16« Jaargang Nummer 25 10 Centiemen Zondag,2l Juni 1914 ■uni 1 ■ Il il■»■■■■■■ immmmm——— ONS RECHT ■% w — VLA ^.3VlsaHLO-E3Z;i2<riD WEEKBLAL. ABONNEMENTSPRIJS 5 Fr. voor één jaar. 2,50 Fr . voor 6 maanden. J ,25 Fr. voor 3 maanden Uitwisseling van bladen en tijdschriften wordt volgens overeenkomst geregeld. Voor inschrijvingen en brieiwisseling wende men zich tôt het bureel : MARKGRÂVtSTRAAT, 19 ANTWERPEN. Boekwerken, waarvan ééta aidruk wordtgestuurd worden aangekondigd. Mits twee afdrukken wordt «r verslag over gegeven. Men wordt verzocht aile brieiwisseling vrachtvrij te zenden en slechts op eenezijde van'tpapier te schrijven. Al wat het opstel van het blad betreft, moet vôôr Donderdag middag op het bureel ingezonden zijn. INHOUD : 1. Na de verkiezingen. — 2. Ligue Maritime Belge. — 3. Allerlei. — 4. Arm Vlaande-ren (slot). — 5. Sterfgeval. — 6. Kroniek. Na de verkiezinuen M De beoordeeling van de uitsla-gen van 24 Mei 1.1. heeft den ronde gedaan van heel de pers en heeft den goeden kant gehad, dat zij de gelegenheid heeft gegeven om eens duchtig de waarheid te zeggen over onzen politieken toe-stand.Vooral wanneer die beschou-wingen in de meest katholieke dag- en weekbladen voorkomen, zooals nu het geval geweest is, hebben zij hunne beteekenis.Daar-om hebben wij er in onze vorige nummers eenige van meegedeeld. Dinsdag l.l.stond er in HetHan-delsblad «Een laatste woord», ingezonden door een Meetingist van den ouden eed, dat het blad zegde graag op te nemen omdat het zoo-veel waarheid bevat en luidop verkondigd wat zoovelen elkander toefluisteren. Na heel terecht geschreven te hebben datnochde leerplicht,noch de arbeidsverzekering het kiezers-korps hebben ontstemd, gaat hij voort : « Wat het Vlaamsche volk diep heeft gevoeld, het is de herhaalde-lijke miskenningvanzijn taalrecht, de verzwaring der militaire lasten en, het ergst van al, de wijze waarop die miskenning geschied-de en die dwang werd opgelegd. Het programma der Antwerp-sche «Meeting» is van lieverlede dit van gansch de katholieke partij van Vlaanderen geworden. Eco-nomische omstandigheden hebber de leus «Vrijheid in ailes en vooi allen !» in dien zin doen toepas-sen dat Staats tusschenkomst niei meer werd afgewezen, maar der-wijze aangewend dat juist allei vrijheid, ook die van de nederig sten onder de burgers, werd ge vrijwaard. Maar ongewijzigd bleven d< twee andere grondbeginselen: «Ir Vlaanderen Vlaamsch !» en «Geer overdreven krijgslasten ! » Jarer lang was de «Meeting» en me haar de gansche katholieke parti in Vlaanderen er voorstander van Jarenlangook mocht de katholieke partij zich in de verkleefdheid var het Vlaamsche kiezerskorps ver heugen. Toen kwam de Evenredige ver-tegenwoordiging en met haar al de onheilen die de vooruitziende Meetingisten duchtten. Met het anti-militarisme was men al vroeger begonnen af te bre-ken. Afgevaardigden die voorheen steeds beslist de oorlogsbegroo-ting en het legercontingent afstem-den, die hun en hunne kiezers overdreven schenen, draaiden bij. Wel verzetten zij zich nog wel tegen het stelsel « één man per huisgezin», dat de eerste toepas-singvanden persoonlijken en ge-dwongen dienstplicht huldigde, maar een paar jaren daarna reeds braken zij voor goed af met hun anti - militaristisch verleden en keurden het hatelijke en steeds zoo heftig bestreden « Alleman soldaat» goed. Pas zes maanden te voren nochtans waren de Ka-merkiezingen onder den kreet : « Weg met het alleman soldaat !» gebeurd en was een der meest doeltreffende propagandamidde-len de vergelijking geweest van het anti-militaristisch programma der katholieken met jet militarisme van de tegenstanders. Geen wonder dat ons waarheidslievend Vlaamsche volk dat niet ongestraft heeft gelaten. Wie toch heeft zich voorgesteld dat zijn gezond ver-stand geloof kon hechten aan die voorspelling van een Europeeschen oorlog,waarvan de voorbereiding eerst precies na de verkiezingen aan hoogerhand bekend werd en die juist twee jaren daarna — men bepaalde zelfs het seizoen — in de lente zou losbarsten. Met de taalkwestie ging het er nog slimmer toe. In schier al de Vlaamsche arrondissementen werd vôôr de kiezingen plechtig beloofd het Coremans-wetsvoorstel,betref-fende het Nederlandsch in de vrije middelbare scholen,goed te keu-ren. In sommige zelfs werd dit ontwerp als een «punt van het programma aangenomen. Toen de zaak in de Kamer te berde kwam stemden, buiten een zestal, al de gekozenen der Vlaamsche gewesten, de mede-onderteeke-naars van het voorstel niet uitge-zonderd, tegen de Vlamingen ! Even onbeschaamd werd omge-sprongen met de voorstellen tôt indeeling van het leger in Vlaamsche en Waalsche eenheden en met de Vlaamsche amendementen op de schoolwet. De gevolgen der Evenredige Vertegenwoordiging, die de hel-derziende staatsman, welke de oude Coremans was, voorspelde, doen zich nu scherper gevoelen dan ooit. De centrale macht, de regeering alleen heeft ailes te zeggen ; de Kamers,de vertegenwoordiging van het souvereine volk, niemendal. De grondwettelijke stelregel : Aile macht komt uit het volk, is tôt eene leugen verlaagd. De Wetgevende Kamers zijn tôt een «rompparliament»verlaagd en rnoeten door dun en dik de regeering volgen . . . . op straf van als vijanden of verraders te worden gebrandmerkt. De drukking komt zoo wel van boven, van het minis-terie, als van onder .... van de kiesvereenigingen die, in onder-onsjes vergaderd,eigenmachtig en almachtig hunne candidaten op-dringen. Het volk is verplicht ter stembus te gaan . . . om vertegen-woordigers te kiezen die bij slôt van rekening niets meer vertegen-woordigen dan zichzelven en het dozijn bestuurleden van hun kies-comiteit .... Nu acht men de kans klaar om al de waanzinnige grootheidsdroo-men te verwezenlijken die in zeke-rekringen worden gedroomd : het alleman soldaat tôt net uiterste ge-dreven, de verlenging van den diensttijd, een oorlogsvloot, de hervorming der burgerwacht tôt een territoriaal leger, het sluiten van aanvallende en verdedigende verbonden met naburige natiën, enz., enz. Het volstaat de Journal des Tribunaux, het orgaan van een handsvol megalomanen uit de wereld der tabbaarddragers,en de Belgique Militaire, den tolk der op krijg en verovering beluste sabelsleepers in te kijken, om te vernemen wat die menschen in hun mars voeren. België moet een kleine «groote natie» worden, die mede haar woora te spreken heeft over de internationale aangelegen-heden — al moest daarom ook zijn voorspoed, ja zijn onhafhankelijk bestaan in gevaar worden ge-bracht.Daarom dient België hervormd tôt een sterk gecentraliseerden staat waar geen verscheidenheid geduld wordt, maar eenheid heerschen moet en alleen het Fransch de taal blijven zal. Geen Nederlandsch dus in de school ; in 't middelbaar onder-wijs wordt de wet op het gebruik op die taal verminkt en verkracht, in 't leger ailes aangewend om de verfransching te bevorderen. Geen Nederlandsch in leger of burgerwacht : onbeschaamd en ongestraft worden er de taalwet-ten dagelijks overtreden. Geen Nederlandsch in het ge-recht ; Coremans'wet bestaat een-voudig niet meer voor sommige advokaten en magistraten en reeds verheffen zich stemmen om het examen overde kennis der taal van de Vlaamsche burgers aan de toe-komstige magistraten van 'tVlaam-sche land opgelegd,af te schaffen. Geen Nederlandsch meer in 't bestuur ; de wet de Laet van 1878 is voor de machtvoerders van aile soort en allen rangeendoodeletter. Dat is niet genoeg. Zelfs de schijn moet weg. Voor de staatsspoorwegen en de Antwerpsche haven zullen«regies» worden in 't leven geroepen, waar de taalwet geen vat op heeft en waar de verfranschers ongestoord hun haat tegen dat lomp, dom, verachterd en veracht Vlaamsche volkzullen botvieren. Geen Nederlandsch in fde kolo-nie : de Vlaming is reeds half vreemdeling in zijn eigen streek, geheel vreemdeling in de Waalsche gewesten; ook in de kolonie van het moeder(?)land moet hij een vreemde blijven. De koloniale keure voorziet maatregelen tôt vrijwaring van zijn taalrecht — waar bekreunt men zich aan hoogerhand om de Vlamingen. Die kunnen Iater,als de slaapziekte de kolonie tôt eene woestenij heeft ge-maakt,den arbeid der negers maar gaan verichten zooals ze nu reeds, door de miserie uit hun land ver-jaagd, onder de brandende zon da korenvelden in Frankrijk gaan af-pikken.De Vlaamsche taal, de Vlaamsche kunst, de Vlaamsche ziel, het Vlaamsche volk moeten kapot.Een Belgische taal,een Belgische kunst, een Belgische taal, een Belgisch volk moeten in de plaats komen. Is het te verwonderen dat het Vlaamsche kiezerskorps er op den duur genoeg van krijgt en een terugwerking is begonnen die de minst helderzienden stof tôt na-denken geeft ? Caveant Consules ! Weg met de grootheidswaanzin en de centralisatieplannen ! De ge-schiedenis van ons volk is één strijd tegen centralisatie en anti-nationalenStaatsdwang.Hetgruwtvoor krijgsgeweld en lacht met Don Quichotte-heldendaden. «Boven lauwerbladen verkiest het aardappelen», zegde eens de gees-tige Coomans. Men late dan aan hoogerhand al die gekke plannen varen en men bestede aan landbouw, han-del en nijverheid, aan wetenschap en kunst de millioenen in 't zweet huns aanschijns door onze noeste arbeiders, boeren en burgers ver-diend.Vooral, zooals Het Handelsblad onlangsvoorhield,men weze recht-zinnig tegenover de kiezers. Ook in de politiek duurt eerlijkheid het langst. Anders zal 1916 ons niet meer een «vermaning» maar een «doodelijke beroerte» bezorgen. Een Meetingist van den ouden eed. * * * Wij hebben er aan gehouden dezen merkwaardigen brief in extenso mee te deelen, omdat er waarheden in staan, die wel her-haalde malen in ons blad gezegd werden, maar die in de conserva-tieve, gematigde en ministerieele pers met zorg verzwegen werden.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.