gm S2eiaas» i. 24$ ?nis B«r Btjiamer : voor lgïë 3 centiemen, voor den Vr«imd3 t$ esntiemen i ©1st ©on iadactia 247 tmaewimesaiaumsmsmm kêmml&tvsXm 23845 Donderdag 7 Septs^b®*» 131 © Dr«fts««(riUttgee?a$ar ||| to; Maatschappij HET LICIT? . feest tsardev» P. DC VfSCIf. Lc4«b«fg•OmI ^^REDACTIE . . ADMINISTRATIE HOOGPOORT. 29. GENT Orgaan der Belgische WeMiederififtój/\r- Vemehffmw 'den. ABONNEMENTSPRIJS BELGIË Drie maanden, i , t^:« ft. 3.2É Zes maanden • ,,'Li; r! • . 'r. 650 Eenjaar. . > * ,£' .^ji'w **- '230 Men abonneert ikSi op aüe {Kvetö«reeW9 DEN VREEMDE Drie maanden tdagelUk» verzondvn^. *j? .... (f: M9 w^ws^vrmxstiimJKti^maBaamsiriMBSsssB^^mii^m^i^^^ ihamst de De socialistische coöperatie verre van het kapitalisme te bestrijden is zelf kapitalist geworden, zegt Le Bien Public. Wij hebben dien sanóietjespraat al te dikwijls en te grondig weerlegd om er nog verder op aan te dringen. Immers, waren wij kapitalisten geworden, j wij zouden geheel wat meer in geur van heiligheid staan bij Le Bien Public, die een 'kapitalistischen voorvechter is bij de gratie J Gods. Onze tegenspreker verwittigt de kleine $ burgers dat zij de socialistische coöperatie I niet moeten nadoen, maar wel het voorspeld 1 hen sedert een twintigtal jaren door da boe/ renbonden gegeven. ', Nu dat is begrijpelijk, want de soogenaamde boerensamenwerking ia geheel gesteund op persoonlijk belang, terwijl de socialistische coöperatie in hoofdraak streeft naar het kollektief of gezamenlijk belang. üet verschil is dus grondig en gansch an' 'ders als beginselopvatting. : De heer Stoffel schrijft hierover en toost dat de boer een geschikt* saraenwerker is, i 'uist het verkssrd* van de stedelijke kleine lurgers: Naar mijn overtuiging is de coöperatie echter meer een gevolg geweest van verbeteringen in den toestand der kleine landbouwers, dan de oorsaak. De oorzaken van den beteren toestand zijn : betere verkeerswegen, beter lanxibouw"onderwijs", het gebruik van kunstmeststof-fen, de uitbreiding van het afzetveld voor landbouw-produkten. Zij hebben de produktie vergroot, de loonen vernoegd en den kleinen bxr meer welvarend gemaakt. Toen kreeg hij de lust en de macht om ach; onafhankelijk te maken ran den winkelier, van wicn hij vroeger afhing, van den bote*ko«ner, van den hand'alaar in kunstmest. Hij begon in te zien, dat hij, in eombfaiatie met z¥jtr"Sorp3genoot©n, zelf wel voederartike-len en kunstmest in h«t groot kon inkoopen, dat hij zeer goed voor gemeenschappelijke rekening zijn. boter kon laten verwerken in 4feen coöperatieve fabriek, waardoor de kwaliteit beter, het afzetveld grooter en de ver(koópsprijs( hooger wordt. Hij begon hst voor]deel] in te zien van het aanschaffen van fokI dieren voor gemeenschappelijke rekening en Ivan landbouw-machines, die ieder lid van 'de vereeniging op zijn beurt kan gebruiken. | Eerst nadat de welvaart bij den kleinen I boer was ontstaan, ontstond de coöperatie, die een vrucht is vaas, het gevoel van onafhankelijkheid en vrijheid. En dit eoöperatie versterkt than» in hooge mate drie welvaart en zclfttandiffheid. Het landbouw-bedrijf bloeit. Sr vinden geregelde tentoonstellingen plaats van ramdbouwprodukten en vee. Niemand klaagt over concurrentie. Integendeel, hoe grooter de concurrentie onder de stedelijke bandelaars wordt om de boter, het vleesch, de vruchten en de eieren van den boer te koopen, hoe hooger de prijeen worden voor de dingen die hij te verkoopen heeft en hoe sterker de conourrentie wordlt om hem voeder-artikelen, kunstmest, machines te ver' fcoopen, hoe lager de prijzen worden voor de dingen, die de boer moet inkoopen. In de eerste plaats ooöpereert de boer als ^:;j!Wiro^;j«»»ias»-ggETOsen Wij meenen dat het voer onze lazers va» geen belang ontbloot i», wanneer wij een en ander over dit land mededeelen, dat thans ook in den schrikkeHjken wereldoorlog betrokken is. Roemenie was vTeeger een onder Turksch souvereiniteit geplaatst vorstendom, in 1859 door de vereeniging der Donauvorstendommen Hilda vie en Walachijc gevormd en sedert 1878 een van Turkije onafhankelijk koninkrijk. Het grenst in het Noordee aan Hongarije en Boekowina, in het Oosten aan Rusland en de Zwarte Zee, in het Zuiden aan Bulgarije en in het Westen aan Servië. Het beslaat, nadat het ie 1878 het Roemeenaeh gedeelte van Bessarabiê aan Rusland heeft afgestaan en daarentegen de Dobroedsja in ruil heeft ontvangen, eeae oppervlakte van 131.353 vierkante kilometers. Bestuur en Finantiën. — De hoofd- en residentieHad van Roemeni* ie Boekarest. Het land vormt een constitutioneelen staat onder de erfelijke dynastie van koning Ferdinand, neef en opvolger van koning Karel I, van het huis Hoheoaollern-Sigmaringen, welke gehuwd was met Elirabeth von Wied, beter gekend ónder de» naam van Carmen Sylva, de groote letterkundigeen welke onjjjWy* is overleden. De regeeringsvorm berust op de grona wet van i860, die in 1884 herzien werd. Volgens deze oefent het velk het staatsgezag door delegatie, uit. De uitvoerende macht berust bij den koning, die door verantwoordelijke ministers regeert. De wetgevende macht wordt uitgeoefend door don koning, den Senaat (lao leden) en de Kamer van Afgevaardigden (183 leden), die den 28 November van elk jaar voor drie maanden bijeenkomen. Om kiezer te zijn moet men 21 jaar oud zijn. Echter tnag men niet veronderstellen dat het kiesrecht in Roemenië algemee» is. Zoo bijvoorbeeld op den buiten zijn het grootste deel der landbouwwerklieien en kleine boeren van het stemrecht uitgesloten. Enkel in de groote steden, die nogal vrijzinnig sijn, is het stem? recht onitrent algemeen. Daar bestaat du» een zoogezegd vertrapt algemeen kiesrecht. De afgevaardigden moeten minstee» 15 jaar oud, de senatoren minstens 40, terwijl deze tevee» een jakoason van 9400 lei (1 lei is gelijk aan 1 fr.) meetee eaeïttert. _ RoemeaU U vesiseik JajM._di«rlJrtaOj >3l«rcwdi»- Aeoper.als verbruiker van veevoeder, kunstmest, fokvee, werktuigen en grondstoffenvoor zijn bedrijf..ffi Al zijne vakgnooten hebben hetzelfde belang om die dingen zoo goedkoop mogelijkte koopen. Hoe meer menschen zich bij eenecoöperatieve verbruiksvereeniging aansluiten, hoe grooter het voordeel wordt voor deverbruikers. Ieder nieuw lid, dat zich aansluit, maakt de gezamenlijke winst, maarook de winst voor ieder lid hooger. Het isvolkomen natuurlijk, dat een koopers-, eenverbruikerapoöperatie bloeit en zich uitbreidt.ïJÉlÉJ En de boer is in de eerste plaats kooper, verbruiker. Hij brengt op zijn land zelf het voedsel voort voor zich en zijn gezin en ten deele zelfs de grondstoffen voor zijn kleeding en woning. Wat er van zijn produkt overblijft als : vleesch, boter, eieren en vruchten verkoopt hij. Maar bij dat verkoopen concurreert hij daar met zijn vakgenooten, om door lagere aanbiedingen dan zijn buren, zijn waar aan den man te brengen en de anderen van de markt te dringen, zooals de concurrentie zich vertoont bij den verkoop van handwerks- en industrieartike-len? Volstrekt niet! De grootste landeigenaar is niet in staat om door lager aanbod van sijn produkten den kleinsten boer van de markt te dringen en hem het produceeren onmogelijk te maken, want hun beider markt is de wereldmarkt en noch de grootgrondeigenaar, noch de kleine boer bepaalt-den prijs, maar die prijs wordt op de wereldmarkt door de verbruikers bepaald. Alle boeren hebben hetzelfde belang om den hoogst mogelijken prijs te maken en niemand heeft er belang bij om zijn buurr man buiten de markt te dringen.Daarom zijn de boeren ook alweer de aangewezen menschen voor de voortbrengst-coöperatie. Zij kunnen in coöperatieve boterfabrieken de melk hunner koeien tot boter laten verwerken en die voor gezamenlijke rekening verkoopen. Zij kunnen coöperatieve vleesehiabrieken, papierfabrieken, aardappelmeelfabrieken inrichten, als zij meenen, dat de slagers of de fabrikanten hun niet genoeg geld willen geven voor hun vee, hun stroo of hunne aardappelen. Zij hebben niet de minste reden om hunne buren van die cóopera.tie.tienit te sluiten, want hoe grooter het-aantal leden van een dergelijke produktiecoöperatie wordt, hoe grooter de besparing, hoe hooger de winst. Zij 'werken voor de wereldmarkt; hoe hooger de prijzen zijn, hoe grooter het voordeel voor ieder lid van de coöperatie. Het streven in den landbouw bestaat alleen in het voortbrengen van meer en betere produkten, maar niet in het van de markt dringen van zijn vakgenooten. * * * D» heer Stoffel besluit als volgt: Velen hebben zich schromelijk vergist, waar zij het succes der boeren-coöperatie hebben toegeschreven aan « gemeenschapszin, het gevoel van bij elkaar te behooren». Dat klinkt wel heel roerend maar het is niet waar. De boeren zijn immers spreekwoordelijk « op de penning ». De reden voor hun coöperatie is eigenbelang, en het succes ligt uitsluitend hierin, dat iedere boer persoonlijk voordeel heeft van die coöperatie. Hun gebrekkig inzicht in het wezen der landbouw-ooöperatie, is oorzaak, dat onze adviesgevers gaan veronderstellen, dat ook kleine ondernemers op industrieel- en handelsgebied, even goed al de boeren, jouden kunnen ooöpereeren, als zij maar wat meer gemeenschapszin aan den dag legden, wat sementen en 2.975 gemeenten, waarvan 71 stedelijke. Aan het hoofd van een distrikt staat een prefekt, bijgestaan door een distriktsraad van 12 leden, waaruit een permanente commissie van 3 leden gevormd wordt; aan het hoofd van een arrondissement een onderprefekt; van de gemeente een primar of mairë. Deze laatste staat een gemeenteraad van 9 tot 17 leden terzijde. Aan het hoofd van de heersenende Grieksche Kerk staat de heilige synode, waartoe twee aartsbissenoppen en metropolitsmen en verder zes bisschoppen behooren. De Roomsch-Katholieken hebben er 6030 kerken en kloosters. De Joden 422 en de Turken 238 kerken. Oek vindt men in aantal plaatsen Protestantsche gemeenten. Zoools men ziet zijn er in dit land nog al wat godsdiensten vertegenwoordigd en voor welke God men nu een kaarsken" zal moeten ontsteken, om de zegening der wapens af te smeeken, kunnen wij niet duidelijk zeg- 6en-. ' Leger en vloot. — Verleden week hebben wij daar reeds breedvoerig over gesproken. Gesteldhrid van den bodem. — Men kan het land in drie deelen verdeelen, n.l. de Dobroedsja met de Donaudelta, Molnaviè en Walachije. Terwijl de Dobroedsja (men raadplege eene landkaart) een zelfstandig bergland is, vormen Moldavië en Walachije het voorland van groote gebergten. Moldavië is n.l. het oostelijke voorland van de Zevenbrugsche Karpaten; Walachije het zuidelijk voorland van de Transsylvaa'nsche Alpen. Daardoor wordt Roemenië door hooggebergten begrensd, die voor een deel uit kristallijne gesteenten beMaan; aan deze gebergten sluit een reeks middengebergten aan, die hoofdzakelijk uit leisteen uit de krijten eoceenformatie (soort leem) zijn opgebouwd; hierop volgt een jong-testiair heuvelgebied, dat steenzoutlagen en petroleumbronnen bevat, en daarbij sluit zich het laagland aan. De vlakte van Moldavië behoort tot het Zuid-Russische steppenplateau; boven de oudere formaties ligt een dikke laag lost, die met uitgestrekte wouden, welke echter langzamerhand voor graan- en wijnvelden plaats maken, is bedekt. De rivieren hebben in deze vlakte vruchtbare dalen gevormd. In Walachije daarentegen heeft het puin van de bergen een hellende vlakte doen ontstaan, die in de nabijheid van de Donau in een alluviale vlakte overgaat. jfcoenaeniê U zeer ruk ean water. Van de IJzeren meer geyoel hadden, dat zij bij elkaar hooren. Bij de boeren leidt het eigenbelang tot coöperatie voor den inkoop, de voortbrengst en den verkoop. Bij de kleine ondernemers en handelaars leidt hét eigenbelang niet tot coöperatie maar tot concurrentie. Hun markt is beperkt en hun voortbrengst-vermogen onbeperkt.-Hun bestaan hangt af van den verkoop van het artikel, dat zij maken of aan de markt brengen. Hun drang tot zelfbehoud dwingt hun te verkoopen en de andere verkoopers van de markt te dringen. Zij staan vijandig tegenover hun yakgonooten. F. H. Hfi nalatenschap mm teikaitó teniae Er i.ijn drie dingen, die bijzonder in het oog vallen wanneer men de lijst nagaat van de nalatenschap van wijlen J. Pierpont Mor. gan, zooals die thans door den successie-rechtschatter met behulp van deskundigen is vastgesteld. Het eerste is, dat de financier voor een waarde van meer dan 8639 dollars (43.195 fr.) in sigaren aan zijn erfgenamen naliet. Morgan was een liefhebber van een goede sigaar. Wanneer men dan ook ziet hoeveel hij onverrcokt achterliet, kan men zich ongeveer een denkbeeld vormen van bet kapitaal dat hij gedurende zijn leeftijd, in rook deed opgaan. Het zou ons niet verwonderen, dat zijn persoonlijk verbruik gedurende zijn 25 laatste levensjaren hem op 60.000 dollars (300 duizend fr.) komt te staan. En wij vermoeden, dat hij wel voor ten minste even zooveel sal hebben getracteerd. Een tweede ding, dat treft, is, dat de inhoud van Morgan's wijnkelder op 40.316 dol' ïars wordt gesch*fe. De financier was een fijnproever van het allereerste soort. Dat kon men trouwens wel aanzien. Er zijn dan ook 240 flesscKen cognac onder, waaraan een waarde van 4504 dollars wordt toegekend. En een derde zaak, die niemand kan ontgaan, is, dat de lijst der door den financier nagelaten effectenj^bïKigafcies^ met'éftn^lionri'-nale- waarde van 739.123 dollars en aandeelen met een pari-waarde van 7,219,344 dollars bevat, welke thans geheel en al waardeloos zijn. Er zijn aandeelen van maatschappijen onder, van wier bedrijf of zetel -men geen spoor heeft kunnen ontdekken. Wanneer men de nalatenschap van 78 milliosn 149,024 dollars (390.745.120 fr.) vergelijkt met die van de Gould-estate, of niet wat de verarmende «Andy» Carnegie, en de «Rockefeller-outgift» bezit, is zij niet overweldigend. De kunstverzameling, schilderijen e. d. is door een lid der bekende Knoedler firma op 3,367.000 dollars geraamd, de boeken en manuscripten zijn, volgens deskundigen 3,637,000 dollars waard. M$ri houde hierbij in het oog dat zijn zoon reeds heel wat van die kunstverzameling heeft verkocht tégen prijzen aanmerkelijk hooger dan de schatting. Zoo worden b. v. de veertien cnverge'ijkelrjk schoone paneelen van Fragonard', die Morgan een S0 jaar geleden van Agnew en Co. in Londen voor 335/000 dollars had gekocht, en" die later aan het Metropolitan Museum in bruikleen gaf, op een waarde van 750.000 dollars geschat. De jonge Morgan verkecht die paneelen onlange evenwel aan den heer Henry Clay Frick voor 1,250,000 dollars en deze laatste BEECTB)aaaa»t««Ma»

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.