Tweede Jaargang, nr 35. Prijs per nummer : 5 centiem Zondas\ 2 September 1917, De Gazet van Leuven IlMI ■ III» IWIIII—IIIW I !■■■■■ H Cil I —1 ABONNEMENTSPRIJS : — Per jaar ... 2,50 fr. □ Voor 6 maanden . . 1,25 fr. Voor 3 maanden . . 0,65 fr. ALLE.: BRIEFWISSELINGSTE ZENDEN : Naamsche Vest, 41, HEVERLEE (Leuven) Postcheck-rekening Nr 242 Blke medewerker blijft verantwoordelijk voor zijn opjfcf-J On1 i. irde brieven of bijdragen worden niet in aanmerking genomen. Handschriften worden niet teruggegeven. ,.. | | ■ C/t AANKONDIGINGEN : Naar overeenkomst. BOEKBESPREKING : Het inzenden van één exemplaar geeft recht op vermelding ; twee . mrAtvinlnmM r\r> V\rvnrirnlr in /-Y" De oorlog en de Vlaamsche jolkskracM GODSDIENSTIGE VOLKSKRACHT ONS STANDPUNT (vervolq) Beteekenîs van Vlaanderen* katholiciteit. Het Vlaamsche volk mag bogen op een onafgebroken en vlekkelooze traditie van katholiciteit. De historié bewijst dat klaar en de psychologie van het hedendaagsche Vlaamsche volk, daar waar zijn Vlaamschheid onge-deerd bewaard blijft. Het katholicisme —ik zeg niet de politieke katholiciteit — maar het katholicisme als Kerk, is voor Vlaanderen de eenige onderrichtende en opvoedende kracht geweest. 1k heb nooit kunnen verstaan hoe iemand kan en durft ons katholicisme beschul-digen een domper geweest te zijn voor het Vlaamsche volk. Niet alleen heeft Vlaanderen, gelijk aile landen, onderwijs en schoolinrich-ting te danken aan 't katholicisme, maar het katholicisme in zijn pastoreel werk doende geestelijkheid bleef altijd getrouw aan de taal van het volk. « Waar ailes rondom, door ge-weld of gewoonte, werd ontvlaamscht, waar de Vlaming met zijn taal kaal in het hoekje werd gezet, daar stond de priester nevens hem, als de toevlucht der kleinen, en ook omdat hij wist dat de taal gansch het volk is, en dat het katholicisme niet op de rasindivi-dualiteit mag worden gehangen als een kleed maar moet ingrijpen in 't vleesch en bloed van de raspersoonlijkheid. » En nogmaals vraag ik mij af : wat zou er geworden van de Ru-beniaansche vleeschelijkheid van volkskarak-ter, zoo het onbeschaafd, onopgevoed, aan zichzelf had overgelaten gebleven, maar zoo het tôt een vastenavondpak door een vreemde beschaving had misvormd geweest, en niet beschaafd en gevormd door de mistieke kracht • van het katholicisme. Dat volk had enkel het hooger leven van zijn godsdienst om zich te beschaven, het had niet lijk andere volkeren de rasfierheid, de nationale eenheid, de weten-schap. « Daardoor komt het dat wanneer ook die laatste steun van onze volkszelfstandigheid en onze volksbeschaving wegvalt, ons volk valt niet enkel buiten zichzelf maar zelfs buiten aile menschelijkheid. » Evenmin kunnen wij dên kleinzieligen haat van den papegaai Maeterlinck tegen wat hij noemt 't domme Vlaamsche volk verklaren, tenzij uit gekwetste hoogmoed, omdat zijn litteratuur werk zijn poppenstelsel — niet werd gemaakt door ons Vlaamsche volk, te gezind, te kinderlijk ruw, te Homerisch een-voudig in vleesch en bloed om zich om schim-men te bekommeren. 't Vlaamsche volk dom. Nochthans Maesterlinck kettf zijn wereldver-maarde kunstgeschiedenis. Hij moet nochthans verstaan dat dat volk van een onbestorven volkskracht getuigt, door het feit dat spijts aile taalverdrukking, het nog leeft en beweegt, o ik wensch dat Maeterlinck nog wat moge leven, om te zien wat volk dat is, en weet en kan, en doen zal, den dag van zijn volks- en taalvrijheid. 't Zou wel kunnen gebeuren dat Maeterlinck dan zijn wegloopen uit dat ruw volk beklaagt, dat hij zal willen terugkomen om wat eer en glorie op te rapen, nu dat dit volk groot is, tenzij zijn haat voor 't katholicisme die een andere oorzaak is van zijn haat tegen Vlaanderen hem terug houde. Wij zijn heel wat wijzer geworden, en waar men vroeger zegde dat Franschonkundigheid dom-perij was voor 't Vlaamsche volk, daar zagen wij nog dat de grootste dompers van 't Vlaamsche volk zij zijn die dat volk willen verfran-schen. Er is meer. « Het is voor ons een his-torisch feit, een ondervinding van elken dag, en derhalve een stelregel en een taktiek dat de bewaring en de toekomst der Vlaamsche , katholiciteit ligt in de Vlaamschheid van Vlaan deren, en de ontvlaamsching loopt evenwijdig met de verneidensching. « Daarom was de vrijmetselarij steeds de vijand der Vlaamsche Beweging. Daarom bekampt de vrijmetselari ons ideaal met al de macht van haar organi satie, en was helaas daarin onrechtstreeks ge holpen door enkelen uit hoogere katholieke wereld, die kinderen van hun tijd en van hunne opvoeding, schijnen zich veel meer te hebbei laten geleiden door politieke beschouwingen dan door het zicht van een volk, dat door de verminking van zijn Vlaamsche natuur, ook zijn katholieke natuur, die er op gegreffelc stond, liet verminken. En dat deze opmerkinf juist is, wordt wel bewezen door het feit da juist voor den oorlog, de bisscheppen begon nen waren met de vervlaamsching der Leuven sche Aima Mater, en dat na den oorlog de volledige Vlaamsche hoogeschool zal worder doorgezet. Dat ons Vlaamsche volk ook door katholiek recht werd verstoken, is bij veler een bittere ervaring geweest en heeft menig katholiek geweten in het nauwe gebracht, des te meer « omdat Vlaanderen tusschen het pro-testantsche Engeland en het moreele Duitsch-land, is en worden kan meer en meer het bol-werk van invloedrijke katholiciteit. De katholieke wereldstrijd. Het vraagstuk der godsdienstige volkskrachl in Vlaanderen is een onderdeel van 't godsdienstige vraagstuk de wereld rond. De Katholieke Kerk is op de rots gebouwd : Op God en niet op de menschen maar toch werkt zij tusschen menschen en met menschen, en de menschen leven in bepaalde tijden en toestan-den die onafgebroken wisselen. Veel dingen heeft de oorlog gewijzigd, veel nieuwe vraag-stukken naar voren geroepen, veel verhoudin-gen onderboven gekeerd. Met al dat menschelijke moet de Kerk reke-ning houden om den triomf van het goddelijke in haar te verzekeren, Vlaanderen ook staat voor een nieuw tijdperk en een nieuwen levensvorm, ook op godsdienstig gebied. De harmonie hoeft bewerkt tusschen 't katholicisme en den nieuwen tijd en den nieuwen levenseisch. « Anderzijds mag men niet uit het oog ver-liezen de houding der moderne wereld tegen-over de katholiciteit. Het is een handtastelijk feit dat het geloof aan en de daad van de bovennatuurlijkheid zoek geraken, dat de ver-heidensching met rassen stap intreedt in de volksmassa. Dat is het groot godsdienstig ge-vaar : ongodsdienstigheid. Tevens in godsdienstige middens loert het gevaar van het modernisme, in wetenschap, politiek, sociale werking, opvoeding enz., en wordt de loutere katholieke aktie op het achterplan geschoven samen met de bovennatuurlijke levensbe-schouwing. » Derhalve luidt het vraagstuk : Hoe zullen wij het Vlaamsche volk louteren, vernieuwen, verstevigen, opvoeden in zijn katholieken godsdienst, opdat het ook in dezen nieuwen tijd, zijn eereplaats inneme, in de Katholieke Kerk. Pater L. J. Callewaert, O. P. De Bewegiog voor Vlaanderens Zelfstandigheid. Tôt voor enkele weken scheen onder de Vlaamschgezinden nog een zoeken en tasten te bestaan naar eene eenvoudige formule, die het doel der huidige beweging streng zou omlijnen. De formule, in het manifest van den Land-dag van 4 Februari opgenomen en luidend : « De Vlamingen eischen aile waarborgén die aan Vlaanderen zijne volledige nationale ont-wikkeling en welvaart in zijn eigen taal en naar zijn eigen wezen verzekeren », bleek voor velen ietwat vaag en liet aan de verschil-lende Vlaamsche groepeeringen nog eene groote speelruimte voor het ontwikkelen harer wederzijdsche programmai. Sedertdien heb-ben de zichzelf gematigd noemende elementen geevoluëerd en thans schijnt de algemeene aktivistische strooming zich naar een duidelijk afgeteekend doel te bewegen, nml. : Vlaan ; derens zelfstandigheid. ! Zelfbestuur of autonomie blijkt onvoldoen de : van een koninkrijk Vlaanderen word : niet meer gesproken en het federalistisch stel ! sel, met zekere gemeenschappelijke ministe-riën, zou voor de groote meerderheid vooi gevolg hebben de innerlijke twisten in België te bestendigen. Wij oordeelen niet ; wij haler . eenvoudig de meeningen aan. Nopens een punt bestaat nog geen volkomen akkoord, nml. : moet Vlaanderen zijn zelfstandigheid 1 verlangen in een Belgisch staatsverband of in : een ander ? De eenen vragen, zonder veel geestdrifl l evenwel, een zelfstandig Vlaanderen in een : vrij en onafhankelijk België ; de anderen laten de vraag open, maar verbergen hunnen afkeer voor het begrip België niet, daar dit voor hun geest al te onaangename herinneringen op-roept. Onder de eersten zijn er trouwens heel veel die zeggen aan de radikalen : « Gaat maar vooruit ; wij helpen vasthouden wat gij ver-overt ! » Dit lijkt ons wel de zakelijkste uit-drukking van den toestand. De moties van vertrouwen in den Raad van Vlaanderen, die bij dezes Bestuur vanwege i vereer.igingen en volksvergaderingen dagelijks toekomen, eischen schier aile, dat de zelfstandigheid van Vlaanderen in het aanstaande vredesverdrag zou vastgelegd en gewaarborgd worden en geven den Raad van Vlaanderen opdracht, om daartoe de noodige maatregelen te treffen. Eene meldenswaarde bijzonderheid: de r'oû.ï'ï worden niet alleen gestemd, maar door de aanwezigen op de volksvergaderingen onderteekend ! Ons volk wordt zichzelf bewust en wil zich niet meer met lapmiddelen laten afschepen door eene antivlaamsche regeering. De beweging wint veld en neemt afmetingen aan, die de vroegere beweging voor de Vlaamsche Hoogeschool weldra zal overtreffen. ■ A. F. Kleine Kronijk Bisschop en Kardinaal. Ben nieuw bewijs dat Z. E. Kardinaal Mercier willekeurig handelt in zijn optreden tegen het Vlaamsch ministerie, en dat hij daarin niet door de andere bisschoppen wordt gevoled, brengt de " Bode van Limburg „ van 12 Augustus, waarin wij de volledige uitslagen aantreffen der examens, tôt het bekomen van het diploma voor het lager onderwijs, in de aangenomen bisschoppelijke nor-maalschool te St-Truiden. Hetzelfde blad geeft, voor de aangenomen normaalschool voor regen-tessen der Zusters van Maria te Landen, de uitslagen der examens voor kandidate-leerares en voor leerares. En zeggen dat de kardinaal zich tegen het afnemen dier examens, voor zijn bisdom wel te verstaan, heeft verzet op... gronden van vader-landsliefde, aldus groote schade toebrengend aan vele jonge lieden en hun ouders die zich voor de opvoeding hunner kinderen vele opofferingen ge-troost hebben. En dat zou men met algemeene stemmen moeten goedkeuren ! Rijksnormaalschoul voor onderwijzers te Brussel (Ukkel). Daar het Beheer van het Lager Onderwijs nog een aantal aanvragen heeft ontvangen van jonge-lieden die een toelatingsexamen voor de Rijks-normaalschool te Ukkel willen afleggen, zal er een aanvullend examen plaats grijpen aanvangende den 10n September a. s. om 10 uur (Torenuur). De kanditaten gelieven onmiddellijk een aan-zoek te zenden aan den Heer Algemeen Bestuurder van het Lager Onderwijs, Ministerie van Kunsten en Wetenschappen. De vereischte stukken kunnen, zoo noodi'g, nadien ingezonden worden. De kandidaten moeten ten minste 15 en ten hoogste 22 jaar oud zijn voor den ln Januari 1918. Inschrijvingen voor de Voorbereidende Afdee-ling aan de Normaalschool worden aangenomen door het Bestuur, Beekmanstraat, 26, Ukkel. De spraak terug. Het " Algemeen Handelsblad „ schrijft : Een - Belgische vrouw verloor bij 't bombardement van Mechelen door angst haar spraak. Ze kwam later in 't kamp van Gaasterlond, waar haar man als militair geinterûeerd was. Toen zij zich deze week driftig maakte, omdat de kachel niet wou branden, kreeg zij haar spraak terug. , Leest en verspreidt De Gazet van Leuven IETS VOOR IEDERE WEEK Moed en wankelmoed. Er was een Veldheer die zijn soldaten ten strijde voerde. 1k weet zijn naam niet meer, en alleen weet ik nog dat hij een jood was en dat hij wist hoe noodig het is over een vasten wil en eene onwrikbare overtuiging te beschikken om eene onderneming tôt een goed einde te brengen. De onderneming van mijnen Joodschen veldheer was een slag dien hij leveren moest tegen eenen overmachtigen vijand. Om nu den wil en de moed barende overtuiging zijner strijders te onderzoeken, bracht hij ze bij een water en gebood hun te drinken. De mannen dronken, maar ze wisten niet dat hun aanvoerder hunnen moed en ontembaarheid zou leeren kennen en schatten bij eene zoo eenvoudige daad. Drinken? Toch gebeurde het zoo, want vele van de strijders schepten water in de holte van hunne hand en brachten het zoo aan hunnen mond. Toen de Veldheer dit zag stuurde hij ze naar huis, omdat hij zag, dat ze voor den strijd, nog tijd hadden om water te scheppen met de hand om het te drinken. Alleen die strijders behield hij die dronken met den mond aan het water!... Ik denk dat die Jood een verstandig man was, en dat zijne proefneming hem beter zijne man-schappen had doen kennen, door het gron-digste onderzoek. Nu denk ik zoo : moest men dan de flamin-ganten doen drinken vôôr den strijd, hoeveel zouden zich met hunnen mond aan het water leggen ? Voorwaar ! ik denk dat vele zouden drinken uit de holte hunner hand ! Kom, willen we de waarheid nu eens openlijk zeggen ? Zouden er ook niet eenige zijn die een glas zouden zoeken ? Hoeveel zouden niet verlangen naar een bord en... een lepel, om hunnen dorst doodbedaard al lepelend te stillen ? De macht ligt in den vasten wil, maar de wankelmoedigen zijn vol onvermogen ! Maar waar is dan mijn eigen wil ? En heb ik vertrouwen in zijne macht ? Zal de macht van mijn wil sterk zijn tegen samenwerkende domheid, koppighsid, ijdel-heid en baatzucht ? Zooveel vijanden aan eenen kant en wankel-moedigheid aan den anderen ? Er komt droefheid over mij, want zij die dronken met den mond aan het water, en zij die niet eens tijd vonden om te drinken kunnen vallen in den strijd. Wie zal dan Vlaanderen redden ? Niemand meer, want de besten zullen gevallen zijn. De wankelmoedigen zullen niet vallen, maar ze zullen gevangen worden, en leven als slaven onder vreemde meesters. God behoede Vlaanderen ! IBO. Klippelverzen. Twee katten gingen samen huizen, « Samen de jacht en samen de muizen » Zoo sprak de wet ! Maar de eene werd mager en de ander vet Opgelet ! Met Walen innig samen gaan ? 't Duurt lang genoeg ! Wie vult er hier zijn buik met 't graan ? Wie trekt de ploeg ? Catseviets. Gedacliten. — Er zijn drie moeilijke dingen : een ge-heim bewaren, eene beleediging vergeten ; en zijn tijd goed besteden. — Het gekwaak der kikvorschen doet den glans der maan niet verduisteren ; evenmin zal de laster u hinderen, indien gij u daarvan zuivert meer door daden dan door woorden. — Men zou bijna zeggen, dat het raderwerk der wereldgeschiedenis door aile tijden heen met bloed moet gesmeerd worden. — Leugens en slangen kronkelen zich.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.