JÖBLRDS TBKg»§.M Druta&«*'-Ui«|5r«vejp p«x* »boiuie».nig« dt.n«a m.s minst*»* «o Pan* Itf«»-JdUB) m^^^^'^Ê^mAni^i^^ - «dra* gezond «o t* woiNiojt b*t T*!fd< Ctoem afaoKdarlijka* wrada Petrograd 27 Mei. — Het congres der landlieden heeft met bijna aigemeene stemmen een besluit gestemd, verklarende dat de oude staat van zaken, genoemd «gewapende vrede » moet verdwfjden en alle gedacht van afzonderlijken vrede moet worden. verworpen Volgens zekere berichten is Brazilië tegenwoordig op het punt eene beslissing te nemen betrekkelijk Duitscbland. De stemming ten voordeeie van de afschaffing der onzijdigheid8formuul was een eerste voortf ekpn. Iedereen begreep dat de we? naar de afbreuk leidde. De uitslagen van het onderzoek over de vernieling van de Tyuca maakt den staat van vrede onmogelijk. De week zal ongetwijfeld niet voorbij gaan voor Brazilië de zijde der verbondenen kiest. Brazilië ial onmiddellijk de Daiteeha sekepeo kuig«B Rio de Janeiro 27 Mei. — De voorzitter van den kabinetsraad, Sylvio Romero, heeft aan het congres de volgende boodschap gestuurd : Ik heb de eer ter uwer kennis t« brengen een afschrift met bijzonderheden over b>t v»rnielen van een nieuw Braziliaansch koopvaardij schip door een onderzeeër. Gansch de natie kent de houding welke de regeering aannam toen Duitscbland aan de onzijdigen het inrichten der blokkade kenbaar miek en aldus de vrijheid der zee beperkte in tegenstrijd met de wederlandsche wetten. De regeering van Brazilië stuurde dan eene protestatie en brak na de vernieling van de Parana de betrekkingen af. Thans worden wij door het vernielen van een tweede koopvaardijsebip verplicht ons zèisren te verdedigen. Het bestmir zal echter niet handelen vooraleer het congres geraadpleegd te h ebben r Het gebruik van de Duitsche koopvaardijschepen in de Braziliaansohe havens geankerd zal dringend worden. &e» laatst* ftt«p Rio-de-Janeiro 28 Mei. — De a Jornal do ! Commercio » verklaart dat Brazilië thans EaIÏJ£Jkozenheeft - De laatste geschillen hebben het land doen besluiten zijne houding te wijzigen. Het gedrag van Duilschlaud. voegt her blad erbij, doet ons rang kiezen aan de zijde der verbondenen die openlijk strijden voor de verdediging van de Amerikaansche belangen. Het gedrag van Duitscbland dwingt ons beslissingen te nemen die aan onze wenschen beantwoorden. De « Razao » vraagt het onmiddelijk Alf emt ene faal in de lagere school 11. Tot staving wil ik hier nopens dit punt eenige. feiten aanhalen die ons midden de soldaten dagelijks herinnerd werden. Ja maar, hoor ik u zeggen, waarom een aigemeene taal ? Verstaan de soldaten en vluchtelingen ,Yan alle hoeken ivan het land in het leger en in den vreemde, dan elkander niet! Ja zeker, maar eerst heeft ons oor zieh moeten gewennen aan de klanken en uitdrukkingen van het rijke « bachten de kupe's », van het sappige Gentsen, van de taal der Sinjoren, van het gemengde Brusselsen, van het zuivere Limburgsen.. De soldaten in 't algemeen spreken nog hun gewesttaai maar ze is gezuiverd van de meeste wanklanken die erin voorkomen. Nog wel zullen we hooren of de spreker van « bachten de kupe » is of Gentenaar of Sinjoor of Limburger ; maar we zullen door die gezuiverde spraak hem beter verstaan. Een bloempje mag men dan ook over 't algemeen geven aan de Limburgers, waarde aigemeene taal verplichtend was in 't Onderwijs. We hooren vele Vlaamschhaters en oningelichte Walen met die vraag voor den dag komen ; Vlaamsen leeren én streven voor de rechten der Moedertaal geheel goed en wel, maar voor welk Ylaamsch : 't.WestYlaamsch of 't.A.ntwerpsch of eene der andere gewes Halen ? Of uw taal is geen gebruikte taal ? Of het is niet om te leeren, we s worden er niet wijs uit, uit al die dialekten ? Qf de Vlamingen zijn verplicht van Fransch te spreken om zich onderling te doen verstaan ». Al opmerkingen die duizendmaal weer*legd werden, maar toch grond houden bij©«geleerden en oningewijden of twistzockers.Ü^ Ik wil derhalve hier ook niet verder daar over uitwijden, alleen weze ,het gezegd dat we, zelfs rn den toestand waarin we nu waren, met een weinig moeite elkander goed verstaan, en daarom du3 geen tweede taai moeten bezigen. Het ware enkel te wenschen dat we door de aigemeene taal zoo breed en wijd mogelijk te maken die opwerpingen vermeden en bekwaam waren met de Aigemeene omgangstaal ons te doen verstaan van Vlaanderen . tot Zuid Afrika, van Holland tot de volksplantingen van Noord-Amerika, van ffifoord-Frankrijk tot de Hoiiandsche Kolo nien. Neerlaadia was daar een pogen toe! dok tot de verdere ontwikkeling van de vakkunde bij ons volk hebben we de beschaafde omgangstaal noodig en wel voornamenlijk in de eerste jaren na den oorlog ] als onze Noorderburen ons in dit opzicht f oene helpende hand zullen moeten toestaken met ons vakboeken te geven in Aigemeene taal, voor ladar verstaanbaar. Wa hooren te dikwijls klagen van vakboeken. We hebben moeite met de taal... ze is Hollandsen 1 Dit moet vermeden met aigemeene taal aan te leeren en te verspreiden. Ik ben binst den oorlog in de gelegenheid gesteld geweest Nederlansch aan Walen aan te leeren, en ik mag u zeggen dat ik door hel gebruik van het Nederlands oh meer eerbied voor die faal afgedwongen heb dan ei at ik eene gewesttaai in mijn spreken zou gebezigd hebben. Allen waren verwonderd en zegden : « Dit ii nu echt en goed Ylaamsch, nu kunnen we ar goed aan uit, zoo is het gemakkelijk, nu hooren we al die verschiilige klanken niet meer.,. » en dies meer. Het verspreiden van het Algemeen Nederlandsen zal er ook veel toe bij dragen om de lezing uit alle hoeken waar de Dietsche taal klinkt te verspreiden ; zoo zullen we meer bekend worden met schrijvers uit Holland en Zuid-Afrika en dit zal niet weinig ertoe bijdragen om den stam trots te doen aangroeien; we zullen zoo de meesters Tan alle landen in ons eigen taal kunnen waardeeren daar alles in de Aigemeene taal «ai vertaald worden en niet in het stijve Hollandsen alleen of in het rijke Vlaamsen *f het ingekorte Zuid-A&tkaanien. De aigemeene taal heeft er ook machtig toe bijgedragen om nu binst den oorlog in de vluchtoorden het onderwijs te geven, zooveel mogelijk in de Moedertaal. Waar gingen we staan als niet in de laatste jaren een machtig pogen voor Aigemeene taal was gedaan geweest, 't Ging er lief uitzien en we zouden in de overgroote moeilijkheden van dezen tijd wel gedwongen geweest zijn de omgangstaal der piaajs, tijdelijk als voertaal van het Onderwijs in de Belgische scholen te nemen. Goddank zoo is het niet geweest en waar het kon werd dan ook de Moedertaal geëerbiedigd en 't Onderwijs in de Aigemeene taal gegeven. Want van kinderen die de Belgische school niet zullen gevolgd hebben in den vreemden zal na den oorlog weinig te verwachten vallen en 't zullen halfgebakkene tweetaligen zijn, zooals we er helaas! tot nog toe maar al te veel opgebracht hebben. Mochten deze eenige beschouwingen er toe bij dragen de Aigemeene taal meer en meer te verspreiden en ze te veralgemeenen en niettegenstaande ik me durf uitgeven als gehecht aan da rijke, onuitputtelijke, sappigzoete taal die ik van moeder geleerd heb, toch ben ik partijganger van benevens die, een Algemeen taal te stelkn die moet worden de taal van al de broederlanden van den Dietschen stam. PIET VAN DOL. Oorlog Donkre dagen drijven door dor en droevig, durend, dal. Driftig draaft de dolle dood, daar de doolaards dwaasheid doen. Berstend brult de botte bom. Beemden beven, brallen boos. Beestig brieseht de « bard » bebloed, binnen blake, breede bres. Krijgers kermen..., kille koorts klampt en krimpt hun keel en kaak. * Kraaien kras~sen, koolgekleurd, klauw en kop in klompen koud. Steden sterven, stukgestormd. Stomme steenen stuiken steeds. 8truik en strook zijn stek en staak. Sterren staren stuur en stiff. Winden waaien weg en weer, waar het weesje wacht en weent. Weelde was... de wanhoop wurgt 's wichtjes wieg, het wijf haar woon. Nestor GROENTAK. Uit het intervieuw van minister Baron de Brrgueville in de « Legerbode » van 10 Mei opgenomen: « Nopens het getal Vlaamschsprekende en Vlaamschonkundige officieren bestaan er geen statistieken; er zijn officieren als Vla- \ mingen vermeld en die alleen Fransch spre- 1 ken, terwijl er veel Walen het voorbeeld I van onzen uitstekenden oppergeneraal ] nagevolgd hebben, en bijzonder goed j « Ylaamsch spreken. » Wij kennen instellingen hier in onze nabije \ omeeving, die de volledige en ontegensprelijke 1 statistieken ofte optellingen in handen hebben, j Die blijven zorgvuldig bewaard tot betere da- ï gen aanbreken. Wat de laatste verklaringen betreft en door \ ons opzettelijk onderstreept, we achten het * onnoodig er op te antwoorden. Het holle, ronkend, zoo gezegd Vlaamsehgezinde manifest van bezet België onlangs in de « XI* Sièeie ». met opvallende, groote, vette letters verschenen, net of het de nieuwstijding gold van de oorlogsverklaring van een nieuw bijtredende bondgenoot, is onde Heekend door een heele boel mensehen die voor het meerendeel zoo Ylaamschgezind zijn als de XX1Siècle zelf. Dat wil zeggen, dat buiten enkelen al dia. heeren voor den oorlog ver van ons of tegen ons stonden en dat zelf een zeker procent geen gebenedijd woord Ylaamsch kennen. Er wordt in Frankrijk en Engeland met alle middelen propaganda gemaakt voor eene Belgo-Fransche economische overeenkomst. « LeMatin » van IU April schreef: « Wif — ten onze vrienden van BelgUf zullen tot het uitersie ons voorbestemd lot navolgen ». HWWÊHtT ff "tij M95i*lWn' Bij dan vijand Oalust&tt te» f&adapastla Men seint uit Budapest aan de Duitsohe dagbladen dat vrijdag erge onlusten plaats grepen in de Hongaarsche hoofdstad. Debetoogers, ten getalle van vijftig duizend doorliepen de straten der stad al roepende : « Weg met Tiszal Leve het algemeen stemrecht! Weg met het gouvernement! Wij willen den vrede ! » Er valt op te merken, dat de groote meerderheid der werklieden van Budapest 's morgends reeds hun werk verlaten hadden om zich bij de beweging te voegen. Volgens de a Wiener Tageblatt imamen de oetoo9f™ zulk eene dreigende houding dat de graaf Tisza en de minister van buitenlandsche zaken Sandor de vlucht moesten nemen. Bijzondere berichten uit Zurich melden dat er bloedige botsingen plaats hadden tusschen de politie en de betoogers. ■lat «oir leven lm Oo«**ni>ijfc Een lid van het internationaal Rood-Kruis heeft verklaard dat te Weenen en in al de voorname steden de eetwaren aan ongehoorde prijzen staan. In de notels krijgt ieder klant 's morgends een klein stukje brood, rantsoen voor den herten dag. Een /dekentje kost 45 f ranken, suiker is er niet meer. Gedurende gansch hun verblijf in Oostenrijk konden de leden van het RoodKruis er geen enkel stukje bekomen. Bwwd »* ••■• miiaitiafabriak Bellegarde 28 Mei. — Sen brand brak uit in dQ munitiefabriek van Bolonce. Talrijke ontploffingen hadden plaats. Sen groot aantal werklieden werden in de werkplaatsen gedood of gekwetst. Dertien lijken werden reeds van onder de puinen gehaald. Een BOtal andere bevinden zich nog in het vernielde gebouw. Da Franscha socialisten naar Stockholm Parijs 28 Mei. —De Raad der socialistische partij hield dezen namiddag eene vergadering. De socialisten van de meerderheid en die der minderheid kwamen t'akkoord en en besloten eene delegatie naar Stockholm te zenden met het doel aan de besprekingen over den vrede deel te nemen met de afgeveerdigden der andere landen. Brazil staat op hst pust erna beslissing gebruik der Duitsche schepen en het verwerpen der onzijdigkeidsformuul. .De « Epoca » is van oordeel dat Brazilië officieel den staat van oorlog moet uitroepen en besluit: Genoeg redevoeringen. Daden 1 Te wapen I Neg eei Brariliaaisek steansehtp ia dea gread gebeerd Rio de Janeiro 28 Mei. De Lapa werd in den grond geboord. In SpanjS Er ie meeting tea vaarrfeeta der ▼ arbaadaaaii te Sadrid Madrid 27 Mei. — Eene groote meeting belegd door de linkerzijde had heden plaats te Madrid. 60 600 personen hadden hunne kaart van deelneming gevraagd. De plaats waar de meeting plaats bad kon enkel 15.000 personen bevatten. Een oogent lik vatte men het gedacht op drie afzonderlijke meetingen te geven op de drie verschillende groote plaat sen van de stad. Men moest dit gedacht opgeven. Die meeting is eene groote politieke gebeurtenis in Spanje, die Duitscbland zaldoen inzien dat de bewonderaars van zijneschelmstukken daar fel aan 't verminderenzijn.Wj*p Op het einde der meeting stemde men hetvolgende besluit :£ geschoten en zes andere oedwongen te dalen. Vijf der onzen keerden niet terug. ****!ÊtJ**~ Op het Ifaliaansch front Sedert 15 Mei 23.681 namen de Italianen gevangenen Zij mifk9s 36kaetis aa 148 Bitrailta-nii bait Rome 29 Mei (officieel). Gisteren was de vijand op den Carso zeer bedrijvig en bombardeerde onze stellingen met het doel ons te beletten onze lijnen te versterken. Vijandige aanvallen tegen onze stellingen langs den ijzeren weg ten O van San Giovanni-Duino werden door ons vuur afgeslagen. Ten O. van Gorhia vernieuwde de vijand net hevig bombardement met stukken van alle kalibers op den heuvel 125 ten Z. van Grazigna. Onze batterijen verspreiden meermalen de aanvallers die zich in de eerste loopgraven verzamelden.' De artilleriebedrijvigheid was niet min hevig op onze stellingen vanden heuvel 652 in de streek van de Vodice. Een sterke aanval op den top der hoogte werd door onzen tegenstand vernietigd. Ons voetvolk miek eisteren belangrijke vordering op de Zuid Oosterhelling van de zelfde hoogte en bleef er zich vastklampen. In den sector van Plava wierpen wijden vijand achteruit ten O. van Globna en nameneen honderdtal gevangenen. Sedert (5 Mei namen wij 23 681 gevangenen, waarondfr 604 officieren. Onder den buit teJt men 36 kanonnen, 148 miteailleuzen, een« sroite hoeveelheid geweren en ander oorlogsmateriaal. Rome 28 Mei. — Men verneemt uit Zurich dat de Oosten rij ksche opperstaf den Duitscben geraadpleegd he**ft. Een krijgsraad werd gehouden te Laybach waaraan dgeneralen Conrad von Hoetsendorf, von Arz, Ludendorff en Falkenhayn deelnamen. De raad heeft bekend dat de toestand ernstig is en dat de Oostenrijkers onbekwaam zullen zijn aan de Italianen den weg naar Triest te versperren.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.