• rzcz RficcpH wr Abonnement: is. 6d. voor drie maanden. ^ureel « 55» .KUSSCIl oC[U3.rCt W .v_>. Subscription : is. 6d, for three months» 2de Jaargang-No. 4. oPiage *>,000. VRIJDAG, OCTOBER 15,1915. Ab""kH?k?^frd : 1 *' Price ld. VLAAMSCHE LEZING VOOR DE WINTERAVONDEN. — - ■ : - | - Goede en Slechte Lezing. De tijd der lange avonden is daar weerom en wij ontvangen hem dan-kend uit de hand der Goddelijke Voorzienigheid, al uitziende naar de wijze waarop wij, vrije schepsels, hem best zullen besteden. Wanneer eenmaal de dagtaak om is, stemt de stille donkere natuur tôt huiselijkheid en innigheid. En na het Rozenkransgebed in den familiekring gebeden, is vormende, stichtende, levensverzettelijke lezing, wel de eerste aangewezen bezigheid. * * * Ik herinner me het voorwoord van een middeleeuwsch handschrift dat getiteld was: Der Sielen Troest. Het ging erin ovec lezing en nagenoeg volgenderwijze mediteerde onze mid-deleeuwer : "Velen lezen van de Hunnen en van Caerle ende Elegast maar zijn daar luttel mee gediend, want zij er niet in vinden, der zielen troost. Velen verdiepen hen in Alexander's histo-riën of in die van Diederik met den Bere, of in liederlijke favelen en fa-loerden, maar 't is hun meer schaê dan nut, meer leed dan deugd, want zij er niet in vinden der zielen troost. . . De tôt groote persoonlijkheid ont-wikkelde Vlaamsche middeleeuwer verstond niet dat men Gods gaven verbruikte aan niet- of ontstichtende geschiedenissen, dat men godsgenadi-gen tijd besteedde om zulke te schrij-ven of te lezen, dat het godgewijde hart koortsig slaan kon om van 't Doel. verwijderende " faloerden." Wat moet hij van uit Gods Tegen-woordigheid meelijdend neerzien op de kleine menschjes der twintigste eeuw ! * * * Onze tijd kent kwade lezingen vooreerst en ons volk hier in Enge-land hoeft daarvoor op de hoede te zijn. Niet zoozeer tegenover Vlaamsche boeken. Die zijn er schaarsch voor handen en die er zijn, zijn doorgaans goed, God zij gedankt. Maar opgepast voor de Fransche bibliotheek onzer Engelsche gasthee-ren ! Daar was eens een werk in Enge-land dat een oproep deed in de Engelsche bladen om leesboeken voor ons volk. De goedgunstige Engelschen zonden fransche boeken in, en 'k heb die inzendingen gezien. Al het schun-nige der moderne Fransche boeken-markt was er. Boeken die in 't En-gelsch vertaald, een schandaal zouden daarstellen, waren er bij met de vleet. Ik heb in zoo menige Belgian Homes de boeken gezien die de thee-dames ter lezing brachten, die onze Vlaamsche juffrouwtjes in handen hadden. ... en 't was hetzelfde. Van tweeërlei aard zijn die boeken. De schunnige serie is het rijkste. 't Zijn boeken die slecht doen omdat ze het sexueele opwakkeren en den verslaafden lezer koesteren met ge-slachtslust. Die boeken kregen vogue in de wulpsche Fransche wereld, kwamen in de mode, waren de aangewezen waar voor den zoo uiterst ge-commercialiseerden Engelschen boek-handel en de beruchte " religions de liberté" van Engeland waren voor die karakterverdervende koopwaar geen beletsel. Goede Fransche boeken zijn hier haast onbekend, omdat hier de boekhandel het publiek beheerscht. En zoo kwamen overgewaaid al de mode-schrijvers van de groffe Zolaïs-tische vleeschbeschrijving tôt het aris-tokratische erotisme van Gabriele dAnnunzio. De tweede serie boeken zijn de anti-Roomsche. De boekhandel heeft er een handje van weg gehad om voor zijne bookstalls te bestellen al wat Rome kleineerde ; want Rome spookt nog altijd als het spook van Macbeth door het geweten der natie en daarom is aile kleineeringsliteratuur voortdu-rend welkom. Autour d'une tiare, van GEBHARDT, Rome, van ZOLA, Lucrece Borgia,vàn VICTOR HUGO, enz., vindt ge op de Engelsche lees-tafel.Ook in Engelsche roman's is Rome verguisd, en historische verhalen spe-lende in den Elizabethaanschen tijd, om en rond Jane Grey, Bloody Mary en Mary Stuart, worden onze juffrou-wen aangeboden om er in Engelsch te leeren. . . . * * * Ze vragen mij of aile die boeken op den index staan. De index bestaat uit algemeene re-gelen en uit een boekenlijst. De regelen zijn het bijzonderste en de lijst is slechts een hulp voor de twijfelachtige gevallen waarin de gewone lezer het kwaad niet vermoe-den zou of voor de schrijvers wier strekking diende gewraakt. Op zedelijk terrein is het dikwijls lastig om zeggen of een boek onder den index-regel valt. Daarom is het wenschelijk dat wij den geest der kerkelijke wetgeving inzien en daarhenen ons schikken. Onthouden wij ons ten minste ver-beelding, hart en zinnelijkheid te voe-den met prikkelenden kost : 't betee-kent verlaging onzer menschelijkheid. We worden er door leven om de wereld, en smijten ons, gewonnen ver-loren, in hare wisselvalligheid van vergankelijk geluk en ongeluk. We verliezen den zin van het hoogere, we kunnen niet meer bidden met het hart, ten spijte van ons geloof ; we prevelen nog, we vullen nog praktijken in, maar de wereld is onze meester en we weten aan onzen Hemelschen Vader van niets anders te spreken, dan vàn het tijdelijk geluk dat ons bekoort. Dat is een eerste stadium van laag-heid,—dat zelfs door onzen kleinen menschjes-tijd niet eens wordt gezien, ja zelfs soms als ware grootheid wordt verheerlijkt ! Maar slechte lezing leidt veel ver-der nog. En, daar is niet in te vinden der zielen troost ! Onthouden wij er ons dan van, ook dan wanneer het boek, strikt geno-men, niet zou onder de indexregelen vallen. * * » In gezonde lezing moet en we troost vinden. Wij mogen, in dezen kindertijd, niet zoo streng zijn als onze Vlaamsche middeleeuwer. We mogen en moeten trachten gezonde lezing te be-zorgen aan ons volk, lezing waarbij de verbeelding haar genot vinde, het menschelijk hart kloppe van edele ge-voelens, het spel der menschelijke wisselvalligheden met zijne wonder-lijkheid onze belangstelling gaande make, en onze ellende doe vergeten. We moeten ons volk meer en meer doen genieten van literaire schoon-heid die in de lijn der zedeleer het esthetisch volmaakte nastreeft. We moeten zijn geest met kennis-sen veredelen, het leeren nadenken over de historische gebeurtenissen door de menschheid beleefd, het leeren bestudeeren en bewonderen de schoonbeden den natuur, het leeren kennen de uitgestrektheid en de beperktheid van hetgeen de mensche-lijke geest heeft gevonden. Maar vooral zouden we tusschen ons volk moeten lezers vinden die be-lang stellen in aile lezing die helpt tôt hooger zedelijke vorming, door be-spiegeling, door psychologische ont-leding van hetgeen andere groote zielen, met de genade Gods, tôt de heiligheid heeft gebracht. Zoo wordt eenmaal geopend voor hen, het Boek van zeven sloten der goddelijke ken-nis, want alleen in die boeken wordt gevonden der zielen troost. . . . * * * En nu is de kwestie : hoe die goede lezing bezorgd ! Wij hebben eene bibliotheek aan-gelegd maar geraken er niet toe de zaak te doen vlotten. Een beetje re-klaam en onze boekenschabben zijn leeg, nieuwe boeken vergen veel tijd om aan te komen, en de uitgeleende komen heel zeldzaam, en dan nog slechts nat schrikkelijk langen tijd te-rug.Eene bibliotheek die werkelijk in den nood hier voorzie zou schatten gelds kosten. En toch zullen wij lezing bezorgen aan ons volk dezen winter. Frans Van Cauwelaert gaf ons dezer dagen het gedacht, in samenwerking met hem, de beste boeken onzer Vlaamsche schrijvers over te drukken, in kleinen tekst, op dagbladformaat, zoo gelijk de Feuilles littéraires in den vredes-tijd de Fransche boeken gaven. Zoo zouden w b.v. nummers van De Stem geven van 16 blz. waarvan dan 6 of 8 blz. zouden besteed zijn aan een of ander verhaal waar we recht van her-druk zullen van bekomen hebben. Maar om dat te verwezenlijken hebben we vooreerst nog meer geldelij-ken steun van doen: meer betalende abonnementen. Dat onze ieveraars ons tusschen nu en 14 dagen 500 abonnementen meer bezorgen van 1/6— dat is geenszins onmogelijk, als aile onze vrienden het willen—en we bren-gen wekelijks een goed boek in de huizen onzer vluchtehngen. En er zullen smakelijke boeken bij zijn dat verzekeren wij hun. * * * Op die manier hopen we het vraag-stuk op te lossen. Vlaamsche menschen, dierbare groote familie, mijdt u, om u zelf, om uw volk, en om God, van de slechte Fransche lectuur. Help mee opdat goede lectuur allerwege onze stam-broeders en zusters genake, en hurï goed doe! F. P. o Een Puzzle. In "De Tijd" van 22 September schreef Mgr. Giesswein een artikel over "Katholicis-me en Ooorlog." In hocfdzaak is het artikeî geschreven tegen het Fransche boek "La guerre allemande et le Catholicisme " en tegen overdrijvingen als de fameuze zin van Abbé Lugan : " Si la France a besoin de Dieu, Dieu a besoin de la France." Ziehier zijn slotwoord : En als wij nu in een Fransch boek lezen, dat God het Fransche volk noodig heeft, em dat, naar het slotwoord luidt : " Oorlog voe-ren tegen Frankrijk is oorlog voeren tegen God," dan zal men toch moeten toegeven, dat het delirium Gallicum in niets achterstaat bijs het door de Franschen gewraakte delirium Germanicum. De Katholieke Kerk met hare wereldom-vattende organisatie, beschikt over aile middelen, om de toenadering tusschen de geesten voor te bereiden. 'lot haar traditie behoort zelfs een zeker wereldburgerschap,. dat zich zeer zeker tegen een edele nationale liefde en geestdrift niet verzet, maar deze vergeestelijkt en idealiseert. Wie in den geest van het Katholicisme wil handelen, mag ook in deze treurige tijden den geest van univer-salisme en menschenverbroedering, de heilige Pinkstergedachte niet laten giippen. En irt Aan onze Lezers. Velen schreven ons om verzamelingen te volledigen. Wij hieipen wat we konden. Ons ontbreken nummers 6 en 17. Wie ons. een dezer nummers instuurt, ontvangt " De Stem " gratis gedurende twee maanden. Voor Kîeederen voor Heeren en Jongelmgen naar aile keus en voor den = OORLOG, =— opgemaakt of op bcsielling wende men zich tôt de groota : : en vermaarde magazijnen : : THE DON, 27/30, Holborn Viaduct, E.C. TrJ-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.