Eerste Jaargang = Nummer 34 't Nummer 5 Centiemen. Zondag 17 Mei 1914. ZONDAGLuST Abonnement : 3 fr. 's jaar Aile mededeelingen te zenden aan de uitgever vôôr den Woensdag middag. -ajas- . - ; ta-cxc 1 ~p : ' 'ilB Uitgever: JEF DE BUCK, Bloemistenstraat, 8, SINT AMANDSBERG. Voor de aankondigingen voor buiten de provincie zich te wenden tôt het AGENCE HAVAS Martelarenplaats, 8, Brussel Place de la Bourse, Parijs, Cheapside, Londen. I "" ' ! Dit is een Katholiek Vlaamschgezind Weekblad voor t KANTON E V E R G E M s I i Aile weldenkende kie-zers moeten den 24sten Mei stemmen onder nummer Soldatenspel. De afkeer voor aile militaire lasten zit den Belg, en voornamelijk den Vlaming in het bloed. Dit komt voorzeker hierdoor, dat de eerste maal dat onze jongens VER-PLICHT werden, soldaat te worden, het was om strijd te voeren tegen hunne ei-gene landgenooten, tegen eigengodsdienst onder de Fransche omwenteling en later onder den grooten moordenaar Napoléon, die nujuist honderd jaar geleden te Waterloo zijnen laatsten klop kreeg. Die afkeer voor de gedwongen militaire lasten is steeds een kenmerk geweest in al onze politieke strijden. En in deze zaak heeft de katholieke partij in België zich steeds weten te steunen op de volksgunst, door haar programma, dat voorzag : Geen man, geen cent, geen kanon meer dan dat noodig is. Dit wil echter niet zeggen dat er bij ons volk gebrek is aan vaderlandsliefde en dat de Belgen zich de noodige opofferingen niet weten te getroosten om de onschend-baarheid van ons grondgebied te hand-haven, en het vaderland in aile omstandig-heden te verdedigen. Eenige jaren geleden was ik op reis ter gelegenheid van een congres, ingezelschap van eenige verwoede antimilitaristen. Een zekeren dag,toeneen onzer Fransche genoo-ten eenbeetje teveel met minachting sprak van « Les petits belges » hadden wij al de moeite van de wereld om een onzer vlaam-sche soldatenvreters te beletten den spotter te lijve te gaan. César, die bijna gansch de gekende wereld onderwierp, stuitte op den onver-biddelijken tegenstand onzer voorouders, die hij nooit kon overwinnen. Keizer Karel verklaarde dat de Belgen getrouwe onder-danen waren, maar geene slavernij ver-droegen. 1 Gansch de geschiedenis getuigt van den moed der vlamingen in het strijdperk. Men doorkijke de middeleeuwen, men leze de heldenfeiten der vlamingen in Mexico, den boerenkrijg, de verdediging der pauselijke staten, men raadplege de oversten van het vreemdelegioen in Frankrijk, van het Oost-Indisch leger, enz. men zal moeten beken-nen dat het niet het gebrek aan moed is die onze bevolking wars doet zijn van aile soldatenspel. * * De verschillende legerwetten sedert 1830 zijn steeds onder aile regeeringen, in-gegeven geweest door de noodzakelijkheid. De partijen die aan ons te veel militaire lasten wilden opleggen, zonder noodzakelijkheid, zijn steeds het slachtoffer geweest van hunne onvoorzichtigheden. Ook om dit gevoelen eenigszins te ver-minderen heeft de katholieke regeering ■begonnen met aan de soldaten eene ver-goeding te geven. Dit was billijk. In dien tijd konden de rijken zich vrij koopen van den troep, en zoo waren het de mindere klassen die grootendeels de legerlasten droegen. Daarom moesten de jongens en hunne familie vergoed worden voor den dienst die zij aan het vaderland bewezen. De voorzichtigheid in het leggen van militaire lasten door de katholieke partij heeft haar steeds de volksgunst behouden. En het land heeft zeer goed begrepen dat Ministerde Broqueville volstrekt geene nieuwe legerwet had doorgevoerd, ware hij niet gedwongen geweest door de mogend-heden, die er op aandrongen dat België moest beginnen met zich zelf in staat van verdediging te stellen, vooraleer het op de hulp der groote landen mocht rekenen in het vrijwaren zijner onschendbaarheid. De katholieke regeering heeft dus de vrijheid van ons land gewaarborgd. Maar Zij heeft niet willen toegeven aan hetgene door de liberalen gevraagd was, het is te zeggen het alleman-soldaat. « Slechts 49 ten honderd van de jongens is er noodig » zegde minister de Broqueville, « meer zullen er dan ook niet op-trekken ». « In vergoeding daarvoor zullen wij den legerdienst van duur verminderen ». En zoo komt het dat het voetvolk nu slechts nog 15 maanden dienen moet. Ik persoon-lijk, veertien jaren geleden, moest als piot nog 28 1/2 maanden onder wapens blijven entwee kampen van 2 1/2 maanden. Het peerdenvolk diende 4 jaren! Van den anderenkantishet eenalgemeen gekend feit onder de oud-soldaten dat de behandeling en de voeding bij het leger veel verbeterd zijn. Wij kunnen erten andere op wijzen dat de tegenwoordige legerwet, niet alleen door de katholieken maar ook door een groot getal liberalen gestemd is geworden. Het is dus een allerlaagste politiek van wege de liberalen nu aan de katholieken te komen verwijten wat slechts onder den drang der omstandigheden noodzakelijk geworden was en wat het meerendeel onder hen mede gestemd hebben. # * * Is het misschien beter dat wij, ten ge-volge onzer lamlendigheid gevaar zouden loopen Duitschers of Franschen te worden? Zouden onze jongens en onze familiën het dan beter hebben ? De militaire lasten verpletteren het groote Duitsche rijk. Geene vergoeding wordt aan de soldaten betaald. De tucht en de behandeling der jongens is er uiter-mate streng. De dienst is langer en de mannen kunnen naar de koloniën gezon-den worden. In Frankrijk is men verplicht geweest driejarigen diensttijd opnieuw in te voeren. Ook daar moeten de soldaten, volgens. het lot, deelnemen aan den dienst in de koloniën. Dit hadden wij te verwachten indien door het vooruitzicht onzer regeering niet voor-zien ware in de genoegzame verdediging van het land. Wij blijven wars van aile overdrevene krijgslasten, maar wij zijn en wij houden er aan Belgen te blijven, en daarvoor zijn de noodige opofferingen ons niet te zwaar. Wij zijn het katholiek ministerie dankbaar, omdat de militaire kwestie nu voor goed en in akkoord met de tegenpartij opgelost is. De ernstige kiezers zullen dit den 24en Mei gedenken. E. V. Q. Kapitalism en Socialisra. 't Vlasfabriekske van Moeder Vooruit is die inrichting, zoogezegd gesticht om - volgens de roode slavendrijvers - de gaaien den hemel op aarde te geven (zie « De Waarheid » voor nadere inlichtingen) doch feitelijk opgericht om de oppergaaien in gelegenheid te stellen eenige duizende franks meer per jaar in hunnen zak te steken. Bij die redders der werkende klasse is hun « reddingswerk in rechtstreeksche verhouding met 't profijt dat zij er kunnen uittrekken. « La Cote Libre » een finantieel blad, merkt het terecht op : « De algemeene vergaderingen dier » maatschappij leveren aan gezel Anseele » en k o n s o o r t e n, ieder jaar de » gelegenheid hun eigen en hunne werken » te bewierrooken. Dit was wederom het » geval op 26 April 1.1. De goedsjeudige » aandeelhouders zullen denkelijk dien » priet-praat als een bijkomende dividende » aanschouwen, en er mede tevreden zijn. « In zijn verslag deed Anseele uitschijnen » dat de maatschappij een aandeel ge-» nomen heeft in een bijwerkhuis te Wet-» teren. « Wij hebben er, zegde hij, een » kapitaal van 100.000 fr. in gestoken, die » ons meer dan 12 0/o opgebracht heeft. » Wij hebben dus op dit oogenblik een » trouwe klant die ons 12 p. h. opbrengt». « 12 p. h. natuurlijk op 't zweet van » den armen werkman gespaard, ziedaar » een begin dat belooft, want voor later » voorziet Anseele 15 à 20 0/o winst. « Gezel Anseele geeft 10 p. h. aan de » beheerders en de commissarissen 't zij » 5248 fr. en slechts 4.500 fr. aan 't per-» soneel en de werkersinrichtingen. De » beheerders (hebben zij geen deel in de » winst, en geen vast traktement) ? trekken » dus meer dan de werklieden die, tusschen » haakjes gezegd, niet 8 uren maar 10 uren » in den dienst van eenen rooden patroon » werken ! En de 3X8, wat doet Anseele er mee ? de 12 0/o vooraf ! « Luistert nog naar 't volgende ('t is » altijd gezel Anseele die spreekt.) « De uitbreiding van het militarisme, » heeft eene grootere inlijving van man-» schappen en bijgevolg grootere aan-» koopen van brijartikels veroorzaakt. Bij » de laatste aanbesteding heeft onze maat-» schappij eene bestelling van 300.000 fr. » koopwaren van wege den Staat ontvan-« gen. « Dit ailes laat voorzien dat het jaar 1914 » er goed voorstaat.» Tôt daar « La Cote Libre ». Is dat niet heerlijk ? Wat is er dan geworden van het collectivische dogma? of hebben de roodjes het ook..verloren, net als de liberalen hun programma ? Ziedaar dus gezel Anseele, dié even als Cockerill, Krupp en Creusot, zich verheugt in den vooruitgang van 't militarisme. De. bestuurders dier drij machtige kanonnen-gieterijen ook vragen den oorlog niet, maar zijn toch gelukkig de bewapening te mogen leveren, Anseele ook ! En als we dan in « Vooruit » Eedje's artikels lezen tegen de legerwet en 't leger, dan hebben wij voor den duizendsten keer reden tôt zeggen : « O, die kluchtspelers ! die volksbedriegers ! » Voor welke partij te kiezen? Voor de socialistische ? Neen. Dan weet men op voorhand dat het in ons land amen en uit is met vrede en welvaart. Voor de liberalen ? Ook niet. Want voor de liberalen kiezen is voor de socialisten kiezen. M. Lorand schreef het in « l'Express » van 14 Januari 1914. « De liberalen kunnen niet aan het » bewind geraken en er niet aanblijven » zonder de hulp der socialisten ». En de « Journal de Charleroi » voegt er bij dat « willen zij de meerderheid bekomen, zij het programma der socialisten moeten aannemen, en ailes stemmen wat zij willen ». Eedje Anseele ten andere zegde het reeds vroeger : « Gij zult de roode vod volgen of gij zult niets zijn. » Gij dus, kleine burgers, kleine eigenaars en werklieden, gij allen die belang hebt in een rechtschapen en eerlijk landsbestuur, gij allen in een woord die wel met reden 't socialism als den ondergang van ons land en onze belangen vreest, gij weet het nu, voor de liberalen te kiezen is even slecht. Een enkele partij heeft haar proefstuk doorstaan : 't is de katholieke. Stemt dus onder n° 1, 't is in uw eigen belang. De Nieuwe Schoolwet. Wat men er ook van zegge, de schoolwet was het kiesplatform der kiezing van 1912. Iedereen herinnert zich het gehuil der tegenstrevers over de 20 miljoen aan de kloosters, de kaarten met zwarte vlekken die de kloosters moesten ver-beelden, enz. De nieuwe schoolwet, zal nog voor de kiezing gestemd zijn in den Senaat, of althans in de eerste dagen van den nieu-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.