Bronzen heldinnen

Bronzen heldinnen

Redactie 's profielfoto
Redactie 03 september 2015 736

Hoewel vele spionnen uit de Eerste Wereldoorlog voorgoed anoniem bleven, kregen sommigen een heldenstatus. Zo groeide Edith Cavell meteen na haar executie uit tot een toonbeeld van verzet. Deze Britse stond sinds 1907 aan het hoofd van de eerste Belgische verpleegsterschool. Na de Duitse inval werd ze de spil van een netwerk dat in het grootste geheim achtergebleven Belgische, Britse en Franse soldaten over de grens smokkelde. In 1915 werd ze opgepakt en na een schijnproces geëxecuteerd op de Nationale Schietbaan in Brussel. Het bericht van haar overlijden bracht een golf van verontwaardiging teweeg en betekende de start van een internationale propagandaslag. De Duitse kranten benadrukten dat een land in oorlog een verzetsstrijder wel moest straffen, zelfs al was ze een vrouw. De Britse pers herschiep de dappere verpleegster tot een onaantastbare martelares. In 1920 kreeg Cavell een standbeeld in hartje Londen. 
Sinds 1923 prijkt ook op het Brusselse Sint-Jansplein het standbeeld van een Belgische verzetsheldin. Na een spoedopleiding spoorwegspionage in Londen richtte Gabrielle Petit een inlichtingendienst op in de regio Doornik. Petit verzamelde informatie over Duitse troepenbewegingen, verspreidde clandestiene kranten en smokkelde soldaten over de grens. Nadat ze in een Duitse hinderlaag liep, werd ze opgepakt en op 1 april 1916, een maand na Cavell, geëxecuteerd op diezelfde Nationale Schietbaan.
Hoewel de Duitsers ook haar dood onmiddellijk publiek maakten, werd Petit pas na de oorlogsjaren een nationaal icoon. Deze ‘Belgische Jeanne d’Arc’ symboliseerde vanaf dan het moedig verzet van het kleine België tegen de bezetter. Petits cel werd een bedevaartsoort en er kwamen films en boeken over haar daden. De katholieke kerk, de Vlaamse maar ook de Belgicistische beweging, feministes, … iedereen kon zich herkennen in bepaalde aspecten van deze heldin. Zaken die niet in het plaatje pasten, werden weggelaten of aangepast.
Bezoek!

Het standbeeld van Gabriëlle Petit
Sint-Jansplein, Brussel
De tentoonstelling over twee minder bekende vrouwelijke spionnen, Emilie Schatteman en Leonie Rammeloo in Boekhoute
Bezoekerscentrum Boekhoute, Boekhoutedorp 3, 9961 Boekhoute
http://www.grotevrouwen.be

Het standbeeld van Edith Cavell in Londen, 2008, Wikipedia

Het standbeeld van Gabriëlle Petit, 2014, Wikipedia