Vierde Jaargang Nummer 1274 Prijs : 10 centiemeni (avonduitgave) Vrljdag 20 December 1918 Ons Vaderland Belgisch dagblad verschijnende aile dagen der week INSCHRIJVINGEN Voor een termïjn van 3 maanden ... 6 fr. 50 » » » », S » ...12 fr. 50 » » » » 12 » ... 24 I". RECHT DOOR, VR!J EN VRANK VOOR GOD EN VOLK EN LAND Stichters : J. BAECKELA.NDT en A. Tempere Opstel en Beheer : Huurdochterstraat, 8, Gent OP DE SLAGVELDEN VAN DE YZER Een bijzonder medewerker yan « D< Telegraaf » bracht een bezoek aan de slag relden van den IJser. We kondigen hier, onder zijn relaas af. De Panne, 8 T ecember « .... Wijs mij de p'aats waar ik gezaaic heb— » Den geheelen arond al spoken deze woorden me door 't hoofd, kleven ze aïs het ware aan m'n hersenen en t is nauwe-lijks myn eigen schuld, dat ik er dezer brief mee begonnen ben. Het is waar, dal ik naar een beter motto er voor vergeefs gezocht zou hebben. Ik zie het er nog van komen, dat een ol andere ondernemende « Yank », die hel zaakje hier bekeken heeft, naar Amerike terugkeert met het idee van een consortium van millionnairs, omh-el deze s'reek aan te koopen, en haar in haar tegenwoordigen staat nog vele geslachten lang aan de reizigers te laten zien. En dan geloof ik, dal het een gouden zaak wordt. Waterloo is v;n nu af aan reeds failliet, en voor een eventueele exploitatie van Nieuwpoort b.r. kan Pompeï zelf we! opdoeken. Wat er van dit venerabele Vlaamsche stede'te nog overblijft, is te veel om niets en te weinig om lets te zijn. Geen her-oibouw kan het nog een waarde geven, die het aïs ruine heeft. 1k heb al verschillende Termoorde steden gezi:n en hoop er nog méér te bezoeken op dezen locht langs hel oude Westfront, maar ik geloof niet, dat ei eene is van zoo schilderachtige en indiuk-wekkende woestheid. Nieuwpooit is niet, zocals Bailleul b.v. en zoo mt'iige stad in Picardie en Cham-pacn°, v<slk.omfto met den ^ir>nd gelijk gemaakt. De teekening van den plattegrond is bewaard gebleven en wanneer al het puir uit de straten zal vewijderd zijn, zal men ci den weg nog wel teiug kunnen vinden. Voor een gewoon sterveling valt nog in de verste verte niet aan een uitstapje naar deze strekenite denken. Men heeft zich, zelfs als men niet tegen de meest fanlastische fiet-•ers-avonturen opziet, goed ih het hoofd te «tellen dat men hier terechtkomt in de rneesl volstrekte verlatenheid, in den letterlijken zin een oord des doods, in een maanland-schap, in de wereld, die reeds eeuwen ge-lcden schijnt vergaan te zijn. Ze fs de raver hebben deze plaats der vervloeking ont-vlucht. Geen meeuw strijkt over dit gestor ven land, geen wilde eend waagt zich op de slille vijvers, op de verraderlijke, gele moe-rassen, die de overslrooming achterlaat. Zoover de blik reikt, geen spoor meei van 'n menschelijke woning, geen boom; geen stmik... Ja toch.... Ginds, heel in de verte, bover de grauwe duinenrij, een blok huizen, di< ongetchonden geb'even zijn, zoudt ge zoc zeggen : — Middelkerke? vraa ? ik. — Maar ook diï huizen zijn nog slecht: seraamten, antwoordt mijn gids, een officie: van den Belgischen generalen staf. VAN BRUSSEL NAAR DE YZER Vijf voile uren in een auto. Eerst naa Gent. Onderweg geen andere bezienswaar digheid, dan hier en daar een stuk of wa zware Duitsche kanonnen, die gestrand lig gen in de greppels ter zijde van de baan Van Gent naar Brugge vele huizen nog, di< als uit rersche wond n bloeden. Te Balger hoeke, bij den overgang van 't kanaal no? sporen van een vinnigen strijd : brugger opgeblazen, boomen aïs lucifers versplin terd, en het water, dat klaterend en borre lend wegvliet door de vernielde sluizen. Te Brugge een arme, vuile boel. Geei hap eten in de uitstallingen en rond he yoetstuk van Breydrl en De Coninck, eei marktje waar wat onbenullige dingen wordei verkocht. Maar de beiaard klingelt feestelijl in het Belfort, en de menschen vechten voo de nieuwste kranten uit Parij?, die zoocvei aangekomen zijn. Van Brugge totGhistel verbazend weinig dat aan den oorlog doet denken. 't 1s nauwe lijks te gelooven, dat we hier nog op slechti enkele kilometers van het front zijn. Alleei hier en daar, in de kaalgeplukle bosschen bouwvallige barakken, die « Heldenkrieger: geherbergd hebben. En dan af en top schrijlings over de baan, 't geraamte van eei zegepoort, door de Belgen opgericht. Ei dan vlie?en we ook nog een paar Duitsch< soldatenkerkhoven langs. Te Ghistel zelf veitoont menig huis nos de sporen van de bestoking, waaraan he Duitsche vliegplein daar in de buurt zoc dikwijls blootgesteld was, maar ten siotte valt dat vrijwel mee. De a kers liggen zwaai en veltig omjeploegd, gereed om het nieuwe zaad te ontvangen, en allen, die er wonen, hebben ten minsle nog een dak boven hun hoofd. Doch hier naderen we ook de grens der bevolkte wereld. EEN ZEE VAN RIET Even Zevecote voorbij zien we het land-schap plotselings veranderen. Als een motorboot zoo vliegt onze aulo over de rossig-vale golven van een zee van rie!. We zijn hier be'and op het gebied, dat in 1914 onder water werd gezet.en dat zoover als het oog reikt, door het riet is overwel-digd. Bij laag getij worden de sluizen bij Nieuwpoort eindelijk weer opengezet, en langzaam vloeit thans de gordel weg, waar-voor vier jaren geleden de brandende lava van de Teutoonsche vulkaan zich stremde. Aan den voet dezer ha'men is le zien, dat het peil reeds anderhalven voet' gedaald is. Men stelt, zich n et voor, dat deze troo-stelooze woestenii, dit onmetelijke moeras van schraal en ziltig slijk, ooit nog bewoon-baar is te maken. We snorren voorbij Schoore, bereiken Schoorbakke en hobbelen een noodbrus over : De ijser !... Traag kruipt onder ons door een modderiE riviertje, door een bocht, met uitgevreten en ingezakte oevers. En hier hooren we, den een na den anderen, de namen, die vele geslachten van Belgen na cns nog met trots en ontzettlng vervullen zu len, en die onze generatie vooral uit de eindelooze dooden-lijsten van koning Albert's leger kent : Ramscapelle, Stuyvekenskerke, Pirvyse, Tervaete, Sint Joris... Alléén de namen bestaan nog, de dorpen, die ze aanduidden, zijn van den aardbodem verdwenen. ('t Vervolg .) Wilson te Parij s •Met] meldi tût Parijs, 16 Deoemiber: M on verminderde geestdrift hlijlt Frankri! den président der Vereenigde S'taten lu de brengem en toejuichen. Het wordt m den dug-duide.ijk t. welk een buitengew n ji indruk WMson's pprsoonilijkheid < hai>t en geïnoed der Fransohen maakt. Hij behoeft zich slsdits e>veai. op stra. te vertoone.n en, aânstonds Ijuicl .schreieuwt jubelt een met hocdon eai za docken wu vende menigte hem toc. Hedehinorgen reed de presideiiit, verg zeld door-mievroaiw Wilson, naar Versà les. Het bezoek was ontbloot van aile c remon e. Om twaaf uur keerdè hij Oen imïi ' zijn woning in de Rue Monceau. Af de lunch waren genoodigd de gezant Th mas Nelson Page -en diens echtgeinoote. Ue président eir mevrouw Wilson beg ven zich daarna naar het Stadhuis, wa-7. j de gasten der stad waren. Er had et schitterende ontvangst plaats, waara; président Poincaré, Clemenoeau, Tardii en iiindere m nist&rs en gewichtige pars nen deelnamen. Zooa's gewoonlijk verdrang het publ : zich ook nu weder langs den weg di< de stoet zou nemen. lia het Stadhuis habben veiiaten, bracht de président ei bezoek aan het bure,al va,n Clemencea waarop hij huiswaairts keerde om met p neraal-Pershing le onderhandelen. Des avonds hr.dden er geen plechtigh den plaats. Morgen zal de tires dent rust neme waaraan hij groote behoefte heeft. Di< dag hebben er evenmin pleçhtighedi plaats. Des avonds zal hij deelnemein m het dinar, te zijner eere door den geza en mevrouw Sharp te geven. Op Dondêrdag komen de koning vi Itabe en de ledem van de Italiaanscl koninklijke familie. benevens de eers minister, Orlando. te Parijs aan. Op lst< Kerstdag zullen de président en mevrou Wilson de troepen aan het front gai bezoeken. Waarseh jnlijk begeeft h&; § zelschap zic'h op 24 December naar gen raal Pershinfs' hoofdkwartier. Me.n z trachten troepen uit aile staten van f Amerika aanwezig te doan zijn. Wilson naarZwitserland Yolgens een bericht uit Annemasse heeft pnegident Wilson op /ù tnoodiging van den. Zvvitserschen Bondsraad doen we^en, dat indien de omstandigheden 'het hem toeistaan, hij op weg na'air Italie, Zwitserland zal bezoeken. De Moord op den Voorzilfer van Portugal Lissabon, 16 December. — De mede-plichtige aan den moord op den voorzitter is aangehouden. In de stad heerscht eene bui-tengewone koortsachtigheid; men verwacit zich aan betoogingen. De moordenaar van den Voorzilter werd aangehouden. De Voorzitter werd erg gekweist en slierf kort na den aanslag; de broeder van den Voorzitter werd gekwetst dooreensibel gedu-rende woelin^ die plaats had op het oogen-blik van den aans ag. De moordenaar be-hoort tôt den Jongelingenbon^J ; hij vroeg de beschermin; van de po itie tegen het lyn-cheeren, daar hij gewichtige verklaiingen te doen had. Het gerucht loopt dat het Voor-zdterschap der repùb!iv;k niet zou opgevolgd worden door Tamagoimi Barbosa, tegen-woordige minister van financiën. Een mili-tair gouvernement zou ingericht worden. DE PRESIDENT VAN PORTUGAL Sldonio Paes, de opvolger van Bernar-dino Machado Guimaras, was ongeveer vijfl'g jaar; h:j werd geboren te Caminha, sludeerde aan de universiteit te Coimbra en wêrd vervolgens opgeleid tôt officier van de artillerie. Met halrt en ziel was hij republikein en reeds in 1890 onderteekende hij een révolutionnait' mamifetst der studenten. In 19J1, toen de zittingen der constituante geëindigd en een président der republiek was gekozen, werd Joao Ohagas belast met de kabmetsvorming en de>ze droeg toen den wiskundige Paes het département van Finane.ën op en wel Ijuist op heit moment. toen de staat een déficit had van ongeveer 40,000.000 voor dien tijd een \oor een klein land zeer groot bedrag. Als financier onfplooide h j toen onder zeer moalijke omstandigheden groote ga-ven. Chagas' opvolger, de Vasconcellos, t°achtCe hem nog als minister te behou-den. maar hij verkoos de functie van gezant der republiek te Berlijn; men ver-trouwde hem daar niet volikomen en als geboren geleorde vertoefde hij daar meer in univeirsiCa.re dan in po'.itieke kringen. Toen de oorlog uitbrak werd hij met gewe d ttit den kring der wetensohap ge-l'iikt en 18 maanden later, toen Portugal aan den oorlog deelnam, keerde hij naar / jii land terug, waar hem toen belang-11 jke opdrachten werden gegeven aan het departement van Buitenlandsche Zaken en krachl'.g we;rkte hîj mede aan de- oor-logsmaatregelen. De toestand in het land /e I was op ekonomisoh en finantâeel gebied nog n.,e| veel vorbeterd en de be-roering was wel op z;jn hoogst gestegen onder de leiding van Al'fonso Costa en zijn vr.enden. Paes meende 'ioen te moeten ingrijpen; In'j stelde een revolutionna'ir ikomiteït in en bere dde aldus de omwen'teling voor. Den 5den December 1917, even voor het yallen van den avond, begaf hij zich met 50 ruifeirs. die onder commando sConden van een officier van 20 jaar, naar de ka-z"rn,e va'n Matadours. Hij nam daar de leiding in handen met kapiteiri Feliciano Costa en de soldatep sloten zich bij hem aan. De offlcierenschool verklaardô zich 'veneens solidair on toen begaf men zu-h naar de kazerne van hei} lst© regiment artillerie, eveneens met goede resultaten. Ren kanonschot werd gelost en op dat tee-ken slroomden van aile z'iljden soldaten, arbeiders en vrijwilliger.5 van aile stan-den toe, die bereid waren de irevolutie te ^teunen. Paes vormde het middelpunt. Maar toen kwam de tegenstand der troepen, die de refeer ng trouw gebleven walren lP,n er ontwikkelde zich eem gere-geld artilleiriegeveoht. Twee dasen lang werd er gestreden de straten van Lissabon. Daarna rukte Machado Santos, de stichter der republiek. de stad b nnen en Alfonso Costa werd gevangengenomen. Door den drang dar gebeuriexiissen was Paes de aangewezen président der repu-blieik. hij wenschte dit eehter alleen te zijn, wanneer hij daartoe werd aangewezen door algeiïieén en direkt kiesrecht. En dit geschiedde den 29sten April van dit Ijaair. De Duiische Koloniën . bij Zuid-Afrika? Reuter meldt uit Ladysmith : In een redevoering verklaarde de Zuid-Afrikaan-sche minister van financiën, dat men met de bijna zekere waarschijnlijkheid te rekenen had, dat binnen niet te langen tijd een nieuw gebied bij de Zuid-Afrikaansche Unie zou worden ingelijfd, waarvan de bewoners voor het grootste deel Duitschers waren; Hij wist evenwel nog niet, welke politiek de Verbondenen te dien opzichte op de vredes-conferentie zouden volgen. Buxton, de gouverneur-generaal, zeide op een te Johannesburg gehouden vergadering, welke door 10,000 personen werd bi)ge-woond, dat Zuid-West- en Oost-Afrika onder geen enkele omstandigheid aan Duitschland teruggegeven zouden worden. De Doortocht over Limburg HET STANDPUNT DER BELGISCHE REGEERING UitBrussel wordt gemeld : Het Belgisch ministerie van Buitenlandsche Zaken heeft aan de pers een nota doen toekomen naar aanleiding van het bericht van de Nederlandsche legatie, dat de beweegredenen uiteenzette, die de Nederlandsche regeering het trekken van Duitsche -troepen door Limburg deed toe-3taan.Volgens dit bericht zou dewapenstilstand een groot verschil tusschen feitelijken en wettelijken toestand in het leven hebben geroepen, terwijl de door de Duitschers aan-g'nomen voorwaarden een hervatting van de vijandelijkheden zouden hebben uitgesloten, en er geen motieven meer zouden zijn om de Iroepen der oorlogvoerenden te inter-neeien.Er valt thans op te merken : 1. Volgens rechtsbegrip is de wapenstil-stand eenvoudig een opschorsing van vijan-delijkheden, die geenszing een hervatting uitsluit. 2,Op 12 November 1918stondde Nedf-r-landsche regeering het doortrekken der Duitsche troepen toe, zonder voorafgaand overleg of toestemming van de Verbondenen regeeringen. Evenwel heeft Nederland in een nota van dezel.den datum aan den Belgschsn gezant te 's-Gravenhage ver-klaard, dat het de sinds 1914 geïnterneerde Belgische militairen niet kon vrijlatt n zonder voorafgaande instemming van de Du tsche regeering. 3. Vdgens art. 11 va.i de Haagsc, e Conventie van 1907 was de Nederlandsche regeering verplicht tôt de interneering van Duitsche troepen, op haar gebied toegela-ten. De Nederiandscne legeering zal niet de verplichting ontkennen, die op den 12en November, ondanks den wapenstil-stand, op haar rustte, daar zij op denzelf-den dag zich op het bewuste artikel tegen-over België beriep om haar weigering tôt vrijlating der geïnterneerden te rechtvaar-digen.De Nederlandsche regeering heeft, sedert zij den doortocht der troepen toestond, steeds verklaard, vôôr ailes in htt belang van België te handelen ; maar als men de zaak uit militair standpunt beziet, is het onweerlegbaar, dat deze gunst, aan de Duitschers toegestaan, hun veroorloofde een talrijke troepenmacht en een aanzien-lijke hoeveelheid materiaal in veiligheid te brengen. Wat het aantal soldaten betreft, bedraagt dit van 70.000 tôt 120.000 man. De Belgische Generale Staf beschikt over gegevens, die aantoonen, dat er overeen-stemming heeft bestaan in de data voor het overtrekken van de Maas voor het geheele front van het 4e Duitsche leger, zoowel over Nederlatîdsch als over Belçisch^rond-gekied, hetgeen de veronderstelling wettigt, dat de Generale Staf van den vijand bij den terugtocht van zi'n troepen rekende op toe-lating van de Nederlandsche regeering. Men moet ook niet vergeten, dat het Duiisc e leger in Belgisch Limburg te Bever-loo zijn groolsche centrum voor de bevoor-rading had, te Tongeren, het voornaamste centrum voor mitrailleurs en dat aile mate-riaalstapelplaatsen van het 4e leger van de kust en die van de vliegeractie in Vlaande-ren rondom Antwerpen samengetrokken waren. In hel licht van den terugtocht van Octo-berishet dus duideltjk, welke uitgebreide diensten aan de Duitscheisbewezen worden door hun toe staan, dat het 4e leger Neder-landsch Limburg via Visé niet geheel be-hoefde te ontwijken en daardoor de wegen en spoorwegen, die rechtsireeksch van Bel-! ië naar Duitschland Jeiden, en die nauwe-lijks vo!doende waren voor den af'oc'.t van andere duitsche troepen,niet te over oeren. Het zijnogmaalsveroor'oofd er op te wijzcn, dat, indien de doortocht geweigerd was, de sterke continger.ten, die thans door L m-burg gepasseerd zijn, niet in de gelegenheid zouden zijn geweest het Belgisch gebied te ontruimen in den tijd, door den wapenstil-stand voorgeschreven en dus gevangen zouden zijn genomen. Niet alleen zijn troepen en mateiiaal aan de macht der verbondene onttrokken, maar de soldaten, die over Hollandsch Limburg ontsnapt ziin, zullen zelfs de wapenen tegen ans weer kunnen opvatten. Bovendien is het aan de Belgische regeering bekend, dat yee, paarden, karren en andere goederen, aan de Limburgsche bevolking' behoorend, ivelke door de Duitschers opgevorderd of geatolen waren, door Nederlandsch Limburg zijn gevoerd. Deze buit zou terplaatse achtergelaten moeten zijn, indien de wegen over Nederlandsch Limburg niet voor den vijand geopend waren. Ten siotte heeft de Nederlandsche regeering door den doortocht over een provincie, die Noord-België 'bçheerscht, toe te staan, een precedent geschapen, dat onze veiligheid bedreigt. Bovenstaande verklaring van de Belgische egeering werd door Reuter en Hâves ibevestigd. Da Verkiezingen in Engeland GROOTE BELANGSTELLING VAN HET VROUWELIJK KIEZERSCORPS. De correspondent van « De Telegraaf > schrijft aan zijn blad: De ongewone kalmte der huidige verkie-zingscampagne is geensz-ins toe te schrij-ven aan gémis aan belangstelling b.lj het publiek, maar hieraan, dat men' aigemeen ven gevoelen is, dat d© koalitieregeeri.ng ininstens zoo lang gesteund moet worden als de. vrede nog met geteekend is en ook-gedurende het vijdpeirk van wederopbouw, lielgeen d: partijtegenstellingen minder sc.herp maakt. In -lertand gaat het echCer volgens ge-bruik zeer levondie toe, en daar woedl een felle strijd tussc'hen natonalisten en Sinm Feiners. Merkwaardig is in Engeland en Sehot-iand het groote aantal vrouwein, dat ter stembuis optrekt, en dat. op verschillende p aatsen grooter is dan het aantal ma.n-nelijke 'kiezeirs. Hier en daar bareikt deze meerderheid de. ongelooflijke verhouding yan 10, ija zelfs van 25 tegen 1. Grapp g is wel, dat vele vro^wen heelemaal n:et wist-n. dat de stemming geheim was, en aan Jan en AlLeman vertelden op wien /ij zouden stemmen. Ik zelf hoorde tôt tweemaa.l toe een vrouw aan den ingang van een stembureal aan den agent v,ra-gen : « Kan ik h'er op X. stemmen. » Vele zeer oude vrouwen, van 70 tôt 90 jaar, hebben zich haï sfemgenoegen niet laten ontnemen en hebben haar' burger-plicbt met opgewektheid verricht. Te Edmonion kon men een weduwe van 105 jaar maar met overhalen om (te stemmen. Zij zeide dat zij a geen mensch kwaad wilde. » Van Ltoyd George had zîj nooit gehoord, en als zij nog op iemand stemmen zou zoo zeide deze iruim hon-derdjarige, dan zou het op iemand geweest zijn, die -« .eigenhandig den keizer ging keelen. )> Ip. 't Easitend kwamen vele arme vrouwen in de stembureelcn mie>t babies op den arm, waarover de altijd klaar staande padvinders zich dan zoo'lang ontfarmden. Men schat^ dat eir rcads 10 miinbéh personen gestemd hebben, dat zoti dan de lielft zijn van het totale kiezerstal. Aigemeen wordt aangenomen, dat de-koa-1 tie een beslissende overwinning zal be-halen, en een meerderheid van ongeveer 130 stemmen boven aile ande-e partiljen zal verkrijgen. Ervarein. deskundicen geven de Labour Party van 100 tôt 125 stemmen, de As-quit'histen omstreeks 100, maar het is zoo goed als onmoge'lijk, een be'trotiw-bare schatting te doen alvorens de stemmen geteld zijn. .M'es han.gt af van de stemmen der soldaten, — maar in ieder geval blijft Llo\'d George premier. Italie en Wilson's bsginselen Uit Rome wordt gemeld : In den Senaat verklaarde Crlando, in antwoord op de vragen van verschillende leden bij de behandeli g van de voorloopige begrootinestwaalfden : « Italie is nog niet in staat te demobili-seeren. De oorlogsEeest moet, wat er ook gebeure, onaangetast blijven. De onmiddel-hik te boven te komen moeilijkheden zijn niet verminderd, eerder wellicht vermeer-derd.Wat de internationale kwestie aanjaat, kan ik niet in bijzonderheden treden, want het gaat niet aan, in het publiek vcoruit te loopen op hetgeen men bijzonder nog bespreekt, en het recht, de desiderata van Italie zijn ondergeschikt aan de gedragslijn van algemeenen aard, die al of niet ter vredesconferentie gevolgd zal worden. Natuurlijk zal die gedragslijn op recht-vaardige wijze op Italie moeten worden toegepast; wellicht verklaren de verbondenen mogendheden zich eensgezird met beginselen, welker beteekenis zou leiden tôt een verandering van richtsnoer, hetwelk steeds in het oog werd gehouden bij de oplossing der vraagstukken, welke Italie betreffen. De beginselen zijn die van Wilsun, en zij worden tôt de zuiverste beginselen der menschheid verheven en als zoodanig ook door ons verkondigd. Wij zullen die beginselen trouw blijven, maar ik kan niet zeggen in welke mate wij dat zullen doen, want in de praktijk kunnen z;ic'a belemmeringen voor-doen.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.