No. 22. VRIJDAG 21 JANUARI 1916. EERSTE JAARGANG. VRIJ BELGIË ONDER LEIDING VAN FRANS VAN CAUWELAERT EN JULIUS HOSTE JR. PRIJS PER NUMMER: ABONNEMENTSPRIJS PER KWARTAAL: PM^ANin0' ' l0cent' VERSCHIJNT ELKEN VRIJDAG. ï^pf^î!0 f l ~ ENGELAND 2 pence. ENGELAND 2 sh. FRANKR1JK en BELGIË 0.20 fr. FRANKRIJK en BELGIË 2.50 îr. j - 1 L — ™ ALLE STUKKEN BETREFFENDE REDACTIE EN ADMINISTRATIE TE ZENDEN: VAN LOOSTRAAT 89, DEN HAAG. Holland's Beproeving. Als de wind plots oprukt endagennacht al fluitend en jankend door onze woningen jaagt, als hij woest aan het schudden gaat met onze noodwoningen, en de regen ter-gend in onze oogen en lialzen striemt. dan blijven onze gedaehten niet hier. Zij zien over laagland en dijken weg, ze vluchten over draadversperring en het zuchtende vaderland en zetten zieh bekommerd neer bi] onze jongens in het bloedmoeras van den IJzer. Maar ditmaal werden we opgeschrikt alsof de nood opnieuw binnen de eigen d'eur was. De zee is tegen Nederland in woede gerezen! De dijken slaan weg, en waar ze niet wijiken. klimt het water, door den wind opgezweept. er over en re'ct zich, verrader-lijk naar de polders, de woningen en 't vee, dat in huiVereiuly eu ordelooze kudilen diif-lig door de boeren wordt opgejaagd. langs den dijkrug naar veiliger plekken, naar • Krtnçlheuveltjes en binnen de kerken. ITét ailand Marken, een gi oot^lœl van Noord-Holland,'t. Eeimland. één geworden mei de Zuiderzee, tallooze stuks vee verdron-ken. huizen werden op zij, gelegd. of zon-ken in elkander. en sloten bewoners. ter dood, op binnen hun eens zoo veiligenm- ren En uit vele richtingen beangsti- gend nieuwSi En aldoor klept de içod-klok; want het water dreigt aldoor ver-derZoo lazen we onze kranten-berichten. in eindeloo?;e eentonigheid, kolommen na elkanderEen jaar van de bitterste ellende heeft ons zeer verhard. ^elfs de dood in het eigen huis heeft een deel van zijn angel verloreri. En toch konden wij die bericiiten niet met de gewone dofheid lezen. Een ge-voel'van groot medelijden, van innige sympathie hebben wij gevoeld met al dezen, welke door de beproeving onverhoeds zijn bezocht geworden, en met het land zelf. dat een uur van ernstigen nood heeft be-leefd. Wiji waren zoo gewoon geraakt Hol-land te zien in het teeken der volstrekte veili.gheid, Holland te vinden in eene rust, die ons in oogenblikken van passie bijna lot ergernis werd. De -orkanen van ijzer en viiur. welke over bijna geheel Europa ioeien. het angstgeschrei, dat wij uit ons eigen vaderland ononderbroken te hooren kregen, het kwam ailes stil liggen vôôr zijn grenzen. De weiden en velden gaven al wat ze geven konden; de zee was mild en de bevolking verlieugde zich in onge-etoord welvaren. En het was voor ons zelf in dagen van ontspanning, een weelde der oogen om langs liavens en waterwegen, te zien hoe Holland in een strijd van eeuwen de zee had gebreideld, de zee Holland's liefde. Maar de zee is ook Holland's smftrt, als de zee woest wordt, onder den slag, van den wind, haar grilligen en dwazen ruiter. En het zal nog tientallen van jarën in de droevige geheugenis blijven van Nederland', hoe half Januari 1916 de zee liare wet en werken heeft verbroken en het land verwoest, Z'ooals zij het niet îneer deed sedert bijna honderd jaar, seJert de grooté doorbraak van 1825 Altij.d hee°t België zich bijzonder meeg.s-Voelig getoond voor de rampen, welke aiulere volkeren hebben geteisterd en altljd s tond het vooraan met zijn vrijgevigheid om te lenigen waar nood was. Eilaas, nu zijn we zelf geworden tôt een Lazarets onder de volkeren! Maar wij herinneren ons, bij d'eze omstandigheid. met bijzondere levendiglieid, hoe honderdduizenden van onze landgenooten op dezen gastvrijcn bodem een hulprijke hand hebben gevnn-den. Wij zouden zoo gaarne met onze wenschen aile kwaad hebben gekeerd van dit '.and, maar nu het niet kon. voelen wij onze dankbaarheid verteederd tôt 't innigste medelij|deni. En alsi hulp \ an buiten welkom is dan zullen wij gelukkig wezen niet alleen onze vrienden tôt mildheid op te wekken, maar znllen gaarne uit onze geringe mid-delen den penningi van de arme wedmve leggén in de hand van onze broedersin-den-nood.Intusschen wenschen wij, dat de be-proefde streken zieh zoo gauw mogelijk van dezen slag mogen herstellen, dat liaar bewoners het zeemanswaardig ,,luctor et emer^o" indachtig, met het prachtige zelf-vertrouwen. dat t Ilollandsciie volk steeJs heell gekenmerkt. de zee vveer spoedig haar borstwering zullen geven. aan het land , zijn vruchtbaarheid en aan het schip zijn zeàlen! Want aan de zee zal Holland. zoolang het Holland blijft, niet vergaan. Hou zee! De zeé is Uw vrijheid. de zee is Uw rijkdom, de zee is Uw beste beschermer, Holland! Vergeef haar het tijdelijk kwaad; zij vooral is uw blijvende vriend. FRANS VAN CAUWELAERT. DE VOLKEN JOELEN. Nu de volken joelen Ln dieu sterken strijd, Nu dte legers woelen Door dien grooten tijd; Nu d'e menschen siachten ln hun lagen lust, Waar de doocen wachten Grootsch in groote rust; Nu de stoeren streven Trotsch op eigen macht, Geeft de jeugdi heur leven, Valt in voile kracht. Ach d'e volken joelen Door d'en grooten tijd, Ach de menschen vvoelen In den wild'en strijdi! HENRI VEUSKENS. i Een brief van de Belgische Bisschoppen aan het Duitsch en Oostenrijkscli Episcopaat. Den 24en November 1815 stuurden H.II. D.D. II.II. Bisschoppen vran België een ge-zamenlijk schrijven aan het Episcopaat van Duitschland, Beieren en Oostenrijk-Honga-rije. Het ontwerp ervan werd opgemaakt door Ivardinaal Mercier en Mgr Heylen. Een afschrift ervan werd aan de Belgische regeeringi overhandigd onder het "u'tdruk-kéîijk becling. dat het stnk niet zoo maar aamtonds zôu bekend gemaakt z'jn, omdat de Belgische ri-^choppen hoopten aldus het antwoord - en de taak der Duitsc-he Kardi-iiaals en Bisschoppen te vergemakkelijken. Toen begin Januari 1916 het v-ast stond, dat ge^n antwoord binn'engekomen was, zorgden eenige Be'.gen, te Le Havre ver-blijvend, voor de openbaarmaking van dit stuk, da' tevens een kfachtige aanklacht is tegen Duitschland en zijn legers - en aan den anderen kant een kranlge verdediging van het be'asterde vaderland. In waardige bewooi'ding. ir va-tberaden taal, is het tevens een stuk onverbiddelijke logica en een le$ in toegepaste moraal-tlieologie. Kardinaal Mercier. Een korle ontleling vran dien gemeen-schappelijken brief zal de waarde en de beteekenis ervan gemakkelijk verduide-lijken.,,Als Katholieke Bisschoppen bieden w;j, sedert een jaar, aan de wereld — gij, bisschoppen van Duitschland, aan den' eenen kant; wij, bisschoppen van België, Fr.'Mkrijk en Engeland aan < en anderen kant — 'n verbij&te'rend schouw-spel.Nauwel ;ks hacW'en d'e! Duitsche le-giers d'en grond van ons vaderland be-treden of ondter u verbreidtJe zich het, beric-ht, dat onze burglers dteelnamen aan militaire handtelingen; dlaf de vrouwen van Visé en Luik uwen soldlaten d'e oogen uitstaken, dat het plebs te Antwerpen en te Brussel de eigend'ommen der ver-bannen Duitschers gepluncerd had'." Daarentegen ,,van de allereerste dagen ,.van Augustus af. waren reeds misdaden ..gepleegd te Battice, te Visé, te Bernéau, ..te Hervé en elders." Nieltegenstaande het protest van Mgr. den Bisschop van Luik, verbeterde de toe-stand niet; maar in het begin van Septen>-ber stuurdé de Keizer aan Président Wil-son een telegram, waa.rin hij ,,de laster-..lijke aantijgingen tegen onze onscliuldige ,-bevolk'ing ingebracht" bevestigde. De .Kôlnische Volksi-'eitung" schreef in den-"" zel den zi'n. ,,Geen enkele stem verhief zich in Duitschland - om de verd'ediging dor, slachtoffers op zich te nemen. De legende, die die onschuldigen in <chiddigeri verandterde en de misdaad' in een d'à ad1 van gerechtigheid heeft aldus burgerrecht verkregen en op 10 Mei 1915 (Jurùle 't Witboek, officiëel orgaan van het Duitsche keizerrijk, dte voîgemcle M-handteli/ke en lafhartige lengeas voor zilne rekening nemen en in de neutrale. landten verspreid'en." Daartegenover bevestigen de Belgische Bisschoppen: ,,Wij weten, d'at deze onbeschaamde beschuh.igingien aer keizerlijke regeering geheel en al lasteringen z'.jn. Wij weten het en wij bezweren het." Na herinnerd te hebben aan het boek van de Duitsche katholieken. geschreven door A. J. Rosenberg van Paderborn, en aan het telegram door Kardinaal von Hartmann aan den Duitschen Keizer gestuurd ter ge-legenheid der uitgave van het Fransch boek: ..La guerre allemande et le catholicisme' . zetten de Belgische Bisschoppen het doel van hun schrijven uiteen: ..Welnu, Eerbiedwaard'ige Eminenties, Eerbiedwaardige Collega's van het Duitsche episcopaat, wij. aàrtsbisschop en bisschopnen van België, zijn op onze beurl verontwaardigd door lie lasteriiir gen tegen ons Belgisch vaôlerland en zijn held'haîtig leger, vervat in het Witboek van het keizerrijk en afged'rukl in het antwoord der Duitsche katholieken op het werk der Fransc.ie katholieken, en wij gevoelen ons gedrongen aan on zen koning, aan onze regeering, aan ons leger, aan ons land, onze smartelijke ver-ontjwaariïigmg te bet.uigen. En opdat ons protest zich niet, zon-der nuttig resultaat, stoote aan het uwe, vragen wij u ons te willen helpen om een rechtbank van onpartijdig onderzoek in le stellen. Gi| zult, in r.aam Van uw ambt, zooveel ledon aanwijzen, -ils rrij wenschen zult en die het u behagen zal te '-dezen; wij zullen er evenveel •aanwijzen, bijvoorbeèld! drie van beid'e zij-den. En wij zullen in gemeenschappeliik overlee aan het episcopaat van esn neu-tralen staat, van Nederland, van Span-je, van .Zwitserland1 of van d'e Vereenig-(.l Staten verzoeken ons een eer&ten schsidsrechter aan te wijzen, die de werkzaanihedten dter rechtbank zal lei-de.i.Gij hebt uw klachten ingebracht bij het Opperhoofd dter Kerk. Ilet is niet rechtvaardig, dat Hij onze stem niet hoort. Gij zult zoo loyaal zijn om ons te helpen d'e onze te doen hooren. Wij hebben, gij en wij, dtenzelfden plicht, n.l. om aan Zijne Heilighei ' de

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.