11 juli 1917 - De Frontbeweging richt zich tot de koning

11 juli 1917 - De Frontbeweging richt zich tot de koning

Redactie 's profielfoto
Redactie 11 juli 2017 736

Vanaf 1915 namen katholieke intellectuelen aan het front initiatieven om soldaten te behoeden voor normvervaging en (seksuele) verleidingen. Via studiekringen, gebedenbonden en voetbalclubs boden ze ‘passende’, georganiseerde ontspanning aan. De initiatiefnemers namen de gelegenheid te baat om ook een politieke agenda te realiseren: ze kaartten via de gezelschappen op grote schaal allerhande Vlaamse thema’s aan, zoals de taalongelijkheid in het leger. In december 1916 kwam er een overkoepelend bestuur dat die Vlaamse acties coördineerde. De Frontbeweging was geboren.
De legertop volgde de Frontbeweging met argusogen: ze was een politieke beweging geworden, met een programma dat de motivatie van Vlaamse soldaten kon ondermijnen. Met strenge censuur en vanaf februari 1917 een verbod op alle studiekringen en aanverwanten, hoopte de legerleiding de beweging de kop te kunnen indrukken. Dat had een averechts effect: de Frontbeweging ging ondergronds én radicaliseerde.

‘Open brief’ van de Frontbeweging aan Koning Albert I (11 juli 1917), Ons Erfdeel
Op 11 juli 1917 schreef de Frontbeweging een open brief aan koning Albert I. De brief was opgevat als een ultieme waarschuwing die de koning ertoe moest aanzetten om zijn Vlaamse onderdanen te beschermen. Naar haar mening werden Vlamingen onderdrukt door het Franstalige establishment. In de brief stelde auteur Adiel Debeuckelaere dat de Frontbeweging geen vertrouwen meer had in de legerofficieren, in de Belgische pers en in de Belgische regering. Door de koning rechtstreeks op de hoogte te brengen van haar grieven, verwachtte de Frontbeweging dat hij de regering ertoe zou dwingen de eenheid van het land veilig te stellen door beloftes te maken over meer Vlaamse rechten na de oorlog. De koning reageerde door een nieuwe minister van Oorlog aan te stellen: Armand de Ceuninck. Die gooide olie op het vuur door fel te strijden tegen alles wat binnen het leger Vlaamsgezind was of leek. Toenadering leek vanaf dan onmogelijk.
 
Toeristische tips:

  • - In de kapelanij van Alveringem ontdek je het verhaal van dichter-beeldhouwer Cyriel Verschaeve, die een prominente rol speelde in de Frontbeweging.
  • - In november 2017 kan je in kasteel De Lovie in Poperinge de expo ‘Leraar, schrijver, tolk, frontsoldaat. Jozef Simons en WO I’ bezoeken. Simons had aan het front nauwe contacten met de leiders van de Frontbeweging, waaronder de auteur van de open brief aan de koning. De weerklank hiervan is terug te vinden in zijn romans.