ïier-en-Twinligste Jaa PL 90 Goësdlsnsl - Hnlsgezin - Eijendom ' X Zalerdag, 18 Aprll 1914 Aile brie#wis§eîingen vrarht» *T*ïj te zendon aan Aug. Van Isegliem, uitgever voor de naarol. maatsch. « Di'ukkerij Het Volk », Meersteeg, n° 16, Gent. Bureel van West-Vlaanderen s Gaston Bossuyt, Gilde der Am-bachten, Kortrijk. Bureel van Antwerpen, Bra-bant en Limburg : Viktor Kuyl, ïlinderbroederstraat, 24, Leuven HET VOLK ■ » " ■ i ■■ ■ ■ i «m.- Men schrijft In ; Op aile postkantoren aan 10 fiv per jaar. Zes maanden fr. 5.00. Drie maanden fr. 2.50. Aankondigingen. Prijs volgens tarief. Voorop ta betalen. Rechterlijke herstelling, 2 fr« per regel. Ongeteckende brieven worden geweigerd. TELEFOON N° 137, GonV "Versctilfsit €5 Em&al per week. CHR1STEN WERKMANSBLAD 2 CENTIEMEN HET NUMMER 3 CENTIEMEN MET BIJVGEGSEL ONDERWIJSZORG. (Uit de rede van minister Poullet, don-derdag in den Senaat uitgesproken.) Uit gansch onze staatkundige geschie-denis blijkt dat sedert eene eeuw, de Bel-gische gezinnen in twee welgekenmerkte groepen verdeeld zijn : zij die de voorkeui geven aan de officieele scholen ; zij die het particulier onderwijs verkiezen. Ander-deels, verlangt de overgroote meerderheid confessioneel onderwijs. Zoo spreken de feiten. De statistieken bewijzen zulks onder aile stelsels, zelfs onder dit van de wet van 1842. Door duizenden gezinnen zag men de voorkeur geven aan het vrij onderwijs in de aangenomen school boven de officieele school, alhoewel in schier aile ofïicieele inrichtingen het onderricht een confessioneel karakter had. Onder de wet van 1879, toen de open-bare machten zich enkel om onzijdig onderwijs bezorgd toonden, bleven toch de tneeste gezinnen hunne kinderen naar vrije scholen sturen. Wat men ook bewere, het gemeente-onderwijs heeft, onder katholielc bewind, steeds gebloeid naast de vrije scholen. Op 31 December 1884 waren er 8,205 klassen en 387,000 kinderen in de ge-meentescholen ; in 1890, 8,591 klassen en 440,000 ; en op 31 December 1911, 514,000 leerlingen over 11,961 klassen verdeeld. Nooit telde het gemeer.teonderwijs zoo-veel kinderen. Yan 1899 tôt 1912 steeg het aantal klassen, in Limburg van 199 tôt 254 ; in Luxemburg van 554 tôt 603 ; in Oost-Vlaanderen van 985 tôt 1216 ; in Antwerpen van 1102 tôt 1557 ; in West-Ylaan-ïieren van 539 tôt 659, en in de provincie Namen van 706 tôt 799. En elke nieuwe klas werd ingericht met regeeringshulp. Onwaar is het dat, onder het liberaal bewind, er meer leerlingen in de open-bare scholen waren. Cijfers wijzen dit uit. Het gemiddeld cijfer, op 1,000, der leer-jingen uit gemeentescholen steeg aan-tioudend.Feitelijk bleef de toestand, waarover ik het zooeven had, onveranderd. De twee ooorten van scholen tellen aanklevers : Voor beide wil de Regeering zich recht-Vaardig betoonen. Wij verleenden vele gunsten aan het ofl'icieel onderwijs. De wet beperkt tôt 20 het aantal kinderen, dat noodig is om eene gemeente te verplichten hare school in stand te hou-den.Terloops weze aangemerkt dat het aantal gemeenten zonder officieele school elk jaar afneemt. Twintig jaar geleden waren er nog 204; thans nog enkel 168. Onze zucht om billijk te zijn blijkt uil de in het ontwerp opgenomen beschik-king, waarbij toegelaten is 4 athenea meer in te richten voor de gezinnen dit uitbreiding van ons middelbaar onderwijs betrachten. Reeds kreeg ik tal van aanvragen van-wege libérale gemeenten die om voor-rang verzoeken. Zulks bewijst wel niet dat uwe aanvallen inslaan. Intusschen bevoordeel ik de normaal-scholen. Te Brussel, Yerviers en Doornli deed ik gewichtige wijzigingen. Wij doen. voor het openbaar onderwijs al wat noodig is. Gij wilt het openbaar onderwijs be-voordeelen ten nadeele van het vrij onderwijs : zoo handeldet gij in 1879. Nooit zullen wij u op dit gebied navolgen. ( Toe-juichingen, rechts.) Wij staan op het punt nog het middelbaar onderwijs voor meisjes uit te breiden, wanneer wij eigenlijk daartoeniet verplicht zijn. Arme gemeenten zullen aanvullende toelagen krijgen tôt inrichting van goede scholen, waar hare eigene middelen te kort schieten. Het Journal des Instituteurs, dat onder leiding staat van een volbloed anti-clericaal, den heer Cnudde, keurde dien maatregel goed. De Staat zal voor de helft bijdragen tôt de weddeverhoogingen voor onderwijzers, en de vertegenwoordigers der groote steden hebben dien maatregel gunstig onthaald. Dit zijn wel daden die als pand kunnen dienen voor onze genegenheid voor het openbaar onderwijs I Maar ik geef toe, en in dezen betreur ik uw halsstarig verzet, dat wij gemeend hebben dat het voor ons, niet alleen recht maar plicht was, voor-deelen te gunnen aan de duizenden kinderen die de aanneembare scholen be-zoeken ; wij willen dat dezer onderwijzers eene behoorlijke wedde zouden genieten ; tôt hongerloon mag niemand gedoemel zijn ! De heer Lekeu zegde ons wat men van den vierden graad verwachten mag. Wij wiklen de particulière scholen steunen, welke Staatstoezicht aannemen en den vierden graad invoeren. Wij wilden ook, ten behoeve van de arme kinderen, school-refters, schoolsoep en schoolkleeding, waaraan wij nog medisch toezicht toe-voegen.Waar wij dit ailes wilden, moeten wij erkennen dat verhooging van toelagen zich opdrong voor de aangenomen scholen, welke door een groot gedeelte der Belgische kinderen bezocht worden. Dit is onontbeerlijk waar leerplicht wordt inge-voerd. (Zeer goed I) Bnitenlandsche Politiek MEXIKO EN AMERIKA. Toen de heer O'Slanghnessy président Huerta verwittigde, dat eene vlootbe-tooging ging plaats hebben, beweerde generaal Huerta dat de aanhouding der Amerikaansche zeelieden te Veracruz een Incident was, dat door het scheidsrechter-lijk Hof van den Haag moest worden ge-regeld. Président Wilson antwoordde dat deze brief enkel een uitvlucht was om tijd te winnen, wat de Vereenigde-Staten niet Eouden toelaten. Président Wilson verklaarde : Aïs Huerta de eischen der Vereenigde Staten niet in-Wilîigt, zal onze eerste stap de vermeeste-ring van Tampico en Veracru ■ zijn. De regeering zegt in eene ambtelijke kennisgeving dat de gevangenneming der afdeeling mariniers te Tampico niet de eenige reden is voor de uitzending der vloot. Andere redenen zijn de gevangenneming van een ordonnans, die te Veracruz aan land was gegaan om de post voor de Amerikaansche oorlogschepen te halen; het onde- seluppen van telegrammen, be-stemd voor den Amerikaanschen zaak-gelastigde ; het instellen van censuur op ambtelijke telegrammen uit Washington; Inbreuken op de rechten en de waardig-heid der Vereenigde Staten. De kruisers Pittsburg, Maryland, Cleve-lûnd, Chattanooga, het transportschip Buffalo, de kolenscliepen Jupiter en Sa-turnus hebben bevel ontvangen zich voor omverwijld vertrek gereed te houden. De torpedovloot van den Grooten Oceaan, die nu te San Pedro (Californie) ligt, heeft last gekregen zich gereed te houden voor vertrek naar « elke Mexi-caansche haven, waarheen schout-bij-nacht Howard haar zal bevelen te gaan. » Volgens het minister ie van marine is besloten tôt eene vlootbeweging op de aan den Grooten Oceaan gelegen Mexieaan-sche kust. M. Bryan heeft verklaard dat de re denen, die de regeering hebben bewogen de vloot naar de Mexicaansche wateren te zenden, aan aile ambassades en legaties der Vereenigde-Staten zijn geseind, ten einde buitenlands- *5 regeeringen er ken-nis van te geven De Kolnische Zeitung verneemt uit Washington : Over 't algemeen juichen de bladen het besluit der regeering om in Mexico krachtig op te treden, toe. Toch zijn niet weinig bladen van oordeel, dat er eene wanverhouding bestaat tusschen het incident te Tampico en de reusachtige machtsontplooiïng, waartoe het aanleiding heeft gegeven. Zij vragen zich af of de geheele waarheid omtrent dat voorval wel bekend is gemaakt, ook of Wilson met het stelsel van eischen aan Huerta dezen niet onreclitstreeks heeft erkend. In 't Kongres zijn de meeningen verdeeld. De meerderheid is echter op Wil-son's hand. De Engelsche bladen stellen vast, dat de toestand in Mexico zeer ernstig is en doelen op verwikkelingen met de Europee-sche inogendhedcn. Zij denken niet dat de Amerikanen naar de stad Mexico zullen aanrukken, maar zijn van meening dat Président Wilson alzijnekaraktervastheid en zijn geduld zal noodig hebben om te ontsnappen aan de bekoring aan Mexico den vrede door de wapens op te dringen. EEN DUITSCH-RUSSISCH GRENSGESCHIL. De National Zeitung verneemt uit Koningsbergen : Eenige dagen voor Pa-schen zijn verscheidene Duitsche visschers bij de grensplaats Lasdehnen op de grens-rivier Szeszupa door den stroom naar den Russischen oever gedreven en daar door soldaten van de Russische grenswacht beschoten. Een visscher is zwaar gewond. Een Russisch officier schoot toe en ont-wapende de vurende soldaten. Daardoor zal het voorval vermoedelijk geen verdere gevolgen hebben, afgezien van mogelijke eteehen tôt schadevergoeding FRANSCHE GESTELTENIS. Men weet, zegt La Croix, dat de Ur-selinnen van Péri'gueux in Septembei laatst brutaal uit haar klooster werden ge-jaagd, om plaats te maken voor een deel van het efïektief van het 50 e infanterie. Men weet ook dat de prachtige kapel van St-Ursule eene crypte bevat. Het schijnt nu dat cr in die rustplaats der dooden schandige tooneelen hebben plaats gehad. Men zegt dat kerels — militairen zegt men, maar wij kunnen het niet gelooven — 's nachts in die gewelven zijn doorgedron-gen, dat zij in het knekelhuis zijn afge-daald, daar allé soort van beenderen, doodskoppen, enz. hebben genomen, zich in de lijkkleeden hebben gewikkeld en omhangen met deze beenderen door de kamers zijn getrokken om hunne gezellcn bang te maken. Die ongelukkigen zijn dan ook in de kerk doorgedi'ongen, helibeu priester-kleeren aangetrokken en dan eene af-schuwelijke parodie van de mis uitgevoerd, die zij de « zwarte mis » noemden. Ziedaar wat te ailen kante verteld wordt en alom groote vërontwaardiging veroor-zaakt.Maar men zegt vooral dat het niet aan-nemelijk is dat de overheden geen hiaat-regelen hebben genomen om in dat ge-stolen gebouw de rust der dooden te doen eerbiedigen en die gewijde plaalsen voor schandelijke ontheiliging te vrij waren. DE INTERPARLEMENT AIRE BOND. De heer Loudon, de nederlandsche minister van buitenlandsche zaken, heeft in het Vredespaleis het uitvoereiul komiteit van de Interparlementaire Unie ont\ an-gen.Lord Weardale, voorzitter, sprekende namens het komiteit, herinnerde aan de roi, die de Unie vervuld heeft in de bijeen-roeping en voorbereiding van de Vredes-konferenties. Wat ons thans hier bijeen-brengt, zegde hij is de zorg voor de imicli-ting van het internationale voorbereidende komiteit van de derde Vredeskonferentie. Wij weten, dat dit vraagstuk op het oogen-blik het onderwerp uitmaakt van e:ne gedachtenwisseling tusscheii de verschil-lende regeeringen. Eene bijzondere kommissie, uit den boezem van de Unie, heeft de kwestie be-studeerd, en, zoo zegde lord Weardale tôt den minister van buitenlandsche zaken, het komitei heeft in opdracht, u een uit-gewerlct ontwerp, in uwe lioedanigheid van voorzitter van den raad van beheer alhier aan te bieden. Het blijkt ons inderdaad natuurlijk, dat men een beroep zal doen op dezen raad, die de vertegenwoordiging van de internationale gemeenscliap vormt, tôt het instellen van liel bewuste komiteit. Wij zouden wenschen, dat de raad van beheer, samengesteld uit de gezanten, in den Haag geakkrediteerd, als een kies-kollege dienst deed om de leden van het komiteit aan te wijzen. Men zal aldus een inderdaad internationaal komiteit ver-krijgen, samengesteld uit de meest be-voegde mannen, aangewezen volgens een stelsel, dat het beginsel der juridische ge-lijkheid der Staten waarborgt. De heer Loudon antwoordde en betuig-de allercerst zijne sympathie met het groote werk, door de Interparlementaire Unie beoogd. Ook met het doel van lie!, bezoek van het Komiteit betuigde de minister zijne ingenomenheid. Hij ve/-klaarde, dat hij inderdaad met de Russische regeering in onderliandeling was getreden betreflende de vorming van het komiteit van voorbereiding, onderhande-lingen, die nog niet tôt een einde zijn ge-bracht. Alleen daarom konhij niet dadelijk een definitief antwoord geven aan het komiteit. Hij hoopte echter, dit zeer spoedig te kunnen doen. If AN HLLES WJt¥a BONNOTS EN GARNIERS. — De suk-kelaars die door 't anti-klerikalism vèr-stompt zijn, zelfs senators, vertellen dat de katholieken, tijdens den kiesstrijd van 1912, de leerlingen der officieele sçliolen voor Bonnots en Garniers hebben uit-gescholden.Daar is natuurlijk niets van, want in niet anti-katholiek bcstuurde gemeenten hebben de officieele scholen veelal zulke grondig katholieke meesters als onze eigene vrije scholen. Maar ziet : te Sint-Lievens-Hautliem hebben twee mijnwerlcers ter dood ge-vochten, — tw;ee Vlamingen, die in de waalsche koolmijnenstreek, bij de socia-listen Tieel wat anders dan katholicism opgedaan hebben. De roode Peuple maakt er gewag van om de gepleegde misdaad te wijten aan het feit, dat ze in eene « klerikale » streek gebeurd is, — terwijl S4 Lievens-Hauthem langen tijd eene forteres van de landsche papenvreterij is geweest en de moordvech-ters uit de socialistische Walenstreek kwamen ! Altijd gesleld om dwaasheid te begaan, heeft het liberale Voderland er zich na tuurlijk ook mede bemoeid. In betrekking tôt de vechtpartij te S' Lievens-Hauthem, schrijft het blauwe zwadderblad dat « de 9/10 der personen in de tien laatste jaren verwezen, niet anders bezocht hebben dan de kloosterscholen », — aldus aile onderwijs-gevende kloosterlingen, ieder persoonlijk beschuldigend niets anders dan Bonnots en Garniers te kweeken. Daaraan kent men de persoonlijke be-zwadderaars, doch... Hoe meer uw tegenstander Gaat schreeuwen, zwetsen, vloeken, Hoe minder argumenten Gij dan bij hem moet zoeken. Die oude spreuk blijft waar: Peuple en Vaderland bewijzen het. LANBVERHUIZERS. — Gedurende de maand Maart vertroklcen er uit Anlwespen 6295 landverliuizers, tegen 8622 in Maart van 't vorige jaar, alzoo eene verminde-ring van 2327 personen. In de vijf laatste jaren vertroklcen van hier gedurende het eerste kwartaal des jaars : 1914 12.719 1913 17.551 1912 19.957 1911 13.174 1910 16.920 Ook te Bremen en te Hamburg is er acliteruitgang, zooals blijkt uit de vol-gende cijfers : Maart 1914 1913 1912 Hamburg .... 12.490 15.831 12.843 Bremen 18.133 23.970 21.782 21.623 39.801 34.625 Ie Kwartaal 1914 1913 1912 Hamburg 26.652 45.531 23.392 Bremen 40.469 46.209 38.923 67.121 82.740 62.315 NIEUWE POSTZEGELS. — Biniien kort zullen nieuwe Ilongaarsche post-zegels verschijnen met afbeeldingen van fraaie landschappen, in den trant van de postzegels van Bosnië en Herzegowina. EEN PRINS-PREBIKANT. — We lozen in de liberale Nieuwe Rotterdamsche Courant : In de oude, stille kerk van St-Julianus, den Arme, te Parijs, treedt nu een prediker op, wiens predikatie, maar misscliien niet altijd zijn predikatie, heel grooten toeloop van belangstellenden trekt. Deze prediker behoort volgens zijn geslacht tôt de grooten der aarde : een koning is zijn bioeder, zijn neven zijn keizers. Het is prins Maximiliaan van Saksen, ridder in de orde van den Zwarten Adelaar en eenvoudig geestelijke. Met Goeden Vrij-dag heeft de Duitsche prins, die 't Fransch bijiia zonder vreemd accent moet spreken, voor een talrijk gelioor gepreekt naar aanleiding van het vers uit Genesis, waarin de stam van Jacob bij geduclite leeuwen vergeleken wordt. if In de processie, die vervolgens de oude kerk rondging, liep prins Max mede, dra-gende op een kussen de zinnebeelden der passie : de spons ,de doornenlcroon en de lanspunt, zooals in de tijden der primi-tieve kerk toen koningen afstand deden van hunne macht om in het klooster over de zouden van den tijd te peinzen. Na afloop van den dienst verscheen' prins Maximiliaan van Saksen in den inJ gang der oude kerk om er de menigte, die uren lang in den regen gewacht had, zijn zegen te geven. De prins is een kleine, heel tengere man, met lichtfclond haar, en roze gelaatskleur en groote blauwe oogen. ALKOOLISM. — Twintig jaar geleden, toen Noorwegen aan het alkoolism was overgeleverd, stierven er 300 kinderen op de 1000, vôôr zij één jaar oud waren. Vandaag is Noorwegen het soberste land van Europa, en de kindersterfte is ge-daald op 80-90 per 1000. t In Beieren gebeurt het tegendeel : 300 kinderen op 1000 sterven in hun eerste levensjaar. Op de 237.000 kinderen, die in één jaar geboren worden, zijn er omtrent 6500 doodgeborenen. Op de 230.000, die levend ter wcreld komen, sterven er 69.000 vôôr 1 jaar. Dit is een der gevolgen van het vreeselijk bieryerbruik. ■ - ■«M ' nattfn-1 — ■ Brief uit Roiisselaerc, Vrienden van » Het Volk », te Gent. De artikels welke gij in Het Volk komt te schrijven tegen de wetsontwerpen op de verplichte verzekering verwerven hier de bijna algemeene en volledige goedku-ring. Gaat maar voort op dien weg, en ik ben overtuigd dat gij zult gelukken de vrijheid der werklieden te redden. Het is stellig zeker dat die wetten van verplichtende verzekeringen zeer slecht zullen onthaald worden bij ons volk, en dat er hier bijna geene voorstanders van zijn. Ik was onlangs in eene bestuurver-gadering van het «Verbond der Maat-schappijen van Onderlingen Bijstand en Lijfrente van het arrondissement Rousse-laere » en om zeggens al de tegenwoordige leden hadden afkeer voor de wet. Het bestuur der Rousselaersche Lijfrentgilde « Zorgen voor Morgen » heeft eenparig de verplichting verworpen, en de Gilda van Ambachten zal bijna zeker in de eerste dagen bij de heeren volksvertegenwoor-digers van het arrondissement aandringen om de verplichting te verwerpen. Houdt dus maar krachtdadig stand in uwen strijd. Wij zullen in de eerste dagen een artikel zenden naar Het Volk, om onze zienswijze te laten kennen, maar g€ moogt van heden onze gevoelens in Hci Volk overdrukken en er gebruik van maken volgens beliefte. Hand en groet en levé de vrijheid ! P. S Roeselaere 17 April 1914. Arbeidersbeweoina. DE TOESTAND IN ZUID-AFRIKA. worden zij, als een soort vee, binnen om- Poutsma, een der negen arbeiders- heinde perken gehouden en, volgens eeii leiders-bannelingen uit Zuid-Afrika, heeft j'001' ^en onbegrepen, maar geteeiœnd verleden zondag te Amsterdam, gespro- kontrakt, wordt hun dan het laatste ken. Daar liij een Nederlander is, was het 'ee'jei arbeidskracht uit Irun hjf geperst, hem gemakkelijk zich te doen begrijpen. f'e goudzucht der kapitahsten te Hier een voorname brok uit zijne rede- nevredigen. voering : Werken moet hij daar, tôt hij gansch In dat reusachtige grondgebied (Zuid- verbruikt is. Blijft de kaffer in gebreke, Afrika) wonen slechts 1 y4 millioen blanken dan is daar de zweep, om hem den weg en viermaal zooveel zwarten. In de goud- op te drijven, welke de patroon wil, dat mijnen werken grootendeels blanken. En- hij betreedt. Van deze ongelukkige kafîers gelsche arbeiders — eerst in den laatsten sterven er, volgens minister Smuts, 200 tijd zijn ook de Zuid-Afrikaansche boeren- per duizend •— een cijfer, dat men ge- zoons aan den mijnarbeid getogen, meestal rustelijk als aile door Smuts verstrekte uit een geslacht, dat door den oorlog van cijfers met twee mag vermenigvuldigen. 1899-1902 geheel en al is verarmd. Uit Buitendien : wordt het zwarte werkvee weelde dalèn deze inwoners van het land ziek, dan wordt het weder per spoor naar stellig niet in de mijnschacht af, want de kafïerkraal teruggevoerd, waar het al schijnt het loon, 24 frank per dag, dan sterven lcan zonder op de dooden- tamelijk hoog, de levensstandaard is in lijsten der mijnen te komen. Toch is ook Zuid-Afrika driemaâl zoo hoog aïs hier de kafîer een mensch. De spoorweg- en te lande en de gemiddelde tijd, dien de havenarbeidersbond, waarvan Poutsma mijnarbeider daar onder de donkere het sekretariajit bekleedt, heeft dan ook aarde kan doorbrengen, bedraagt nog het eerst besloten om de gekleurde werk- geen vijf jaar. Het werk is alzoo zeer uit- lieden van Zuid-Afrika tôt de organisatie puttend en ongezond : eerst moeten dy- toe te laten. En ook de Labour-Party namiet-ontploffingen de harde rots doen heeft op haar jongste kongres besloten, springen, waarin het goud-erts verborgen de kleurlingen in haar midden op te nemen zit ; en het steenstof dringt in de longen Ook op de plantages te Natal heerschen en vult er aile blaasjes van en ten slotte verfoeilijke misstanden. Daar worden gelijkt de long van den hieraan bloot- Britsch-Indische kleurlingen uitgezogen gestelden mijnwerker op één vasten klomp tegen 10 shillings, niet per dag of per steen. Is de arbeider ongeschikt voor week, maar per maand. werk dan wordt hem een zeker pensioen Het verannde Boeren-element, oor- uitgekeerd een pensioen, dat hij na- spronkelijk een gevaar voor de georgani- tuurlijk yooruit van zijn verdiensten heeft seerde arbeiders — daar zij zich, door kunnen betalen. hun gebrekkig klassegevoel gereeclelijk tôt De Kafîerkoningen worden omgekocht onderkruipersdiensten zouden leenen — door de afgevaardigden der mijn-eige- is zich langzaani-aan één gaan voelen naars en aldus wordt bewerkt, dat heele met zijne mede-arbeiders ; van de 6000 wagonsladingen van kafîers, onbekend Boeren, die aan de spoorwegen arbeiden met het lot, dat zij tegemoet gaan, naar zijn er nog geen 10 ongeorganiseerd. Dit de mijnstreek worden gevoerd. Daar bex-ft de regeering op de arbeidersleiders

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.