i Jaar - - N° 14® Vijf centiemen het nummer Wœusdag 1 September 1915 De Belgische Standaard If- . * v.'-' v &A oo r Ta il an VoIJr DAGBLAD Wùor G-od m M&&F0 m Lmià Abonaementêprffs voor 60 nommer» (9 mtuutden) T>ij vooruitbetaling t » Bestanrder ' ILDEFONS PEBTERS Vocf al»f Xi2dcds< 1 ig#K vis w^ndtî.- tôt Voor de soldâtes : 2,60 tr. î * j Villa M / C T ; -UïL L È. %< edHk DE v..or de niet-soldaten -In 't land 3.50 tr.; boite* 't land: 6.00 fr. S Vaste opstellors : M. E. BELFAIRE, L. DUYKERS, : A*^ondi- > «» * .. IV. -i:- >4 ét. - K-< »8m«r; ,r -, ir +, y ,^mpt3rcn Van m"nmfcr bonnement.- j y. VAN QRAMBEBEN, B. VAN DES SOHEIiDEN, Juul FILLIABST | ' t«ta*fo*go y . «g,»- o 50 4 Opportuniteit... en de ééne Yijand. 1 viuiolU'1 in »orig schrijvan, som-mige oa-opportunisten — ze zijn lralaas tai ryk — die thans nog, en in 'n tijd van su-prc ru gevaar, van 'n ziekte zijn aangetast die 'k heetenzou : de ylkoorts van 't Anti-klarikalisme.En nogthans z$n de t'jden zoo groot en z< 0 fiael ernstig, dat het zoo verachtelijk kl' ia «il benepen is, zoo bespottelijk en 6n-kieso.h, voort d'à schimpende reklaamplank oïM.tsr onze oogen te bren^en « Plutôt Turc qu Papiste ! » T s weten wjj, datdeTurken meedoen.in -densti oop- en rooftocht der Duitsche mopr-dei.Harsbende. Van hen komt er enkel, naar* oude Mahomedaansche geplogenheid, ve*jaadi lyden en dood, terwijl or van het Pau^dom zooveel zaligheid en zegen, hulp en troost, door de eeuwen heên over Europa neerdaalden. Kn nen. we al het barbaarsche vergeten dat de Halve Maan in Europa bescheen, en al iiot beschaafde dat de Zon van 't Vatikaan over allé Buropeesche landen deed glc-ien ! 'ils wel belangwekkend in verband met die anti-godsdienstigè enggeestlgheid en 00 ifc verband met de Bismarck-voorschrif-tej: - onder vorm van Kultur-lessen, in ons blad Ytrschenen — volgende uitboez'eming saV te halenze is van Spuller en staatin het 1 >ek van Juliette Adam : « Après l'aban-do. a ia Revanche. » « Waarde vriendin, hoe dikwijls heb ik u niet gezegd bij deredevoeringen van Carabe'ta toch niettoe te juichen als hij zich ar oklerikale uitvallen veroorlooft. Thans ku tgij de feiten bestatigen. Het antikleri-ralisme brengt Gambetta tôt Bismarck en Bismarck tôt Gambetta. Gy hebtuw aandeel 1 • aware verantwoordelykheid ; ik gc-1 u kig niet ! Zeker, 00k ik ben een haUs-tochtelyk republiekein, maar de republiek te ontvangen uit. Pruisische handen, dat jaa.-l mij schrik aan. En wat het antikleri-kalieme betreft, laten we oppassen, 't is een Pruisische vinding >. (bladz. 76). Niât waar, dat er op dit oogenblik van we-reî smart, geen spraak kan of mag zyn van as tik ieiikalisme. Een zaak alleen geldt voor aile Vaderlanders : het verdelgen van hem die al h«t beschaafde volk van Europa wil vcnyurgen. Met dit doel alleen ingenomen, hebben alteKatholieken, den krnistocht ge-pïïd'.kt der eendracht. Daarom hebben wjj, vasïh'jraden gezwegen over ailes wat kwet-sen of verdeelen kon, 'tzij op staatkundig of grodsdienstig terrein, 't zij op eenvoudig taalgebied... spijts de beten van tegenstre-vers ons soms hevig, tôt aanvallen, lust ga' -r>. In ons immers, steekt diep de over-tuigi , datwe thansmaar één v^jand mogen kr > mr en dat we den plicht hebben, aile opportuniteit waar te nemeE om in den kctr ier; tijd en met de meest verdelgende j m icht, den laffen aanvaller en verdrukker ie vorplatteren. Mogen we onze tegenkan-ters vrasren, 00k die breede opvatting op te doi al w?re 't maar om de opportuniteit van hst oogenblik. De oorlogstfld 18 immers de tiju bij uitstek der wyde gedachten der sdaimoedifife verdraagzaamheid, lijk hij is de fijd der heldendaden. Fi' o geloovige joagens, haalt bedaard ; dit red vaa opportuniteit, verdraag-1 tm ïhéid en geestesbreedheid op, als ge j doi v ouringenomen welweters wordtaan- . ge ... 'tG^beurtal sens ; en voegt er bij zoo ier schromen: «Niet w^j,die in ons ge-lo J «n bij onzen God de sterkte opdoen om te strjydôn, te lijden, en als 't moet, le ster-v "'i « jor het Vaderland zgnde viiand dien g< bâvechten moet,.... de vyand ligt aan den overkaijt van den Yser ! » Théo Loo. KUNST B ïeefd veraoeken wij de soldaten die deel uitmaken van de Ve le-erai'iecîing en vroeger aan Kunst heb-bv,,; gedaan, ons hun huidig adres aan te geveiî. « v ij bedoelen in de eerste plaats de-genc < die aan nederlandsche voor-drachts- en zangl:unst deden. A twoord dadelijk in te zenden aan De Relgische Stanilaard, Villa Ma Go-quille, Zeedijk, De Panne. Met melding JKumt. i / Brief uit Engeland. , ■ ■ » i . (Van onaen gewonen briefwisselaar). 25 Oogst 1916. Eene dringende beslissing. — Einde. lijk, 't aal ervan komen, het katoen zal door de Bondgenooten als oorlogs-gesmokbel,«contrebande > ofte smokkelwaar aanzien wordeid 't Is lang, maanden en maaaden reeds dat daarover getaald en gewedertaald werd in de bladen, in de meetingen, en over de herberg-toogen. En de menschen zeiden : is datDiet dwaas van 's Regeeringswege dat ze nog katoen laten doorgaan, niet rtchtstreeks naar Duitsphland, 't is waar, waut geen een schip feitelijk laten ze setîert Februari nog door naar een Duitsche haven, geladen met geiijk wat. Maar katoen lieten ze nog door naar de « onzijdige> landen l.-.; Wat kostelljke rtaam, hé, * onzijdig » ? Daar zou een mensch, indien hij tijd en... gading had, een geheel epos over schrijvcn ; en. 't ware werkelijk riiet om « heldendaden » te bezingen, dezen keer l Want « onzijdig » zijn, in eenen anderen, m eenén gewonen oorlog, is verstaanbaar, âls er daar twee of meer landen malkaar jn 't haàr vliegen, dikwijls voor een niëtigheid,dikwijls uit koppi^heid of uit hoogmoed, omdat de eene niet wil, in 't'aanzien van de «/ereld, duimtje leggen voor den anderen ! Maar hu, nu'iater geen epraak is van Duitschland vechtendg tegén Frankrijk çf een auder land, maar wel vah te weten oftewel het Recht, ofte- ; wel de dwaze Maclit baas zal spelen over de wer ld ; van te weteu of de echte Begchaving zal moeten onderdoen voor Kultur, 1.1. z. de barbaarschheid, dan is onzijdig zijn en blijven eene oneer en eene schande ! Ik bedoel hier-bij niemand ; dat elk zijn geweten onderzoe-ke, en dat deze, dien het schoentje past, het aactrekke, indachtig zijnde daarbij wat onz^ voorvaderen zeiden, een weinig raw, maar recht, t. w.: die niet besnot is, moet zijnen neus niet vagen ! Meer nog, onzijdig zijn en blijven is niet enkel eene schande ; maar, steun geven, goed en wareD verkoopen aau den aartsvijai.d van de beschaving, is teeren en smeeren op den rug dier beschaving, is muntezoeken te al aan uit het bloed van dezen, die sneuvelden voor de verdediging van Recht en Beschaving,dus, ten slotte, voor uw tigene verdediging ! En dat is nog een lafhcid er bij ! Maar 't zal nu uitgaan zijn, met dat wlnst-gevend baantje, ten minsten, voor wat katoen betreft. En hebben de Regeeringen der Bondgenooten niet vroeger dezen dri ..enderi maatregel genomec, zij hadden misschien redens om tusschen twee kwalen de kloinste j te verkiezen ; het en belet niet, nogthans.dat iedereen, die geea < Regeering » is, vond en zei en zuchtte dat het lang genoeg geduurde, veel te lang, en dat we snullen waren om zoo lang te wachten vooraleer wij uen weg afsne-den voor het katoen, dat dwars over de c on-zijdigheid », beter gezeid de < onzedigheid », den vijand van de beschaving bereikte. Want katoen heett Duitschland noodig-doodnoodig om zijn ontplofstoffen te maken ! En het kan heel semakkelijk den schijn aan-nemen van te spottenmet den nieuw getroffen maatregel van de Bondgenooten, en bewe-ren dat, heeft het geen katoen, van over zee, het katoen zal... maken, al ware 't uit de ! kattewolleke's van de pissebloemen ! Het be-driegt hieibij niemand anders dan zijn eigen volk, Tt is te zeggen : zijn eigen zelven l En dat geeft aan Punch, die kostelijke droog. scheerder, weêr eens de gelegenheid te gek scheeren — en, hij kan dat ! — met die dwaze hansworsten van Duitschers I Punch tee-keht eenen ezel uit, die heel gezapig bezig is ; eenen hut pissebloemen twee, drie, metuitge-bloeide bloemen en kattewoileke's teinden iederen steel, binnen te spelen ; en, 't en ! scheelt hem geen zier dat er daar drie, vier zwart gebrilde, dikbuikige Duitsche « gt-heimratteD » staan, rond hem, ieeiijk tedoeo, te sakkeren en te donderen, deze maal, van : Gott strate... den ezîl ! Lachen, en meenen, zijn twee verschillige zaken ; want daar zijn menschen die lachen, 'lijk de jongens schuifelen, alsze 'savonds door een doaker bosch moeteri, 't is te zeggen : «om hun schrik en hunuen angst te ver-bergen » ; en dat heet « groene lachen » I Deze, in aile geval, die meê gedaan hebben, ni. hier in Engeland, in den laatsten veldtocht in de bladen, zullen hunne moeite niet bekla- gon. Er werd zelfs hevig e*streefd en gestre-den deze laatste wek;en, met het woord en met het beeid : -fret Wt-lbekonde verlucht dag-blad, «J.">aiiy Sketch » w'ijdde o. m. aan dien SÉrljd bijna een heel nummer, vol treffen:îe, spreker.de teekeftingen, waar gc nevens dat nktig, benullig, bolleke katoen, een klaar, overgroot gezifcht, kon zien, prachtîg in zijn ijzelijkheid, van het verrnetigde Lizerne ; beeld getrokken in dé tegenwoordigheid van Koning Albert, en dat vereeuwigd zal wor-den nu op doek door Meester Bastin. Maar, 't héett de moeite geloond, daar offi-cieel gemeld wordt dat de beslissing nu vast genomen werd, en geteekend reeds door Engeland, Frankiijk, Rusland, Italie en Bélgie. Japan's handteeken alleen is nog te kort ; en dat is slechts nog een zake van dagen, zoo niet van uren ; voor Japan zelfs heeft die beslissing maar een butrekkelijk belang, daar ze toçh door haar niet toegepast kan wordeti, vermlts er in geheel het Oosten van dat hoogmoedige, almachtige. (?) Duitschland, noch één bezetting, nog één kanon, noch één man," noch één schlp te zien of te ontwaren is of kan zijn !... » Lit Washington melden ze, in date I7 Oogst, dat het MtaJsterie aldaar verwittigd wërd door de Bondgenooten over die nieuwe beslissing.Want n^ti mag ^içh wel verwach- \ . ten aan een Anierikaansci'i verzet ; het papier j immers is gewillig, en 't en i? niet 'lijk daar | bij u, aan het front : het en kost ginder geen : stukken van menschen ! En dsÇar men weet, ! bij vooibaat, wat dat veriet bevatten moet, j zoo heb ik mij lalen gezeggen dat het ant- j woord al... gereed ligt hier, dat ze er zullen ; opgeven, aïs 't zo^ ver komt ! Het àardigste van de zaak, 't is dat, komt het verzet uit t Amerika, het antwoord 00k van daar zal ko- i men, want het zal een beweegreden bevatten, « die m-»er dan een ander rien naam zal verdie- ' nen van « argumentum ad hominem », daar ; hij aiets anders is en zal ziju, dan de eigenste woorden en de eigenste verklaringen van de eigeoste voorzaten van Président Wilson zelf n. I. de Presidenten Lincoln en Johnson, in I865 uitgevaardigd in dezen voege : dat aile grondstoffen die dienstig kunnen zijn om aininunitie te maken, a.ls oorlogs contrebande ofte smokkelwaar moeten aanzien zijn I | En wat wiltge, in Gods naam, dat Président j Wilson daarop weder antwoorden zou, tenzij : al zwijgen dat hij zweet, in de zalige over- : tuigingdat... de eer geied is. Eu 'k mag hier \ wel, voorbijgaande.bijvoegen : « en de oentjes 00k ». iWiiijt noch Am&iika, noch geiijk welk an- ] der land dat in 't katoen doet, zal door do : beslissing een cent verliezen, vermits een-voudig de Bondgenooten al het katoen, dat beschikbaar is en door Duitschland en Oos-tenrijk anders zou gekocht had kunnen worden, zelf zullen opkoopen en betalen. En geld heeft geen reuk, zelfs in Amerika ! f Wat de onzijdige staten betreft, langs waar Duitschland zijn kaioea trok, een verdrag zal gesloten zijn, of is het reeds, met Engeland n.l., bepalende dat die Staten katoen zullen kunnen opdoen en kriîgen, uitsluitend voor hun eigen «Êaafsverbruik. En, omdat er daar ; niemand de bekoring zou krijgen... door de ; viagers te zien, en toch katoen, oorspronke- i lijk voor den onzijdigen staat bestemd, naar \ Duitschland zou laten over de grenzen reizen, \ zal elke onzijdige Staat slechts zooveel katoen j kunnen en mogen krijgen, ofdat hij er offleieel ! van doen heeft, die hoevetlheid berekend j zijnde volgena het gemiddeld getal balen ka- | toen opgedaan jaarlijks, gedurende de drie ' laatste jaren ! Als Duitschland zijn voorraad dan ver- \ bruikt zal hebben — en dat gaat rap, want die ' kanonmonsters zijn ijzelijke slokkers, — en dat het niet meer zal weten van wat hout pijîen gemaakt, beter gezeid zijn bommen en zijn poeder, ehwel, het kan dan gerust zijn kattewolle van... pissebloemen beproeven ! De ezels alleen zullen daar te beklagen zijn ! i Nog een woord om te sluiten hier over am-munitie, poeder en ander schietgerief. Over veertien dagen heb ik u gemeld dat, volgens het woord van Minister Lloyd George, Engeland reeds drie honderd vît en veertig fabrie-ken had, onder siaats-toezicht geplaatst, en die uitsluitend wrochten aan oorlogsbenoo-digheden 1 En, 'k voegde er dan bij dat, in één maand tijds, de munitie-voortbrengst in Engeland vijftig per honderd gectegen was ; • ) Laastste Berichten Parijs ,30 Au^usti. 15 u. Op het eiride van den da£ van gisteren heeft een £eweldige strijd van artillerie vergezeld van ontploffingen van mijnen en van gevech-ten met bommen en grenaden, plaats gehad in Argonne op vele punten. De vijandelijke loopgrachten werden grootelijks beschadigd te Les Courtes Chausses, te Les Meurissons en te Bolante. Pertrograd, 29 - 8 - 15. Frederikstadt: na een gevecht hebben onze troepen zich teruggetrok-ken westwaarts de stad. Lijn Jacobstadt, Dvinsk en westwaarts op: zonder verandering. Op .den rechteroever van de Vilia, tusschen de Vilia en de Niemen, hevi-ge gevechten op het front: Poolbev.zie, 't Noorden van Vilna, Novge-Tiohi-yaiLchavriki, tôt aan de Niemen. Ten Zitidm Vlanmir-Volynski-Rtanoe-Rojitche : Ten gevolge van het samentrekken van groote vijandelijke machten vôor doel hebbend de rechtervleugel van ons leger te omsingelen hebben onze troepen op 27 en 28 Oogst zich ten Noord-Oosten Loulsk verplaatst. S11 • en, dat nu reeds, per dag, honderd maal meer raunitieiiier voortgebracht werd, dan verlederr jaar in September. Minister Lloyd George deed gisteren eene nieuwe m^dejdeeling aan de bladen : die 345 inrichtingen waren in werking reeds op 12 Juli. Weet se hoeveel er nu, reeds werkzaum 2-ijn, op 1& Oogst ? Niet min dan vijf honderd, vijt- en-dertig, dat is honderd en negentig meer dan over een jj maand ! En, dat is maar een begin 1 Laat de klokken maar iubelen in Berlijn, om den « zege » in Poland. 't Is de einde- klokke dat ?:e luiden over Duitschland en het Keizerdom !... Jé-N VAN DE WOESTYNE. ('t vervolgt) OoRLOGSNIEUWS f DE VOORBERE'DING Zou hetgeen thans geschiedt op ons weste-Iljk front niet mogen aanzien worden als eene voorbereiding tôt een algemeene lang verwachte actie? Gestadig, dag en nacbt zijn onze vliegeniers in de weer, hombardee-ren aile belangrijke duitsche verkeerpunten, doen munitiedepots de lucht invliegen, ver-nietigen barakken, kortom doen thans cen noodzakeîijk-voorafgaand->lijk werk voor ver-dere gebeurtenissen. En daar deze vliegbe-drijvigheid nooit zoo groot is gebleken als thans, mag wel daaruit gehaald worden een zeker teeken dat dit werk niet nutteloos zal gemaakt worden door aanslepen van tijd. Immers het bombardéeren van verkeerpunten is maar een betrekkeiijk kwaad, alswan-neer den vijand den tijd gelaten wordt te be-schikken over ailes wat noodig is tôt een her-stel. iletzelfde kan in zekeie mate dienen voor fabrieken daar 't toch zekerheid is nu, dat eene totale vernietiging eene buitenge-woon wel geslaagde onderneming zou mogen genoemd worden. Er schijnen dus redens te zijn om de bedrijvigheid der verbondene vliegers te rechtvaardigen indien we aanne-men, dat het nut van zulke raids noodwendig is voor nabije gebeurtenissen. CP DEN Y1ER Naar we vernemen, versterken de Duitschers maarsteeds hunne stellingen achter-î waarts de vechtlijn gelegen, dit om zooveel mogelijk werkdadige troepen van de Yzer-linie te kunnen terugtrekk^n ten einde ze op andere plaatsen, zoo mogelijk te ge'bruiken. Van aan Nieuwpoort tôt Diksmuide zijn de Duitschers zich zdodanig aan 't versterken, dat ze denken aile doorburing langs dezen : kant met een luttel getal mannen te stuiten. Ook wordt ons medegedeeld dat het troepen-' getal heel wat verminderd is. Alleen rond ' Diksmuide wordt eene ernstige bewe^ing van den vijand waargenomen. Dit versterkt onze meening reeds herhaaldelijk vooropgez.et, dat zoo een duitsch offensief zich voordoen zal, dit te verwachten is in 't zuiden van Diksmuide, om de redens, die we destijds breed-voerig aangaven. OOSTELIJF FRONT Hoe ait het nu op 't Oostelijk front en welk is de toestand van 't Russische leger ? Deze beide vragen kunnen niet heelemaal verdui-delijkt worden door de ambtelijke berichten, die zoo, noodzakelijkerwijze, sober en soms duister zijn. We lezen daar steeds van terug-trekking der Russische iegers, zoodanig dat ! dit wel een nadeejigen invloed bij velen uit-oefenen kon. Daarom zulleu we eens zoo objectief moRcli jk aanwijzigingen-geven. De 0-,stelijke krijgSverrichtingen gebeuren in drie groote afdeelinf en Eene ten Noorden die Riga Dunabotirg (Dvinsk) omvat; eene tegen Wilaa Grodno-Bielostock en een derde in 't Zuider, tegen Brest-Litowsk. Na den val van Warschow zijn d«î Russis-sche légers maar steeds achteruit getrokken, uitgenomen rond Riga, waar de duitsche of-fensieve-bewegieg schipbreuk léed, door de nederlaag der riuitscbe vloot voor Riga. Se-dertdien schijnt weerom een oprukken der duitsche sebaren het begin te zijn van een her te begin nen offensief,want gedurig spreken de ambtelijke berichfen over Friedricbstadt dat ligt tusschen Riga en Dunabourg op den Du-nastroom die langs beide steden heenvloeit. Dus mag aaugenomen worden dat in de eerste dagen een srnstige poging tegen deze beide steden te verwachten is. — Kovno viel. Nu wordt Wilna bedreigd en met Wilna de forteres Grodno, de laatste forteres van de russische verdedigingslinie langsheen de Poolsche grens. Dat dèze bedreiging niet als een dood punt moet aanzien worden, bewijst de ontrui-ming die reeds in Kovno begnrmen is. Grodno en Wilna zullen dus vermoedelijk vallen, als-ook Bielostock. Brest-Litowsk is gcvallen, zoodanig das dat van de Baltische zee tôt over Brest-Litowsk de Russen overal in af-tocht zijn.Waarom de aftocht in 't zuiden be-sloten werd ? Om. te ontsnappen aan de om-singeling in 't noorden, want de duitsche levers waren in zoo'n gunstige positie daartoe, dat het niet moet ontkend worden dat het russisch leger groot gevaar liep. Grootvorst Nikolaas heeft dit gevaar bei-repen en daarom heeft hij èn land èn vestingen prijs ge-tîeven om zijn leger te behouden. Hij trok af en de attocht duurt zonder en-de. Hij trok af en de Duitsche Lijptang neep tôt nog toe altijd in de ruimte. Waar za! het Russisch leger nupost vatten ? Het is niet vast te stellen alhoewcl de stad Minks gelegen op 160 kilometers van Wilna als centrumpuat aangeduid wordt. Dan zou de positie van 't Russisch noorderleger ten doel hebben Petro-grad te beschermen. Tusschen beide legers liggen dan de Pinkmoerasen, waarover we 't reeds hadden. IN POLEN Von Beseier, de duitsche generaal die Ant-werpen deed vallen, is algemeene gouverneur van het veroverde grondgebied in Polen be-noemd.HUNNE LEUSENS Men weet dat het gebruiken vaa verslik-kende gassen soms den Duitschers heelkwa-lijke perten speelt. Wanneer de wind verraads draait, d.in worden ze zelf door hunne barbaarsche middels verbrand en blind. Over eenige dagen kwamen door Luik drie treinen met zulke duitsche ongelukkigen toe en natuurlijk schreeuwen de duitsche gazetten dat dit het uitwerksel is van brandende vloei-stoffen, door de Engelschen en de Franschen gebezigd. Let er maar eens op, bianen enkele dagen zullen de Duitschers zulke middels tegen on s gebruiken 1 Dit t» hunne gcvvone taktiek !

Er is geen OCR tekst voor deze krant.