32 laar — N. &3 Prijs per mnmser : toot België 3 csütiemen, voor den Vreemd* 5 centiemen rjagBaawmCTMHreiigiO^^ sasaaw'^aMiÉfcaéMc^^ Telefoon e Redactie 247 « Âdngalsiratie 2845 Wcensdars 8 FEBKUJMbt 19f0 ABONNEMENTSPRIJS BELGIË Drie ma&ndeia. . . , . tt. 3.29 £«& es&endea . .... ff. Q.Stt Ëeo j&ar ..»*... tï. I&30 lies alXMssect ëdk co afe psstfecrealc» DEN VREEMDS Dr>® maande» tâegsi^te ^•MMttchsppij HEI LICHT fceetuardsr i f. PC VfSCH. tede&erï"0»Hl . . REDACTIE . . ADMINISTRATIE KOOOPOORT. 29. GENT ^mmï^'J^^^&^f^^^Af^Ê^^.^^nrrJKKrrmmm sraœsira-ïsœuœKraBsiawM^^ ,Wij hebben niet alle dagen tijd en goesfing om ons met het katholiek bladje De Centenaar bezig te houden. Maar enfin, als 't over zijn hout gaat, dijn wij wel verplicht onze pen te scherpen en dat stout confraterken op zijn pootjes te trappen. Dat was onlangs het geval! Wij had'den' erkend dat de rijken van Gent iets gedaan hadden om den nood te lenigen, juaar terzel f dertijd de meening uitgedrukt dat er nog veel steun en zelfs langs pm meer van noode was. ' De Gentenaar is het met dien oproep eens, maar de termen waarin wij hem dejden bevalt hem niet. Wij hadden meer gewild en onze tegenstaander vindt dat de gentsche rijke fcienschen ten volle hunne plichten begrepen hebben, zelfs vooraleer wij het hen Rebben willen wijs maken. Pardon Gentenaar, 'm de zaak die ons bezighoudt hebben wij de rijke menschen weinig te leeren en als wij dit wel konden, dan zou het niet ter hunner eer «trekken en ons pleidooi zou ook bitter weinig effekt maken. Het is al geheel wel en breed van onfcentwege als v/ij rechtzinnig bekennen^ dat er rijke menschen zijn die goeden wil of verstand genoeg getoond hebben, om hunne hulpbehoevende stadgenooten bij le springen. Voor de Gentenaar is dat niet voldoende, schijnt het, en onze oproep WALGT fHEM. Hoe Gentenaar, gij zijt verdomd delicaat en vies gevallen, dunkt ons. Het klerikaal orgaantje — drie personen in eenen God — heeft misschien wat te veel slijm fcij om zoo walgachtig te zijn. Dat is op te knaken uit de volgende woorden, die het kan ons adres stuurt : Vooruit weet zoo goed als wij nochtans dat de rijken van Gent, allen, kun geld en het grootste getal onder hen, hunnen persoon ten dienste gesteld hebben en nog stellen ten voordeele van al onze beproefde stadsgenooten. Eerlijk gesproken, weten wij daar weihig of niemendalle van en dat om de geheele eenvoudige reden dat wij in de meesten der liefdadigheidswerken door de Gentenaar opgesomd niet vertegenwoordigd zijn. En dat alle rijke menschen hun geld geofferd hebben en de meesten hun persoon daarbij, daar gelooven wij niemendalle van, zoolang men ons het tegendeel niet bewijst. Wij verwachten dat bewijs met belangstelling af, en zijn op voorhand dank|baar| aan hen die net wel deden van kun igeld te offeren. Het zal wel blijken meenen wij dat een 'deel van kun geld voldoende zal zijn, gelijk dat alle rijke mensehen zullen verval)len) tot een deel der rijke menschen, die fcooals De Gentenaar het beweert hunne 'plichten begrepen hebben. ■«• * * De drievuldige Gentenaar, Landwacht Een praatje oier indBibroeikassen Het ware ons niet moeilijk indruk te toaken, zoo wij ons lieten verleiden tot het omschrijven der tegenstellingen door boyenstaanden titel opgewekt, nu vooral ia dezen tijd wa&r de sterk&te zucht en '.weent. I Wij laten kejfc den lezer over ach de sterkste kontrasten voor den geest te halen ; ons doel is enkel te wijzen op het groote nut der « couveuses », een der vindingen van het menschelijk eenie in zijnen •rusteloozen kamp tegen de gluipende dood. Men wee* to wc ' ig over dit vernuftig toestel dat het leven opwekt, daar waar ternauwernood de kiem ervan aanwezig is, en wij zullen pogen de belangstelling te (wekken door de groote hulp die de kinderbroeikassen kunnen schenken bekend te maken. Een vrijmoedig praatje lijkt o»« daartoe «et best geschikt '* * * Heel ande-ss wordt het als men iets wenscht te hooren over datgene wat mins*ei*' iedereen moest w/fiten die niet in een w opgegroeid. Y aag bijv. wat zij weten •ver de zegenrijke werken van mannen •'s Rous, Pasteur, Carrel, over de gie- en Kleine Patriot verstout zich het volgende te drukken : d en noem ons een plaats waar geen fanfare, geen velodrome, geen sportplein of iets dergelijks te vinder: is. Wij halen dit niet a,an bij wijze van tegenkanting, maar wei om aan te toonen dat di* alles er is en wel uits uitsluitelijk dank aan de particuliere ondersteuning en zoo dit mogelijk is voor zaken van ondergeschikt belang. Dan kan het ook gebeuren wanneer het gaat om het behoud van ons komend geslacht. Wij hebben de overtuiging dat, moest ons voorstel inslaan, het niet aan hulp ontbreken zou. Het doel is te schoon om geen aanspraak te mogen maken op de onschatbare madehulp van allen die de bescherming van het kind willen Wij weten wel dat meer doeltreffende middelen voor de hand liggen ter bescherming van het kind, zooals: de radikalo afschaffing van alle alkolische dranken, het verschaffen van gezonde werkerswoningen, betere werk- en levensvoorwaarden, ernstiger toezicht op devervakehing dei eetwaren, enz., allen eerste vereischten om de proletariers — kinderverwekkers — in staat te stellen gezonde vruchten voort te brengen. Maar helaas, het is nu eenmaal gewoonte dat men eerst de ziekte laat woekeren om ze dan met allerlei middeltjes te bekampen, instede de krachtige voorbehoudsmiddelen te gebruiken als hierboven. Zoo ging het vroeger en in de toekomst zal het misschien beter gaan. Daarom ook hebhen wij ons uitsluitelijk gericht tot hen die de hand willen leenen aan een edel werk. :$ ïjc # Wij villen ons praatje besluiten me*, de hoop dsfc meer bevoegd -> eens hun pen zullen söhernen «m dit onderwerp in «Verruit* te bejiandjlejk Wat ons betreft wij hebben onze gedachten zoo maar neergeschreven, zooals ze ons voor den geest kwamen, -uiisschien worden zij in aanmerking genomen, misschiers ook niet. Maar zeker is het dat ons voorstel veel zou winnen zoo eea deskundige de taak op zich nam om het wetenschappelijk te pleiten. V/ie wil het doen?A. D. S. OerloK en Cederdnorte AAN DE LEDEN VAN « VOOEüIT » EN DB GENTSCHE' BEVOLKING Zooals ik in mijno voorgaande artikelen wees en de aandacht van de leden van «Vooruit» en de Gentsche bevolking riep op den ergon toestand in de leder- en Bchoennijverheid, komt het volgende feit den toestand nog verslechten: Sedert een tweetal maanden fs er gefeek gekomen c:m lichte byveuJcders en ö^zoh» deriijk in chevreau. Do schoenfabrikatie had, daar dit artikel geen behoefte was voor de strijdende legers, gedurende het oorlogsjaar 1615 er zich het meest van bediend tot het vervaardigen van schoenen, en byzonderlijk ds goedkoopste soorten. Hierdoor wae men in staat gesteld, niettegenstaande de hoogkostende prijzen van het zoolleder en voor de onderfournituren, de echoenen nog aan redelijken prijs af te leveren. Dit heeft voor gevolg gehad dat de voorraad, welke van dit artikel in het land was, totaal ait te putten en dit in dan kortst mogelijkea tijd. Dit feit verwekte natuurlijk onder de schoenfabriekantea een soort paniek, en eene nieuwe vermeerdering der prijzen liet zich niet wachten. Het zal dus niemand verwonderen dat hot karton meer nog als vroeger eens overwegende rol in de schoennijverheid zal spelen; want, wat zien wij reeds gebeuren? Dat fabriekanten, welke vroeger maar gedeeltelijk voor het maken van schoenen voor het binnenwerk karton gebruikten hunnen toevlucht nemen àe- talons voor de helft of gauseh ia karten te maken; dit natuurlijk de eene uit gebrek of door de duurte der grondstoffen, en do a.deren om wat goedkooper te kunnen afleveren en concurrentie te voeren. Hiertegen wil ik, zooals altijd, de leden van «Vooruit» waarschuwen. De Samenv/erkende Maatsch. «Vcoruit», getrouw aan het princiep van socialistische samenwerkster, zal zich op dien weg niet bewegen. Zij heeft voor spreuk: «Eerlijkheid duurt het laagst!» Bij haar geen karton of oud leder, hare leus is en blijft: het beste aan den goedkoopst niogelijken prijs. Hare aanhoudende bloei in deze droeve e ongunstige tijden, en den dageïijkschen aangroei van haar ledental, is een sprekend bewijs van het vertrouwen welke zij by de Gentsche bevolking geniet. Ik_ roep dus nogmaals de aandacht) en vernieuw mijnen oproep aan ds- Gentsche bevolking en dit in hun belang, hunne aankoopen te doen in de seaoeiiinagaaijnen van «Vooruit», waar de schoenen van eigen _ fabriekaat altijd van cerate kwaliteit nieuw Ieder zijn en de prijzen nog ver beneden die der dure lederprijzen. Zijn de prijzen der nieuwe schoenen beneden die der dure lederprijzen, die der reparatie zijn het niet minder. Ik geef dus den raad aan diegenen welke tot hiertee in de magazijnen van « Voorui' -> niet kochten, de proef te doen. Profiteert vaa de voordeelige prijzen ende goede kwaliteiten welke « Vooruit » Uaanbiedt.IC. Landrien. m mm. leigiebii ssölpür Men mag het onbetwistbaar aan de maatschappij met dien naam toeschrijven dat het belgisch trekpaard overal zooveel verbeterd is en bijna Europa door gekend en gezocht wordt. In 1884 gesticht, kon de maatschappij reeds in 1885 den eersten prijskamp inrichten, die als het uitgangspunt van de heele beweging moet beschouwd worden. De aanmoedigende beweging heeft zulke prachtige uitslagen opgeleverd, dat in het jaar 1914 het getal der uitgevoerde paarden op 30.000 stuks mocht geschat worden, vertegenwoordigend eene waarde van meer den 75.000. 000 fr. Het belgisch trekpaard vond vooral gemakkelijk zijn weg naar het Oosten van Europa en men treft het vooral aan in den dienst van het zwaar vervoer langs de wegen der nijverheidscentrums en der havensteden. Vooral in het Westen van Duitschland, in de rhijnstreken en nog verder vindt mon het belgisch trekpaard voor- de zware vrachtwagens niet alleen, maar ook in de groote stallen, waarin da belgische prachthongst meer en meer de hoofdrol speelt voor het fokken en het verbeteren van het ras. In deze streken staat het belgisch paard zoo hoog in aanzien, worden door belgische paarden zooveel afstammelingen voortgebracht, dat de tijd niet verwijderd is waar- gen hebben < > een grondgebied 'dat Oos-! tende, Bazel en Eeriiju voor grenzen zal' hebben. Daarenboven is het belgisch trefepaaaioV reeds zeer gunstig gekend in Frankrijk, Holland, Denemarken en Amerika, landen i die alle jaren meer en meer kweekpaarden ' in ons land komen koopen. De hoogergenoemde maatschappij heeft dus zoo goed als haar doel bereikt voor wat betreft da verbetering van ons paardenras, en zij heeft zich zeer verdienstelijk gemaakt voor wat oancraat den verkoop in hot buitenland aan steeds klimmende prijzen. ïn bet jaar 1918 hitfld de maatschappij haren achten-twintigaten jaarlijkschen prijskamp in de groote hal van het Vesrjaringspa-rk, te Brussel, ea met sttno gewettigde fierheid mochten de inricfc&erB vaststellen dat er 617 hengsten en 466 merries ingeschreven waren, die i» samen ««ne waarde van meer dan 6.000.000 fr. ^«rtegenwoordigden. Men had zich by hdfc uitbreken vaa de» oorlog ea later als de cnaWbinge» vaa paarden voor den krijgsdienst zoo talrijk gedaan werden, overal ongsrcBt gwaëawt ever den beigischen paarcfeasfetjjcî, tôo*i'.J voor wat aanging onze ^r&chfcigB wesfc-paarden, maar als men de laatste boriofet&n leest hoeft niemand zich zoo zoor «& de toekomst te bekommeren, aasjçeziaa er> langs allo kanten nia&toegehi geaora&a f§ai om do boste kweakpaassten ia reSigheid ia1 brengen en ds toekomst te verzekere* •wxw het kweeken. mm laadoPBS iSuikSseoft De «Revue générale des sciences pures et appliquée*» heeft een z«er bemerkenswaardig dokument opgedolveu, welke inderdaad' belangrijk is voor do geschiedenis der onderzeevaart: het is het Verslag dat door Lazaraf ' Carnot geschreven werd over do proeven me* de «onderzeeboot» der gebroeders Ccessin.. Dit verslag werd dea 1 April 1811, aan da Akademio van Wetenschappen aangeboden., Lazare Carnot haalt erin aan, alles wat tot dan toe uitgedacht was geworden om de on-i derduiking mogelijk te maken, vanaf de duikersklok tot het schip dat met roeispanen onder het water kon gebracht worden, uitgevonden door Corneille Drebel, en dat door hem voor koning Jacobus II vervaardigdÈ werd. Deze uitvinding was in zooverre eigenaardig, dat de roeiers on de reizigers vaa het vreemdsoortig schip over een wonderdadig «vocht» beschikten, dat, naar het schijnt, do vorsche lucht verving1 . Eet was inderdaad Fulton die- door zeer ernstige proeven te Parijs en langs de Normandische kusten aantoonde dat het mogelijk was om verscheidene uren onder water te blijven en een; schip te besturen waarin men opgesloten was. De gebroeders Oosssin deden melj' hunnen onderzeeër beter. Volgens de beschrijving vaa Lazare Car* not was het een soort van groote ton-ia deni vorm van een verlengde «llipstfïda. Het ge-i vaar te was 27 voet lang en kon S personen' bevatten; het was in drie dealen verdeeld,; welke door dubbele bodems van elkaar ge-' scheiden waren. De bema&ning bevond rich; in het middelste. Het voorste en achterste; gedeelte konden, volgens willekeur, door da bemanning met lucht of water gevuld worden, volgens dat men aan het vaartuig het noodige gewicht wilde* geven, hetzij om te drijven ofwel om te duiken. Wat aangaat da voortstuwing, dez« werd iwkregeai door twee rijen van roeispanen welks door da wanden van het vaartuig gestoken werden j de openingen waren met kderea zakken bedekt dio het binnendringen van het water beletten. De roeispaan zelf was zoodaaig gemaakt om als prop te kunuen dienen als het noodig mocht wezen. De richting werd door een roer aan den' achtersteven aangegeven ; da stijging en daling werden door een soort van vinnen verzekerd, welke aan de zijde van het vaartuig geplaatst waren en door een enkelen mau door middel van roeden in beweging kondengebracht worden; ten slotte werd het licht door verscheidene zeer . dikke spiegels verkregen. Nu bleef nog de ernstigste kwestie over en wel de «inademingslueht», De gebroeders Cosssin hadden eerst voorgesteld om het inwendige van het vaartuig met de oppervlakte te verbinden d< ->r sec: buigzame buisje?,welke door vlotters opgehouden werden,, maar zij moesten erkennen dat dit niet voldeed, zoodra men meer dan 1 meter daalde. Zij gaven toen een stelsel aan om kleins luikgaten inde bovenste olanken van heft vaartuig te plaatsen, welke dikwijls boven water komende aldus haar voorraad van' lucht kon vernieuwen, waarvan de circulatie in het schip door een ventilator te* stand gebrach werd. Het verslag van Lazare Carnot verklaart,dat het succes der proefnemingen van de gebroeders Coessin te.Havre gedaan, bevestigdwerd door den heer Montegnès-La Roqup,havenkommaadant van Havre, en den heerGrehan, bouwkundig hoofdingenieur derMartne, die beiden van oordeel waren dathet mogelijk was om veel «rooter schepen _ï*n„4it »ert.t9 bojawen,"

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.