l"'" Jaar. — N" 139 Vijf centiemen het nummer Zondag 29 en Maandag* 30 Oogst 1915 De Belgische standaard Door Taai &n Vol* f.J> ^rSfcLCarvtî' 3JLa.49l3L) Voor God @,p Haarù ôb L&vé Abonnemealsprjjs voor 50 nummera (2 maanden) bij vooruitbetaling : Voor de soldaten : 2,50 ti. Voor de niet-soldaten — In 't land 3.50 tr„ ; buiten 't iand : S.00 tr. Indien meer exempiaren van elk nummer worden gevraagd, wordt da abonnements- prijs minder. ' Bestuurder : ILDE F ON S PEEUERS. Vaste opstellers: M. E. B jl,PAIRE, L. DUYKERS, V. VAN GEAMBEREN, B. VAN IÎEii SCHELDEN, Juul FILLIAERT Voor aHe roededeeiingen zieb wendsn tôt r Vilia 'MA G 0 Q U T L L F Zeédijk DE ? A PI li.E. Aetxkoridi^ï'!i;ca o.ij îr, de regel. — ><»klamen : 0.40 fr. de V'- cËtcUn^i. s t j .o'-.sadiiîvg-ci? v-an 3 regi-'s, 0.30 V KUNST 1 Beleefd verzoeken wij de soldaten die deel uitmaken van de V* le-gerafdeeling en vroeger aan Kunst heb-ben gedaan, ons hun huidig adres aan te geven. Wij bedoelen in de eerste plaats de-genen die aan nederlandsche voor-drachts- en zangkunst deden. Antwoojrd dadelijk in te zenden aan De Belgische Standaard, Villa Ma Go-quille, Zeedijk, De Panne. Met melding Kunst. Een Duitsch geleerâe te Leuven Aanmerking. — Doctor Sonneschein is een Duitsch katholiek schr$ver. Hy hield zich veel bezig mut de studentenbeweging in 't Iand van de « KuUur ». Ik ml u hier een staaltje geven van de denlcioyze, van die Duitsche geleerden {?), om er het besluit uit te trekken i voor eeuxoig af-breken met die medeplichtigen van moorde-naars en bandieten. Zoodra Je brand der BiblJotheek van de Hoogeschool bekend was, was Dr Sonneschein naar Leuven gekoraen om documen-tatie op te doen. Leuven stond nog in brand els we daar op 'n moigend € Herr Doctor Sonneschein » ontmoetten. Het samenzijn was met gezellig, en weldra ontstoed t e<*ri redetwist, Wij achtten de beste wijze van discutee» ren, eeniga vragen te stellen. — Herr Doctor, hebt gij bewijzen gevon-den dat de burgers van Leuven op de soldaten zouden geschoten hebben ? — Tôt hiertee heb ik geene gegronde bewijzen gevonden. — Wat denkt gij van den brand der Biblio» theek van de Hoogeschool ? — Dat is een vlek, een groote vlelc voor Duitschland. — En het vermoorden van burgers, oud ea jong, en het verkrachten van vrouwen en meisjes ? Bestaan voor de Duitschers nog de Tien Geboden Gods ? — Dat is Pathologie (iijdensleer). De soldaten zijn opgehitst door iijden en ontberin-gen, door drank en gevecht. Bijgevolg moet men hen vemntschuldigen. — Welk is de huidige toestand van de Duitsche legers ? (wij waren toen einde Au-gustus 1914j. — Ons leger is tegenwoordig te Parijs en binnen enkele dagen zijn wij te Kales. Wij zullen onze torpedobooten met den ijzeren-weg tôt daar brengen en dan de zee nemen naar Engeland ? — Gij waart tôt den oorlog bereid ? — Vele plannen waren voorzien. Het plan van den huidigen oorlog, — van langs België aan te vallen — was reeds 13 jaar gereed. — Wat denkt gij van het schenden der on-zljdi^heid van België ? Moest men dat vraag-stuk aan Rome onderwerpen, wat zou het antwoord zijn ? — Och i Na den vrede zal Rome antwoor- ; den : « Non sunt inquietandi ». Ziedaar bijoa letterlijk de gedachten van ■ een Duitsch schrijver. Ik kan de namen van de ^etuigen noemen die daar tegenwcor-woordig waren. Wij hebben den vrede oiet moeten afwach-ten om het oordeel van Rome te kennen over de auveldaden door de barbai en in België gepleegd. Zie daarvoor den brief van Kardi-caal Gasparri, staatssecretaris van den Paus, aan M. Van den Heuvel, belgischen gezant te Rome, — brief, gedagteekttnd van 6 Juli 1915. Die Dr Sonneschein is in de laatste jaren dikwijls in België komen spreken. Hij 00k schreef u>t het brandende Leuven nog aan Duitsche dagbladen dat kloosterzusters (het waren Duitsche nonnen) de soldaten toe-juichten.Wat moeten wij daaruit besluiten ? De Belgische Standaard heeft het reeds gezegd : voor eeuwig afbreken met dat volk. Na den oorlog green de minste gemeenschfip meer met dieuitbroeidsels van de « Kultur ». Van al die " Kulturisten verlos ons va-derland ! P. Kenis. Over Boeken. , l 3* Hilaire Belloc's General Sketch of the r European War. The firstphase, bl. 376, Price 6 sh. net. Voor het uitbreken van den oorlog heeft Hilaire Belloc met wond«rbare nauwkeurig-heid, h*ît uitbreken van dezen oorlog, de ueu-traliteitsschending van Belgie en dealgemeene lijnen der Duitsche krijgskunde voorzegd. Sedert den oorlog is Hilaire Belloc als Enge- ! lands gezagvolste krijgskritikus l>eschouwd geweest. Zijne bijdragen wekelijks in " Land and Water " en zijne voordrachten behben hier te land de openbare meening nopens den oorlog gevormd, en we welen dat ook de Duitschers er met groote belangstelling naar grijpen. Inderdaad, Belloc is bevoegd en in kriigskunde stevig onderlegd. Hij een tijd lang dienstplichtige in de Fransche artillerie, hij was in Engeland Mernber of Parlia-ment, hij is een talentvolle schrijver, een goede wijsgeer, een alom erkende geschiftdkundige, en een wandelaar al over de wereld. Nie-mand kan met hem evenaren In degelijke kennis van aardrijkskunde en volkszielkunde. Hij kent elke engte in de Carpathen, en elke rots in deVogeezen.Hij is een katholiek, zoon van een Franschen Vader en een Iersche moeder : en zijn stijl juist.is helder klaar als de Fransche taal en levendig en kwik als het Iersch karakter. Graag zullen wij het toe-geven dat Hilaire Belloc, in zijn dik oorlogs-kritiek, of best in zijn oorlogsvoorzeggingen, soms den bal heeft misgeslagen (zoo ver-wachtte hij zich niet het minst aan die laatste z«èepralende ottensief der Duicsehens legen de Russen) maar de oorlog is nu juist geene mathematische berekening ; elk erkent dat Hilaire Belloc steeds het dichtst de waarheid heeit nabij gestreefd, en Hilaire Belloc beroept zich op de toekomst om de waarde en de waarheid van de algemeene lijnen zijner krijgskundige kritiek te wettigen. Dit werk is het eerste deel van de officieele geschie-denis van dezen oorlog ; en wil niet doen aan detailwetensohap, maar veeleer aan wat Belloc zelf noemt philosofiesche krijgskunde, d.w.z. de breede lijnen die vereischt zijn om een zeker inzicht te hebben over het ontstaan der verwikkelingen, en den uitslag van dezen oorlog. Dit eerste boek bevat drie deelen namelijk : de oorzaken van dezen oorlog.^ (Elk die in dien warboel van argumentatie waarmede de oorlogvoerende natien elkander bestrijden, klaar zien wil moet dit hoofdstuk va n buiten kennen : raker antwoord werd er den Duitschers niet gegeven). Het tweede deel spreekt over de oorlogvoerende itrijd-machten, hunne aardrijkskundige ligging, hunne strengte, hunne oorlogstheorleen. Het derde deel behandelt de eerste oorlogsver-richtingen, Metz-Lemberg-Tannenberg, en dea aftocht van de Marne, en sluit met een hoofdstuk over de zielkandige gesteltenis der oorlogsvoerenden na dezen inzet van den oorlog. Wij herhalen het : wie waarlijk iets over dezen oorlog weten wil — iets dat den geest en niet enkel het opgehitst gemoed be-vredigt, en iets dat een veelomvattenden uit-kijk geeft over verledene en toekomstige ; gebeurtenissen, late de kwaksalverkrjjgs-! kunde varen en leze en studeere Belloc. - 4-° De oorzaken van den Wereldoorlog \ door Max van Poil. Uitgevers-Vennootschap « Futura », Leiden. 21r. ; Dit boek is voor de duidelijkheid zijner uit-eenzetting, voor degeslotenheid zijner logika, de diepgrondigheid zijner rnetafyslca, de op- j portuaiteit van zijne verschijning en de be- ; trouwbaarheid zijner onzijdigheid, veraf het ! beste boek dat ik over deze wereldkrisis heb I gelezen. Lijk Hilairé Belloc ons in hoogerr ' vermeld boek de geschiedkundige waarheid ; gaf over de oorzaken van dezen oorlog, zoo ; geeit Max van Poil de wijsgeerigs wsarbeid over de oorzaken van den wereldoorlog. Een S onpartijdig onderzoek naar de eigenlijke, diepere oorzaken van dezen wereldoorlog, [ moellijk reeds op zich zelf, omdat deze strijd ? zulk een vér verwijderd gevolg is van ver- l keerde begrippen en stelselt, kan best door \ een onzijdige gedaan worden omdat een on- | partijdig onderzoek nog moeilijker wordt door t het bestaan van sympathifien ea antipathiëen ; en ook door deeigenaardige mentaliteit.welke de oorlog bij de oorlogvoerenden zelf kweskt. Zulke beletselen voor een onpartijdig onderzoek kan cen neutrale schrijver best uit- schakelen. D schrijv;j ^ergelijkt te recht deze wereldocrlo; met tV lawine. Een or.be d'oidviiiûc u 'kraehteener lawine o. >■ '.er. Maar V6or dat het echter zoo ver 1 a k>"m r, mbet een langdurige arbeid van * - esftràie<"> <;n water zijn voorafgegaa'n. Het ichot dat aaitshertog Ferdinand doodde, hee| f|é lawine van den ; wereldoorlog in bewegif. gebracht ; maar een langdurige inwerking v'-n j3e zoti der wijsbe-geerta en van het sijpêlîntfe wate>" van orge- '■ loof en zedenbederf, îjseft dese lawine rltp j geniaàkt voor den al-v^iw^élttudéh val. Dit te bewijzen is h t deel -n liit boek. En zijne stelliK? is deze: de k . 'holi« ■.'& leer, trouw nageleefd in enlcelinger ,:n sthttn, voorkomt ofverzacht den oorlog <) idat zij het recht on-dergeschikt maakt aan de sedenleer. De mo [ derne rechts/eer echter heeft een scheidsmuur \ opQdrokkm tusschen \":cht «v aedeleer (van daar al de realpolitit ) en daarmede éene verhouding tusschen di bolkeren in het leven geroepen, welke noodwmdig dezen rvereld- ' oorlog ten gevolge moi;,si hebben. Hoofdstuk n a hoofdstuk toont schrijver sîien noodlottigen ^ loop der rechtsontwiki;eling, in de verschil- $ Jtende stateo, zoo wel4!n' Frankrijk met zijn ■ noodlottige leer der VrijkiHnigh&id, in Enge- | land met de leer van het individualisme en » dengelukszin.enhoofdiaîklijkirrhetDuitsche ! militarisme. De inzet -ai', de Valsche rechts- . leer ligt in Machiavelii's leer ontwikkeld in 1 het rationalisa e, en bi hosfdzaak in Duitsch- [ land, langs Ksnt en de !eeÀ der menschelijke t' zeirbepaiing met «zijn tnvlôed op de Duitsche î voikszie!, verder lanf(e Fiente, Schtlling en | Hegel, Nietzsche, I.^mjrck, Lascon, von f Hartmann. PanJset ,f<>) .théorie «van het heerschende ras; en het militarisme. Met r rechc wordt bij het sluiten van dit boek jj hulde gebracht aan den vermaarden Pater ! Wfiss O. P., hnogleeiiasr te Freiburg, die in \ zijne moreele apologie van het Christendom, | 7de en 8ste boek « So; iaTe Frage und Sozials [ Ordnung» degevolger voorzien en voors^el'l ] heeft van die losrukking der moraal van het « recht. Mocbten de p;cifisten, en de oorlog-voerders teve- s, en. dj gazetteschriivers zich i verdiepen in dat boek Tan Van Poil, ze zouden î twp.e zaken beter versiaan, namelijk waarom ) Pius X zoo krachtdadig het modernisme aan- | viel, dat niets anders beduidde dan het ratio- ; naliseeren van het :hristendom zelf, en j waarom Benedictus eredurig herbaalt de « lessen van dt'n waren vrede steiiuende op de | christelijke zedeleer. -\Vat ons katholieken i echter verHaast is ht feit rÎTt die valsche I reclitscûtv^'ikkeli.ig in Duitscnlai.d, zoo ge- } makkelijk haren weg leeft gebaand, zonder j protest noch tegenwj rking van de katholieken zelf, en dat i lijk van Poil zegt, I bedenkenswaardig. Pater L. J. Callewaert 0. P. | —! Muzikale kanons Een Engelsche sol-daat schrijit van ui.|dej looperachten het programma vao den lag, daar in de loop-grachten. Den heeleu dag i6 het concert, schrîift hij,en we zitteiî wij hier np deearstp j rangeri I Zieteens wa:jwij te hooren krijgen »»n zegt dan of wij het n et mooi, niet heerlijk | hebben hier ! Neen ikl lijk de mitrailleuse zegt : « Ik en 70u mijl hoekske in de loop- l ' gracht niet willen afs'^ian voor niets dater < 11 leeft 1 » Luistert : \ 1. Handel's « Hymne: Haten » 5 tôt 6,30 u. ■ f 2. Haydn's « 15 D imer Sonate » 7 tôt | 8.30 u., onder de hiding van Mr Krupp. ; 3. Beethoven's « Shmp^l Symphony » 9 ; tôt 12.30 U. ? 4. MozarL's « Opéra Comic » : « 0! mijn Hinneke » 13 tôt 1 3o u. ç 5. Liszt : « Kom Lisa je », Valse 14 tôt I5 u. f £ 6. Bach's « Jack Johîson» Polka 17 t. I9 u. f i 7. Mendelssohn's « 3omb. Botnb. » March | s 21tot0.3ou. v 18. Mitrailleuse Solo « Ik zou mijn Hoekske in den loopgracht niet afstaan aan U. | 0.3o tôt 5 u. î En dat is zoo a'ie da?e concert, schrijft hij, l ; 't zij dat het mollejofegen, ouda wtjven of \ snottebellen regent, 't fcij dat de zonne bakert J en steekt, en 't vel va.t onder onze vingerna- j ; gels doet springen van de hitte; « altijd i muziek ! » Laatste Berichten 27 Oogsi;; W u. Kanorigeschut rond Atrecht, m de streek van Roye, op de Oise-hoog'vlakten en op .de Aisne. ; Bij Auberive (Champagne) Wod een duitsche aanval afgeslagen. In Argonne mijnengevechten met a oordeel langs onzen kant. In de Vogeezen béwerkstelligden wij de rechttrekking van ons front bij Sondernach en mieken ons meester'van een reeks loopgrachten. Onze vliegescadrillen hebben St-Baumont en Erey, de spoorhallen • van Ivoiry en van Cierges geboribardeerd in weerwraak over het werpen van bommen in Argonne door Aviatiks. In den nacht van 26 tôt 27 bombardeerde een onzer vliegers de fabriek van ver'stikkende gassen van Darnach. In den morgend van 27 heeft een escadrille de spOorhalle van Mulheim in 't Groot riertog-[ dom Baden beschoten. Aile vliegtuigen kwamen behouden terug. Op den Yzer De kracht van 't Land Elf maaaden du-ort nu reeds de Yzerstnjd, s ingezet met een afgriiseliik bloedbad in a idoodgaar.de weelde van een gulden herfsr, voortgestreden in de twijfelachtige wank l-: baarheidvaneenguurwi«tergetijdp,heropflak* kerend in de nieuwe leefbaarheid van een f belovende lente en in de krachtige afwachting thans van een heerlijken zomer. Onze jon-1 gens staan thans niet meer ten Yzerboorden ! lijk in 't begin van den slag, toen ze uitgeput ï en ten den d^n moedeloo^en aftocht hadden î gemaakt van die bonderd veertig lange en | pijnlijke wijking uit Antwerppn, ri een ! Hun [ ziel en hun wil,—een. tiuieke als versmoord in de gruweliîkheid van 't bloed en als omncveld [ in 't blakend branden var den rinesom strie-: mendeu einder, die te nachte zijn vlamniende toortsen als een uitdagendeakeligheid ten he i mel zond, wijl de ontzeltende drukkingvan die j lange en bange nachten,koud en dood, hunne macht in den ondergrond van hun bestaan als = verpletterd hieid, — hun zie! en hun wil zijn ' heden, meegaande met 't wisselspel van de ! kwijnende, doodende maar heropschietende i tijden, gekomen te staan op 't toppunt van ? de glansrijkheid die ligt in de belofte van den • zomer. De omgeving van het land heeft hen : verwerkt, gevormd, geknsed toi kinderen ■ van de roemrijkheid, want de Yzer is de stut [ en de ateun, de grondveste geweest van een « nieuw leven dat, traag maar staag en als van ; zelfs, in hen is geboren. Waar men lange ' blijft, 'daar kweekt men een meevoelende in-njgheid tusschen buiten en binnen en waar 1 men de<iierbaarheid weet liggen van een heel volk, daar bemint men allemachtig. 't Is dat de Yzer voor hen is gaan worden de aller-S grootste en allerschoonste beteekenis vaR het '[ heele land; het land van doode dierbaarheid eerst, van îijdend vermaan vervolgens en ! van jeugdige belofte op hed«în. Het leven in de loopgrachten aan den Yzer is voorall'en geworden de school van de grootste kracht in de blijdste hoop, want nievers meer dan hier was het leven zoo geweldig tiagiesch in zijne mensehelijkste beteekenis. Leven is sterven om levens te geven. Nu zien ze dat heele dagen en hebben onmogelijk den wel-doenden en allerzaiversten invloed daarvan kunnen ontgaan. Ze hebben in de vlakten «cKw «n vôor hen maanden en maanden de ontelbare kruisjes aanschouwd, geplant op de ontelbare graven van broeders die aan hunne zijden sneuvHden als martelaars van plicht ca ei:r. Ze hebben dan gedacht cp den dood en aan de eeuwigheid denken is dierbaarheid verwekken. Niets is heerlijker dan eene eeuwigheid waarvoor men ailes heeft geslachtofferd. Martelaars stierven gerust en tevreden voor hun geloof, helden stierven hier grootsch voor hun iand en 't land is nooit ondankbaar ! Uit die graven, rondge-strooid allenthenen stegen de «temmen en de ; verzuchtingen, steeg het broederbloed en als ze daarop dachtep, kregen onze jongens den krop in de keel en ze kregen ailes zoo onein ; dig lief. I En om die liefde, die in de moewarigheid zou kunnen geworden tôt innig-teere droome-rij, — te maken tôt een razend gevoel van I wraak, — want éen voorwerp kan maar door éen persoon bezeten worden, onaantastelijk en geheel ; en ons, land weid vertrappelden vermorzeld door een aartsvijand die ze onmogelijk nog dulden .kunnen-stegen allengskens van aan zee, in een bochtige lijn tôt over Diksmuide en verder Zuidwaarts naar Yperen op, de ontmantelde geraamten van de stuk- . geschoten ktrkeu en monumenten ; de puin-! Oj n v&'é îiéele steden eu het steeogruis van schamele dnrpen. In 't Land rezen voor hun oogen de groote stemmen van het stil en indrukwekkend vermaan, die treurig, naakt er stonderi;ma;ir levendig bleven spreken van A eledene gruwelijke diugon, waarvoor en waarom die graven, daar in de velden, te ailenkante, lagen gestrooid. Dag en nacht snraken de stemmen van den dood en het le-, vend vermaan tôt hun hakende zielen en toen al ineens de pracht van 't land rond die graven en rond die pujren. de bloemen en 't groen deed opschieten als eene belofte van nieuw leven,uitdebarheid van een gestorvene ^schoonheid, hebben ze door hen voelen varen met den schok van het hegrijpen, de jeugdige kracht v,m 't herworden. Geen'menschenlevens gaan ruttelcos ver-loren, geen menschenwerken wordon ten ondoeme vermooscht. Geen land kan blijven lijdeo, waar het Iijden niet was gewenscht en den dood niet. was gewild De glorie van het land is de kracht van een ras en nooit hebben ze 't land heerlijker en prachtiger zien verrijzerj uit den dood dan hier. Toen hebben ze dat begrepen na 't pijnen en 't pogen in den winter en na de verwachting van de laatste tijden. Meteen hebben ze nooit de kracht levendiger gevoeld. Speekt onze jongehs nu van 't land, hun 00g viaml en hun borst zwelt. In het Iijden hebben zij de beteekenis gevonden van 't land, door 't land zelf ; en ze zullen u wijzcn met een breed gebaar naar den einder, die duikelt ginds verre aan den ingang van de belofte. « Hij » moet er uit ! Die eeue monds-gemeene spreuk verklaart tegenwoordig heel den toestand van ons jeugdig, prachtig kerelsleger. « Hij » bracht ons tôt de kennis van 't land terug. Het zal zijn straf zijn, want land en volk ?ijn éen. Het duldt geen vreemden ! En ze gaan naar de loopgrachten als naar de plaats der verwachting... Kalmte. Steeds duurt de kalmte voort op heel het Yzerfront. Na al dit schieten, voelt men dat er iets in de lucht hangt en 't wachten in de loopgrachten wordt voor onze jongens eene ongemakkelijkheid.Mochten ze nu maar eens vonruit hun de haeden naar het werk en wat wordt hunne kanonbedrijvlglieia een schamele zaak vergeleken bij den gewel-digen lust dien ze voelen om voornit te stor-men. De eentooiiigheid krijgt hen te pakken waar ze zitten en dat maandenlang stilzitten, het gedwongen werkeloos blijven weegt zwaar als de ergste vervellng. Laat ons op-iukken, zegde er mij een, dan zingen we 't uit van vreugde. Is dit niet kenschetsend ? En teekent het niet prachtig de huidige gesteltenis van ons Belgisch leger. Ze vreezen niets noch niemand meer en allermlnst den Duitsch. Ploerten allemaal die zich machtig voelen door hun getuig maar anders zouden loopen als hazen. Kanonnengeweld — uitvin-dingskracht. Zal de levende kracht dan altijd door deze materieele kracht tôt onmaeht gedwongen blijven ? ' We vernemen dat Staatsminister Vander-Velde andermaal het woord heeft gerlcht tôt de troepen op het front, namenlijk tôt de vierde !*oerafdeelingalsmede heeft hij aan de so'ktaten si (jaren en sigaretten uit— , gedeeld.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.