GOEDGEÏCHÏrRD D?koR DE MILITAIRE OVÏRHEIIT N° 17. APRIL - MEI 1918. ENTRE NOUS. ONDER ONS. Bulletin des anciens Elèves du Collège N.-D. d'Anvers. Oorlogsblad der oud-leerlingen van het O.L.V. College, Antwerpen. Directeur : Brancardier F. DE RAEDEiMAEKER. Maria Mater gratta* Tu nos ab hoste protégé. MORATORIUM Het v/oord « moratorium » heeft fortuin gemaakt tydens den oorlog; een « nouveau riche » zou men het kunnen heeten, die als dusdanig veel van zich doet spreken Toen, vanaf het begin van den oorlog, vluchtelingen en opgeëischte huurders, het moratorium inriepen, dan bedoelden zy daarmee meen ik, — want ik ben geen rechtsgeleerde — «ten eenvoudigen uiistel otnwille van den oorlog om huurgelden en... allerlei andere schulden te veref-fenen. 1k ben ook geen eigenaar, geen huurder zelfs voor 't oogenblik ; het billyke of niet dezer doenwyze Iaat me dus volkomen koud. Ook is het niet om deze betrekkelyk inoffensieve beteekenis van 't moratorium dat ik het hebben wil, doch wel om de verderfelyke strekking die al langer hoe dieper zich vastwortelt in .onze mentaliteit en hierin bestaat, een soort moratorium te leggen op heel ons zedelyk in verstandelyk leven. Zwakke geesten met wankelend geweten, onder voorwendsel dat zy ontredderd zyn door het oorlogsmidden en zyne zoogenaamde vereisch-ten, rukken vry en vrank aile morale banden af en zonder aarzelen spreken zy het moratorium uit over het toepassen en naleven tydens den oorlog der meest fondamenteele zedebeginselen. Zy brengen ^ilaas een zwaren slag toe aan het stelsel dat de -« influence moralisatrice de la guerre » voorstaat. Meer opvallend nog misschien dan dat zedelyk failliet is het moratorium voor intellectueele krachtinspanning. Zoo noem ik de strekking welke, dag om dag, een meer systematisch karakter aan-kleeft en waardoor wy, intellectueelen, den oorlog aanrekenen als eene genoegzaam afdoende reden om aile intellectueele krachtinspanning stil te leggen. « Tydens den oorlog moet aan denken niet gedacht ». Dit sophisme en inzonderheid zyne psychologische aanpassing tôt een ware « tendance » heet ik hoogst verderfelyk. Zeker is het dat, o tem-pora o mores, de tyden, de onverbeterlyke oorlogs- tyden diep inwerken op onze mentaliteit en eene zeer geweldige stoornis te weeg brengen in onzen levenstrant. Dat zy het evenwicht breken dat na-tuurlyk bestaat en bestaan moet tusschen ons licha-melyk en verstandelyk leven, staat vast ; doch is het redelyk die ellendige ineenstorting onzer geestelyke bedryvigheid toe te schryven aan den oorlog, zooals men een uitwerksel aanrekenen zou aan zyne oorzaak ? Neen, 't is niet door den oorlog maar om wille van eene reeks omstandigheden rondom den oorlog dat wy er toe gekomen zyn te lyden aan chronische verstandelyke slordigheid. Is hel de tyd die'ons te kort schiet ? Neen. Veel tyd wordt er verbruikt aan heel verdienstelyk, vermoeiend en al te dikwyls heldhaftig oorlogs-werk ; maar daarnevens wordt er veel tyd verspild met niets te doen, en 't mag paradoxaal heeten, maar zeker dat weinig tyd daarvan bescliikbaar blyft om iets te doen. Waarom ? Wy werken niet meer met den geest omdal wy dergelyk werk niet meer gewoon zyn. De oorlog heeft aan ons leven eene te lichame-lyke richting gegeven. Het loopgrachtenleven in de kou, in het slyk, in het duister of zelfs in het maanlicht is weinig geschikt om den geest te on-wikkelen. Het werk by dag en by nacht met de spade, het zakskensvullen onder meer, en zelfs de oefeningen —ohja, de oefeningen zoo afwisselend als talryk — openen precies den eetlust ook niet naar geestelyk voedsel. Lichamelyk vermoeid hebben wy weinig lust om met het hoofd te werken. Ook, blyven er ons eeni-ge zeldzame denkende krachten beschikbaar, zoo verkiezen wy die te gebruiken om ons « cafard » te verdryven, aan onze familiën te denken of op de eindvictorie te hopen, liever dan een boek open te slaan dat onze kennissen zou verryken. Dit was mangel aan karaktersterkte in 't begin van den oorlog, nu is dat gewoonte geworden. Wy zyn niet ingericht om verstandelyk te werken : vandaag hier, morgen elders, is het schier onmogelyk on9

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.