissen. Den maandag 31 Oogst vindt hij in huizen en straten 7 lijken. Hij begraaft ze. En zoo blijft dat voortduren drie weken lang, overal lijken zoekend, om ze op liet kerkhof eene behoorlijke laatste rust-olaats te bezorgen. Volgens eene oppervlakkige schatting îaalde hij gedurende de drie weken ge- middeld 11 lijken per dag weg, waaronder ongeveer 50 burgerlijke slachtoffers. * 4c * Al pratend, drongen wij herhaalde-lijk bij Pater Claes aan om te weten wat hem in dien bijna onafgebroken dooden-omgang nog het diepste van al had ge-trofîen.Ge moet weten, lezers, dat menschen die werkelijk veel wreeds doorleefden, over 't algemeen weinig van zegs zijn. Dat hoorden wij sinds den oorlog meermalen uit den mond van Aalmoezeniers en ge-neesheeren, en we konden het bij ons be-zoek aan slagvelden en ziekenhuizen ook persoonlijk vaststellen. Bij het einde der derde week werd pater Claes ziek, met het gevolg dat de opspo-rjngen en begrafenissen eene week ge-schorst bleven. Welhaast is hij weer op de been. De slag van Rotselaer heeft voor gevolg dat talrijke gekwetsten van beide strij-dende legers de ambulanciën vullen. Den 1 September was het Komiteit der No-tabelen gesticht. Het telde pater Claes onder zijne werkzaamste leden. Van 3® October tôt Januari bezorgt hij mede de soepbedeeling. Einde Januari krijgt hij de benoemmg tôt sekretaris der 6« sectie van het Steun-komiteit, gelast met de verdeeling van 't naaiwerk. Aldus kan aan 365 personen, vrouwen en mannen, eenig werk bezorgd worden, Tusschenin waren de ontgravingen bijna onafgebroken voortgezei. Den 2 No-vember vond hij te Blauwput het lijk van zijn eigen-ordebroeder pater Maximinus van Olmen. Thildonck en Rotselaer leverden veel werk, want daar vielen wel 70 Belgische soldaten. Ook het lijk van den gesneuvelden zoon van den Gentschen heer doktoor De Baets, heeft pater Claes onder lianden gehad. Den 14-15 Januari worden uit het Statiepleintje, achter het standbeeld Van de Weyer, te Leuven, 27 lijken wegge-haald. Den 22, 23 en 25 Januari bestuurt pater Claes de ontgraving en herbe-graving van 29 soldatenlijken te Hols-beek. Den 18 Februari worden 19 lijken iiit den hof van het hospitaal, naar het kerkhof van Leuven verplaatst. Den 20 Februari 4 ontgravingen te Berthem. Den 23, 24 en 25 Februari in de lande-rijen te Corbeeck-Loo opdelving van 14 Duitschers, 13 Belgen. En op het oogenblik dat wij hem bezoeh-ten was pater Claes aan den arbeid te Kessel-Loo om 22 Duitsche soldaten naar het kerkhof dezer gemeente te verleggen. In den loop dezer week moesten te Bau-tersem 23 Belgische en 3 Duitsche gesneuvelden ontgraven worden. Dan volgt Linde met 30 Belgische en Duitsche soldatenlijken en eindelijk Leuven, waar nog 19 Duitsche krijgslieden eene meer eschikte aardedekking verbeiden... * ♦ * Zooals iedereen wel weet, geschieden de ontgravingen onder het zeer waakzaam toezicht van Duitsche officieren, bijzonder met zulke werkzaamheden belast. En van een officier heeft Pater Claes drie licht-teokeningen ten geschenke gekregen. Daar-op ziet men eene golvende landstreek uit den Leuvenschen omtrek, eenige arbeiders die de aarde uitwerpen, eene gereedstaan-de doodskist, een Duitsch officier, en over een pas bovengehaald lichaam van een Belgisch soldaat is Pater Claes neerge-bogen, op het lijk zoekend naar de be-wijzen welks moeders kind het weeral zijn mag Menig lezer zal ons ongetwijfeld de vraag stellen of Pater Claes in doening en omgang veel is veranderd. Pater Claes immers was een man van gezelschap, klaar en flink in zijne antwoorden, vol levenslust en vol levensblijheid, overvol van zijne maatschappelijke idealen En nu? Het scheen ons dat de antwoorden trager lcwamen, hij keek zoo 'lijk in de verte, 't was alsof een groot deel van zijne gedachten elders waren * * * Te Leuven en verre in den omtrek beginnen en eindigen onvermijdelijk aile gesprelcken met Pater Claes. Bewondering en dankbaarheid spreken uit aller mon-den.— Pater Claes, zegde ons een Leuve-naar, Pater Claes, dat is 'nen ijzeren man, na den oorlog zouden ze Pater Claes een standbeeld moeten oprichten. * * * Voor zijn eigen persoon vraagt Pater Claes juist niemendal. Wat er ook ge-beure, steeds zal hij zijn grof boetekleed blijven dragen, zijn schralen kloosterkost blijven eten, een nederige en onderdanige zoon blijven van zijne orde-oversten. Pater Claes is echter apostel, apostel der onvergankelijke liefdeleer van zijn goddelijken Meester. Door de kracht dier liefdeleer is hij een held geworden, O volk, wilt gij inderdaad dankbaarheid bewijzen, hewel zie toe, oordeel, geloof en leef volgens de christen liefdeleer, die bij zulke wreede rampen, helden als Pater Claes in 't leven riep. En Pater Claes zal in de allerhoogste mate beloond wezen. G. OfficieeleMededeelingen Op de beide Oorlogstooneelen. (Duitsche Melding.) Gisteren te Gent aangeplalrt : Het gevecht op de hoogte van Lorette is ten onzen voordeele afgeloopen. De aanvallen der Franschen in Champagne bleven nog altijd zonder gevolg. De strijd is nog in gang in het Noorden van Le Mesnil en in de Argonnen. De Franschen werden ten Zuidwesten van Vauquois uit de stellingen geworpen. Een aanval der Franschen bij Pont-à-Mousson hep een mislukken op. Artille-riegevechten worden in de Vogezen ge-leverd.Aaiwallen dar Russen op Tauroggen en Langszargen afgewezen. Pogingen der Russen om tusschen Slcrwa en Orzyc door te breken, werden afgeslagen. In Vlaamferen en Frausch-Noordeo. (Duitsche Melding.) BERLIJN, 16 Maart. (Wolff.) Uit het groote hoofdkwartier : De Engelsche hoogtestelling bij Saint-Eloy, ten Zuiden van Yper, waarrond sinds eergisteren gekampt werd, is in onze handen. Aan de zuidelijke helling der Lorette-hoogte, ten Noordwesten van Arras, werd gekampt voor een heuvel. In Champagne werden verschillende Fransche aanvallen verijdeld, onder zware verliezen voor den vijand. Ten Noorden den Franschen verscheidene loopgraven. In de Argonnen en aan den oostkant van dit woud kwam het tôt gev.echten, welke nog voortduren. In de Vogezen werd op sommige plaat-sen nog gevochten. (Fransche Melding.) PARIJS, 16 Maart. (Reuter.) Berieht van gistervaond : Er hebben heden een groot aantal ge-vechten plaats gehad. In de buurt van Lombaertzijde heeft onze artillerie de werken van den vijand beschoten. In de buurt van Rocklincourt, bij den weg van Rijssel, hebben wij verschillende loopgraven in de lucht laten vliegen. De Duitschers hebben een loopgraaf te Oarnoy in de buurt van Albert ondermijnd en bezet_, doch werden daaruit weer verdreven. Wij hebben vorderingen gemaakt in de bosschen van Champagne, ten Noord-Oosten van Souain en ten Noord-Westen van Per-thes. Ten Noord-Oosten van Mesnil hebben wij twee tegenaanvallen afgeslagen. In de Argon ne heerschte groote bedrij-vigheid. Twee tegenaanvallen der Dnitschers in de buurt van Bagatelle zijn afgeslagen. Twee vijandelijke tegenaanvallen tusschen Four de Paris en Bolante mislukten. De Duitschers ondermijnden en verniel-den vier vooruitgesehoven loopgraven in het Priesterbosch ten Noord-Westen van Pont-à-Mousson, maar wij heroverden 2 % loopgraaf daarvan. PARIJS, 16 Maart. (Reuter.) Offi-cieel berieht van vanmiddag : In het Bois le Prêtre hebben wij de rest van de gisteren verloren loopgraven hernomen. 0p het oostelijk GeveehtsîeîTeio. BERLIJN, 16 Maart. (Wolff.) — Uit het groote hoofdkwartier : Aan beide zijden van den Orzic, ten Noordoosten van Prasznysz, vielen de Russen aan. Zij werden overal terugge-slagen.Bijzonder verbitterd was het gevecht om don Jednozorek. 2000' Russische ge-vangenen bleven in onze handen. Van ten Zuiden der Weichsel is niets te melden. (Ooslenrijksche Melding.) WEENEN, 16 Maart. (Wolff.) — Uit het hoofdkwartier : Aanvallen metsterke infanteriekrachten op onze Stellingen bij Sulajow en Lopusno werden afgeslagen. Eveneens mislukten verscheidene nach-telijke aanvallen der Russen bij Gorlice, waarbij de vijand zware verliezen leed door ons artillerievuur. In de Karpathen liadden meestendeels slechts artilleriegevechten plaats. Noorde-lijk van de Uszokerpas heerscht nu ge-deeltelijk rust. De slag ten Zuiden van de Dnjester duurt voort. De doorbraak door sterke Russische krachten beproefd ten Oosten van Ottynia in de richting van Kolomea, werd na een hardnekkig gevecht van verscheidene dagen, onder zware verliesee van den vijand verijdeld. (Russische Melding.) ST-PETERSBURG, 16e Maart. (Pet.. Tel.-A.) Van den generalen staf : De vijand heeft eenige batterijen dichter bij de forten van Ossowiec gebracht, aange-zien geb'eken was, dat het bombardement op grooteren afstand geen uitwerking had. Gedurende den dertienden en den veer-tienden was het artilleriegevecht voortgezet. Twee Duitsche compagnies hebben ge-poogd in de buurt van Goniondz (bij Ossowiec) de bevrozen Bobr te naderen. Zij hebben zich voor ons vuur teruggetrokken. In de streek van Ossowiec overvallen onze verkenningstroepen met welslagen de vijandelijke forten. In de streek van Przasnyzs onderhouden de Duitschers een zeer hevig artillerievuur. In de stellingen des vijands bij de Bzura valt 's nachtseenelevendige beweging opte merken. Het is mogelijk dat de Duitschers daar hun ne artillerie versterken. In de Karpathen doen zich thans uiterst moeilijke omstandigheden voor ons offensief voor. Eene dikke sneeuwlag laat slechts een zeer langzame beweging toe. De manschap-pen, om gebruik te maken van reeds ge-baande paden, scharen zich daardoor onwil-lekeurig achter elkander, hetgeen ernstige verliezen onder het vijandelijke vuur mee-brengt. Slechts de skiloopers, die wij even-goed als de vijand" hebben, kunnen zich vrijer bewegen. Desniettemin laten de Oostenrijkers niet af van hunne pogingen omtetrachten Przemysl te bevrijden. De TnrkseMussiscbs strijd. (Russische Melding.) S' PETERSBURG, 16 Maart. (P. T. A.) De generale staf van het leger in den Kaukasus meldt onder dagteekening van 14 Maart, dat vooruitgesehoven troepen van weerszijden in gevecht zijn gewikkeld. Onze troepen dringen de Turken terug. si® LONDEN, 15 Maart. (Reuter.) In het Hoogerhuis heeft Lord Kitchener van-daag een lcort overzicht gegeven omtrent den tegenwoordigen militairen toestand, doch hij heeft geen aanvullende bijzon-derheden medegedeeld. LONDEN, 16 Maart. (Reuter.) Naar de Daily Telegraph uit Athene verneemt, heeft de vloot der bondgenooten die de Dardanellen beschiet donderdag van de vorige week eene brug vernield, 4 kilo-meter van het stadje Dardanellen. Het vuur van de Turken is de laatste dagen veel beter gericht dan te voren. Men leidt daaruit af dat Duitsche kanon-niers thans de stukken bedienen. IN DE NOORBZEE, IJMUIDEN, 17 Maart. — Van tien minuten vôôr drieën af is gisteren te IJmuiden en in den omtrek zwaar kanon-gebulder gehoord in de richting West-Noordwest.Ook de kustwachtcn bericlïten duidelijk het donderen van kanonnen gehoord te hebben. Er was niets te zien, daar het op zee vrij mistig was. De rapporten van tôt 6 uur binnenge-komen stoomtrawlers maken gewag van een ernstig treffen ter zee nabij de Neder- j landsche kust. Zoo wordt berieht dat tusschen 2 en 3 uur 's middags nabij Kamperduim twee oorlogsschepen, een j met drie en een met twee schoorsteenen, eene onderzeeboot en twee torpedojagers gezien zijn, allen met snelle vaart koer-sendc naar Noordoostelijke richting. De Diiikbftoteaslrijd, LONDEN, 15 Maart. — De Times meldt : De kapiteins, officieren en bemanningen van de drie stoomschepen, die vrijdagmorgen bij de Scillyeilanden door een Duitschen onderzeeër zijn aangevallen, zijn zaterdaginiddag te Penzance aan land gebracht. Geen menschenleven is verloren gegaan. Amepikaanseh schip gestrand. BREMEN, 16 Maart. (Wolff.) Uit Wyfc op Fohr (eilandje ten Westen van Slees-wijk Holstein) wordt aan de Weser Rei-tung geseind, dat de Amerikaansche drie-master Pass of Balmaha, van New-York met katoen naar Bremen onderweg, bij Sylt is gestrand. De Pass of Balmaha, groot bruto 1371 en netto 1498 reg. ton, in 1888 gebouwd, was op £0 Januari van New-York ver-trokken en op 8 Maart te Kirkwall aan-gekomen. — Red.) Yrede in Bulgarije. De regeeringspers en de pers der oppositie in Bulgarije hebben, naar uit Sofia aan de Kolnische Volkszeitung geseind wordt, een soort godsvrede gesloten, die tôt Paschen zal duren; tôt dien tijd zullen ze aile poliiiek" achterwege laten. ÏN PORTUGAL. Twee Engelsche kruisers uit Gibraltai zijn volgens den Journal des Débats de Taag opgevaren en hebben troepen aan land gezet, vermoedelijk ter bescherming van de Engelsche onderdanen, in verband met de onlustcn in Portugal. Hetzelfde blad vernam, dat er vele vluchtelingen uit 't Noorden de wijk genomen hadden in 't Engelsche gezantschapsgebouw. GffltRML l'Ail. KEULEN, 17 Maart. (Wolff.) — Vol-gens verscheidene persberichten alhier, heeft de Fransche generaal Pau te Lem-berg legerschouw gedaan en bevindt ziclî thans te Warschau, waar hij de krijgs-verrichtingen zal leiden. V4DERS TÎSIIS. "" Millerand, de Fransche minister van oorlog, heeft volgens een berieht uit Parijs bepaald, dat vaders van zes en meer kinderen van het front moeten teruggezonden worden. BNBELÛBËo De gesneuvelden te Boocelles, M. Van Aalst, oud-bestuurder der douanen in China, wiens eenige zoon bij het 9e linie te Boncelles gevallen is voor het vaderland, geeft de volgcnde in-lichtingen over de manier der ontgraving van de Belgische soldaten, die te Boncelles gevallen zijn : « Het gevecht van den nacht tusschen 5 en 6 Augustus werd geleverd op het grondgebied der gemeente Ougrée-bij-Luik. Het omliggende van het fort van Boncelles werd verdedigd door afdeelingen van het 9e en 14e linie en van het Ie jagers te voet. De soldaten te Boncelles begraven behooren tôt die regimenten. Korte dagen na de gevechten werden de gesneuvelden opgezocht. In de loopgraven en in de omliggende bosschen werden 230 lijken gevonden. Het bestuur koos voor begraaf-plaats, de kruisplaats S* Hubert, in het bosch S' Jan, op de plaats genaamd : De dikke Beukeboom, op de hoogte die Ougrée endeMaas beheerscht, dichtbij hetdorp Boncelles. Twee loopgraven van lm80 diepte en omtrent zestig meter lengte werden van weerszijden van den dikken beukeboom gegraven, eene voor de Belgen, de andere voor de Duitschers. De lichamen werden ! aangebracht, onderzocht en zoo mogelijk, herkend en dan het eene nevens het andere begraven, op twee lagen, aange-zicht tegen aangezicht. Rond de twee begraafplaatsen werden schoone ijzeren hekkens geplaatst van lm30 hoogte op 3m80 breedte en ongeveer 57 meter lengte. De eer werd bewezen, lijkredes werden uitgesproken en kro-nen nedergelegd. De begraafplaatsen zijn nu bedevaartsplaatsen geworden voor de Luiksche bevolking. Bij de eerste schoone dagen waren het echte processiën van godvruchtige bezoekers, die bloemen en kronen gingen nederleggen. De gemeente heeft besloten dat dezo graven altijd met de grootste vereering en zorgen der bewoners moeten omringd blijven. HENEGOUW DE MOORD TE LA LOUVIERE. De moord op de serveuse te La Louvière wordt nog veel besproken. Uit het onderzoeli is gebleken dat de ver-moedelijlce moordenaar den nacht vôôr den moord had doorgebracht in eene hoeve van Peronnes-lez-Binche. Van den anderen kant is bevonden dat do moord wel degelijk werd gepleegd op den terril waar het lijk gevonden is. Hij moet het arme meisje gedwongen hebben, zich te onfc-kleeden, alvorens den aanslag te plegen. Hij looehent te La Louvière en te Oéron-nes geweest te zijn, maar acht getuigen hebben reeds verklaard dat zij hem met het al te lichtgeloovig slachtofîer hebben gezien, toen hij het meelokte om te wijzen «waar men aardappelen verkocht. » OOST-VLAANDEREN AUDENAERDE. — Woensdagmorgen twee ongelukken in de fabriek Gevaert. — De genaamde Jeroom Herman werd de twee vingertoppen van de linkerhand verpletterd. Vijf minuten later kreeg Oscar Vermest een riemslag, waardoor hij eene erge verwonding opliep. Na ver-zorging zijn beiden naar huis gekeerd. MELLE. — Droeve mare. — Reeds van in het begin der verleden week was de droeve mare van het overlijden van den achtbaren heer dokter G. Kielmoes hier in omloop. Wij vernamen nadien dat .een gelooj-waardig persoon uit Engeland komende, de zaak bêkrachtigde met aanduidmgen van zekere bronnen. Dit slelde eene be-vestiging daar en alsdan deelden wij ook het voor ieder droevig en smartvol nieuws mede. Naar het scheen was de familie ook op de hoogte. Uit den mond van den achtbaren vsder Kielmoes, secretaris van Bottelaere, ver-nemen wij thans dat hij hoegena-amd nog /lif ts van de zaak weet en er dus voiatoeikt

Er is geen OCR tekst voor deze krant.